به نقل از چطور:
ایران کشوری چهارفصل است که انواع و اقسام جاهای دیدنی طبیعی و تاریخی را در دل خود جای داده است. استان سیستان و بلوچستان به‌تنهایی میزبان چندین نمونه از عجایب باورنکردنی است که بازدیدکننده را شگفت‌زده می‌کنند. از دریاچه صورتی لیپار گرفته تا کوه‌های مریخی چابهار همگی استان سیستان و بلوچستان را به یکی از جذاب‌ترین مقاصد گردشگری تبدیل کرده‌اند. در ادامه ضمن آشنایی بیشتر با این استان بی‌نظیر، با بهترین جاهای دیدنی سیستان و بلوچستان آشنا خواهیم شد. با ما همراه باشید.
معرفی استان سیستان و بلوچستان
استان سیستان و بلوچستان از وسیع‌ترین استان‌های ایران محسوب می‌شود و ۲۶ شهرستان از جمله زاهدان، زابل، ایرانشهر و سراوان دارد. این استان در مجاورت خراسان جنوبی، کرمان، هرمزگان، دریای عمان، کشور افغانستان و پاکستان قرار دارد. آب‌وهوای نواحی مختلف سیستان و بلوچستان یکسان نیست، اما عمدتا گرم و خشک است. از این رو پیشنهاد می‌شود در فصل‌های خنک همچون پاییز یا اوایل بهار به این استان سفر کنید.
تابه‌حال عبارت «رنگین‌کمان معادن» به گوشتان خورده است؟ استان سیستان و بلوچستان لقب رنگین‌کمان معادن را از آن خود کرده و سرشار از ذخایر معدنی مختلف است، اما این تنها دلیل اهمیت این استان نیست. سیستان و بلوچستان از لحاظ فرهنگ غنی، صنایع‌دستی زیبا، منابع طبیعی متنوع، گونه‌های جانوری خاص همچون گاندو، بناهای تاریخی باارزش و موارد دیگر جایگاه ویژه‌ای میان استان‌های کشور دارد. این استان نه‌تنها لایق لقب رنگین‌کمان معادن بلکه لایق لقب رنگین‌کمان استان‌هاست. در ادامه سراغ معرفی معروف‌ترین و مهم‌ترین جاهای دیدنی سیستان و بلوچستان می‌رویم.
۱. تالاب هامون
تالاب هامون یکی از مهم‌ترین ذخیره‌گاه‌های زیست‌کره ایران و جهان است. نام دریاچه و تالاب هامون بارها در متون ادبی و تاریخی آورده شده‌اند و نام‌های مختلفی همچون دریاچه زره (در شاهنامه) گرفته‌اند. این تالاب همواره یکی از پربازدیدترین جاهای دیدنی سیستان و بلوچستان بوده، اما متأسفانه در سال‌های اخیر دچار بحران بی‌آبی شدید شده است. هم‌اکنون به‌سبب این بی‌آبی، پس از رسیدن به تالاب هامون باید مسیری نسبتا طولانی را برای رسیدن به آب طی کنید. با همه این تفاسیر، تالاب و دریاچه هامون یکی از تماشایی‌ترین جاهای دیدنی این استان محسوب می‌شود که سرزدن به آن خالی از لطف نیست.
۲. ساحل دریا بزرگ
چابهار به‌تنهایی جمعی از زیباترین جاهای دیدنی سیستان و بلوچستان را در خود جای داده است. ساحل دریا بزرگ یا ساحل صخره‌ای چابهار منظره‌ای به چشمان بازدیدکننده هدیه می‌دهد که مشابه آن را در تبلیغات مکان‌های گردشگری خارجی دیده‌ایم. این ساحل دلربا بدون هیچ‌گونه پوشش گیاهی خاصی زیبایی منحصربه‌فردی دارد. ساحل صخره‌ای چابهار به امواج بلند و موج‌فشان‌هایش شهرت دارد. بهترین زمان برای تماشای امواج ساحل صخره‌ای چابهار اواسط تابستان است، اما اگر خواهان هوای خنکید پیشنهاد می‌شود فصل پاییز و ابتدای فصل بهار را برای سفر به چابهار انتخاب کنید. توجه داشته باشید که به‌خاطر ساختار صخره‌ای و موج‌های خروشان، شنا در ساحل دریا بزرگ ممنوع است.
