بایدها و نبایدهای استفاده از قرص ضد اسهال

به نقل از مجله سیب:

مهم ترین دارو های ضد اسهال را در این مطلب از سری مطالب مرجع اطلاعات دارویی مجله سلامتی سیب برای شما آماده کرده‌ایم. همچنین در این مطلب می‌توانید اطلاعاتی را در مورد درمان اسهال کودکان و نوزادان کسب کنید و ببینید که چه چیزهایی ضد اسهال است.

اسهال چیست و چگونه ایجاد می‌شود؟

بهتر است قبل از بررسی انواع داروی ضد اسهال، تعریفی از اسهال داشته باشیم و مکانیسم‌هایی که موجب ایجاد اسهال می‌شوند. اسهال، یعنی مدفوع آبکی باشد و باعث شود که شما سه بار یا بیشتر در روز به دستشویی بروید. ممکن است دچار گرفتگی شکم شوید یا احساس ناراحتی در معده خود داشته باشید. چند نوع مختلف اسهال وجود دارد:

• اسهال کوتاه مدت یا حاد معمولاً یک یا دو روز ادامه دارد.
• اسهال مزمن به مدت ۲-۴ هفته ادامه دارد.
• اسهال مداوم تکرار شود، یعنی علائم شما یک ماه یا بیشتر طول می‌کشد.

برخی از علل رایج ایجاد اسهال عبارتند از:

• عفونت‌های ناشی از ویروس‌ها، باکتری‌ها یا انگل‌ها
• داروها، از جمله آنتی بیوتیک
• آلرژی یا حساسیت غذایی
• سندرم روده تحریک پذیر (IBS)
• بیماری کرون یا کولیت اولسراتیو
• بیماری سلیاک

اهمیت دانستن علل و انواع اسهال از اینجا مشخص می‌شود که هر نوع داروی ضد اسهال صرفاً کاربرد در درمان اسهال ناشی از یک علت خاص دارد. برای مثال داروی ضد اسهال ناشی از بیماری سیلیاک با اسهال عفونی تفاوت دارد و نباید به جای هم مصرف شوند.

لیست داروهای ضد اسهال

در زیر لیست مهم‌ترین و پرمصرف‌ترین داروهای ضد اسهال را با توجه به نوع کاربرد و مصرف مشاهده می‌کنید:

قرص دیفنوکسیلات

دیفنوکسیلات یک اپیوئید است که باعث می‌شود حرکات روده و دستگاه گوارش کاهش یافته و موادغذایی مدت بیشتری در دستگاه گوارش باقی بمانند و از این طریق آب و مواد قابل جذب آن‌ها جذب بدن شده و مدفوع سفت‌تر شود. دقت داشته باشید که در موارد اسهال عفونی، اسهال ناشی از بیماری‌های التهابی روده و موارد آلرژیک نباید این دارو مصرف شود.

<img class="aligncenter size-full wp-image-7882 entered exited" src="data:;base64,” alt=”قرص-ضد-اسهال-لوپرامید” width=”750″ height=”422″ data-lazy-src=”https://seebmagazine.com/wp-content/uploads/2021/11/قرص-ضد-اسهال-لوپرامید.jpg” />

قرص ضد اسهال لوپرامید

این دارو گرچه اپیوئید نیست اما به گیرنده های (رسپتورها) اپیوئید وصل می شود. این قرص نیز باعث مهار حرکات دستگاه گوارش می‌شود و یک ضد اسهال بزرگسالان می‌باشد. در مواردی که علت اسهال درونزاد باشد می‌توان از این قرص برای مهار اسهال استفاده نمود ولی در اسهال عفونی، اسهال ناشی از آنتی‌بیوتیک و اسهال ناشی از بیماری‌های التهابی روده نباید مصرف شود.

قرص ضد اسهال لوپرامید، یک ضد اسهال کارآمد است. اما موارد مصرف آن باید توسط پزشک تشخیص داده شود، در صورت مصرف در اسهال عفونی ممکن است به دلیل اوج گرفتن عفونت روده سوراخ شود و عوارض بسیار سنگینی ایجاد کند.

بیسموت ساب سالیسیلات

بیسموت ساب سالیسیلات برای درمان اسهال، سوزش سر دل و ناراحتی معده در بزرگسالان و کودکان ۱۲ سال و بالاتر استفاده می‌شود. بیسموت ساب سالیسیلات در دسته‌ای از داروها به نام عوامل ضد اسهال قرار دارد. این دارو با کاهش جریان مایعات و الکترولیت‌ها به روده عمل می‌کند، التهاب داخل روده را کاهش می‌دهد و ممکن است ارگانیسم‌هایی را که می‌توانند باعث اسهال شوند را از بین ببرد.

