به نقل از مجله مهتاطب:
انواع ضد آفتاب بر اساس مکانیزم اثر
ترکیبات ضد آفتاب به دو روش فیزیکی و واکنش شیمیایی با اشعه های مضر خورشید مبارزه میکنند. روش اول حالتی است که مانع از نفوذ اشعه فرابنفش به پوست میشوند و امواج را به محیط اطراف منعکس می کنند. دسته دوم اشعه ها را دریافت و با آنها مبارزه میکنند و در واقع اثر آنها را مهار میکنند.
از لحاظ عملکرد ضد آفتاب ها به دسته در علم پزشکی تبدیل می شوند: ۱) ضد آفتاب فیزیکی(مینرال-معدنی) ۲) ضد آفتاب شیمیایی
که در زیر به توضیح هر یک می پردازیم.
۱) کرم ضد آفتاب مینرال (فیزیکی):
کرم ضد آفتاب معدنی(مینرال) وقتی روی پوست قرار می گیرند، اشعه های ماورا بنفش را درست مانند یک آینه منحرف و پراکنده میکند به همین دلیل به ضد آفتاب فیزیکی نیز معروف است زیرا به صورت فیزیکی با اسعه خورشید مبارزه میکند. ترکیب اصلی در ضد آفتاب های فیزیکی دو ماده معدنی بنام زینک اکساید و تیتانیوم دی اکساید است که به همین دلیل به آنها ضد آفتاب های معدنی یا مینرال میگویند(مینرال یک کلمه انگلیسی به معنی مواد معدنی است).
مهم ترین فایده ضد آفتاب مینرال، محافظت از اشعه UVA و UVB می باشد. از آنجایی که کرم ضد آفتاب معدنی یک مانع فیزیکی روی پوست ایجاد می کنند، به محض مالیده شدن روی پوست، تاثیرگذاری آن هم شروع می شود، در حالی که معمولا ضد آفتاب های دیگر حداقل ۳۰ دقیقه طول میکشد تا جذب پوست شوند و در این صورت در برابر اشعه ماورای بنفش مقاومت میکنند. ضد آفتاب فیزیکی برای کودکان و کسانی که پوست حساسی دارند بهتر است.
کرم های ضد آفتاب مینرال خیلی راحت روی پوست می نشیند و در اثر عرق کردن، به راحتی از روی پوست برداشته می شود، به همین دلیل باید مجددا آن را تجدید کنیم. از آنجایی که در ضد آفتاب های معدنی، ذرات نانو وجود دارد که نباید استنشاق شوند، بهتر است از نوع اسپری و پودر آن استفاده نکنید.
نکات مثبت ضد آفتاب فیزیکی:
✔️ ایجاد حساسیت نمیکنند.
✔️ برای پوستهای حساس مناسبند.
✔️ برای افراد باردار و شیرده مناسبند.
✔️ برای کودکان مناسبند.
نکات منفی ضد آفتاب مینرال:
❌ بافت سنگینی دارند
❌ به دلیل اینکه باید یک لایه محافظ روی پوست قرار دهند تا اشعه های خورشید را منعکس کنند؛ جذب پوست نمیشوند
❌ به دلیل داشتن زینک اکساید (روی) روی پوست ایجاد سفیدی میکنند.
❌ برای پوستهای چرب ایجاد جوش می کند.
۲) کرم ضد آفتاب شیمیایی:
شید در ابتدا کلمه “شیمیایی” در این ضد آفتابها شما را دچار ترس و نگرانی کند. اکثر افراد فکر میکنند ضد آفتاب های شیمیایی باعث آسیب به پوست می شوند. اما این باور غلط است. در واقع به دلیل اینکه این دسته از ضد آفتاب ها به اشعه های مضر، واکنش شیمیایی نشان میدهند به همین دلیل به این اسم معروف شده اند.
عملکرد کرم های ضد آفتاب شیمیایی به این صورت است که اشعه های ماورای بنفش را جذب کرده و آنها را به گرما تبدیل میکنند و سپس گرما را از پوست آزاد میکنند. در واقع به اشعه های مضر خورشید واکنش شیمیایی میدهند تا آنها را از بین ببرند. تفاوتی که ضد آفتاب های شیمیایی با معدنی دارند در نفوذ آن است، به این معنی که کرم های ضد آفتاب شیمیایی به لایه های عمیق تری از پوست نفوذ میکنند. این نوع کرم ها باید حداقل ۲۰ دقیقه قبل از اینکه از خانه بیرون بیایید بر روی پوست مالیده شوند تا توانند به خوبی جذب پوست شوند و آماده واکنش به اشعه خورشید باشند.
