در مورد زخم های باز چه می دانید؟

جراحت و زخم اتفاقی نیست که بتوان جلوی آن را گرفت و ممکن است بارها بدن ما دچار زخم شود. بعضی از زخم ها با توجه به محل و یا عمق جراحت نیاز به رسیدگی پزشکی دارند و نمی توان در خانه جلوی خونریزی آن را گرفت. اما بیشتر زخم هایی که در طول روز برای ما بوجود می آیند را می توان در خانه پانسمان کرد. چیزی که باید مورد توجه قرار بگیرد مراقبت درست از زخم است زیرا در اثر کم توجهی یا استفاده از موارد پانسمانی اشتباه، زخم می تواند به محلی برای عفونت تبدیل شده و شما را گرفتار سازد.

زخم های باز می توانند بر اثر حوادثی چون تصادف، برخورد اجسام تیز، سقوط و غیره اتفاق می افتند. زخم نیاز به ضدعفونی کردن دارد و این موضوع را می توان اولین مرحله رسیدگی به زخم باز دانست. ما در این مقاله می خواهیم برای شما همراهان عزیز مجله پزشکی از انواع زخم و راه های رسیدگی و درمان آن بگوییم. پس اگر شما هم می خواهید راه های اصولی مراقبت از زخم را بدانید، تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.

زخم و انواع آن

هرگونه گسستگی درانسجام لایه های پوست از جمله اپیدرم، درم و زیر جلد یا ایجاد گسستگی در بافتهای زیر پوستی با ایجاد شکاف به داخل بدن یا بدون شکاف را زخم می گویند که ممکن است با عمق و اندازه های مختلف در هر نقطه از بدن توسط عوامل فیزیکی همچون برخورد بدن با مواد برنده و یا ساییدگی و یا عوامل شیمیایی مانند سوختگی با اسید، ایجاد شود. در ادامه انواع زخم ها را مورد بررسی قرار می دهیم.

زخم های بسته

در این نوع زخم ها هیچ گونه گسستگی در لایه های پوست مشاهده نمی شود که شامل موارد زیر می شود:

کوفتگی: گسستگی در پوست دیده نمی شود ولی آسیب به بافت های زیرین از قبیل عروق خونی و ادم مشهود است.

کبودی : تغییر رنگ پوست به علت نشت خون از رگ های خونی به بافت های سطحی تر می باشد.

خونمردگی: تجمع موضعی خون در بافتها، یک ارگان یا یک حفره از بدن می باشد.

زخم های باز

در این نوع زخم، گسستگی در لایه های پوست یا لایه های مخاطی دیده می شود

خراشیدگی: زخم سطحی که به دلیل خراش یا کشیده شدن پوست، بر روی سطح محکم و خشن ثابتی ایجاد می شود. خراش وقتی ایجاد می شود که پوست روی سطح ساییده شده و خراشیده می شود. بثورات پوستی ناشی از کشیده شدن روی جاده نمونه ای از خراش است. در این نوع از زخم‌ها معمولاً خونریزی زیادی وجود ندارد، اما برای جلوگیری از عفونت باید زخم را شستشو داده و تمیز کنید.

بریدگی: زخم با لبه های صاف بریده شده ای که با وسیله ای تیز و برنده ایجاد شده باشد.

پارگی: زخم با لبه های نامنظم، دندانه دار پاره شده ای که همراه با آسیب به بافت های اطراف می باشد. پارگی نوعی بریدگی یا پارگی عمیق در پوست است. در صورت وجود پارگی های عمقی، خونریزی می تواند سریع و گسترده باشد.

سوراخ شدگی: دهانه کوچکی که توسط شی برنده ای به صورت متمرکز در یک نقطه تا بافت های زیرین راه می یابد. سوراخ حفره ای کوچک است که توسط یک شیء دراز و تیز مانند میخ یا سوزن ایجاد می شود. گاهی اوقات اصابت گلوله نیز می تواند باعث ایجاد زخمی از نوع سوراخ شدگی شود. ممکن است سوراخ ها خونریزی زیادی نداشته باشند، اما این زخم ها می توانند آنقدر عمیق باشند که به اندام های داخلی آسیب وارد کنند. اگر حتی یک سوراخ کوچک برداشته اید، به پزشک مراجعه کنید تا واکسن کزاز تزریق کنید و به این ترتیب از ابتلا به عفونت جلوگیری نمایید.

زخم نافذ: زخمی است که با عبور جسمی از لایه های چوست و مخاط به بافت ها و ارگان های داخلی تر ایجاد می شود.

