به نقل از مجله پزشکی
چگونه در خانه متوجه کاهش اکسیژن خون شویم؟
با شیوع کرونا ویروس، یکی از علائم خطرناک، کاهش سطح اکسیژن خون است که در صورت اقدام دیرهنگام، بیمار جان خود را از دست خواهد داد. همانطور که می دانید تمامی فعالیت های حیاتی ما نیاز به اکسژن دارد و کم شدن ناگهانی آن، آسیب های زیادی به بدن وارد می سازد. از آنجایی که در شرایط بحرانی کووید-۱۹ شناسایی هر علائمی می تواند حیاتی باشد ما تصمیم گرفتیم در این مقاله شما همراهان عزیز مجله پزشکی را با نشانه های کاهش اکسیژن خون آشنا سازیم. پس برای حفظ سلامت خود و عزیزانتان ما را تا انتهای مقاله همراهی کنید.
بدن برای زنده ماندن به اکسیژن نیاز دارد و این وظیفه خون است که اکسیژن را به تمام اندام‌های حیاتی بدن، سلول‌ها و بافت‌ها منتقل کند. وقتی خون ما اکسیژن کافی نداشته باشد، درواقع دچار اختلالی هستیم که هیپوکسمیا نام دارد. در این مقاله شما را با چند نشانه هشداردهنده هیپوکسمیا یا کاهش سطح اکسیژن خون آشنا خواهیم کرد و در مورد اقدامات لازم، گفتگو خواهیم کرد و توصیه اکید ما به شما همراهان این است که هیچ نشانه ای را نادیده نگیرید مخصوصا علائم در ارتباط با دستگاه تنفسی.
هیپوکسیمی چیست؟
افت اکسیژن خون (هیپوکسیمی)، کاهش میزان اکسیژن خون به ویژه در شریان‌ها است. هیپوکسیمی نشانهٔ مشکلی مرتبط با تنفس یا گردش خون است و ممکن است منجر به علائم مختلفی از جمله تنگی نفس شود. کارآمدترین روش برای کنترل سطح اکسیژن خون آزمایش اِی بی جی است و برای این آزمایش ، نمونه خون از شریان ها، معمولا از مچ دست گرفته می شود که این روش بسیار دقیق است اما ممکن است کمی درد داشته باشد. اکسیژنِ شریانی طبیعی تقریباً ۷۵ تا ۱۰۰ میلی‌متر جیوه است. مقادیر کمتر از ۶۰ میلی‌متر جیوه، معمولاً نشان‌دهندهٔ نیاز به اکسیژن اضافی است.
راه آسانتر اما با خطای بیشتر، اندازه‌گیری اشباع اکسیژن خون با استفاده از پالس اکسی‌متر است. پالس اکسی‌متر که شبیه یک گیره کوچک است با قرار گرفتن بر روی انگشت اشاره ، میزان اکسیژن خون را به طور غیر مستقیم و با جذب نور از طریق نبض شخص اندازه می گیرد. پالس اکسی‌متر به اندازه آزمایش اِی بی جی دقیق نیست و این امر ممکن است تحت تاثیر عواملی مانند انگشتان کثیف، لاک ناخن و گردش خون ضعیف در اندام ها باشد .. خوانش طبیعی پالس اکسی‌متر معمولاً بین ۹۵ تا ۱۰۰ درصد است. مقادیر کمتر از ۹۰ درصد پایین در نظر گرفته می‌شوند.
علل هیپوکسیمی چیست؟
مواردی وجود دارد که بر روی میزان اکسیژن دریافتی بدن تاثیر می گذارند که در ادامه به مهم ترین آنها اشاره خواهیم کرد:
باید در هوای تنفس‌شده اکسیژن کافی وجود داشته باشد.
ریه‌ها باید قادر به استنشاق هوای حاوی اکسیژن و بازدم دی اکسید کربن باشند.
جریان خون باید قادر به گردش خون در ریه‌ها، جذب اکسیژن و حمل آن به تمام بدن باشد.
بروز مشکل در هر یک از این موارد ممکن است منجر به هیپوکسیمی، به ویژه در شرایط شدیدتر مانند همراه شدن هرکدام از این موارد با ورزش یا بیماری شود. هنگامی که میزان اکسیژن خون پایین‌تر از سطح مشخصی قرار گیرد، ممکن است تنگی نفس، سردرد و سردرگمی یا بی‌قراری را در پی داشته باشد که در ادامه مقاله مهترین نشانه های کمبود اکسیژن را بیان خواهیم کرد.
ضعف یا سرگیجه
یک علامت شایع کاهش سطح اکسیژن خون، ضعف یا سرگیجه است. بیشتر افراد سرگیجه را برای لحظه‌ای کوتاه تجربه کرده‌اند. با این حال، افرادی که اکسیژن کافی در خون ندارند، معمولاً متوجه می‌شوند که این اتفاق به طور روزانه، طی تغییر نور یا فعالیت شدید رخ می‌دهد. عضله می‌تواند مدت محدودی سوخت را بدون اکسیژن بسوزاند، اما این روند به طور نامحدود دوام ندارد؛ بنابراین کاهش سطح اکسیژن به صورت مزمن، باعث ضعف عضلانی می‌شود که این ضعف عضله معمولا به تنهایی رخ نمی‌دهد و با تنگی نفس همراه است. از آنجا که خون، اکسیژن را به همه جای بدن شما می‌رساند، ضعف یا سرگیجه سریع نشانه این است که خون اکسیژن کافی به تمام نقاط بدن نمی‌رساند.