۳. شهر سوخته
شهر سوخته یادگار یکی از پیشرفته‌ترین و قدیمی‌ترین تمدن‌های جهان است که هم‌اکنون فقط ویرانه‌ای از آن باقی مانده است. با وجود بررسی‌ها و تحقیقات زیاد در این ناحیه، همچنان شهر سوخته یکی از عجایب تاریخی محسوب می‌شود و اهمیت جهانی دارد. کشف چشم مصنوعی، جمجمه شکافته‌شده برای جراحی، تخته‌نرد، خط‌کش و دیگر بقایا خبر از تمدنی پیشرفته در آن زمان می‌دهد. به‌گفته محققان، قدمت شهر سوخته به ۲۵۰۰ سال پیش از میلاد می‌رسد. پیشنهاد می‌شود در بازدید از شهر سوخته، سری به موزه آن هم بزنید و از کشفیات این مکان شگفت‌زده شوید.
۴. تالاب لیپار
یکی دیگر از عجایب استان سیستان و بلوچستان تالاب صورتی یا تالاب لیپار است. این تالاب جذاب که دریاچه‌ای صورتی‌رنگ دارد، محل زندگی پرندگانی نظیر فلامینگو، باقرقره، حواصیل و تیهوست. بهترین زمان بازدید از تالاب لیپار اواخر پاییز تا اوایل بهار است که دریاچه به صورتی‌ترین حالت خود می‌رسد. متأسفانه به‌دلیل آسیب‌های وارد شده به این تالاب، دریاچه در شرف ازدست‌دادن رنگ خود است. تالاب لیپار گزینه متفاوتی برای طبیعت‌گردانی است که می‌خواهند تجربه‌ای جدید کسب کنند و تصاویری با پس‌زمینه چشم‌نواز ثبت کنند.
۵. مسجد جامع مکی
یکی از پربازدیدترین جاهای دیدنی سیستان و بلوچستان مسجد جامع مکی است که از بزرگ‌ترین مسجدهای جهان اسلام محسوب می‌شود. این مسجد هم‌زمان حس‌وحال مسجد سلطان احمد ترکیه و مسجدالنبی مدینه را به شما القا می‌کند. معماری کم‌نظیر مسجد جامع مکی حاصل تلفیق معماری ایرانی و عثمانی است که ظاهر متفاوت و زیبایی به آن بخشیده است. پیشنهاد می‌کنیم در سفر به شهرستان زاهدان، بازدید از مسجد جامع مکی را از دست ندهید.
۶. قلعه بمپور
قلعه بمپور یکی از جاهای دیدنی ایرانشهر سیستان و بلوچستان است که بازدیدکننده‌هایش را به تفکر وامی‌دارد. این قلعه روی تپه‌ای مصنوعی قرار گرفته است و با اینکه تنها ویرانه‌ای از آن باقی مانده، ابهتش را به رخ بازدیدکننده می‌کشد. به‌گفته محققان، قدمت قلعه بمپور به دوران ساسانی و اشکانی برمی‌گردد و سلجوقی‌ها هم از آن استفاده می‌کرده‌اند. این قلعه یکی از آثار ثبت‌شده ملی ایران است و ارزشی جهانی دارد. اگر از دوستداران مکان‌های تاریخی هستید، قلعه بمپور یکی از مهم‌ترین و جذاب‌ترین مقاصدی است که بهتر است بازدید از آن را در برنامه خود جای دهید.
۷. قلعه لادیز
قلعه لادیز یکی دیگر از قلعه‌های حائز اهمیت است که ما را با معماری زمان ساسانیان و اشکانیان آشنا می‌کند. متأسفانه از این قلعه چیز زیادی بر جای نمانده است، اما بازدید از این مکان به علاقه‌مندان به تاریخ ایران پیشنهاد می‌شود. علاوهبر ویرانه قلعه لادیز، می‌توانید از محیط اطراف و رودخانه و غار لادیز هم دیدن کنید.
۸. جن سنط
آیا آماده بازدید از مکانی ترسناک و هیجان‌انگیز هستید؟ گورستان جن تیس یا قبرستان شماره ۱ تیس شاید ظاهر ترسناکی نداشته باشد، اما باورهای مردم محلی است که آن را تبدیل به مکانی رعب‌آور می‌کند. اهالی روستای تیس بر این باورند که اجنه مردگان خود را در این گورستان دفن می‌کنند و این باور منجر به ساخته‌شدن شایعه‌های ترسناک دیگری شده است که خواه‌ناخواه باعث دلهره بازدیدکننده می‌شوند. نوع سنگ قبرها و حفاری عجیب آنها سرچشمه این باورها بوده‌اند. روستای تیس که این گورستان در آن قرار دارد، یکی از روستاهای گردشگری سیستان و بلوچستان است و قدمتی ۲۵۰۰ساله دارد.
۹. قلعه رستم
کسی نیست که اسطوره تاریخی ایران و بزرگ‌ترین شخصیت سیستان، رستم، را نشناسد. قلعه رستم زابل که همچون نامش پس از حدود ۵۰۰ سال همچنان پابرجاست، یکی از ارزشمندترین جاهای دیدنی سیستان و بلوچستان به شمار می‌رود. متأسفانه این بنای تاریخی به‌خوبی معرفی نشده است و برای بازدید از آن راهنمای درستی وجود ندارد. قدمت قلعه رستم به دوران سلجوقیان تا صفویان می‌رسد و از لحاظ تاریخی ارزش زیادی دارد. پیشنهاد می‌کنیم اگر قصد بازدید از این بنای پرصلابت را دارید، در طول روز و در فصل‌های خنک به آن سر بزنید.