زخم پرفوره : زمانی ایجاد می شود که یک شی یا جسم هم داخل زخم شده و هم از آبافت یا ارگان های داخلی خارج می شود.

مراقبت از زخم‌های جزئی در منزل

همان گونه که گفتیم انواع مختلفی از زخم باز وجود دارند. برخی از زخم‌ها را می توان در خانه درمان کرد و برخی از آنها نیاز به مراجعه به پزشک دارند. از این رو بسته به میزان عمق زخم باید در مورد درمان آن تصمیم‌گیری شود. زخم های باز جزئی را می توان در منزل درمان کرد. برای این کار لازم است که در ابتدا زخم را بشویید و ضد عفونی کنید تا همه گرد و غبار و باقیمانده آلودگی‌ها از بین بروند. برای کنترل خونریزی و تورم از فشار مستقیم و بالا بردن زخم استفاده کنید.

هنگام بستن زخم همیشه از پانسمان استریل یا باند استفاده کنید. زخم های بسیار جزئی ممکن است بدون باند بهبود یابند. باید پنج روز زخم را تمیز و خشک نگه دارید. همچنین باید مطمئن شوید که به اندازه کافی استراحت دارید. معمولاً زخم با درد همراه است. از این رو می توانید در صررت داشتن درد شدید از قرص استامینوفن طبق دستورالعمل روی بسته استفاده کنید. از مصرف محصولات آسپیرین خودداری کنید. زیرا قرص‌ها می توانند باعث ایجاد خونریزی یا طولانی تر شدن زمان آن شوند.

اگر دچار کبودی یا تورم هستید، روی آن یخ بگذارید و از دستکاری کردن دلمه های روی زخم خودداری کنید. اگر زمانی را در فضای بیرون سپری می کنید، تا زمانی که منطقه آسیب دیده کاملاً بهبود یابد از ضدآفتابی با SPF 30 بر روی زخم باز استفاده نمایید. با اینکه می توانید بسیاری از انواع زخم باز را در خانه درمان کنید در صورت دیدن این علائم، به پزشک مراجعه نمایید:

• زخم باز عمیق تر از یک دوم اینچ باشد

• با فشار مستقیم، خونریزی قطع نشود

• خونریزی بیش از ۲۰ دقیقه به طول انجامد

• خونریزی در نتیجه تصادف جدی رخ داده باشد

درمان پزشکی زخم باز

پزشک ممکن است از تکنیک های مختلفی برای درمان زخم باز شما استفاده کند. بعد از تمیز کردن و احتمالاً بی حسی ناحیه، پزشک ممکن است زخم را با استفاده از چسب پوست یا بخیه زدن ببندد. اگر زخم شما از نوع سوراخ شدگی باشد، ممکن است لازم باشد تا واکسن کزاز نیز بگیرید. بسته به محل قرارگیری زخم و احتمال عفونت، پزشک ممکن است زخم را نبندد و اجازه دهد به طور طبیعی بهبود یابد. این به عنوان بهبودی با قصد ثانویه شناخته شده است که به معنی بهبودی از پایه زخم تا اپیدرم سطحی است.

تکمیل این فرایند ممکن است نیاز به بستن زخم با گاز استریل داشته باشد. اگرچه ممکن است در این صورت بهبودی خیلی خوب به نظر نرسد اما از عفونت و ایجاد آبسه جلوگیری می کند. درمان دیگر زخم های باز داروهای ضد درد است. در صورت وجود عفونت یا خطر بالای ابتلا به عفونت، پزشک ممکن است پنی سیلین یا آنتی بیوتیک دیگری تجویز کند. در بعضی موارد هم ممکن است به جراحی نیاز داشته باشید. اگر قسمتی از بدن قطع شود، جهت اتصال مجدد احتمالی آن، باید به بیمارستان آورده شود. آن قسمت از بدن را در گاز استریل مرطوب پوشانده و آن را در یخ بگذارید.

