مشکلات و چالش‌های اهدای پلاسمای پولی

به گزارش خبرگزاری مهر، روابط عمومی سازمان انتقال خون ایران، در واکنش به خبری با عنوان «تقلیل صنعت پلاسما به تجارت، افزایش مراکز پلاسمای پولی»، اعلام کرد: با توجه به اینکه فرایند جذب اهداکننده و اهدای خون و پلاسما بر مبنای مصاحبه با افراد داوطلب و احراز صلاحیت آنها جهت اهدای پلاسما است، اغراض مالی اختلال و انحراف جدی در این فرایند که ابزار اساسی حصول اطمینان از سلامت پلاسما و اهداکننده است، پدید می‌آورد. بر همین اساس اهدای خون و پلاسمای بدون پرداخت و بدون چشم داشت مالی، مورد تاکید مراجع معتبر بین المللی مانند سازمان جهانی بهداشت و اتحادیه اروپا قرار گرفته است.

لذا، تاکید بر این نکته ضروری است که ورود اهداف مالی و پرداخت به اهداکنندگان می‌تواند موجب خلل جدی در فرایند جذب اهداکنندگان سالم و واجد صلاحیت جهت اهدای پلاسما گردد که در نهایت مخاطرات سلامتی پلاسما، اهداکنندگان پلاسما، دریافت کنندگان محصولات تولیدی را در پی خواهد خواهد داشت.

در این خصوص با توجه به رهنمودهای مراجع معتبر بین المللی مانند سازمان جهانی بهداشت (WHO)، انجمن بین المللی انتقال خون (ISBT)، اتحادیه انتقال خون اروپا (EBA) و مؤسسه بین المللی پلاسما و پالایش (IPFA) موارد ذیل در حوزه اهدای خون و پلاسما مورد تاکید قرار است:

• با توصیه اکید سازمان جهانی بهداشت، تبادل مالی در حوزه خون، پلاسما و سایر مواد مشتق شده از خون انسان، منع شده است. خون اهدایی که به صورت داوطلبانه توسط افراد سالم و متعهد به مسئولیت‌های اجتماعی تأمین می‌شود، یک سرمایه گران بهای ملی است. اهدای داوطلبانه پلاسما همانند اهدای خون و پلاکت نمایانگر مشارکت و تعهد جامعه و شهروندان در نظام سلامت است.

• اهدای داوطلبانه و بدون چشم‌داشت مادی خون و فرآورده‌ها، اولین خط دفاعی در برابر انتقال بیماری‌های عفونی از طریق انتقال خون است. نشان داده شده است که احتمال عفونت‌های قابل انتقال از طریق انتقال خون در اهداکنندگان پولی و جایگزین نسبت به اهداکنندگان آگاه و داوطلب بیشتر است.

• پرداخت برای اهدای پلاسما، توسعه برنامه اهدای خون داوطلبانه را نیز به خطر می‌اندازد. نگرانی‌هایی وجود دارد که اهدای پلاسمای مبتنی بر پرداخت پول، در دسترس بودن خون داوطلبانه را از طریق وجود سیستم‌های موازی اهدای پولی به خطر بیندازد.

• اهدای پولی، همبستگی جامعه، انسجام اجتماعی و حس نوعدوستی را از بین می‌برد و منجر به تحمیل مسئولیت بر جمعیت‌های محروم نیازمند پول و گروه‌های آسیب پذیر جامعه می‌شود.

تاکید بر این نکته ضروری است که نیازسنجی مناسب و دقیق جهت تعیین نیاز واقعی کشور از الزامات اساسی این صنعت به شمار می‌رود. پس از تعیین این نیاز لازم است با توجه به ظرفیت دارویی علمی و تکنولوژی داخلی و بین المللی حرکت واقعی و هدفمند در راستای تأسیس پالایشگاه‌های تولید فراورده‌های مشتق از پلاسما در کشور صورت پذیرد. بدیهی است افزایش حجم پلاسما بدون فراهم کردن امکان پالایش پلاسما و تأمین داروهای مورد نیاز قادر به رفع مشکلات تأمین داروهای مورد نیاز نخواهد بود.