لیکن پلان مویی

به نقل از اکسترن:

لیکن پلانوپیلاریس یا لیکن پلان فولیکولار ( به انگلیسی: Lichen Planopilaris – Follicular Lichen Planus) یک بیماری التهابی بوده که با ریزش مو دائمی و پیشرونده در سر مشخص می شود. نوع کلاسیک این بیماری با نام لیکن پلان فولیکولار یا لیکن پلان مویی هم شناخته می شود. در این مقاله به بررسی علت، علائم، تشخیص و درمان لیکن پلان مویی می پردازیم.

چه کسانی به لیکن پلانوپیلاریس یا لیکن پلان مویی مبتلا می شوند؟

لیکن پلانوپیلاریس معمولا زنان جوان را درگیر می کند، هر چند که در هر سنی ممکن است ایجاد شود. لیکن پلان مویی معمولا هم زمان با لیکن پلان پوستی، ناخن و دهانی ایجاد می شود و با درگیری فولیکول های مو باعث ریزش موی دائمی می شود.

[readmore]بیماری لیکن پلان از علائم تا درمان[/readmore]

علت لیکن پلان مویی چیست؟

علت بیماری به خوبی مشخص نشده است، اما از آنجایی که لیکن پلان نوعی بیماری التهابی و خودایمنی است، می توان علل ژنتیکی و محیطی را در ایجاد آن دخیل دانست.

علائم لیکن پلان مویی یا لیکن پلان فولیکولار چیست؟

لیکن پلانوپیلاریس معمولا با وجود مناطق سفید رنگی از پوست سر که در اثر ریزش مو ایجاد شده اند مشخص می شود. در مناطق درگیر، هیچ فولیکول مویی مشاهده نمی شود.

در کناره های این ضایعات ممکن است پوسته ریزی و قرمزی اطراف فولیکول های مو دیده شود. همچنین مو ها به آسانی کنده می شوند. ممکن است ضایعات در ابتدا کوچک و متعدد باشند که به هم وصل شده و ضایعات بزرگتری را ایجاد می کنند. بیماری در حاشیه ی ضایعات پوست سر فعال تر است.

در لیکن پلان مویی معمولا ریزش مو در ناحیه ی جلوی سر اتفاق می افتد.

بیمار مبتلا به لیکن پلان فولیکولار ممکن است از موارد زیر شکایت داشته باشد:

• خارش.
• درد.
• حساسیت به لمس یا تندرنس.
• احساس ناراحتی.
• سوزش سر.

لیکن پلان فولیکولار معمولا به تدریج و موذیانه پیشرفت می کند (البته در موارد نادری ممکن است بصورت ناگهانی ایجاد شود) و باعث ریزش موی کل سر نمی شود.

تشخیص لیکن پلان مویی یا فولیکولار چگونه انجام می شود؟

ابتدا باید شرح حال کاملی از بیمار گرفته شود و سپس بطور دقیق بیمار مورد معاینه قرار گیرد. از آنجایی که ابتلای همزمان به لیکن پلان پوستی و مخاطی شایع است بنابراین حتما باید سایر نواحی بدن و از جمله دهان و ناخن ها به خوبی بررسی شوند.

[readmore]پیتریازیس روزه آ چیست؟[/readmore]

پوسته ریزی و قرمزی اطراف فولیکول های مو و ریزش پچی مو ها که معمولا همراه با سوزش و خارش پوست سر است به نفع تشخیص بیماری است. تشخیص لیکن پلان مویی با نمونه برداری یا بیوپسی از ضایعات پوسته ریزی دهنده و قرمز در نواحی ریزش دهنده مو قطعی می شود.

نمونه برداری از مناطقی از پوست سر که دچار اسکار شده اند کمکی به تشخیص نمی کند و حتما باید بیوپسی از حاشیه ضایعات گرفته شود زیرا بیماری در این نواحی فعال است.

ایمونوفلورسانس در فاز فعال بیماری نشان دهنده ی وجود Anti-IgA و Anti-IgM در مناطق درگیر است.

درمان لیکن پلان مویی یا لیکن پلانوپیلاریس

درمان این بیماری پوستی دشوار است و باید به سرعت انجام شود هر چند که ریزش مو دائمی و با ایجاد اسکار بوده و حتی با درمان مناسب هم مو ها دوباره رشد نمی کنند.

هدف از درمان لیکن پلان فولیکولار، کاهش سرعت پیشرفت بیماری و از بین بردن علائم است. ریزش مو ممکن است پس از درمان نیز با سرعت کمتری ادامه پیدا کند.

