مجله نماوا، اصغر زارع کهنمویی
این نوشته حاوی بخش‌هایی از داستان است
ساختن فیلم کوتاه سخت است و سخن گفتن درباره آن سخت‌تر. فیلم کوتاه از آن تولیدات هنری خاص است که مخاطبان خاص هم دارد. قرار است داستان در مدت زمان بسیار کمی، به‌گونه‌ای روایت شود که اثرگذار و ماندگار باشد. «سور بز» را به دعوت حسن محمدی تهیه‌کننده فیلم دیدم؛ فیلمی که ساخته و پرداخته ذهن خلاق سعید زمانیان است. او قصه‌ای تکان‌دهنده را به شیوه‌ای هنرمندانه و بسیار اثرگذار روایت می‌کند که برگرفته از تجربه زیسته دوران کودکی خودش است.
از میان نمادهای پرشمار فیلم، خرید دوچرخه و دویدن طولانی‌مدت و نگران کودک، تا حدودی صحنه‌های تکراری سینمای ما است، اما جذابیت عجیب فیلم در همین پیوند نمادهای جاافتاده جامعه ما است.
فیلم نگران کودکان و کودکی است. زمانیان با فیلم «سور بز» هشدار جدی به جامعه ما می‌دهد؛ ارزش‌های کودکان را بفهمید و به آن‌ها احترام بگذارید. فیلم در برابر فرهنگی است که می‌گوید، «بزرگ می‌شود کنار می‌آید». در حالی که هیچ کودکی هر چقدر هم بزرگ شود، با فاجعه دوران کودکی کنار نمی‌آید. «سور بز» شورشی علیه سنت پدرسالاری است، علیه مثله کردن باورها و زیبایی‌های کودکان.
کودکان اسباب‌بازی‌ها، عروسک‌ها و متعلقات خود را دوست دارند. آن‌ها زنده‌ترین موجود زندگی کودکان هستند. «سور بز» می‌گوید، با متعلقات کودکان، همچون خود آنان با احترام برخورد کنید. عقاید و باورهای کودکانه آن‌ها را قربانی سور و سات بزرگانه خود نکنید. به زیست کودکانه آن‌ها که برخلاف تصور شما، بسیار جدی است، احترام بگذارید. رعایت حقوق کودکان تنها تغذیه درست و آموزش صحیح و… نیست، رعایت قواعد بازی کودکانه است. عروسک‌های آنان را به سقف ناکامی‌ها و ناراحتی‌های خود نکوبید.
مواجهه قهرمان داستان سعید زمانیان با عریان‌ترین شکل قتل، یعنی سربریدن بز دوست‌داشتنی و مهمترین همدم او، تکان‌دهنده است. او خرید دوچرخه (نماد رویای زیبای کودکی) را رها می‌کند و بی‌درنگ با چشم و پای نگران، پی مهمترین کَس‌اش می‌شتابد. دریغ و درد که دیر به قتلگاه می‌رسد. او بریده شدن گلوی همدم نازنینش را می‌بیند و طاقت نمی‌آورد. ادامه داستان و واکنش کودک به این صحنه ویرانگر دیدنی است.
بی‌جهت نیست که «سور بز» جوایزی از چند جشنواره جهانی دریافت کرده و با استقبال نخبگان سینما مواجه شده است. «سور بز» دادنامه‌ای علیه سنت پدرسالارانه جامعه ما است، سنتی که تصمیم بزرگان را همیشه درست و دوراندیشانه می‌داند. این فیلم می‌گوید، تصمیم بزرگان نه تنها همیشه درست نیست که گاه منجر به نابودی آینده کودکان می‌شود. فیلم سور بز می‌گوید، بزرگان باید به روح و روان و آینده نسل جدید توجه کنند و تصمیم ویرانگر نگیرند و الا ممکن است واکنش‌های حیرت‌آور و غیرقابل تصور از آنان ببینند.
تهیه‌کنندگی «سور بز» را حسن محمدی برعهده دارد همو که هنر و رسانه را به‌خوبی می‌شناسد و پروژه‌هایش را دقیق و درست انتخاب می‌کند. «سور بز» را در نماوا ببینید، تفسیر خود را بگویید و برداشت مرا نقد کنید. فیلم «سور بز»، کوتاه است درباره کودکی است و حرف مهمی دارد. به دیگر سخن، از خیل فیلم‌های بلندی نیست که قصه‌های تکراری بزرگان را روایت می‌کنند و حرف چندان مهمی ندارند.
