ترامپ در حالی برای بار دوم به کاخ سفید وارد می‌شود که احتمال اخراج مهاجران و بستن مرزها پررنگ‌تر از دور نخست زمامداری اوست؛ رد پای این سیاست را می‌توان آشکارا در انتصابات اخیر او دید.
خبرگزاری مهر، گروه بین‌الملل، حسن شکوهی نسب: با پیروزی «دونالد ترامپ» در انتخابات ریاست جمهوری، تمرکز بر سیاست‌های سختگیرانه مهاجرتی و کنترل مرزها بار دیگر در اولویت قرار گرفته‌است. این سیاست‌ها که پیش‌تر در دوران ریاست جمهوری قبلی او پیاده شده بودند، در حال گسترش و تشدید هستند.
شبکه خبری «سی‌ان ان» وابسته به دموکرات‌ها در پی انتخاب ترامپ به عنوان چهل و هفتمین رئیس جمهور آمریکا در انتخابات ریاست جمهوری اعلام کرد: متحدان و مشاوران ترامپ برای بازداشت و اخراج مهاجران غیرقانونی مقیم آمریکا آماده شده‌اند و اولویت روز نخست دولت ترامپ، بازگرداندن سیاست مرزی است.
البته نیازی به منتظر ماندن برای ۲۰ ژانویه (یکم بهمن) و زمان ورود وی به کاخ سفید و تصمیم‌گیری درباره مهاجران و مرزها نیست و این رویکرد سختگیرانه را می‌توان در انتصاب‌های جنجالی او دید.
گزینه‌های جنجالی ترامپ برای بستن مرزها و اخراج مهاجران
رئیس‌جمهور منتخب آمریکا به تازگی توماس (تام) هومان، مدیر اجرایی سابق مهاجرت و گمرک را برای خدمت به عنوان «تزار مرزی» (مدیر مرزبانی) برای دولت آینده انتخاب کرده‌است.
بر اساس گزارش رسانه‌های آمریکایی، انتخاب تام هومان ۶۲ ساله توسط ترامپ برای این پست بسیار مورد انتظار بود. ترامپ با بیان اینکه «من مدت‌هاست که تام را می‌شناسم، و هیچکس بهتر از او برای بازرسی و کنترل مرزهای ما نیست»، افزود: وظایف هومان شامل نظارت بر مرزهای مکزیک و کانادا و همچنین خط ساحلی و حریم هوایی آمریکا خواهد بود.
لازم به ذکر است که ترامپ در دومین هفته ریاست جمهوری خود در سال ۲۰۱۷، هومان را به عنوان سرپرست اداره مرزهای آمریکا منصوب کرد. در نوامبر همان سال، ترامپ او را به عنوان مدیر دائمی این اداره معرفی کرد، اما سنا هرگز با نامزدی او موافقت نکرد اما این بار فرق می‌کند و تمام کنگره (سنا و نمایندگان) در اختیار جمهوری‌خواهان قرار دارد.
هومان نقش کلیدی در طراحی و اجرای سیاست بسیار بحث برانگیز جدایی خانواده ترامپ ایفا کرد که بر اساس آن کودکانی که بدون اجازه قانونی از مرز جنوبی وارد آمریکا می‌شدند از والدین یا سایر بزرگسالان خود جدا می‌شدند تا آن افراد به صورت کیفری تحت پیگرد قانونی قرار گیرند.
این سیاست که گاهی از آن با عنوان «عدم تحمل» یا «تحمل صفر» یاد می‌شود، در سال ۲۰۱۷ آغاز شد و در اوایل سال ۲۰۱۸ شدت گرفت اما پس از مدتی تعداد زیادی از آمریکایی‌ها این سیاست را غیرانسانی دانستند و دولت ترامپ مجبور شد از آن عقب نشینی کند.
هومان در یک سخنرانی در کنوانسیون ملی جمهوری‌خواهان در تابستان سال جاری گفت «به عنوان فردی که ۳۴ سال را صرف اخراج بیگانگان غیرقانونی کرده‌است، پیامی به میلیون‌ها بیگانه غیرقانونی که جو بایدن با نقض قوانین فدرال آنها را به کشور وارد کرد، دارم: بهتر است از همین حالا چمدان‌های خود را جمع کنید. بله کاملاً درست است. چون شما به خانه می‌روید.»
«استیون میلر» یکی از چهره‌های کلیدی در سیاست‌های مهاجرتی دوران قبلی ریاست جمهوری ترامپ، اکنون به عنوان معاون رئیس دفتر سیاست‌گذاری در دولت جدید ترامپ منصوب شده‌است. او که به دلیل مواضع سختگیرانه در قبال مهاجرت شهرت دارد، در طراحی و اجرای سیاست‌های جنجالی مانند برنامه «تحمل صفر» و محدودیت‌های شدید بر پناهجویان نقش اساسی داشت.
