۸ راه هوشمندانه برای اینکه از بازار گاوی بعدی ارزهای دیجیتال جا نمانیم

به نقل از ارز دیجیتال:

بازار ارزهای دیجیتال، تاکنون دوره‌های صعودی شگفت‌انگیزی را پشت‌سر گذاشته و هربار که وارد ابرچرخه جدید خود می‌شود، توجه کاربران و سرمایه‌گذاران بیشتری را به خود جلب می‌کند. اما سؤال اینجاست که چطور می‌توان این چرخه‌های صعودی را از پیش تشخیص داد و خود را برای آن آماده کرد؟ چطور می‌توان فرصت‌های بکر سرمایه‌گذاری در این بازار را کشف کرد؟ آیا می‌شود قبل از شکل‌گیری یک روند جدید نشانه‌های آن را درک کرد؟

بیت کوین و اتریوم دو مورد از شناخته‌شده‌ترین و محبوب‌ترین ارزهای دیجیتال موجود هستند که بیشترین حجم بازار را دارند و به‌ترتیب، جایگاه اول و دوم را در بین ارزهای دیجیتال به خود اختصاص داده‌اند.

بیت کوین که اولین ارز دیجیتال جهان و پادشاه ارزهای دیجیتال است، به‌قدری در دنیای امروز ما محبوب است که بعید است کسی برای یک بار هم که شده، نام آن را نشنیده باشد. با این حال، محبوبیت اتریوم هم در بین عموم مردم روزبه‌روز در حال افزایش است و بسیاری آن را به‌عنوان ابزار خوبی برای سرمایه‌گذاری می‌شناسند.

این دو ارز دیجیتال هم در سبد سرمایه‌گذاری کاربران تازه‌وارد و مبتدی و هم در سبد سرمایه‌گذاری کاربران باسابقه و حرفه‌ای جای دارند. از همین رو، جانماندن از بازار گاوی این دو ارز و استفاده حداکثری از آن، مهارتی است که همه به‌دنبال آن هستند. اما آیا سرمایه‌گذاری در بازار ارزهای دیجیتال محدود به همین دو ارز است؟

تیم دنینگ (Tim Denning) اخیراً با انتشار یادداشتی در وب‌سایت مدیوم، ۸ راه هوشمندانه را برای جانماندن از بازار گاوی ارزهای دیجیتال معرفی کرده است. ادامه این مقاله را از زبان نویسنده آن می‌خوانید.

توجه داشته باشید که این مقاله، حاوی هیچ‌گونه پیشنهاد سرمایه‌گذاری نیست. آنچه در نهایت مهم است نتیجه تحقیقات شخصی شما درباره بازار ارزهای دیجیتال و استراتژی سرمایه‌گذاری و مدیریت ریسک شخصی شماست.

روزهای خوب در راهند!

۸ راه هوشمندانه برای اینکه از بازار گاوی بعدی ارزهای دیجیتال جا نمانیم

بیت کوین و اتریوم در سال ۲۰۲۱ صعودی تاریخی را تجربه کردند و موفق شدند رکوردهای پیشین خود را بشکنند. اوایل سال ۲۰۲۱ و پیش از اینکه ایلان ماسک با توییت‌‌هایش باعث اولین جرقه‌های سقوط بازار شود، قیمت این ارزها رشد خوبی را تجربه کرده و به اوج‌های تاریخی جدیدی رسیده بود.

با وجود نزول قیمت ارزهای دیجیتال که پس از این دوره صعودی رخ داد، بازار این ارزها اکنون به رهبری بیت کوین و اتریوم به‌آرامی در حال بازیابی است. قیمت‌ها با قدرت در حال تثبیت هستند و کاربران جدیدی به هر دوی این شبکه‌ها می‌پیوندند.

اگر طبق آنچه داده‌های عمومی نشان می‌دهد، اثر شبکه‌ای بیت کوین و اتریوم تداوم پیدا کرده و به‌زودی یک ابرچرخه صعودی بلندمدت در بازار شکل خواهد گرفت. صنعت بازی که تا پیش از این تصور می‌شد سال‌ها طول می‌کشد تا تحت‌تأثیر دستاوردهای بلاک چین قرار گیرد، اکنون با ادغام توکن‌های غیرمثلی (NFT) در حال دگرگون‌کردن الگوهای این صنعت است.