نکات مثبت ضد آفتاب شیمیایی:
✔️ به دلیل داشتن ترکیبات متنوع برای انواع مختلف پوستی تولید می شوند
✔️ برای پوستهای چرب و جوشدار بسیار مناسبند
✔️ جذب خیلی بهتری نسبت به ضدافتاب فیزیکی دارند
✔️ ساختار سبکی روی پوست دارند
نکات منفی ضد آفتاب شیمیایی:
❌ برای مصرف کودکان توصیه نمیشود زیرا پوست کودکان حساس و نازک است و ممکن است واکنش کرم باعث حساسیت پوستی کودک شود.
❌ برای مصرف در دوره شیردهی و بارداری توصیه نمیشوند چون ترکیبات آنها امکان جذب در بدن و شیر مادر را دارد. البته این مسئله به اثبات نرسیده است.
مواد تشکیل دهنده کرم های ضد آفتاب
کرم ضد آفتاب حاوی موادی هستند که اشعه های مضر و خطرناک UV را فیلتر میکنند. این فیلترها ۲ نوع هستند:
- ارگانیک: فیلترهای ارگانیک، اشعه های UVA و UVB را جذب کرده و آنها را به گرما تبدیل می کنند. این ضد آفتابها ترکیبی از ضدآفتابهای مینرال و شیمیایی هستند. یعنی مانند ضد آفتاب مینرال ایجاد حساسیت نمیکنند و مانند ضد آفتاب های شیمیایی رنگ سفید و غیر طبیعی روی پوست باقی نمیگذارند و سبک هستند.
- غیر ارگانیک: فیلترهای غیر ارگانیک تابش اشعه ماورا بنفش را منعکس و پراکنده می کنند. در واقع مانند آینه عمل کرده و ضد آفتاب فیزیکی هستند.
آیا ضد آفتاب های رنگی میزان محافظت کمتری نسبت به ضد آفتاب های بی رنگ دارند؟
خیر. میان محافظت ضد آفتاب در برابر اشعه های فرابنفش تنها با علامت spf و +(pa) مشخص می شود و ارتباطی به رنگی و غیر رنگی بودن ضد آفتاب ندارد. فقط ضد آفتاب های رنگی به دلیل داشتن ترکیبات رنگدانه ای در خود ممکن است بر روی پوست سنگینتر از ضدافتابهای بی رنگ باشند. انتخاب ضدافتاب رنگی یا بی رنگ یک موضوع کاملا سلیقه ای است.
کرم ضد آفتاب برای پوستهای چرب و خشک باید چگونه باشد؟
۱) کرم ضد آفتاب برای پوست چرب:
کسانی که پوست چرب یا مساعد آکنه و جوش دارند، نباید از ضد آفتاب های خیلی چرب استفاده کنند؛ زیرا پوست آنها در حالت طبیعی نیز چرب و روغنی است و با افزودن چربی بیشتر، منافذ پوست مسدود می شود. معمولا روی کرم های ضد آفتاب مخصوص پوست های چرب واژه “Non-comedogenic” نوشته شده است. طبق آکادمی پوست آمریکا کرم هایی که SPF آنها از ۳۰ بالاتر است برای پوست های چرب مناسبند.
۲) کرم ضد آفتاب برای پوست خشک:
کسانی که پوست های خشک دارند، باید به دنبال کرم های ضد آفتابی که حاوی مواد آبرسان یا مرطوب کننده هستند بگردند. یک کرم ضد آفتاب پوست خشک باید علاوه بر محافظت پوست در برابر اشعه UVA و UVB خورشید باید بتواند به پوست چربی و رطوبت لازم را برساند تا خشکی آن را نیز درمان کند و از طرفی نباید باعث ایجاد قرمزی ، حساسیت یا جوش بر پوست شود و یا بوی نامطبوعی داشته باشد.
انواع ضد آفتاب از لحاظ بافت محصول
۱) پماد چیست؟
پمادها دارای نسبت زیاد روغن به آب در ترکیبات خود هستند و معمولا بیش از ۵۰% پمادها را روغن تشکیل می دهد. رنگ پمادها معمولا سفید یا شفاف است . پمادها کاربرد درمانی دارند و شما هیچ محصول آرایشی به شکل پماد پیدا نمی کنید. پمادها برای افراد با پوست خیلی خشک و خشک مناسبتر است اما در صورتی که فرد دارای مشکل پوست مثل قارچ ، سوختگی و… باید از پمادهای درمانی مثل پماد کلوبتازول ، زینک اکساید ، سیلور و… تا زمان بهبودی استفاده نماید.