در دولت جدید، وی به نظارت بر سیاست‌های مهاجرتی خواهد پرداخت از جمله برنامه‌هایی برای اخراج گسترده مهاجران بدون مدرک و سخت‌تر کردن فرآیندهای مهاجرت قانونی.
میلر همچنین در بازگشت سیاست‌های بحث‌برانگیزی مانند «ماندن در مکزیک» و کاهش دسترسی به پناهندگی نقش کلیدی ایفا خواهد کرد. او از تغییر سیستم مهاجرت به مدل مبتنی بر شایستگی نیز حمایت کرده‌است و این دیدگاه را به‌عنوان راهی برای کاهش فشار بر منابع ملی توجیه می‌کند.
بسیاری میلر را به پیشبرد سیاست‌هایی متهم می‌کنند که می‌توانند به جدایی خانواده‌ها و نقض حقوق بشر منجر شوند. انتصاب او نشان‌دهنده جهت‌گیری دولت ترامپ برای اجرای سیاست‌های مهاجرتی قاطعانه‌تر است.
پیش از این، تارنمای آمریکایی «آکسیوس» درباره میلر نوشته‌بود: هیچکس بیشتر از میلر علاقه‌مند به مرزهای سخت‌تر و اخراج مهاجران غیرقانونی نیست. به نظر می‌رسد که او معمار و پیشرو در تلاش‌های جدید علیه مهاجران باشد. اما برخی از دوستان ترامپ نگران هستند که او چهره عمومی مناسبی برای «بزرگترین عملیات اخراج در تاریخ آمریکا» نیست.
ترامپ و تیم او در زمینه مرزها و مهاجران چه برنامه‌هایی دارند؟
۱. امنیت مرزی با دیوار مرزی
ترامپ وعده داده‌است که پروژه ساخت دیوار مرزی بین آمریکا و مکزیک را ادامه دهد و همزمان از فناوری‌های پیشرفته نظارت و افزایش نیروهای گمرک و حفاظت مرزی استفاده کند. توجیه وی این است که طرح دیوارکشی با هدف کاهش مهاجرت غیرقانونی و مقابله با قاچاق انسان و مواد مخدر معرفی اجرایی می‌شود. او همچنین در نظر دارد که قوانین جدیدی برای تسریع اخراج مهاجران غیرقانونی وضع کند، به‌ویژه آن‌هایی که سابقه کیفری دارند.
بر پایه گزارش پولیتیکو، طبق پیش‌بینی کارشناسان سیاسی به نظر می‌رسد ترامپ در ۱۰۰ روز ابتدایی حکومت خود در کاخ سفید روند اخراج صدها هزار نفر از مهاجران غیرقانونی را آغاز کند. انتظار می‌رود که او به آزادی مشروط برای اتباع کشورهایی مثل کوبا، هائیتی، نیکاراگوئه و ونزوئلا پایان دهد. همچنین طبق برآورد کارشناسان احتمالاً ترامپ قانون عدم اخراج افرادی را که برای امنیت عمومی یا ملی تهدید تلقی نمی‌شوند، لغو کند.
۲. انعقاد پیمان با کشورهای ثالث
ترامپ برنامه دارد که سیاست‌هایی مشابه «ماندن در مکزیک» (Remain in Mexico) را اجرایی کند که بر اساس آن، مهاجران درخواست پناهندگی باید در کشورهای ثالث مانند مکزیک منتظر بمانند. این سیاست به‌طور گسترده مورد انتقاد گروه‌های حقوق بشری قرار گرفته‌است اما حامیان آن معتقدند این امر مانع ورود مهاجران غیرقانونی خواهد شد.
در حال حاضر، تخمین زده می‌شود که حدود ۱۱ تا ۱۲ میلیون مهاجر غیرقانونی در ایالات متحده زندگی می‌کنند. این تعداد شامل افرادی است که یا به‌صورت غیرقانونی وارد کشور شده‌اند یا پس از اتمام ویزا، به‌طور غیرقانونی در ایالات متحده باقی مانده‌اند. برخی منابع بالاترین تخمین را حدود ۱۶.۸ میلیون نفر ذکر کرده‌اند اما اکثر تخمین‌ها در محدوده ۱۱ تا ۱۲ میلیون است.