این اتفاق تنها محدود به صنعت بازی نیست. بلاک چین مفهوم اقتصاد و امور مالی، شبکه‌های اجتماعی، رسانه‌های خبری و حوزه مجموعه‌داری (کلکسیونری) را به‌کلی دگرگون کرده است.

در حال حاضر، اکسی اینفینیتی (Axie Infinity) پرطرفدارترین پروژه بازی بلاک چین است. این بازی شبیه به بازی پوکمون (Pokemon) است؛ اما از بسیاری جهات بر آن برتری دارد. اکسی اینفینیتی اقتصاد مختص خود را ایجاد کرده و شغل‌های واقعی به افراد می‌دهد.

چنین فضایی واقعاً هیجان‌انگیز است. انگار اتفاقات سال ۱۹۹۶ دوباره در حال روی‌دادن است و گویی دقیقاً در روزهای قبل از انقلاب اینترنت هستیم؛ درست قبل از آنکه اینترنت همه‌چیز را تغییر دهد و پدران ما را مجبور کند که دستگاه‌های فکس خود را به سطل زباله بیندازند.

تورم در بسیاری از کشورها فراتر از دو درصدی است که دولت‌ها وعده داده بودند. به همین دلیل، وجود سرمایه‌گذاری‌های جایگزین برای حفظ قدرت خرید و حفاظت از عمری که برای کسب درآمد گذاشته‌ایم، ضروری است.

امروزه افراد عادی، صندوق‌های پوشش ریسک، صندوق‌های بازنشستگی و حتی شرکت‌های بزرگ بخشی از سبد سرمایه‌گذاری خود را به بیت کوین و اتریوم اختصاص می‌دهند.

با توجه به آنچه گفته شد، اکنون باید ببینیم که چگونه می‌توانیم برای ابرچرخه بعدی در بازار ارزهای دیجیتال آماده شویم.

 برای فهم آینده روشن، تاریخ را درک کنید

۸ راه هوشمندانه برای اینکه از بازار گاوی بعدی ارزهای دیجیتال جا نمانیم

اگر تاریخ بیت کوین و اتریوم را درک کنید، متوجه می‌شوید که این ارزها چه مسیری را طی خواهند کرد. یکی از کتاب‌های مفیدی که می‌تواند دراین‌باره به شما کمک کند، کتاب «استاندارد بیت کوین» نوشته سیف‌الدین آموس (Saifedean Ammous) است. این کتاب بسیاری از مفاهیم کلیدی را که برای آگاهی از چرخه صعودی بعدی بیت کوین نیاز است، توضیح می‌دهد.

بیشتر بخوانید: بهترین کتاب‌ها برای شروع یادگیری بیت کوین و ارزهای دیجیتال

بسیاری از منتقدان ارزهای دیجیتال واقعاً نمی‌دانند درمورد چه چیزی صحبت می‌کنند؛ چون از علت وجودی بیت کوین آگاه نیستند.

اجازه بدهید ساده‌تر بگویم. بیت کوین پس از رکود اقتصادی سال ۲۰۰۸ و در عکس‌العمل به دولت‌هایی ایجاد شد که حجم هنگفتی از پول بدون پشتوانه را ایجاد کرده و به ثروتمندان می‌دهند. ثروتمندان هم این پول را در بازار سهام سرمایه‌گذاری می‌کنند و قیمت‌ها را بالا می‌برند. قیمت‌های کنونی سهام شاهد این ادعاست.

علت به وجود آمدن اتریوم هم این بود که بلاک چین را به یک لایه غیرمتمرکز تبدیل کند که اعتماد را در این فضا تقویت می‌کند. این کار از طریق قراردادهای هوشمند انجام شد. اکنون اتریوم صدها کاربرد مختلف دارد و جایگزین بیشتر خدماتی شده است که روی اینترنت ارائه می‌شود که از بین آنها می‌توان به سرویس‌های ابری اشاره کرد.

چرا فناوری‌های غیرمتمرکز این‌گونه رشد می‌کنند؟ علت این امر را باید در تاریخچه فناوری جستجو کرد. شرکت‌های بزرگ فناوری که در دو دهه اخیر بر رشد اینترنت تسلط یافتند، به‌تدریج دچار طمع شدند. آنها از داده‌های ما برای منافع خود یعنی تبلیغات، فروش داده‌ها و جهت‌دهی به افکار عمومی، سوءاستفاده کردند.