خط اول درمان لیکن پلان مویی، استفاده از داروهای ضد التهابی زیر است:

• کورتیکواستروئید (کورتون و پردنیزون یا پردنیزولون) موضعی، خوراکی یا تزریقی به درون ضایعات.
• داکسی سیکلین و یا تتراسیکلین نیز به دلیل خاصیت ضدالتهابی ممکن است مورد استفاده قرار گیرند.

داروهای ضدالتهابی قوی

در صورت عدم پاسخ به درمان با کورتون، می توان از داروهای زیر استفاده کرد:

• هیدروکسی کلروکین (Hydroxychloroquine).
• متوتروکسات (Methotrexate).
• سیکلوسپورین (Cyclosporine).
• میکوفنولات موفتیل (Mycophenolate mofetil): معمولا در موارد مقاومت به هیدروکسی کلروکین و سیکلوسپورین استفاده می شود.
• پیوگلیتازون (Pioglitazone)

سایر داروهای مورد استفاده برای درمان لیکن پلان مویی:

• داپسون (Dapsone).
• تالیدومید (Thalidomide).

پاسخ به درمان در بیماران مختلف متفاوت است، اما پزشک انتظار دارد که ریزش مو کاهش یافته و علائم اذیت کننده ی بیماری نظیر خارش و سوزش از بین بروند.

آیا کاشت مو و رشد مجدد موها در لیکن پلان مویی امکان پذیر است؟

درمان دارویی برای رشد مجدد مو

متاسفانه درمان دارویی و استفاده از لوسیون های مو برای رشد مجدد مو ها در لیکن پلان مویی تاثیری ندارند و رشد مجدد موها در مناطقی از سر که دچار اسکار شده با درمان دارویی در حال حاضر غیرممکن است و متاسفانه هنوز هیچ دارویی برای درمان ریزش مو در لیکن پلانوپیلاریس معرفی نشده است.

کاشت مو

در گذشته کاشت مو در مناطقی از سر که دچار اسکار شده اند غیر ممکن بود زیرا این مناطق دچار تغییرات دژنراتیو شده و با کاهش عروق خونی (واسکولاریتی) همراه هستند. همچنین مناطقی از سر که می توان از آن ها برای برداشت فولیکول مو استفاده کرد دچار اسکار شده و عملا از بین می رفتند و تعداد کافی فولیکول مو برای پوشش بافت اسکار وجود نداشت. به همین دلیل کاشت مو در این مناطق بسیار دشوار و در عین حال رضایت بخش نبود. اما اخیرا در چندین مقاله از کاشت موفقیت آمیز مو در مناطقی از سر که در اثر لیکن پلان مویی دچار اسکار شده بودند خبر دادند. در ادامه به بررسی این مقالات می پردازیم:

در مقاله ای که در سال ۲۰۱۶ منتشر شد ، از کاشت موفقیت آمیز مو در افراد مبتلا به لیکن پلانوپیلاریس خبر داد. بیماری که تحت کاشت مو قرار گرفته بود فردی ۲۴ ساله بود که به لیکن پلان مویی غیرفعال مبتلا بود و دارای ضایعاتی با قطر ۲ میلی متر تا ۵ سانتی متر در مناطق مختلف سر، از جمله لوب فرونتال، پاریتال و گیجگاهی بود. بیمار از ۲ سال قبل هیچ درمانی برای بیماری خود دریافت نکرده بود.

در ابتدا طی یک فرآیند آزمایشی کاشت مو، ۵۰ گرافت مو از مناطق سالم در پشت سر برداشت شد و با روش Stick and Place در مناطقی از جلوی سر که بافت اسکار وجود داشت کاشته شد. بعد از این فرآیند، ۸۰ درصد از فولیکول های کاشته شده به خوبی رشد کردند.

۱۰ ماه پس از موفقیت فرآیند آزمایشی کاشت مو، ۸۵۰ گرافت مو از سایر مناطق سالم و ریش بیمار برداشت شد و در مناطقی از سر که دچار اسکار شده بودند کاشته شد. در نهایت بیش از ۸۰ درصد از فولکول های کاشته شده به خوبی رشد کردند.

در طی این فرآیند، پیش از هربار عملیات کاشت مو، پلاسمای حاوی پلاکت (Platelet Rich Plasma or PRP) بصورت داخل جلدی به ناحیه دچار اسکار تزریق می شد.

در کل می توان گفت که آینده درخشانی برای کاشت مو در درمان لیکن پلانوپیلاریس وجود دارد و به زودی روش هایی ارزان و سریع برای رشد مجدد مو در بیماران مبتلا به لیکن پلان مویی عرضه می شوند.