۲) کرم ضد آفتاب :
کرمها عمدتا نسبت تقریبا برابر آب و روغن را دارند و به همین دلیل کمی احساس چربی ایجاد می کنند. کرم ضد آفتاب دارای ساختار سنگین تر بوده و ضخامت بیشتری بر روی پوست ایجاد می کنند. همچنین زمان جذب کرم ضد آفتاب از سایر محصولات بیشتر است. کرمها معمولا سفید یا دارای رنگهای پوست یعنی انواع بژ هستند.
کرم ضد آفتاب مخصوصا ضد آفتاب هایی که فاقد چربی نیستند برای افراد با پوست خشک ، خیلی خشک و معمولی قابل استفاده است زیرا پوست های خشک و خیلی خشک برای نرمال شدن نیاز به چربی دارند و چربی و سنگینی به وسیله کرم بر روی پوست خود احساس نمی کنند و از طرفی چون پوست آنها به چربی نیاز دارد با سرعت بیشتری آن را جذب می کند.
اگر افراد با پوست چرب یا مختلط از کرم ضد آفتاب استفاده کنند احساس سنگینی روی پوستشان دارند و احتمالا بعد از مدتی استفاده دچار جوش زدن می شوند.
۳) فلوئید ضد آفتاب چیست؟
فلوئید ها دارای بافت سبکتری نسبت به کرم ها هسنتند زیرا نسبت آب در ترکیبات فلوئید از روغن آن بیشتر است و تقریبا می توان گفت روغن ندارند پس واضح است که فلوئیدهای ضد آفتاب برای افراد با پوست چرب و مختلط بسیار مناسب است و امکان ایجاد جوش برای این دسته از افراد به وسیله فلوئید ضد آفتاب بسایر کاهش می یابد.
فلوئیدها می توانند رنگی و غیر رنگی باشند یعنی سفید یا به رنگهای بژ اما چون حالت رقیقتری نسبت به کرم دارند نباید انتظار پوشش کرم پودری زیاد از فلوئیدها داشت. فلوئیدهای ضد آفتاب دارای جذب بالایی هستند و ایجاد عرق و ماسیدگی بر روی پوست نمی کنند.
۴) ژل ضد آفتاب:
ژل ها ظاهر شفاف و ژله ای شکل دارند و پایه آنها آب است. ژل ضد آفتاب فاقد هرگونه چربی است و معمولا موادی مثل پارابن و الکل در ترکیبات آن به چشم نمی خورد و جذب آن سیار بالاست در نتیجه یک ژل ضد آفتاب می تواند برای پوستهای چرب ، مستعد آکنه و حساس بسیار مفید باشد.
ژل ها م توانند تنوع رنگ بسیار زیادی داشته باشند حتی برخی محصولات که به شکل ژل هستند رنگهای آبی، سبز ، صورتی و… دارند.
۵) لوسیون ضد آفتاب:
ساختار لوسیون و کرم ها تقریبا مشابه هم است اما در لوسیون نسبت آب به روغن بیشتر از کرمها است. لوسیونها ممکن است حاوی الکل باشند پس برای پوستهای حساس خیلی مناسب بنظر نمی رسند . جذب لوسیونها نسبت به کرم بیشتر است و برای پوستهای معمولی و مختلط مناسبترند. اگر بر روی بسته بندی لوسیون ضد آفتاب کلمه “غیر کومدون ساز” را دیدید پس پوستهای چرب و مستعد جوش نیز می توانند از آن استفاده کنند.
۶) اسپری ضد آفتاب:
اسپری ها ساختار بسیار سبکی دارند و ایجاد حساسیت و چسبندگی نمی کنند. برای استفاده از اسپری ضد آفتاب باید آن را قبل از مصرف بخوبی تکان داده و بر روی پوست اسپری کنید و سپس پوست را ماساژ دهید .اسپری های ضد آفتاب برای پوست کودکان ، پوستهای حساس بسیار مناسب است.اگر بخواهید اسپری ضد آفتاب را به پوست صورت بزنید باید آن را به کف دست زده و بعد به صورت بزنید .
اصلا ضد آفتاب را به صورت اسپری نکنید زیرا علاوه بر امکان برخورد به چشم و ایجاد حساسیت برای چشم ممکن است بوی اسپری و استشمام آن ناراحتی تنفسی و حساسیت و سرفه ایجاد کند.
اسپری ضد آفتاب قابل اشتعال است و اگر در محیط های گرم قرار بگیرد امکان انفجار آنها وجود دارد.