زخم باز و عوارض آن

مهمترین عارضه زخم باز خطر عفونت است. در صورت وجود سوراخ، پارگی عمیق یا تصادف جدی و در صورتی که علائم خونریزی یا عفونت قابل توجهی دارید، بهتر است فوراً با پزشک خود تماس بگیرید. علائم هموراژی شامل خونریزی مداومی است که به فشار مستقیم، پاسخ ندهد. در صورتی که زخمتان این علائم را نشان دهد ممکن است عفونت داشته باشید:

• افزایش ترشحات از زخم

• خروج چرک زیاد سبز، زرد یا قهوه ای

• خروج چرک با بوی ناخوشایند

سایر علائم عفونت عبارتند از:

• داشتن تب بیش از ۳۸ درجه سانتیگراد برای بیش از چهار ساعت

• برجستگی شکننده در کشاله ران یا زیر بغل

• زخمی که بهبود نمی یابد

پزشک زخم را تخلیه یا تمیز می کند و در صورت بروز عفونت باکتریایی، اغلب آنتی بیوتیک تجویز می کند. در موارد جدی، ممکن است نیاز به عمل جراحی برای از بین بردن بافت آلوده و بعضاً بافت اطراف نیز داشته باشید.

مراقبت و درمان زخم های باز خفیف در خانه

زخم های کوچک تر و خفیف در خانه قابل درمان هستند. برای مراقبت و درمان زخم های باز خفیف در خانه:

• محل زخم را بشویید و ضد عفونی کنید تا همه ی آلودگی ها از سطح آن برداشته شود.

• سطح زخم را فشار دهید تا خونریزی متوقف شود.

• اگر زخمتان کوچک باشد، بدون نیاز به پانسمان بهبود پیدا می کند.

• اگر زخم نیاز به پانسمان داشت، حتما برای پانسمان زخم از گاز استریل استفاده کنید.

• در صورت مردد بودن در مورد استفاده از بانداژ، آن را با یک چسب زخم بپوشانید و روزانه عوض کنید تا از نفوذ باکتری ها جلوگیری شود.

• به مدت ۵ روز محل زخم باید تمیز و خشک باقی بماند تا عفونت نکند.

• برای کنترل درد می توانید از داروی استامینوفن استفاده نمایید و هرگز از آسپرین برای کنترل درد زخم استفاده نکنید.

• برای کاهش تورم در محل زخم می توانید از یخ استفاده کنید.

• زخم نباید در معرض تابش مستقیم نور خورشید قرار گیرد.

• استفاده از پماد های آنتی بیوتیک می تواند به تمیز نگه داشتن آن ها کمک کند.

• زخم یا خراش باز و بدون پانسمان در معرض خطر باز شدن مجدد یا عفونت قرار دارد.

• پانسمان زخم باید همیشه تمیز نگه داشته شده و مرتب عوض شود.

• قبل از تعویض پانسمان باید دست را به خوبی و دقت با آب و صابون شستشو داد.

• قبل از پانسمان زخم باید به صورت کامل آن را ضدعفونی و خشک کرد.

• در صورت احساس خارش در محل زخم باید با آن ملایم رفتار کرد تا این پوسته از روی زخم برداشته نشود.

درمان های خانگی برای زخم های باز کوچک

زردچوبه، آلوورا، روغن نارگیل یا سیر جزء درمان های خانگی برای زخم های باز کوچک محسوب می شود اما باید بدانید که هیچ یک از این روش ها را بدون مشورت با پزشک یا متخصص طب سنتی نباید انجام دهید چرا که ممکن است شرایط زخم شما خاص بوده و استفاده از این روش ها خطرناک باشد.

خمیر زردچوبه: برای بهبود زخم باز کوچک زردچوبه را با مقدار کمی آب گرم به صورت خمیری درآورید و بعد به آرامی روی زخم قرار دهید و محل زخم را با کمک یک گاز استریل پانسمان نمایید. کورکومین (curcumin) جز فعال ادویه زردچوبه و دارای خواص ضدالتهابی است و تا حدود زیادی باعث بهبود زخم ها خواهد شد.

آلوئه ورا: برای کاهش التهاب و بهبود سریع تر زخم کوچک لایه ی نازکی از ژل آلوئه ورا را روی زخم مالیده و بعد با یک گاز استریل مرطوب شده توسط ژل زخم را پانسمان کنید. مواد معدنی و ویتامین های موجود در آلوئه ورا نقش بسیار موثری در بهبود زخم ها دارد.

سیر: برای بهبود سریع زخم می توانید از پماد ۳۰ درصد سیر استفاده نمایید. سیر دارای آلیسین است که دارای خواص ضد التهابی و ضد میکروبی می باشد.

​بیشتر بخوانید:

اشتباهات مرگبار دارویی
باورهای اشتباه واکسن آنفولانزا  
 تب در کودکان
 جفت های خطرناک دارویی
 داروی ریتالین
 بهترین ساعت خوردن