خستگی
خستگی مزمن نشانه اصلی عدم دریافت اکسیژن مورد نیاز بدن از طریق خون است. احساس خستگی انواع مختلفی دارد، اما خستگی همراه با هیپوکسمیا مزمن و بی‌پایان است. برخی افراد معمولاً احساس می‌کنند که در نیمه روز دیگر توان ندارند و به نظر می‌رسد خواب بیشتر هم کمکی به آنها نمی‌کند. سریع‌تر از دیگران یا مداوم خسته شدن، علامت کاهش سطح اکسیژن خون است.
سریع شدن ضربان قلب
تند شدن ضربان قلب نشان می‌دهد که قلب شما به سختی کار می‌کند تا اکسیژن را به تمام قسمت‌های بدن برساند، زیرا مقدار آن کافی نیست. اگر قبلاً هرگز علائم اضطراب را تجربه نکرده‌اید و بدون نشانه‌های دیگر اضطراب ضربان قلب شما تند می‌شود، ممکن است دچار هیپوکسمیا شده باشید.
تنگی نفس
البته که کمبود اکسیژن به این معناست که شما در تنفس دچار مشکل هستید. هنگامی که در تنفس و دریافت اکسیژن مشکل دارید، خون هم اکسیژن کافی ندارد. افرادی که دچار کمبود اکسیژن خون هستند معمولا تنگی نفس را گزارش می‌کنند، صرف نظر از اینکه فعالیت سنگین انجام داده باشند یا نه.
سردرد و سردرگمی
سردرد به تنهایی نشانه نگران‌کننده کمبود اکسیژن در خون نیست اما همراه با گیجی، سرگیجه و عدم هماهنگی، می‌تواند نشانه کاهش سطح اکسیژن باشد. وقتی خون فاقد اکسیژن کافی است، تمرکز و هماهنگی بدن دشوار است و منجر به سردرد و گیجی می‌شود.
حس سرخوشی یا حتی توهم
در حالت هیپوکسمی ممکن است حس سرخوشی در فرد شکل بگیرد و می تواند شبیه مسمومیت به نظر برسد. ممکن است تغییراتی در ظاهر، رفتار، میزان و تداوم گفتار، خلق و خو یا حتی توهم و باورهای غیرعادی درباره زمان، مکان یا مردم در فرد شکل بگیرند. همچنین، قضاوت، حافظه و بینش فرد ممکن است مختل شوند.
رنگ آبی لب ها، لاله گوش و/ یا بستر ناخن ها
این شرایط که به نام سیانوز شناخته می شود، نشانه ای از هیپوکسمی شدید است که نشان می دهد سلول های بدن به میزان کافی خون اکسیژن‌دار دریافت نمی کنند. سیانوز باید بسیار جدی گرفته شود و فرد مراقبت های پزشکی فوری دریافت کند.
احساس سوزش
اگر هیپوکسمی مشکلی طولانی مدت باشد، بدن ممکن است بیش از حد گلبول های قرمز تولید کرده و این شرایط موجب افزایش غلظت خون و محدود شدن توانایی آن برای عبور از رگ های خونی کوچک‌تر شود. این ممکن است موجب بروز علائم اضافه از جمله احساس سوزش در اندام های انتهایی مانند بینی و انگشتان، زنگ زدن در گوش و خارش شود.
تنفس سریع
تاکی‌پنه اصطلاح پزشکی است که به تنفس سریع و کم عمق اشاره دارد. کمبود اکسیژن یا دی اکسید کربن بیش از حد در بدن از دلایل شایع این شرایط است. همچنین، برخی مشکلات سلامت می توانند موجب آن شوند. تاکی‌پنه یک بیماری نیست اما علامتی از تلاش بدن برای اصلاح مشکلی دیگر است.
مشکلات بینایی
علائم کمبود اکسیژن در چشم ها شامل تاری دید، سوزش، آبریزش بیش از حد و احساس خراشیدگی، شبیه به وجود شن می شوند. موارد خفیف به طور معمول به تورم در لایه اپیتلیال قرنیه و تاری دید موقت منجر می شوند.
بیشتر بخوانید:
واکسن و جهش کرونا
بلاهای جدید کرونا
خطرات ناشی از سی تی اسکن بی رویه
زنگ خطر کرونا
عده ای که در کرونا ناقل ترند
علائمی از کرونا که شاید ندانید
مواردی در مورد کرونا که باید بدانید
علائمی زودتر از تب در کرونا
تشخیص سریع کرونا
شایعات واکسن کرونا
کرونا و درمان های عجیب
کرونا و نابینایی
ماندگاری طولانی کرونا
علائم پیدا و پنهان کرونا
