مجله نماوا، دکتر بابک زمانی
بالاخره فیلمی را شاهد بودیم که در مسائل پزشکی به جزئیات پزشکی دقت کرده، مشاوره گرفته، تجربه پیدا کرده و از همه مهمتر روحیات طبیب را هدف تعمق خود قرار داده است.
فیلم «مجبوریم» که حول یک حادثه پزشکی پرداخته شده است، با موفقیت توانسته بخشهای مختلفی از جامعه پزشکی را با نقشهای متفاوتی که در این حادثه دارند، به نمایش بگذارد و بهعلاوه به درون یکی از دشوارترین وظایف اخلاقیای که پیش پای پزشکان در همه جای دنیا رخ میدهد( تقابل اخلاق با قانون ) نفوذ کند و بکوشد از زاویه موجودی که از پوست و گوشت ساخته شده و عمیقاً یک انسان است، اما او را یک روبات متخصص میخواهند یا میانگارند به مسائل بنگرد.
جامعه پزشکی که درگیر مسائل و مشکلات زیادی در راه ایفای وظایف فردی و اجتماعی خود است، بهشدت نیازمند چشمها و گوشهایی است در میان عرصه عمومی، روشنفکران طبقه متوسط و افراد مرجع که به واقعیات و مشکلات او فارغ از کلیشههای معمول و تعمیمهای ناروا نگاه کنند، رنجهای او را به تصویر بکشند و اگر نمیشود آنها را فریاد بزنند، حداقل بستری برای اندیشیدن –بیغرض قبلی -بگسترانند و این راهی است که آشکارا «مجبوریم» در آن جهت قدم برداشته است. چهارچوبی که انسان را مجبور و محدود به شرایط میبیند، نه برعکس! از این رو نهتنها برای پزشکان، بلکه برای تمام مسائل الگوی مناسبی است. الگویی که مناسبترین برخورد برای یک اثر هنری داستانی بهشمار میرود. «مجبوریم» در واقع طرح این سؤال است که راستی تا چه حد مجبوریم؟ و تا چه حد مختار؟ دعوت میکند یک بار شما هم به جای خانم دکتر (فاطمه معتمدآریا) قرار بگیرید، همین لحظات را زندگی کنید و تصمیم بگیرید. در جدال قانون با اخلاق، اگر جای او بودید، چه تصمیمی میگرفتید؟ تصمیمی که میگیرید تصمیم شماست، نه تصمیمی که کارگردان به شما القا کرده است. سرانجام خوش داستانی هم که واقعیت داستانی را در بسیاری موارد برخلاف واقعیتِ موجود میبندد و کامل میکند، وجود ندارد و زندگی به همان شکل واقعیاش بیسرانجام، حتی تا پایان فیلم ادامه مییابد. پایان فیلم همان تصمیمی است که شما در این زندگی مجازی میگیرید.
پویش در این حیطهها با هر نقیصهای که ممکن است هر کس در ذهن خود بیندیشد، قابل ستایش است. توقع بیشتر بیننده پزشک از فیلم برای نمایش هرچه واقعیتر حساسترین لحظات زندگی او در برابر کمیسیون حرفهای که کُنه رفتار طبیب را به قضاوت نشسته و نتیجهاش هرچه باشد، بیشترین تأثیر را در حیات خصوصی و حرفهای هر طبیب میگذارد، تنها برآمده از همین نکات مثبت و تلاش واقعگرایانهای است که نویسنده و کارگردان در پیش گرفتهاند؛ وگرنه از اثری نازل هیچ توقعی وجود ندارد. خودآگاهی فزاینده و اعتلای تفکری که در «مجبوریم» موج میزند، بیتردید بیشتر و عمیقتر از این ادامه خواهد یافت.
منبع: روزنامه شرق