۱۰. کوه‌های مریخی
نوبتی هم که باشد، نوبت معرفی یکی از عجایب سیستان و بلوچستان و یکی از جذاب‌ترین جاهای دیدنی چابهار یعنی کوه‌های مریخی آن است. ظاهر خاص این کوه‌ها منجر به شهرت جهانی‌شان شده است. کوه‌های مریخی یا مینیاتوری چابهار عمری ۵میلیون‌ساله دارند و این مسئله شگفت‌انگیزبودن این کوه‌ها را دوچندان می‌کند. جاده چابهار به گواتر یکی از زیباترین جاده‌های ایران است که علاوهبر کوه‌های مریخی، نمایی از دریای عمان و دریاچه صورتی لیپار را به تصویر می‌کشد. بهترین زمان بازدید از این مکان دیدنی فصل‌های بهار و پاییز و زمستان در ساعت‌های خنک روز است. همچنین پیشنهاد می‌کنیم تماشای ستارگان از این منطقه را از دست ندهید.
۱۱. گل‌فشان چابهار
گِل‌فشان چابهار یکی دیگر از شگفتی‌های طبیعت سیستان و بلوچستان است که بازدیدکنندگان زیادی را به خود جذب می‌کند. گل‌فشان‌های چابهار شامل ۳ تپه می‌شوند که یکی از آنها فعال است و تقریبا هر ۱۵ دقیقه تکه‌گلی از آن پرتاب می‌شود. فعالیت این گل‌فشان‌ها در فصل‌های بارانی همچون بهار و پاییز بیشتر است. بهترین زمان برای بازدید این مکان شگفت‌انگیز از اواسط پاییز تا اواسط بهار است.
۱۲. قلعه چهل‌دختران
قلعه چهل‌دختران یکی از جاهای دیدنی سیستان و بلوچستان است که نام‌گذاری آن داستان جالبی دارد. گفته می‌شود این قلعه زمانی محل زندگی ۴۰ دختر بوده که صدای خنده آنها از دوردست‌ها شنیده می‌شده است. این داستان تنها گوشه‌ای از داستان‌هایی است که دهان‌به‌دهان میان نسل‌های مختلف درباره قلعه چهل‌دختران می‌چرخیده است. این قلعه یکی از آثار ثبت‌شده ملی است که قدمتش به دوران ساسانیان برمی‌گردد. قلعه چهل‌دختران روی سکوی سنگی بزرگی ساخته شده که جلوه‌ای عجیب به آن بخشیده است.
۱۳. گورستان اسپیدژ
گورستان‌های تاریخی سیستان و بلوچستان، هرکدام داستانی از دوره‌ای تاریخی مختلف را به تصویر می‌کشند. گورستان اسپیدژ هم یکی از مهم‌ترین مناطق تاریخی است که قدمت آن به پیش از ایران باستان برمی‌گردد. در این ناحیه، تعداد زیادی آثار باستانی کشف شده است. پیشینه گورستان اسپیدژ درست مشخص نیست، اما گفته می‌شود با تمدن شهر سوخته و جیرفت ارتباط دارد. برای رسیدن به این گورستان باید از زیباترین روستای سیستان و بلوچستان، یعنی روستای اسپیدژ، بگذرید.
۱۴. گورستان هفتاد ملا
گورستان هفتاد ملا یکی از جاهای دیدنی سیستان و بلوچستان است و جلوه‌ای از معماری اسلامی را به نمایش می‌گذارد. این گورستان که در دل غار قرار دارد، از آسیب‌های طبیعی در امان مانده است. گفته می‌شود این بنای تاریخی بیش از هزار سال قدمت دارد و چنین معماری عجیبی برای آن دوران باورنکردنی به نظر می‌رسد. معماری قبرهای گورستان هفتاد ملا ما را یاد معماری مقبره کورش کبیر می‌اندازد.
شما بگویید
استان سیستان و بلوچستان از استان‌های پرجاذبه‌ای است که بازدید از جاهای مهم آن به یکی‌دو روز ختم نمی‌شود. بازدید از همه جاهای دیدنی سیستان و بلوچستان زمان بیشتری می‌طلبد و بهتر است در فصول خنک به فکر آن باشید.
آیا تابه‌حال به این استان پهناور سفر کرده‌اید؟ جای کدام‌یک از مکان‌های دیدنی سیستان و بلوچستان در این فهرست خالی است؟