حقیقت این است که ما کاربران، دیگر مالکیتی بر اینترنت نداریم. اکنون در شرایطی هستیم که یک کارمند ساده در یک شرکت غول فناوری، می‌تواند به‌معنای واقعی کلمه دسترسی شرکت‌ها و مردم را به اینترنت قطع کند.

اتریوم لایه‌ای دموکراتیک از اعتماد را فراهم می‌کند که در آن، هر تغییر بزرگی پیش از اجرا باید به اجماع کاربران برسد. هر بلاک چین قوانین خاص خود را دارد. می‌توانیم طبق نیازهایی که داریم و بر اساس باور خودمان، از یک بلاک چین به دیگری برویم.

این در حالی است که در شرکت‌های بزرگ فناوری، ما کاربران هیچ حق رأیی نداریم؛ چون آنها اجازه مالکیت بر داده‌های خودمان را به ما نمی‌دهند. آنها هستند که سرنوشت ما را با قوانین خودسرانه‌شان تعیین می‌کنند؛ نه با قوانین واقعی که رأی ما را پشت خود داشته باشد. از سوی دیگر، فضای انحصاری پلتفرم‌های متمرکز، عملاً امکان جایگزینی آن‌ها را برای کاربران محدود کرده و به‌عنوان مثال اگر به‌عنوان یک کاربر از عملکرد گوگل یا فیسبوک ناراضی باشید، هیچ راه‌حل جایگزینی ندارید.

در چنین شرایطی، اتریوم دموکراسی را به اینترنت بازمی‌گرداند و بنابراین منطقی است که محبوبیت آن به این شکل افزایش پیدا کند.

پروژه‌های کوچک را جدی‌تر بررسی کنید

۸ راه هوشمندانه برای اینکه از بازار گاوی بعدی بیت کوین و اتریوم جا نمانیم

بیت کوین و اتریوم پیشرو ابرچرخه بعدی خواهند بود؛ چراکه بیشترین استفاده را دارند، بیشترین شهرت را دارند و بیشترین تعداد کاربر را جذب می‌کنند، بالاترین قیمت را دارند و غول‌هایی مانند پی‌پل (PayPal) و ویزا (Visa) از آنها استقبال کرده‌اند. با این حال، فقط این دو ارز دیجیتال نیستند که به موفقیت‌های بزرگ خواهند رسید.

یک ضرب‌المثل انگلیسی وجود دارد که می‌گوید موجی که در حال بالاآمدن است، همه قایق‌ها را بلند می‌کند. پروژه‌های بلاک چینی کوچک هم از این موجی که به راه افتاده بی‌نصیب نمی‌مانند.

حتی همان طور که در چرخه صعودی قبلی دیدیم، عملکرد پروژه‌های کوچک ممکن است از بیت کوین و اتریوم هم بهتر باشد؛ اما تنها مشکلی که این پروژه‌ها از آن رنج می‌برند «ریسک» است. فراموش نکنید که در دنیای ارزهای دیجیتال هم مانند همه حوزه‌های دیگر، قرار نیست به‌راحتی پول به دست بیاورید و اصطلاحاً چیزی به نام «پول مفت» وجود ندارد.

کاری که من انجام می‌دهم، اختصاص سرمایه‌های اندک به پروژه‌های کوچک است. معیارهای من برای این سرمایه‌گذاری‌ها به این شرح است:

  • پروژه چه مشکلی را حل می‌کند؟
  • تیم پروژه را چه کسانی تشکیل می‌دهند؟
  • کدام سرمایه‌گذاران در پروژه سرمایه‌گذاری کرده‌اند؟
  • پروژه اکنون چند مشتری دارد؟
  • آیا فناوری آن عملی است؟
  • مشتریان پروژه چه نظری درمورد آن دارند؟
  • آیا یک پروژه بهتر، سریع‌تر و جذاب‌تر می‌تواند این پروژه را کپی کند؟
  • ارز دیجیتال پروژه در صرافی‌های معروفی مثل کوین بیس (Coinbase)، کریپتودات‌کام (Crypto.com) و جمینی (Gemini) فهرست شده است؟ یا فقط در پلتفرم‌های غیرمعتبری که بیشتر برای کلاهبرداری کاربرد دارند، معامله می‌شود؟

وقتی یک فهرست نهایی از ۱۰ تا ۲۰ پروژه آماده کردم، در هر یک از آنها ۱,۰۰۰ دلار یا کمتر سرمایه‌گذاری می‌کنم.

بسیاری از پروژه‌های کوچک در چرخه صعودی قبلی ۱۰ تا ۱۰۰ برابر رشد داشتند. تنوع‌بخشی، مدیریت ریسک و سرمایه‌گذاری‌های کوچک، کلید کسب سود از این روش است؛ اما اگر تاکنون در بیت کوین و اتریوم سرمایه‌گذاری نکرده‌اید، شاید بهتر باشد قبل از بررسی پروژه‌های پرریسک‌تر که شانس موفقیت کمتری دارند، ابتدا نگاهی به دو ارز دیجیتال برتر بازار داشته باشید.

مقداری پول نقد پس‌انداز کنید

۸ راه هوشمندانه برای اینکه از بازار گاوی بعدی بیت کوین و اتریوم جا نمانیم

بله؛ حالا دیگر همه باور داریم که پول نقد زباله است؛ اما به شما کمک می‌کند که وقتی قیمت‌ها پایین است خرید کنید.

در زمان نگارش این مقاله، قیمت بیت کوین و اتریوم تا حد زیادی به اوج تاریخی قبلی آنها نزدیک شده است؛ اما با توجه به قیمت چند ماه پیش بسیاری از آلتکوین‌های عمده، هنوز جای زیادی برای خرید با قیمت پایین و کسب سود وجود دارد. پس‌انداز کردن پول نقد به شما کمک می‌کند که برای خرید در چرخه صعودی بعدی آماده باشید. در غیر این صورت، مجبور می‌شوید مانند بسیاری از سرمایه‌گذاران برای خرید ارزهای دیجیتال وام بگیرید.

سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال هنوز هم ریسک‌های زیادی را به دنبال دارد. وام‌گرفتن برای سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال مانند این است که یک ۱۰۰ دلاری روی میز قمار بیندازید و بروید. گرفتن وام یعنی پولی را که ندارید، خرج کنید. اگر به هر دلیلی از جمله حرف‌های ایلان ماسک یا یک آدم تأثیرگذار دیگر، افتی ناگهانی در قیمت‌ها روی بدهد، مقروض می‌شوید و مجبور می‌شوید بدون اینکه سودی به دست آورده باشید، وام را با سود آن پس بدهید.

منظورم از وام، تنها وام‌های سنتی که از بانک‌ها می‌گیرید نیست. معاملات مارجین و اهرم‌هایی که صرافی‌ها ارائه می‌کنند هم نوعی وام محسوب می‌شود. بنابراین تا حد امکان از اهرم‌ها اجتناب کنید و برای سرمایه‌گذاری، از پس‌اندازهای خود استفاده کنید.

حد تحمل ریسک خود را مشخص کنید

۸ راه هوشمندانه برای اینکه از بازار گاوی بعدی بیت کوین و اتریوم جا نمانیم

بعضی از افراد ریسک‌پذیرتر از دیگران هستند. مثلاً وقتی قیمت بیت کوین و اتریوم چندین بار بیش از ۵۰ درصد افت کرد، برای من اصلاً تعجب‌آور نبود. دلیلش این است که تحمل ریسک من با بازار ارزهای دیجیتال سازگار شده است. باید بدانید که در سرمایه‌گذاری‌هایی مانند بیت کوین و اتریوم، بدون نوسان بالا نمی‌شود سود سالانه ۲۰۰ درصدی به دست آورد. به‌عبارت‌ دیگر، نوسان این دارایی‌ها به‌معنای رشد و ممکن‌کننده رشد آنهاست.

این در حالی است که تحمل ریسک من پایین‌تر از خیلی‌هاست. آدم‌هایی را می‌شناسم که همه پول خود را روی ارزهای دیجیتال سرمایه‌گذاری کرده‌اند. من هرگز تا این حد ریسک نمی‌کنم؛ چون با اصول سرمایه‌گذاری من سازگار نیست.

برای اینکه آماده چرخه صعودی بعدی در ارزهای دیجیتال باشید، باید مشخص کنید که چه ریسک‌هایی را می‌توانید بپذیرید و تحمل چه ریسک‌هایی را ندارید. برای روشن‌تر شدن موضوع، این سؤال‌ها از خود بپرسید:

  • چقدر پول می‌توانم در این سرمایه‌گذاری هزینه کنم، بدون اینکه همه سرمایه‌ام را به خطر بیندازم؟
  • اگر یک اتفاق پیش‌بینی‌نشده بیفتد و قیمت‌ها سقوط کند، توانایی از دست دادن چه میزان سرمایه را دارم؟
  • اگر کیف پولی را که همه ارزهای دیجیتالم در آن ذخیره شده گم کنم، تحمل چه مقدار خسارت را دارم؟

باید قوانین سفت‌وسختی درمورد ریسک داشته باشید و تحت هیچ شرایطی آنها را زیر پا نگذارید. در غیر این صورت، این احتمال وجود دارد که از یک سرمایه‌گذار باتجربه به یک قمارباز بی‌‌محابا تبدیل شوید.

درباره روندهای آینده تحقیق کنید

۸ راه هوشمندانه برای اینکه از بازار گاوی بعدی بیت کوین و اتریوم جا نمانیم

رائول پال (Raoul Paul)، متصدی سابق سرمایه‌گذاری در بانک گلدمن ساکس (Goldman Sachs) و مدیرعامل شرکت آموزش مالی ریِل ویژن (Real Vision)، معتقد است روند رایج بعدی در صنعت بلاک چین مربوط به «توکن‌های جامعه‌محور» است. در این روند، شرکت‌ها اقدام به راه‌اندازی ارزهای خود می‌کنند؛ دقیقاً مانند کاری که فیس‌بوک با پروژه دییم (Diem) خود در پی انجام آن است.

بعد از آن هم پروتکل‌ها و پروژه‌های «تجمیع» رایج خواهند شد. در حوزه اینترنت متمرکز، اسپاتیفای فایل‌های موسیقی را تجمیع کرد و یوتیوب ویدئوهای ضبط‌شده کاربران را. تیک‌تاک افرادی را گرد هم آورد که با موسیقی می‌رقصیدند. اپل نرم‌افزارهای موبایلی را تجمیع کرد و آمازون همین کار را در حوزه کتاب انجام داد.

در حوزه بلاک چین، اولین تجمیع‌کننده جدی در فضای بازی ظهور کرده است. پلتفرمی به نام ییلد گیمز گیلد (Yield Games Guild) در فضای بلاک چین وجود دارد که در پی جمع‌آوری بازی‌های NFT است.

در نهایت، «شبکه‌های اجتماعی غیرمتمرکز» هستند که در روند بعدی رواج پیدا خواهند کرد. در حال حاضر ما برای ارتباط با دوستان خود غالباً از پلتفرم‌های سنتی مانند فیس‌بوک و اینستاگرام استفاده می‌کنیم؛ اما در دنیای فناوری غیرمتمرکز چه چیزی جایگزین این نوع پلتفرم‌ها خواهد شد؟

این پرسشی است که ارزش تحقیق دارد. تحقیق به شما کمک می‌کند تا متوجه شوید که در چرخه بعدی، روی چه چیزهایی باید سرمایه‌گذاری کنید و برای کنارگذاشتن نرم‌افزارهای متمرکز وب‌۲ به چه پلتفرم‌هایی ملحق شوید.

منبع خبری خود را آگاهانه انتخاب کنید

۸ راه هوشمندانه برای اینکه از بازار گاوی بعدی بیت کوین و اتریوم جا نمانیم

بسیاری از کانال‌های خبری که درباره بیت کوین و اتریوم اخبار و گزارش منتشر می‌کنند، جهت‌دار هستند. آنها به‌دنبال پامپ و دامپ بازار و ارزهای دیجیتال موردنظر خود هستند تا از سرمایه‌گذاری‌هایشان سود کسب کنند. حتی کانال‌هایی وجود دارند که برای تبلیغ ارزهای دیجیتال پول می‌گیرند. چنین رفتاری سال‌هاست که در وال استریت جریان دارد و اکنون وارد حوزه ارزهای دیجیتال هم شده است.

کانال‌های مختلف خبری را بررسی و منابع خبری خود را انتخاب کنید. مراقب تله‌های کلیک باشید. این‌ها لینک‌ها یا تصاویر جذابی هستند که برای فریب و هدایت مخاطبان به صفحات موردنظر در وب‌سایت‌ها قرار داده می‌شوند.

آموزش ببینید

۸ راه هوشمندانه برای اینکه از بازار گاوی بعدی بیت کوین و اتریوم جا نمانیم

من این مورد را در فهرستم برای چرخه صعودی بعدی قرار داده‌ام. در بلاک چین و ارزهای دیجیتال به‌قدری مفاهیم پیچیده وجود دارد که آدم را دچار سردرگمی می‌کند؛ دیفای، سهام‌گذاری، کشت سود، اتریوم ۲، اثبات کار و مواردی از این قبیل. من شخصاً هنوز در حال یادگیری برخی از قابلیت‌های آیفون هستم؛ بنابراین نابغه فناوری محسوب نمی‌شوم و نیاز دارم که برای پیداکردن مسیر در دنیای پیچیده ارزهای دیجیتال، آموزش ببینم و یاد بگیرم.

سرمایه‌گذاری در یادگیری وب‌۳ راهی است که از طریق آن می‌توانید از فرصت‌های این موج جدید اینترنت بهره ببرید.

یادتان باشد که شانس‌ها و فرصت‌ها برای همه در دسترس هستند؛ اما فقط کسانی از فرصت‌ها استفاده می‌کنند که ذهن آماده داشته باشند. ذهن خود را با یادگیری مستمر، آماده نگهدارید.

در حوزه وب۳ شغل پیدا کنید

۸ راه هوشمندانه برای اینکه از بازار گاوی بعدی بیت کوین و اتریوم جا نمانیم

بسیاری از مردم نمی‌دانند که می‌توانند در حوزه وب‌۳ برای خود شغل پیدا کنند. به‌عنوان مثال، پروژه مورالیس (Moralis) در حال استخدام تعداد زیادی از افراد و توسعه زیرساخت‌های آینده فناوری است. وب‌سایت کاریابی Pomp Crypto Jobs هم جایی است که می‌توانید انبوهی از فرصت‌های شغلی در وب‌۳ را در آن پیدا کنید.

حضور هرروزه و مداوم در فضای وب‌۳ باعث برتری اطلاعاتی شما نسبت به کسانی می‌شود که منتظر چرخه بعدی می‌مانند تا بالاخره به این فضا بپیوندند. در این بین، کسانی که همچنان ارزهای دیجیتال را کلاهبرداری می‌دانند هم بالاخره اشتباهشان را خواهند پذیرفت و تاوان آن را خواهند داد؛ درست مانند منتقدان برق و راه‌آهن و یا پدربزرگ‌هایی که حاضر نبودند دستگاه‌های فکس خود را کنار بگذارند تا از ایمیل استفاده کنند.

با یافتن یک شغل مرتبط با وب‌۳، می‌توانید ضمن دریافت حقوق، آموزش رایگان هم ببینید تا برای چرخه صعودی بعدی آماده باشید.

سخن پایانی

همه ما شدیداً مشتاق ابرچرخه بعدی بیت کوین و اتریوم هستیم. داشتن مالکیت بر داده‌های خودمان، حق رأی دموکراتیک در فناوری‌هایی که از آنها استفاده می‌کنیم، آزادی بیان و کسب پولی که نمی‌تواند بدون پشتوانه ایجاد شود؛ همه این‌ها اهدافی هستند که اگر می‌خواهیم جامعه‌مان به پیشرفت و موفقیت ادامه بدهد، باید به آنها دست پیدا کنیم.

انقلاب وب۳ به رهبری بیت کوین و اتریوم، درک ما را از اینترنت متحول خواهد کرد. بنابراین بهتر است دریچه‌های ذهن خود را به جهان احتمالات باز کنید و برای این تحول آماده باشید.

اگر چیز زیادی درباره بلاک چین نمی‌دانید، می‌توانید سرمایه‌گذاری در این انقلاب را از بیت کوین و اتریوم که گزینه‌های امن‌تری هستند شروع کنید. تاریخ نشان می‌دهد که اگر این کار را انجام دهید، در مسیر درست قرار گرفته‌اید.

در facebook به اشتراک بگذارید
در twitter به اشتراک بگذارید
در telegram به اشتراک بگذارید
در whatsapp به اشتراک بگذارید
در print به اشتراک بگذارید

لینک کوتاه خبر:

https://rahnamanews.com//?p=44940

نظر خود را وارد کنید

سر تیتر اخبار

تبلیغات

تبلیغات

اخبار ایران و جهان