پروستات چیست؟

به نقل از مجله مهتاطب:

بیماری پروستات

غده‌ی پروستات (پروستات) یکی از اندام‌های سیستم تولید مثلی مردان است. پروستات تقریبا به اندازه‌ی یک گردو است و زیر مثانه قرار گرفته است. لوله‌ی نازکی (پیش آبراه) که اجازه می‌دهد ادرار و منی از آلت تناسلی خارج شود؛ از میان غده‌ی پروستات عبور می‌کند. مایع قلیایی که توسط غده‌ی پروستات تولید می‌شود؛ به تغذیه‌ی اسپرم کمک می‌کند و به صورت انزال (مایع منی)، از پیشابراه خارج می‌شود. پروستات تحت دو جهش رشدی قرار می‌گیرد. اولین جهش از طریق هورمون‌های جنسی تولید شده توسط بیضه‌ها در دوران بلوغ ایجاد می‌شود. این جهش باعث می‌شود غده‌ی پروستات به وزن متوسط ۲۰گرم برسد. دومین جهش رشدی زمانی که مردان در سن سی سالگی هستند؛ شروع می ­شود.

بیماری‌ پروستات و پیری

حدود ۲۵ درصد از مردان بالای ۵۵ سال، به یکی از بیماری‌های پروستات مبتلا هستند. این آمار تا سن ۷۰ سالگی به ۵۰ درصد افزایش می‌یابد. مراحل اولیه‌ی بیماری پروستات ممکن است هیچ علامتی نداشته باشد.
اگر شما مردی با سن ۵۰ یا ۶۰ سال هستید؛ باید با پزشک خود صحبت کنید که آیا غده‌ی پروستات شما به معاینه نیاز دارد و چه زمانی باید این معاینه انجام شود. اگر شما سابقه‌ی خانوادگی بیماری پروستات (یا نگرانی‌های خاص) دارید؛ زودتر با پزشک خود در مورد اینکه چه زمانی معاینات پروستات برای شما مناسب است؛ صحبت کنید.

انواع بیماری‌های پروستات

۳ مورد از شایع‌ ترین بیماری‌های پروستات عبارتند از: التهاب (پروستاتیت)، بزرگ شدن غیر سرطانی پروستات (هایپرپلازی خوش‌خیم پروستات یا BPH) و سرطان پروستات. یک مرد ممکن است به یک یا تعداد بیشتری از این بیماری‌ها مبتلا شود.

التهاب پروستات (پروستاتیت)

در حالی که پروستاتیت می ­تواند مردان را در هر سنی تحت تاثیر قرار دهد؛ اما در مردان جوان ­تر بین ۳۰ و ۵۰ سال شایع­تر است. انواع اصلی پروستاتیت عبارتند از:

• پروستاتیت باکتریایی- عفونت باکتریایی حاد یا مزمن

• پروستاتیت غیر باکتریایی- پروستات ملتهب که به عنوان سندروم درد مزمن لگن (CPPS) نیز شناخته شده است.

در بیشتر موارد، علت التهاب پروستات ناشناخته است. پروستاتیت باکتریایی به داروهای ضد باکتریایی که در پروستات تجمع پیدا می­ کنند؛ به خوبی پاسخ می‌دهد. پروستاتیت غیر باکتریایی یا سندروم درد مزمن لگن (CPPS) شایع ­ترین فرم پروستاتیت است و مدیریت بالینی آن دشوار است. علائم آن از مردی به مرد دیگر متفاوت است. هیچ تستی برای تشخیص CPPS وجود ندارد؛ بنابراین پزشک شما باید قبل از تشخیص، سایر علل احتمالی علائم بالینی شما را رد کند.
علل احتمالی CPPS عبارتند از:

• سابقه‌ی ابتلا به عفونت پروستاتیت باکتریایی

• تحریک ناشی از برخی از مواد شیمیایی

• وجود مشکل در اعصاب اتصال‌دهنده‌ی مجاری ادراری

• وجود مشکل در عضلات کف لگن

• سوء استفاده‌ی جنسی

• اضطراب مزمن

بزرگ شدن غیر سرطانی پروستات (BPH)

