مجله نماوا، نیما بهدادی مهر
امیر جدیدی تا پیش از ایفای نقش در فیلم «قهرمان»، صرفا بازیگری استاندارد بود که نقش‌های محوله را به خوبی ایفا می‌کرد، اما به این دلیل که بیشتر نقش‌آفرینی‌هایش عقبه‌ای هنری و سینمایی داشتند و این‌ها بیش از تصویر غالب اجتماعی (تصویری بازنمایی شده از زیست اجتماعی و همه فهم) در آثارش بروز و نمود داشت این بازیگر نیز در تفکر اجتماعی به آن محبوبیت و مقبولیت نرسیده بود، اما هنرنمایی در فیلم «قهرمان»، او را در ردیف بازیگرانی قرار داد که پس زمینه‌ای از مردمی بودن نقش را در کارهایشان تجربه کرده است.
به واقع مردمی بودن نقش به این معناست که تجربه‌های بازیگر در نزدیکی با اندیشه عمومی قرار گیرد و در عین آنکه نزد منتقدان سینما دارای وجهه است، پایگاهی مقبول در میان مردم نیز برای بازیگر فراهم کند.
در این مطلب و به بهانه فیلم سینمایی «روز صفر» نگاهی به پنج نقش‌آفرینی مهم امیر جدیدی در میان فیلم‌های نماوا می‌اندازم.
۵- مامور امنیتی – «روز صفر»: گذر از آتش
امیر جدیدی در فیلم «روز صفر» به کارگردانی سعید ملکان نقشی نمادین دارد. به علت ماهیت نقش، جدیدی با دو چالش مهم روبه‌روست؛ از یکسو او در عین اینکه درون سیستم امنیتی دارای جایگاهی مشخص و تعیین‌کننده است، اما هویت او در همین چارت تعریف می‌شود و فرای این چارت او نه نام مشخصی دارد و نه اطلاعاتی از زندگی شخصی او درز می‌کند. برای مثال او به دلالان اطلاعات در غرب خود را در دو چارچوب معرفی می‌کند. در دقایق ابتدایی فیلم و در دیدار با خبرنگار ایرانی مقیم برلین خود را خبرنگاری جا می‌زند که در حال جمع‌آوری اطلاعات درباره قرارهای ریگی با مشاوران و حامیان سیاسی‌اش است و در دیدار با دلال دوم خود را سیاوش می‌نامد تا به مخاطبان این کد را برساند که او در حال بازی با شعله‌های آتش است و لاجرم باید به مانند سیاوشِ داستان‌هایِ اساطیری از میان آتش گذر کند تا به حقیقت برسد.
امیر جدیدی در این نقش آفرینی روی کلیدواژه مردم و امنیت بسیار تاکید دارد تا سویه مردمی بودن او در عین تلاش‌های خستگی ناپذیرش برای استقرار امنیت بیشتر رو بیاید به سیاق همان دیالوگ نهایی پس از دستگیری ریگی که از آرزویش برای مرگ می‌گوید آن هم درحالی که میان مردم است.
۴- یاسر – «عرق سرد»: نگهبان عرف سنتی
شخصیت یاسر در فیلم «عرق سرد» ساخته سهیل بیرقی بازنمایه‌ای از دوسویه شخصیت فردی مومن و محافظه‌کار است. از یکسو او به عنوان مجری تلویزیون بیشتر در تلاش برای بازنمایی تصویری موجه، رسمی و اتوکشیده برای مخاطبان است و از سوی دیگر او همسر افروز اردستانی ستاره تیم ملی فوتسال بانوان است که در عین مهر و عشق به او، اما در چالش همراهی با همسر یا پاسخگویی به وجهه عرفی خود در نگهبانی از نگرش‌های سنتی تصویری مغلوبه می‌یابد؛ بدین معنا که به سیاق مَثَل معروف «هم خر را می‌خواهد و هم خرما را» یاسر نمی‌تواند توازنی پایدار را میان دو تصویر خودش برقرار سازد و سرانجام بر ممنوعیت خروج همسرش از کشور مُهر تائید می‌زند تا به ندای درونی‌اش برای پاسبانی از سنت‌هایی که او و هویت امروزش را ساخته‌اند لبیک گوید.
۳- پیروز کیان‌پور – «رخ دیوانه»: آن سوی تعقل
پیروز در فیلم «رخ دیوانه» به کارگردانی ابوالحسن داودی شخصیت سرخوش، اهل ریسک و کاملا امروزی است که پس از آشنایی با گروهی از جوانان به عنوان لیدر رفتارهای هیجانی و پرریسک آنها برخی ایده‌ها را مطرح می‌کند. او به همراه دوستش که متعلق به طبقه پایین جامعه است تلاش می‌کند تا با اجرای برخی رفتارهای نمایشی و به قولی سرکار گذاشتن باقی جوانان، سرگرم شود، اما به دلیل اینکه رفتارهای او تنها رویه‌ای از تعقل را دارد و حتی به تمسخر رفیقش نیز می‌انجامد به آشوب درونی رفیقش و آن رفتار پایانی خشمگینانه منجر می‌شود. امیر جدیدی در ایفای این نقش روی لحن پیروز بسیار تمرکز دارد و خونسردی یا هیجان این شخصیت را در همه موقعیت‌های فیلم با لحن و شیوه بیان به درستی بازنمایی می‌کند. این بازیگر در پلان پایانی نیز بهت آنی از خشم رفیقش را در نگاه‌هایش می‌نمایاند.
۲- آریا – «من»: جسارت شمایل‌شکنی
تا پیش از بازی در فیلم «من» به کارگردانی سهیل بیرقی کمتر پیش آمده بود که شمایل امیر جدیدی به سوی بازنمایی رفتارهای جدلی و گفتمان‌های پینگ پنگی و سرشار از کنایه پیش برود، اما کاراکتر آریا به علت ماهیتی که دارد این فرصت را در اختیار امیر جدیدی می‌گذارد تا او تصویری جدید از ظرفیت‌های بازیگری‌اش را بروز دهد.
۱- رحیم سلطانی – «قهرمان»: من بازیچه نیستم
مهم‌ترین نقش کارنامه سینمایی امیر جدیدی بی‌شک حضورش در فیلم «قهرمان» ساخته اصغر فرهادی است. جدیدی در قهرمان به سویه‌هایی عمیق از شخصیت ساده رحیم سلطانی چنگ می‌زند. او هم در بازتاب مظلومیت و شرم درونی رحیم موفق است و هم می‌تواند واکنش‌های رحیم به تحقیر شدن و بازیچه قرار گرفتن‌های متعدد را در پازلی از خودداری‌ها و سکوت‌های پر از معنا و لبخندهای تلخش نمایش دهد. جدیدی با ایفای این نقش توانست برداشت اجتماعی از مفهوم مظلومیت، بی‌ریایی و سادگی را در همه موقعیت‌هایی که رحیم با آن مواجه می‌شود عینیت بخشد.
