آژانس پروژه‌های تحقیقاتی پیشرفته دفاعی (DARPA) در حال بررسی ۶ طرح جدید برای هواپیماهای بدون سرنشین عمود پرواز و فرود (VTOL) با قابلیت حمل سلاح است. آزمایش‌های پروازی این پرنده‌های جدید برای اوایل سال ۲۰۲۶ برنامه‌ریزی شده است. این جنگنده‌های سبک‌وزن بدون سرنشین قادر به پشتیبانی از مأموریت‌های نظامی متعارف بوده و راه‌اندازی و بازیابی آن‌ها آسان‌تر خواهد بود.
به گزارش سرویس هوافضا آژانس اخبار فناوری تکنا، برنامه‌ی پیشرفته‌ی پرتاب و بازیابی هواپیما بدون زیرساخت (ANCILLARY) متعلق به DARPA در حال توسعه‌ی نسل جدیدی از سیستم‌های هوایی بدون سرنشین (UAS) بدون سرنشین با قابلیت حمل سلاح است. این پروژه به طور خاص بر روی توسعه‌ی هواپیماهای X متمرکز است که توانایی برخاست و فرود عمودی (VTOL) مشابه بالگردها را داشته و قابلیت فعالیت از روی ناوهای هواپیمابر را دارا باشند.
هواپیمای X یک طبقه‌بندی است که توسط وزارت دفاع ایالات متحده (DoD) برای هواپیماهای آزمایشی پیشرفته اختصاص داده شده است. نمونه‌های برجسته‌ی گذشته‌ی این طبقه‌بندی شامل Bell X-1 – اولین هواپیمای سرنشین‌دار که سرعت صوت را در پرواز افقی شکسته است – و X-15 می‌شود که رکوردهای قابل توجهی را در حوزه‌ی هوافضا به ثبت رسانده است. قابلیت VTOL این پرنده‌ها نیاز به باند فرود را برطرف می‌کند و امکان راه‌اندازی آسان‌تر آن‌ها را فراهم می‌آورد. DARPA همچنین در نظر دارد تا این هواپیماهای X قابلیت فعالیت در شرایط آب و هوایی نامساعد و بدون نیاز به تیم زمینی یا زیرساخت پشتیبانی را داشته باشند. این ویژگی موجب افزایش انعطاف‌پذیری عملیاتی آن‌ها در طیف گسترده‌ای از محیط‌های رزمی خواهد شد.
دارپا امیدوار است تا این پرنده‌های جدید بتوانند از شناورهای نیروی دریایی ایالات متحده برای شناسایی اهداف فراتر از خط دید آن‌ها پشتیبانی کنند. با این حال در بیانیه مطبوعاتی منتشر شده در تاریخ ۲۲ مه، به علاقه‌ی سایر نیروهای نظامی ایالات متحده شامل نیروی زمینی، نیروی هوایی، گارد ساحلی و فرماندهی عملیات ویژه به این برنامه نیز اشاره شده است.
دستیابی به قابلیت VTOL از طریق روش‌های مختلفی امکان‌پذیر است. برای نمونه طرح ارائه‌شده توسط سیکورسکی که با نیروی باتری کار می‌کند، در هنگام برخاست مانند یک بالگرد با ملخ‌های رو به بالا عمل کرده و سپس برای پرواز افقی، مشابه هواپیما، به سمت جلو متمایل می‌شود. در مقابل، شرکت Karem Aircraft یک طرح مبتنی بر سوخت سنگین با یک روتور قابل‌شیب ارائه کرده است که امکان پرواز مستقیم و شناور ماندن عمودی را فراهم می‌آورد. این روتور در حالت افقی برای پیشرانش پرنده با سرعت بالا مورد استفاده قرار می‌گیرد.
دارپا در نظر دارد تا در سال‌های آینده استفاده از سیستم‌های هوایی بدون سرنشین (UAS) را به میزان قابل توجهی افزایش دهد. ابعاد کوچک و وزن کم هواپیماهای X برنامه‌ی ANCILLARY این امکان را به نیروی دریایی می‌دهد تا تعداد بیشتری از آن‌ها را نسبت به بالگردها در ناوگان خود جای دهد. همچنین راه‌اندازی این پرنده‌ها مستقیماً از عرشه‌ی ناو، بدون نیاز به تجهیزات تخصصی بر خلاف هواپیماهای بدون سرنشین متعارف و سیستم‌های هوایی بدون سرنشین فعلی نیروی دریایی امکان‌پذیر خواهد بود.
استیو کومادینا در بیانیه مطبوعاتی این آژانس عنوان کرد: «مجریان طرح‌های این پروژه در حال بررسی روش‌های نوآورانه‌ای برای افزایش ظرفیت حمل بار، برد و پایداری این سیستم‌های هوایی بدون سرنشین کوچک پرتاب‌شونده از کشتی هستند. این روش‌ها شامل پیکربندی‌های جدید، پیشرانه‌های نوین و سیستم‌های کنترل پیشرفته می‌باشند. حذف نیاز به زیرساخت‌های ویژه نیز یکی دیگر از اهداف کلیدی این برنامه است.»