در حال حاضر انتقادهای زیادی در مورد اسپری ضد آفتاب شده اما هیچ تأئیدیه رسمی در مورد آنها وجود دارد . برخی معتقدیند اسگری های ضد آفتاب نمی توانند به عمق پوست نفوذ کنند و یا در روزهایی که وزش باد وجود دارد با اسپری کردن ضد آفتاب پراکنده شده و روی پوست قرار نمی گیرد.
۷) ضد آفتاب آفتاب لب:
لب ها نیز جز تله های آفتاب هستند یعنی اولین اعضایی هستند که مورد حمله اشعه های خورشید قرار می گیرند پس می توانید از خشک شدن و آسیب پوست لب هم به وسیله استیک ها و بالم های ضد آفتابی که برای لب هستنداستفاده کنید.
۸) ضد آفتاب های کرم پودری:
ضد آفتاب های کرم پودری دارای پوشش دهی و کاور بالایی هستند و به خوبی می توانند لک ، جای جوش ، تیرگی و قرمزی ناشی از جوشها را بپوشانند اما دقت کنید که معمولا این ضد آفتاب ها ساختار نسبتا سنگینی دارند و چون یک لایه کامل روی پوست قرار می گیرد و منافذ پوست را می بندند در نتیجه تنفس پوست را کاهش داده و ممکن است باعث ایجاد جوش شوند. پس از ضد آفتاب های کرم پودری بصورت روزانه استفاده نکنید مخصوصا اگر پوست مستعد جوش دارید.
نکته مهم اینکه معمولا ضد آفتاب های کرم پودری SPF بالایی ندارند و از طرفی اکثرا نمی توانند از پوست در برابر UVA مراقبت کنند.
نکاتی که باید هنگام خرید و مصرف انواع کرم ضد آفتاب انجام دهید
۱) مواد تشکیل دهنده ضد آفتاب:
یک کرم ضد آفتاب خوب باید علاوه بر فیلترهای فیزیکی و شیمیایی دارای ترکیبات مناسب با نوع پوست شما باشد. مثلا در ضد آفتاب پوست خشک و نرمال باید ترکیبات تنظیم کننده چربی پوست مانند شی باتر باشد. در ضد آفتاب های پوست چرب و مختلط باید ترکیبات کاهش چربی پوست و ضد باکتری مانند عصاره درخت چای، سالی سیلیک و اسیدهای میده باشد. البته نگران ترکیبات محصولات نباشید چون نوع پوست مناسب برای ضد آفتاب روی بسته محصولات نوشته میشود. مثلا کرم ضد آفتاب پوست چرب و مختلط آردن…
۲) شکل ساختاری ضد آفتاب:
ضد آفتاب ها بر پایه محلول چربی در آب تولید میشوند و بر همین اساس در شکل های متفاوتی وجود دارند مانند لوسیون، کرم، اسپری، پودر و غیره. با اینکه افراد زیادی با اسپری راحت هستند، اما برای جلوگیری از آسیب به ریه بهتر است از لوسیون آن استفاده نمایید.
۱) کرم ضد آفتاب: مقدار چربی آن از مقدار آب آن بیشتر است.
۲) لوسیون ضد آفتاب: مقدار چربی و آب برابری دارد.
۳) فلوئید ضد آفتاب: مقدار چربی در این ضد آفتاب بسیار کم است.
۴) اسپری ضد آفتاب: چربی در این ضد آفتاب وجود ندارد.
۵) ژل ضد آفتاب: این ضد آفتاب بر پایه آب ساخته شده است.
۳) تنها به SPF توجه نکنید:
درست است که کرم های ضد آفتابی که SPF بالا دارند در برابر اشعه های UVA و UVB مقاومت بیشتری دارند اما به همان میزان هم منافذ پوست را مسدود می کنند. برای مصارف روزانه ضد افتاب یا SPF زیر ۵۰ کاملا مناسب است. PA نیز یکی دیگر از مشخصه های مهم در ضد آفتاب هاست که در واقع نشان دهنده میزان محافظت پوست در برابر اشعه UVA می باشد و با تعداد علامت + یا پاس نمایش داده میشود.
۴) تجدید ضد آفتاب:
تمام کرم های ضد آفتاب، پس از مدتی تاثیر خود را از دست می دهند و از روی پوست پاک می شوند، به همین خاطر باید حداقل هر ۲ ساعت یکبار آن را تجدید کنید.
حال که با انواع کرم ضد آفتاب آشنا شده اید، می توانید برای خرید اینترنتی کرم ضد آفتاب به داروخانه آنلاین مهتاطب مراجعه نمایید.
مقالات مرتبط:
