همزمان با ۲۱ شهریور روز ملی سینما، برنامه پاسداشت فرهنگی روز ملی سینما با حضور جمع کثیری از هنرمندان، منتقدان و مدیران فرهنگی در خانه سینما برگزار شد.
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط عمومی خانه سینما، برنامه پاسداشت فرهنگی روز ملی سینما از ساعت ۱۶ روز چهارشنبه ۲۱ شهریور در سالن زنده‌یاد سیف‌الله داد خانه سینما برگزار شد. در ابتدای این مراسم کلیپ‌هایی از بزرگداشت تاریخ سینمای ایران به نمایش درآمد. سپس محمدمهدی عسگرپور رئیس هیئت مدیره و علی دهکردی مدیرعامل خانه سینما در سخنانی کوتاه مراسم را به‌طور رسمی افتتاح کردند.
محمدمهدی عسگرپور در ابتدای صحبت‌های خود با اشاره به روز ملی سینما گفت: امروز دیدم که آقای شمقدری روز سینما را تبریک گفتند آن هم درست در روزی که قبل‌تر این روز را از تقویم حذف کرده بودند. این موضوع را یادآوری کردم تا قدرت سینما را نشان دهم. حدود ۱۲۷ سال از ورود دوربین به ایران می‌گذرد و سال‌ها است ۲۱ شهریور به نام روز ملی سینما نامگذاری شده و چقدر این تصمیم درست بود.
بیکارشدن برخی سینماگران به دلیل تغییرات تکنولوژی
وی با اشاره به یک مشکل جدی‌تر در سینما گفت: امروز ترجیح می‌دهم درباره مسئله مهم‌تری صحبت کنم که آن هم بحث تغییرات تکنولوژی است، که بسیار جدی، سریع و بی‌رحمانه رشد می‌کند و به خاطر همین تغییرات برخی از دوستان ما عملا بی‌کار شدند. در هر تغییر تکنولوژی ما دچار تب و لرز می‌شدیم اما نه به این شدت؛ به این خاطر که بعضا حمایت حاکمیت از سینما و حمایت نهادهای صنفی باعث می‌شد اعضا از بابت این ماجرا آسیب خیلی زیادی نبینند.
عسگرپور ادامه داد: در حال حاضر ما به شیوه دیگری با این تغییر مواجه هستیم. در حال حاضر بخش زیادی از خوراک فرهنگی ما از طریق پلتفرم‌ها تامین می‌شود البته نه پلتفرم‌های داخلی، چیزی حدود ۴ تا ۵ درصد از این تامین نیاز فرهنگی از طریق پلتفرم‌های داخلی انجام می‌گیرد و بخش اعظم آن به یوتیوب و اینستاگرام اختصاص دارد. از طرفی ما با یک موضوع دیگر به نام هوش‌مصنوعی مواجه هستیم که خودش یک سر فصل دیگر است، اما پیشرفت ما این است که همچنان فیلمنامه می‌خوانیم و حذف می‌کنیم و تنها بخش آپدیت شدن ما با تکنولوژی این است که فیلمنامه را بارگذاری می‌کنیم.
در بخش بعدی این رویداد علی دهکردی به عنوان مدیرعامل خانه سینما درباره آیین پاسداشت فرهنگی روز ملی سینما توضیحاتی را ارائه داد و گفت: بعد از کرونا و نا آرامی‌ها جشن خانه سینما برگزار نشد اما سینما زنده بود. امسال هم تصمیم گرفتیم تا برای برقرار پیوند بین سینما و سطح جامعه رویداد را به این شیوه برگزار کنیم. ما امیدواریم تا رونق دوباره به سینما بازگردد، چرا که در حال حاضر سینما بیکاری وحشتناکی را تحمل می‌کند. ما امیدواریم با رونق سینما این شرایط بهبود یابد و مهر و صمیمیت باطنی به سینما و صنوف ما بازگردد. امیدواریم این دلخوری‌های کوچکی که وجود دارد برطرف شود تا شرایط معیشت برای تمام هنرمندان مساعد و در اندازه و قواره فرهنگ و هنر کشور باشد.
دهکردی همچنین در پایان صحبت‌های خود درگذشت پری صابری را تسلیت گفت.
رونمایی از آیین‌نامه مقررات حضور بازیگران کودک و نوجوان
در ادامه این رویداد پژمان بازغی به عنوان رئیس انجمن صنفی بازیگران و حسین سلیمانی به عنوان اعضای هیئت مدیره درباره آیین‌نامه مقررات حضور کودکان و نوجوانان بازیگر توضیحاتی را ارائه دادند.
در ابتدا پژمان بازغی با اشاره به تناقضات فراوان در اساسنامه پیشین انجمن صنفی گفت: ما اساسنامه را مطالعه کردیم و در برخی از بندهای آن تناقض‌هایی وجود داشت که انجمن صنفی باید به آن‌ها رسیدگی می‌کرد. مثلا در یکی از بندها به صراحت نوشته شده بود که سن عضویت در خانه سینما ۱۸ سال است و ما تصمیم گرفتیم تا یک آیین نامه را برای حمایت از بازیگران کم‌سن‌تر تصویب کنیم. یکی از کارهای مهم ساماندهی هنروران در سینمای ایران است. در تعریف بازیگر به کسی می‌گویند که مقابل دوربین می‌رود و متاسفانه هنروران در حال حاضر وضعیت مساعدی ندارند. بخش مهم دیگری که تصمیم داریم به آن رسیدگی کنیم وضعیت تدریس در آموزشگاه‌ها به لحاظ کمی و کیفی است به این خاطر که برخی آموزشگاه‌ها علی‌الخصوص در شهرستان‌ها تبدیل به بنگاهی برای گمراه کردن علاقه‌مندان به سینما شده است.
در ادامه حسین سلیمانی درباره این ماجرا گفت: آیین‌نامه کودکان و نوجوان ۹۰ سال پیش در آمریکا نوشته شده است. در یک سال و نیم گذشته که ما وارد انجمن شدیم آقای بازغی پیشنهاد دادند که آیین‌نامه‌ای را تدوین کنیم و در نهایت پس از جلسات فراوان با کارگردان‌ها و صاحب‌نظران سینمای جهان به تدوین این آیین‌نامه رسیدیم.
بازغی با اشاره به سرفصل‌های این آیین‌نامه توضیح داد: در این آیین‌نامه سرفصل‌هایی ارائه شده که من عناوین آن را قرائت می‌کنم. تعریف و کلیات بازیگر کودک و نوجوان، توجه به سلامت جسمی فکری و تغذیه، استراحت و بیمه برای کودکان، بحث قراردادها که از مهم‌ترین بخش‌ها است، ساعات و تعداد ایام کار در هفته، مشاوره‌های پزشکی و روانشناسی برای کودکان بازیگر و خانواده‌های‌شان، حفظ حریم خصوصی، اخلاقی و روانی، نحوه برخورد عوامل پشت‌صحنه با بازیگران کودک و پیش‌بینی خسارات احتمالی به کودکان از سرفصل‌های اصلی این آیین‌نامه به شمار می‌آید.
در پایان این بخش از پوستر آیین‌نامه مقررات حضور کودکان و نوجوانان بازیگر با حضور علی دهکردی، محمد مهدی عسگرپور، فریدون جیرانی، پژمان بازغی و حسین سلیمانی رونمایی شد.
در ادامه فیلم سینمایی «ایران از مشروطه تا سپنتا» ساخته محمد تهامی‌نژاد به مدت ۸۰ دقیقه به نمایش درآمد و در ابتدای بخش دوم این رویداد شادمهر راستین، دبیر آیین پاسداشت فرهنگی روز ملی سینما درباره برگزاری این آیین گفت: سینما فقط فیلم نیست، یک آیین است و باید بین مردم در جریان باشد. پیشنهادی که ما به مراکز فرهنگی ارائه دادیم این بود که اگر رویدادها و نشست‌های تخصصی دارند با خانه سینما درمیان بگذارند که با استقبال بسیار خوبی مواجه شد. در آینده تصمیم داریم به شهرستان‌ها برویم و این رویداد را در هفته کتاب و هفته پژوهش نیز اجرایی کنیم. امیدواریم جنبه‌های آموزشی ماجرا که سینماتک همواره از آن حمایت می‌کند شکل بگیرد، اتفاق جالبی که در این مدت رخ داد این بود که در موزه بتهوون از تعداد سند موسیقی رونمایی شد، فیلمنامه «همسایه‌ها» نوشته داریوش مهرجویی پس از سال‌ها مفقودی یافت شد و شنبه هم از کتاب فیلمنامه آقای عیاری رونمایی خواهد شد. امیدواریم که برگزاری رویداد به این شیوه باعث دوستی بیش از پیش مردم با سینما شود.
