به نقل از مجله پزشکی:
آمنوره یا همان قطع عادت ماهیانه، بیشتر یک نشانه است تا یک بیماری. هنگامی که قاعدگی و پریود یک دفعه قطع می شود می تواند بسیار نگران کننده و استرس زا باشد اما بهتر است در این موارد نترسید و آگاهی خود را بالا ببرید. هنگامی که به پزشک مراجعه کنید با توضیح چیزی که گذشته است و بر اساس سابقه پزشکی خود می‌توانید ریشه مشکل را پیدا کرده و آن را برطرف نمایید.
علائم و نشانه ها
مهم ترین نشانه آمنوره قطع عادت ماهیانه یا شروع نشدن آن است. ما دو نوع آمنوره داریم: آمنوره اولیه و آمنوره ثانویه.
آمنوره اولیه:
زمانی است که شما تا سن ۱۶ سالگی هنوز تجربه پریودی را نداشته باشید.
آمنوره ثانویه:
زمانی که عادت ماهیانه شما شروع شده اما پس از مدتی که بالای سه بار باشد، قطع شده است.
ممکن است علائم دیگری هم همزمان با قطع عادت ماهیانه رخ بدهند مانند: ترشحات شیری از پستان، تغییرات در بینایی، ریزش موهای سر، سردرد و افزایش موهای زائد صورت.
آمنوره اولیه
طبق گزارشات رسیده می توان گفت از هر هزار نفر دختر یک نفر مبتلا به آمنوره اولیه می‌شود. عوامل مهم ایجاد آمنوره اولیه به شرح زیر می باشند:
اختلال کروموزوم ها
اختلال در کروموزوم های خاصی می تواند نقص در تخمک ها را ایجاد کند و قاعدگی را عقب بیاندازد.
مشکلات هیپوتالاموس
آمنوره ممکن است بر اساس اختلال در عملکرد هیپوتالاموس باشد. بی اشتهایی عصبی، ورزش بیش از حد و استرس‌های بالا می‌توانند عملکرد هیپوتالاموس را دچار اختلال کنند. همچنین وجود تومور هم ممکن است باعث از هم گسیختگی عملکرد هیپوتالاموس شود.
بیماری های هیپوفیز
یک غده دیگر در مغز است که دخالت مستقیمی بر عادت های ماهیانه دارد. وجود یک تومور می تواند در عمل هیپوفیز اختلال ایجاد کند.
فقدان اندام‌های تناسلی
گاهی ممکن است هنگامی که جنین در رحم مادر قرار دارد، طبق مشکلات ژنتیکی یا مشکلاتی در رشد نوزاد، قسمتی از دستگاه تناسلی او شکل نگیرد. این مشکل می تواند در قسمت رحم، مهبل یا لوله های رحم باشد و چون این بخش ها شکل نگرفته پس نمی توان شاهد عادت ماهیانه بود.
اختلالات ساختمانی مهبل
پرده ای اضافی در مهبل می تواند از شروع عادت ماهیانه جلوگیری کند. مهبل محل خروج خون است و اگر پرده و دیواری به صورت غیر طبیعی جلوی آن را بگیرد، خون نمی تواند خارج شود.
آمنوره ثانویه
آمنوره ثانویه شایع‌ترین آمنوره است. موارد زیر می تواند علت های وجود آمنوره ثانویه باشند:
حاملگی
بعد از شروع عادت ماهیانه تخمک ها آزاد می شوند و اگر یکی از این تخمک ها بارور شود در دیواره رحم جایگزین شده و دیواره رحم دیگر ریزش نمی‌کند تا تغذیه تخمک را برعهده بگیرند.
قرص های پیشگیری از بارداری
تعدادی از خانم ها برای جلوگیری از بارداری از قرص های پیشگیری استفاده می کنند. اگر قرص ها مداوم استفاده شوند ممکن است در دوران استفاده از این قرص‌ها قاعده نشوید و اگر آن را قطع کنید این حالت اصولا تا شش ماه طول می کشد و پس از آن دوباره دوران پریود شروع می شود. روش های پیشگیری به صورت کاشتنی و تزریقی هم می توانند به خاطر داشتن پروژسترون جلوی عادت ماهیانه را بگیرند.
شیردهی
مادرانی که شیر می دهند در ماههای اولیه آمنوره را تجربه می کنند.
استرس
استرس بر روی نحوه عملکرد هیپوتالاموس اثر مستقیمی دارد و هر وقت زیاد شود ممکن است هیپوتالاموس نتواند کارش را به خوبی انجام دهد در نتیجه تخمک گذاری متوقف می شود هنگامی که استرس ها کنترل شوند قاعدگی دوباره شروع می شود.
آمنوره دارویی
بعضی از داروها بر روی قاعدگی اثر مستقیم دارند و ممکن است باعث توقف آن شوند مانند داروهای ضد افسردگی یا شیمی درمانی.
بیماری
بیماری های مزمن هم می توانند عادت ماهیانه شما را بر هم بریزند و شما را دچار آمنوره کنند. بر هم ریختن هورمون ها یکی از دلایل مهم آمنوره است. سندروم تخمدان پرکیست یکی از این بیماری ها است. هنگامی که داخل تخمدان کیست تشکیل شود هورمون استروژن و آندروژن بالا می‌روند و دیگر هورمون ها را تحت تاثیر قرار می دهند. هورمون های هیپوفیز کاهش پیدا می‌کند در نتیجه تخمک گذاری متوقف می شود.
وزن کم
وزن پایین می تواند اثر منفی بر روی عملکرد هورمون ها داشته باشد مخصوصا اگر این وزن کم نتیجه اختلال خوردن عصبی باشد.
ورزش های شدید
زنانی که در ورزش هایی چون باله، ژیمناستیک و دو های طولانی شرکت می کنند، چون تمرین های زیادی را دارند و استرس بالایی را تجربه می کنند، ممکن است با قطع قاعدگی روبه‌رو شوند.
مشکلات تیروئید
در مشکلات تیروئید کم کار، سطح پرولاکتین تغییر پیدا می کند و این تغییر بر روی هیپوتالاموس اثر گذاشته و ممکن است چرخه عادت ماهیانه را متوقف کند.
تومور در هیپوفیز
وجود یک تومور خوش خیم در غده هیپوفیز می تواند سطح ترشح پرولاکتین را بالا برده و جلوی منظم بودن عادت ماهیانه را بگیرد. گاهی می توانی تومورها را با دارو و گاهی با جراحی درمان کرد.
یائسگی زود تر از موعد
اصولا یائسگی در سن ۵۰ سال به بعد رخ می دهد اما بعد از ۴۰ سالگی هم یائسگی را طبیعی می نامند. اگر قبل از چهل سالگی یائسگی اتفاق افتاد به آن یائسگی زودرس می گویند. هنگامی که یائسگی اتفاق بیفتد سطح استروژن در بدن شما کم می شود و قاعدگی ها تمام می شود.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر تا سن ۱۶ سالگی عادت ماهیانه را تجربه نکرده باشید.
اگر عادت ماهیانه شما شروع شده باشد اما فقط یک یا دو بار اتفاق افتاده و قطع شود.
همانطور که با همدیگر خواندیم آمنوره عوامل بسیار زیادی دارد و با توجه به عامل به وجود آورنده آن، درمان هم متفاوت است. پزشک با بررسی دلیل آن درمان را شروع می‌کند و در کنار آن به شما توصیه هایی مبنی بر کنترل وزن و کنترل استرس را تجویز می کند.
