به نقل از مجله مهتاطب:
هیدروکینون چیست؟
هیدروکینون دارویی موضعی است که در درمان ملاسما، آکنه، اگزما و لکه های پیری استفاده می شود. این کرم یا ژل بدون نسخه هم به فروش می رسد و انواع لک روی پوست را محو می کند.
برای آشنایی با عوارض هیدروکینون باید بدانید که ملانین رنگدانه ای است که به پوست و مو رنگ می دهد. این ماده مسئول ایجاد کک و مک و سایر لک های تیره روی پوست است. ملانوسیت ها که سلول های موجود در پوست و سایر قسمت های بدن هستند این ماده را می سازند. وقتی فردی از هیدروکینون استفاده می کند، تعداد ملانوسیت ها کاهش می یابد. ملانوسیت کمتر به این معنی است که بدن ملانین کمتری در ناحیه های لک شده تولید می کند.
فواید مصرف هیدروکینون برای پوست
طیف وسیعی از بیماری های پوستی باعث ایجاد لکه های تیره بر روی پوست می شوند. با استفاده منظم از هیدروکینون، پوست شما روشن می شود و انواع لک پوست از بین می رود. هیدروکینون با کاهش رنگدانه ها و جلوگیری از تجمع آن ها در یکنواخت کردن لکه های پوستی و تیرگی ها به طور موثری عمل می کند و باعث کاهش میزان تغییر رنگ پوست می شود.
این کرم یا ژل در درمان بیماری های زیر موثر عمل کرده است:
1) لک ملاسما
2) اگزما
3) جوش
4) پسوریازیس
5) لکه های کبدی
6) کک و مک
برخی از افراد ممکن است بخواهند لک های پوست خود را روشن کنند. این موضوع می تواند به زیبایی و افزایش اعتماد به نفس آن ها کمک کند. با این حال توجه به این نکته ضروری است که به دلیل وجود عوارض هیدروکینون این دارو باید زیر نظر پزشک متخصص پوست مصرف شود
عوارض مصرف هیدروکینون برای پوست
به طور کلی کرم ها و ژل های هیدروکینون برای انواع پوست بی خطر هستند. علیرغم گزارش هایی مبنی بر سمی بودن هیدروکینون برای حیوانات، اگر این دارو تحت نظارت متخصص پوست مصرف شود استفاده از آن بلامانع است. عوارض هیدروکینون نیز حداقل ممکن است. بیشتر عوارض با استفاده بدون نسخه پزشک ایجاد می شوند. در صورت داشتن پوست تیره تر، استفاده طولانی مدت باعث تغییر رنگ پوست شود.
برخلاف نگرانی هایی که سازمان غذا و دارو مطرح می کند، اگر هیدروکینون زیر نظر پزشک مصرف شود، دارویی ایمن است.
بعضی از عوارض هیدروکینون عبارت است از:
✔️ خارش پوست بدن
✔️ التهاب پوست
✔️ قرمزی پوست
✔️ ایجاد حساسیت یا تحریک پوست
✔️ ایجاد بثورات قرمز و خارش دار
استفاده طولانی مدت این دارو به ویژه بدون نظارت پزشک می تواند منجر به اکرونوز شود. مشخصه این مشکل پوستی لکه هایی مایل به آبی یا سیاه است.
حتما قبل از مصرف این دارو آن را بر روی قسمتی از پوست امتحان کنید و اگر عوارض هیدروکینون را مشاهده کردید مصرف آن را قطع کنید.
اگر پوست خشک یا حساسی دارید ممکن است متوجه شوید که هیدروکینون باعث خشکی یا سوزش بیشتر می شود. افرادی که پوستی نرمال یا چرب دارند کمتر دچار عوارض می شوند. این ماده روی پوست های روشن بهترین اثر را دارد. اگر رنگ پوست شما تیره است و پوست شما خشک و حساس است، قبل از استفاده با متخصص پوست خود صحبت کنید.