حق هنرمند است برایش فرش قرمز پهن کنند
در بخش دیگری از این آیین، فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت روی صحنه آمد و درباره این رویداد گفت: از اینکه در جمع هنرمندان و هنر دوستان هستم خوشحالم. شاید حضور افرادی از جنس دولت در میان هنرمندان خوشایند باشد، شاید هم نه اما نکته مهم نحوه ایجاد پل ارتباطی میان هنرمندان و دولت است. هنرمندان جزو ذخایر این کشور هستند و دولتمردان بدون راهبرد هنر نمی‌توانند جای خود را محکم کنند این هنر و هنرمند است که با جامعه کریمانه برخورد می‌کند و البته کلان دولت وظیفه دارد آن چه را که شایسته هنرمندان است به آن‌ها ارائه دهد، چون سینما فقط برای سینما نیست.
وی ادامه داد: هنرمندان کسانی هستند که ما فقط شهرتشان را می‌بینیم و آن سختی‌هایی را که پشت سر گذاشته‌اند نمی‌بینیم و این شهرت پاداش تلاش و سختی آن‌ها است. حق هنرمند است که برای او فرش قرمز پهن شود، او برای مردم و از جنس مردم است و حقش است که مردم برای او دست بزنند. هیچ تمدنی از قامت نیروی انسانی خودش بالاتر نخواهد رفت، مگر با حمایت هنرمندان و این هنرمندان هستند که دائم این سقف را به بالا می‌برند.
آغاز به کار آکادمی سینمای مستند
سپس حامد شکیبانیا رئیس جشن سینمای مستند از آغاز به کار آکادمی سینمای مستند خبر داد و گفت: اعضای دائمی این آکادمی که ۱۵۰ نفر هستند یا شیر طلایی سینمای مستند و یا جایزه خانه سینما را دریافت کردند و در کنار این افراد بزرگان سینمای مستند که از مستندسازان حمایت کردند نیز در این آکادمی حضور دارند. در کنار این ۱۵۰ نفر حدود ۳۰۰ نفر دیگر نیز به صورت دوره‌ای در آکادمی حضور دارند و از رویدادهای رسمی و مهم سینمایی کشور جایزه دریافت کرده‌اند.
وی درباره وظیفه این آکادمی توضیح داد: یکی از وظایف آکادمی یا همان فرهنگستان سینمای مستند، ارزیابی آثاری است که از ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۲ساخته شدند. اما هدف اصلی این است که این آکادمی مرجعی برای بررسی و حل مشکلات سینمای مستند باشد به همین جهت اساسنامه‌ای طراحی شده و طی سه سال آینده اجرا می‌شود و امیدواریم که نقاط ضعف این اساسنامه را پیدا کنیم تا به بهترین شکل این آکادمی اداره شود.
در انتهای این سخنرانی به صورت نمادین و به پاس قدردانی از پیشکسوتان این عرصه، مهرداد زاهدیان رئیس هیئت مدیره انجمن کارگردان مستند لوح محمد تهامی‌نژاد را اهدا کرد. مرتضی رزاق کریمی رئیس هیئت رییسه جشن سینمای مستند نیز لوح عضویت دائم آکادمی مستند ارد عطارپور را اهدا کرد و محسن استادعلی لوح مهوش شیخ‌الاسلامی را اهدا کرد. قرار شد لوح عضویت آکادمی نیک‌روش را هم که به دلیل کسالت در مجلس حضور نداشت علیرضا حسینی عضو هیئت رئیسه خانه سینما و انجمن تهیه کنندگان مستند به وی اهدا می‌کند.
بررسی سیر تکامل سینمای ایران
در بخش انتهایی این رویداد و با اجرای مازیار فکری ارشاد، رامتین شهبازی، عزیزالله حاجی‌مشهدی و امیرشهاب رضویان گرد هم آمدند تا درباره سیر تکامل سینمای ایران صحبت کنند.