بزرگ شدن غیر سرطانی پروستات یا هایپرپلازی خوش‌خیم پروستات (BPH)، در مردان مسن‌تر شایع‌ تر است. این مشکل پروستات، تهدید کننده­ ی زندگی نیست؛ اما می­ تواند به طور قابل توجهی بر کیفیت زندگی شما تاثیر بگذارد. بزرگ شدن غده­ ی پروستات (که بالای پیشابراه قرار دارد) باعث می­ شود پیش آبراه نازک شود و فشاری را بر مثانه وارد می­ کند. این امر منجر به انسداد در جریان ادرار می­ شود. این انسداد معمولا به صورت علائم مجاری ادراری پایین‌ تر تظاهر می‌کند و گاهی اوقات باعث می‌شود هنگام دفع ادرار، مقداری از ادرار در مثانه بماند. زمانی که این اتفاق به صورت ناگهانی رخ می‌دهد؛ احتباس ادراری حاد نامیده می‌شود. این وضعیت بسیار دردناک است و معمولا با قرار دادن یک لوله‌ی نازک (کاتتر) برای خروج ادرار، موقتا تسکین می‌یابد.
احتباس مزمن (مداوم) ادرار که شیوع کمتری دارد؛ می‌تواند منجر به تجمع خطرناک و بدون درد ادرار در مثانه شود. فرم غیر معمول احتباس ادراری مزمن موجب فشار بالای مثانه می‌شود که می‌تواند به عملکرد کلیه آسیب برساند.

سرطان پروستات

سرطان پروستات معمولا مردان بالای ۵۰ را تحت تاثیر قرار می ­دهد. هر سال حدود ۱۶۰۰۰ استرالیایی مبتلا به سرطان پروستات تشخیص داده می ­شوند. علت ناشناخته باقی مانده است؛ اگرچه افزایش سن و سابقه ­ی خانوادگی به عنوان عوامل کمک­ کننده شناخته شده است.
در مراحل اولیه، سلول‌های سرطانی به غده‌ی پروستات محدود می‌شوند. در انواع تهاجمی ­تر سرطان پروستات، سلول‌های سرطانی ابتدا به سیستم‌های عروقی و لنفاوی وارد می‌شوند و سپس به سایر قسمت‌های بدن به خصوص استخوان‌ها می‌روند و در آنجا تومورهای ثانویه را تشکیل می‌‌دهند.

علائم بیماری‌ پروستات

بیماری پروستات در اولین مراحل خود، ممکن است علائمی داشته باشد یا فاقد علائم باشد. علائم بیماری پروستات به نوع بیماری بستگی دارد؛ اما ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• مشکل در ادرار کردن مانند شروع دردناک جریان ادرار

• تمایل به ادرار کردن به خصوص در شب

• بیمار احساس می‌کند؛ نمی‌تواند مثانه‌ی خود را به طور کامل تخلیه کند

• ادرار کردن همراه با احساس درد

• وجود خون در ادرار یا خونی که به غیر از ادرار، از پیش آبراه خارج می‌شود.

وجود خون در ادرار اغلب به دلیل مشکلات مربوط به پروستات نیست. اگر در ادرار خود، خون مشاهده کردید؛ حتما با پزشک خود در میان بگذارید.

تشخیص بیماری پروستات

بیماری پروستات با استفاده از تست‌های مختلفی تشخیص داده می‌شود؛ از جمله:

• معاینه‌ی فیزیکی از جمله معاینه‌ی پروستات با انگشت (DRE) که در آن پزشک یک انگشت خود که با دستکش پوشیده شده است را به مقعد شما وارد می‌کند تا اندازه‌ پروستات شما را اندازه‌ گیری کند.

• آزمایش خون برای بررسی آنتی‌ ژن خاص پروستات (تست PSA، برای انجام این آزمایش باید با پزشک خود مشورت کنید).

• نمونه‌ گیری از میانه جریان ادراری (MSU) برای بررسی وجود عفونت یا خون در ادرار

• اسکن اولترا سوند و بررسی جریان ادرار

• بیوپسی‌های پروستات

درمان بیماری‌های پروستات

درمان پروستاتیت بسته به نوع پروستاتیت، ممکن است شامل مصرف داروهای ضد باکتریایی و درمان‌های حمایتی باشد.
درمان BPH ممکن است شامل تجویز داروهایی برای تسکین عضلات صاف غده یا کاهش اندازه‌ پروستات و عمل جراحی برای ایجاد یک کانال پهن دائمی در بخش پیش ابراه باشد که از میان غده‌ پروستات عبور می‌کند.
نوع درمان سرطان پروستات، متناسب با شرایط بیمار تعیین می‌شود. ماهیت سرطان، سایر مشکلات سلامتی که ممکن است فرد داشته باشد و خواسته‌های فرد همگی در نظر گرفته می‌شوند.
روش‌های مدیریت سرطان پروستات عبارتند از:

• نظارت فعال بر بیمار

• جراحی، به عنوان مثال پروستاتکتومی (برداشتن پروستات)

• رادیوتراپی

• درمان‌های فرسایشی مانند اولتراسوند متمرکز شده با شدت بالا (HIFU) و نانونایف (NanoKnife)

• هورمون درمانی (درمان ﻣﺤﺮﻭﻣﻴﺖ ﺍﺯ ﺁﻧﺪﺭﻭﮊﻥ)

• شیمی درمانی

• مراقبت دقیق از بیمار