ایلوکسادولین

ایلوکسادولین برای درمان سندرم روده تحریک‌پذیر همراه با اسهال در بزرگسالان استفاده می‌شود. ایلوکسادولین در دسته‌ای از داروها به نام آگونیست‌های گیرنده مو-اپیوئیدی قرار دارد و با کاهش فعالیت روده عمل می‌کند.

ریفاکسیمین

این دارو برای درمان اسهال ناشی از باکتری رایج به نام E. coli (“اسهال مسافرتی”) استفاده می‌شود و یک داروی ضد اسهال بزرگسالان به شمار می‌رود. در صورت تب یا اسهال خونی نباید از ریفاکسیمین استفاده کرد. ریفاکسیمین با توقف رشد باکتری‌ها کار می‌کند. این آنتی بیوتیک فقط عفونت‌های باکتریایی را درمان می‌کند. برای عفونت‌های ویروسی (مانند سرماخوردگی، آنفولانزا) کارایی ندارد. استفاده از هر آنتی‌بیوتیکی در مواقعی که نیازی به آن نیست، می‌تواند باعث شود که برای عفونت‌های بعدی کارایی نداشته باشد.

ریفاکسیمین همچنین برای درمان سندرم روده تحریک‌پذیر همراه با اسهال استفاده می‌شود. همچنین برای جلوگیری از مشکلات مغزی ناشی از بیماری کبدی (آنسفالوپاتی کبدی) نیز استفاده می‌شود.

درمان اسهال در کودکان و نوزادان

مهم‌ترین درمان ضد اسهال برای کودکان،جایگزینی مایعات از دست رفته است. همانگونه که در بالا ذکر شد، علل اسهال در کودکان نیز مانند بزرگسالان می‌تواند متفاوت باشد و هر علت درمان خاص خود را می‌طلبد. در کودکان به دلیل جثه کوچکتر، معمولاً خیلی زودتر از بزرگسالان، در اثر اسهال، دچار کمبود آب و الکترولیت می‌شوند و پایه درمان در کودکان جایگزینی این آب و املاح و رفع علت ایجاد اسهال است.

داروی او آر اس (ORS) یک داروی مفید ضد اسهال برای کودکان است و برای جایگزینی آب و الکترولیت‌ها بسیار مفید است. این دارو به شکل ساشه است و باید در آب حل شده و مصرف شود.

داروی ضد اسهال لوپرامید، برای کودکان زیر ۶ سال معمولاً به صورت شربت تجویز می‌شود تا راحت‌تر بتوانند از آن استفاده نمایند ولی در افراد بیش از ۶ سال تجویز ضد اسهال لوپرامید به فرم قرص یا شربت صورت می‌گیرد.

مصرف داروی ضد اسهال برای نوزاد و شیرخوار توصیه نمی‌شود. بروز اسهال در نوزادان و شیرخواران معمولاً متداول است و می‌تواند ناشی از عفونت باشد اما معمولاً علت برونزاد ندارد و باید به دستگاه گوارش نوزاد فرصت داد تا سازگاری لازم را با موادغذایی مختلف ایجاد کند. برای این منظور سعی کنید مایعات و شیر فراروان به کودک خود دهید، همچنین موادغذایی شیرین و اسهال‌زا را نیز محدود کنید.

دقت کنید که داروهای گفته شده در بالا به عنوان ضد اسهال برای نوزاد و شیرخوار کاربرد نداشته و می‌توانند عوارض بسیار زیادی را برای نوزاد و شیرخوار در پی داشته باشند.

درمان خانگی اسهال

مهم‌ترین اصل در درمان اسهال چه در کودکان و چه بزرگسالان، به جز مصرف داروی ضد اسهال، جبران آب و املاح از دست رفته است. برای این منظور سعی کنید سوپ، آبمیوه و مواد آبکی زیادی مصرف کنید، تا بدن با کمبود مایعات مواجهه نشود. همچنین برای درمان خانگی اسهال باید ببینیم که چه چیز هایی ضد اسهال هستند.

مواد غذایی حاوی فیبر و سبزیجات به دلیل هضم دیرتر و ناکامل، زمان بیشتری در دستگاه گوارش باقی می‌مانند و کمک می‌کنند که مواد‌غذایی دیگری که خورده شده نیز بهتر و کامل‌تر جذب شوند. بهترین مواد غذایی که به سفت‌تر شدن مدفوع شما کمک می‌کنند عبارتند از: سیب‌زمینی پخته، حبوبات و غلات، برنج کته، پروبیوتیک‌ها، پودر بلوط، انار و…

برای جبران آب و الکترولیت‌ها نیز می‌توانید از آب میوه‌های طبیعی استفاده کنید، سعی کنید از آبمیوه‌های صنعتی استفاده نکنید، چرا که با داشتن شکر زیاد خود موجب اسهال بیشتر می‌شوند.

سوالات متداول درباره استفاده از داروهای ضد اسهال

منابع

https://familydoctor.org

https://www.drugs.com

https://www.webmd.com