در قسمت کوتاهی از این نشست عزیزالله حاجی مشهدی گفت: به اعتقاد من ما باید برای سینمای پیش از انقلاب چهار دوره در نظر بگیریم. سینمای پیش از جنگ جهانی دوم ۱۳۰۹ تا ۱۳۱۶. در این سال‌ها اوانس اوگانیانس و سپنتا فعالیت می‌کردند. مرحله دوم از ۱۳۲۷ تا پایان سال ۱۳۳۵ است که در این زمان حدود ۸۸ فیلم ساخته شد که به لحاظ تولید جنبشی در سینما بود و مهم‌ترین اتفاق این دوره، تولد یک کارگردان خانم یعنی شهلا ریاحی بود. بعدتر هم کبری سعیدی و فروغ فرخزاد وارد این عرصه شدند و تاثیر به سزایی داشتند. از ۱۳۳۶ تا ۱۳۴۵ سینما کمی تا قسمتی رنگ صنعتی‌شدن به خود می‌گیرد و دوره چهارم که به بازه ۱۳۴۶ تا ۱۳۵۷ مربوط است یک حرکت جدی و متفاوت با تمام سه دوره گذشته رخ می‌دهد که معروف به موج نو سینمای ایران است و تمام کارهای ارزنده مربوط به این دوره می‌شود.
رامتین شهباری هم با اشاره به دسته‌بندی تاریخی گفت: ما در خوانش‌ها دیگر سراغ نوشتن تاریخ کلاسیک نمی‌رویم و تاریخ‌ها را بر اساس پارادیم‌ها بررسی می‌کنیم. متاسفانه ما در تاریخ‌های سینما چندان به خاستگاه‌ها توجهی نکردیم و زمانی که این موارد را بررسی می‌کنیم، فراموش می‌کنیم که باید یک بازه را در نظر بگیریم. امروز می‌گوییم سینما با ابتذال زیادی همراه است و یک عامل را ممیزی فیلم های اجتماعی می‌دانیم اما کسی نمی‌گوید که کرونا و تعطیلی آن تا چه اندازه روی این ماجرا تاثیرگذار بود. در آن زمان سینماها تئاتر آزاد به نمایش درآوردند و به فروش رسیدند، بعد تهیه‌کننده‌ها تصمیم گرفتن فیلم‌های این چنینی بسازند.
امیر شهاب رضویان نیز عنوان کرد: من از یک منظر دیگر می‌خواهم وارد شوم، جزئیات به یک محقق کمک می‌کند تا به اطلاعات جدیدتری برسد. ما در دهه ۴۰ بسیار درخشان بودیم پس چرا وضع سینما به آن شکل درآمده بود؟ آیا بخاطر مسائل مالی بود که آن سینمای تجاری، ترجیح می‌دهم از کلمه فیلم‌فارسی استفاده نکنم، به آن شکل رواج داشت؟ در ایران موج نو ایجاد می‌شود بعد برای آن اسم می‌گذاریم، یعنی تئوریزه شده نبوده و این مشکلی است که همواره سینمای ایران با آن مواجه بوده است. کار مورخ گفتن تاریخ است و کار تئوریسین پیش‌بینی است. آیا ما کسی را داریم که بتواند درباره آینده سینمای ایران نظر دهد؟
مازیار فکری ارشاد هم توضیح داد: سینمای ایران مانند هر کشور دیگری وابسته به ویژگی‌های اقلیمی و تاریخی و اجتماعی زمان خود است. در نیمه دهه ۳۰ که ابراهیم گلستان و ابراهیم غفاری وارد این عرصه شدند فیلم‌های متفاوتی ساخته شد. بعد به اواخر دهه ۴۰ رسیدیم که از آن با عنوان موج نو یاد می‌کنیم و فکر می‌کنم فیلم‌های اجتماعی دهه ۷۰ و ۸۰ نیز از دل همین سینما برآمده است. اما از اواخر دهه ۷۰ موجی راه نیفتاد تا همین چند سال اخیر که به یک سطحی‌نگری و آسان‌گیری در سینما دامن زده شد.
خانه سینما با همکاری مراکز فرهنگی هفته پاسداشت فرهنگی روز ملی سینما را از ۱۸ تا ۲۶ شهریور در مراکز فرهنگی شهر برگزار می‌کند.