این جمعیت شامل افرادی از کشورهای مختلف است برای مثال، مهاجران غیرقانونی از مکزیک هنوز بزرگترین گروه هستند اما تعداد آنها در سال‌های اخیر کاهش یافته و اکنون حدود چهار میلیون نفر را تشکیل می‌دهند. در همین حال، تعداد مهاجران غیرقانونی از سایر مناطق مانند آمریکای لاتین، آسیا و اروپا رو به افزایش بوده‌است. البته این آمار به دلیل تغییر در سیاست‌های مرزی و مهاجرتی و همچنین مشکل‌ها در جمع‌آوری اطلاعات دقیق، ممکن است متغیر باشد.
۳. اخراج گسترده و سرکوب داخلی
ترامپ وعده داده‌است که بزرگترین عملیات اخراج تاریخ آمریکا را اجرا کند، آن هم با تمرکز بر مهاجرانی که بدون مجوز در آمریکا زندگی می‌کنند. علاوه بر این، بازرسی‌های کاری و همکاری با مقام‌های محلی برای شناسایی و بازداشت مهاجران بدون مدرک، بخشی از این طرح هستند. منتقدان بر این باورند که اجرای این طرح به تبعیض و جدایی خانواده‌ها منجر می‌شود.
۴. تغییرها در مهاجرت قانونی
ترامپ در نظر دارد برنامه‌هایی مانند ویزای H-۱B را محدود کند تا اولویت برای کارگران آمریکایی باشد. ویزای H-۱B یک نوع ویزای کاری آمریکا از نوع غیرمهاجرتی است که به کارفرمایان ایالات متحده اجازه می‌دهد تا نیروهای کار خارجی با مهارت‌های تخصصی را جهت کار در این کشور برای مدت زمانی خاص استخدام کنند.
همچنین احتمالاً سیستم مهاجرت مبتنی بر خانواده ممکن است کاهش یابد و به جای آن، مدل مهاجرت بر اساس شایستگی (Merit-based Immigration) اجرا شود. او احتمالاً قانون «پابلیک شارژ» (public charge) را نیز بازگرداند که بر اساس آن، مهاجرانی که از کمک‌های دولتی استفاده کرده‌اند، نمی‌توانند گرین کارت دریافت کنند.
فرجام سخن
دوره دوم ریاست جمهوری ترامپ با چشم‌انداز تغییرهای جدی و سختگیرانه در قوانین مهاجرتی و مرزها همراه خواهد بود. این سیاست سخت با انتصاب‌های قبلی و کنونی ترامپ، قبل از ورود مجدد وی به کاخ سفید مشهود است. علاوه بر قاضی‌های محافظه‌کاری که ترامپ قبلاً در سیستم قضائی کشور آمریکا منصوب کرده‌است، افرادی که در تیم ترامپ در روزهای گذشته معرفی شدند نیز نشان از سیاست‌های مهاجرتی متفاوتی دارد.
ترامپ قبلاً «کریستی نوم» فرماندار داکوتای جنوبی را که تجربه کمی با وزارت امنیت داخلی دارد، برای رهبری این آژانس انتخاب کرده‌است. در کاخ سفید نیز «استفان میلر» که نماد اجرای سیاست‌های محدود در دوره اول ترامپ بود، نقش بر سیاست داخلی کشور خواهد داشت. «توماس هومان» سرپرست سابق اداره مهاجرت در دوره اول ترامپ، در حال بازگشت است تا سزار مرزی دولت شود. با همه اینها به نظر می‌رسد تیم مسئول اجرای سیاست‌های مهاجرتی ترامپ از خودش به طور حتم سخت‌گیرتر نخواهد بود.
عمق فاجعه آنجا خود را نشان می‌دهد که ترامپ به عنوان رئیس جمهور منتخب آمریکا به تازگی در شبکه‌های اجتماعی اعلام کرده‌است که برای اخراج دسته‌جمعی مهاجران غیرقانونی از این کشور حتی شده به ارتش متوسل خواهد شد.
این سیاست‌های سختگیرانه و تحمل صفر در زمینه مرزها و مهاجران ممکن است تأثیرات بلندمدتی نه تنها بر پدیده مهاجرت بلکه بر اقتصاد و تصویر بین‌المللی آمریکا بگذارد. ضمن اینکه اجرای این تغییرهای جنجالی و دردسرساز به شدت مقاومت حقوقی و عمومی در جهان به ویژه جامعه آمریکا نیز وابسته خواهد بود. همان طور که در دوره قبل ترامپ تحت فشارهای داخلی و خارجی رسماً از اجرای طرح غیرانسانی جداسازی کودکان و والدین مهاجر عقب نشست، این بار هم احتمال عقب‌نشینی وی در برخی برنامه‌ها وجود دارد.