از هیدروکینون چه مدت استفاده شود؟(دوره مصرف هیدروکینون)
معمولا بعد از ۴ هفته استفاده از هیدروکینون پوست روشن تر به نظر می رسد. قرار گرفتن در معرض نور خورشید اثرات هیدروکینون را معکوس می کند. پزشکان توصیه می کنند در زمان استفاده از هیدروکینون از انواع کرم ضد آفتاب قوی استفاده کنند. از آنجایی که استفاده طولانی مدت می تواند خطرات و عوارض هیدروکینون را بیشتر کند، متخصصان پوست توصیه می کنند از این دارو به مدت سه تا شش ماه استفاده کنید و بعد از آن دوره استراحت داشته باشید. دوره های استراحت دوره هایی هستند که در آن هیدروکینون فقط دو یا سه روز در هفته با دوز کمتر استفاده می شود و در این صورت نتایج درمان تا شش ماه پس از توقف حفظ می شود.
آیا می توان بدون نسخه پزشک هیدروکینون مصرف کرد؟
شما می توانید هیدروکینون را بدون نسخه پزشک خریداری کنید؛ اما از آنجایی که ممکن است با عوارض هیدروکینون و خطرات آن مواجه شوید و ممکن است پوست شما دچار مشکل شود، حتما زیر نظر پزشک متخصص این دارو را مصرف کنید. استفاده طولانی مدت از این دارو می تواند باعث تغییر رنگ پوست شما شود.
آیا مصرف هیدروکینون خطرناک است؟
استفاده از هیدروکینون به طور کلی بی خطر است؛ اما بعضی از عوارض هیدروکینون ممکن است پوست شما را تحت تاثیر قرار دهد. سازمان غذا و دارو بعضی از دارو های حاوی هیدروکینون را در سال ۲۰۰۶ به دلیل سمی بودن در دوز های بالا در حیوانات، ممنوع اعلام کرد. این سازمان توصیه می کند که مصرف کنندگان این دارو با توجه به عوارض هیدروکینون، با متخصصان پوست خود مشورت کنند و در صورت نیاز از درمان های جایگزین برای درمان استفاده کنند.
شایع ترین عوارض هیدروکینون گفته شد. این عوارض معمولا خفیف و موقتی هستند. برخی از مصرف کنندگان هیدروکینون پس از استفاده از کرم برای اولین بار روی پوست خود متوجه سوزش خفیف و غیر دائمی می شوند. اگر عوارض هیدروکینون را مشاهده کردید بهتر است با پزشک متخصص خود مشورت کنید. به طور کلی هیدروکینون یک داروی ایمن و موثر است که برای درمان بیماری های پوستی و روشن سازی پوست مورد استفاده قرار می گیرد. این دارو فقط باید زیر نظر پزشک مصرف شود.
آیا قطع مصرف هیدروکینون باعث ایجاد لک جدید می شود؟
ارتباط بیماری اکرونوز با هیدروکینون ثابت شده است. این بیماری بسیار نادر است و بیشتر در آفریقا شایع است. بیماری اکرونوز لک های جدید سیاه یا آبی مایل به سیاه روی پوست ایجاد می کند.
آیا قطع مصرف هیدروکینون باعث برگشت لک ها می شود؟
هیدروکینون تولید ماده ملانین را، که رنگدانه های پوست را تنظیم می کند، متوقف می کند. با گذشت زمان لکه ها و اسکار ها محو می شوند. با این حال با قطع این دارو بیماری های پوستی برگشت پذیر هستند. توقف درمان و قرار گرفتن در معرض نور خورشید می تواند باعث برگشت لک های پوستی شوند.
اثر هیدروکینون بر روی رنگدانه های پوست برگشت پذیر است. اگر مصرف آن را متوقف کنید، ملانوسیت های درمان شده دوباره فعالیت طبیعی خود را شروع می کنند و باعث ظاهر شدن لک ها روی پوست می شوند.
جمع بندی
هیدروکینون نوعی داروی روشن کننده پوست است که در درمان بیماری های پوستی مانند ملاسما، اگزما، جوش و … به کار گرفته می شود. عوارض هیدروکینون بسیار محدود و کم است و استفاده از این دارو تقریبا بی خطر است. شما برای مصرف این دارو حتما باید با پزشک متخصص خود مشورت کنید. شما می توانید برای مشاوره شماره ۰۲۱۶۵۳۸۹۳۴۲ تماس بگیرید و یا در تلگرام به شماره ۰۹۳۵۸۳۴۳۶۱۲ پیام دهید تا بتوانید مستقیما با پزشکان داروساز و مشاوران متخصص در داروخانه آنلاین مهتاطب صحبت کنید و مشاوره های لازم را بگیرید.