کهیر عصبی؛ علت و درمان

به نقل از مجله مهتاطب:

کهیر و انواع آن
کهیر چیست؟

کهیر به بثورات برجسته ای گفته می شود که معمولا همراه با خارش بوده و رنگ آنها قرمز یا صورتی است. کهیر ممکن است در هر نقطه از بدن و در هر سنی رخ دهد اما اکثرا خانم ها در سن ۳۰ تا ۶۰ و کودکان دچار آن می شوند. کهیرها در طی ۲۴ ساعت تغییر شکل می دهند یعنی یا درمان می شوند و یا شدت می گیرند، اگر کهیر بیش از ۲۴ ساعت بر پوست باقی ماند و هیچ علائمی از فروکش شدن آن بر پوست احساس نشد جهت درمان کهیر به پزشک مراجعه نمود.

انواع کهیر 

🔷کهیر حاد: کهیرهایی هستند که در کمتر از ۶ هفته با روش های خانگی و یا داروها درمان می شوند.
🔷کهیر مزمن: کهیرهایی که بیش از ۶ هفته بر روی پوست تداوم دارند و حتی گاهی فرد مبتلا، سالها درگیر علائم کهیر می شود

دلیل ایجاد کهیر چیست؟

🔸گزش حشرات
🔸حساسیت به برخی مواد غذایی
🔸قرار گرفتن در گرما یا سرما
🔸عفونت
🔸سرماخوردگی
🔸حساسیت به برخی داروها مثل کورتیکو استروئیدها (کورتون) و آنتی بیوتیکها

کهیر چگونه ایجاد می شود؟

زمانی که بدن در معرض یک عامل آلرژیک مثل مواد غذایی، لباس های پشمی، حشرات و… که در بالا آنها را نام بردیم قرار می گیرد برای دفاع از خود ماده ای بنام هیستامین” ترشح می کند. ترشح هیستامین باعث باز شدن رگهای خونی و تورم آنها در ناحیه آسیب دیده می شوند و باعث تغییر رنگ در آن منطقه از پوست و تورم آن در اثر جمع شدن مایعات اضافی می گردد. به همراه این اتفاق معمولا خارش و حتی درد همراه است.

چه عواملی کهیر را تشدید می کنند و محرک کهیر هستند؟

🔸مصرف الکل و کافئین
🔸استرس عاطفی
🔸دمای گرم

خارش پوست می شوید ممکن است استرس بگیرید و یا عصبی شوید، در این حالت کهیرها تشدید می شوند. پس کهیر عصبی نوعی کهیر حاد است.

بیشتر بخوانید:  درمان لک صورت

کهیر عصبی چیست؟

زمانی که شما دچار استرس می شوید تغییرات هورمونی یا شیمیایی در بدن رخ می دهد. بدن انسان در اثر استرس و اضطراب از خود هیستامین ترشح می کند. معمولا فشارهای عصبی کوتاه مدت عوارضی ندارند و منجر به کهیر نمی شوند اما در صورت تداوم استرس های عاطفی، میزان هیستامین در خون افزایش یافته و باعث تورم و نشت مایعات به زیر پوست می شود و به همین دلیل مایعات زیر پوست جمع شده و متورم می شوند و پوست را به حالت برجسته و به رنگ قرمز یا صورتی تبدیل می کنند. کهیرهای عصبی نوعی از کهیرهای حاد هستند که در مدت کوتاهی برطرف می شوند. اگر کهیرهای عصبی بیش از ۶ هفته ادامه پیدا کنند از نع کهیر مزمن تلقی می شوند.

علائم کهیر عصبی

کهیرهای عصبی نیز مانند علائم کهیر در اثر عوامل حساسیت زا به شکل لکه های برجسته کوچک یا بزرگ به رنگ قرمز یا صورتی رنگ هستند. کهیرهای عصبی معمولا همراه با خارش هستند و گاهی با لمس منطقه ای که دچار کهیر شده است، سوزش و سوزن سوزن شدن نیز احساس می شود.

علت ایجاد کهیر عصبی

هر گونه فشار عصبی و عاطفی مثل استرس، عصبانی شدن، از دست دادن عزیزان، شکست عاطفی و… که جز دسته مشکلات احساسی و عصبی هستند می توانند در صورت تداوم منجر به بروز کهیر عصبی شوند.

درمان کهیر عصبی

اگر کهیرهای عصبی از نوع حاد باشد می توان از طریق روش های خانگی و مصرف داروهای آنتی هیستامین بدون نسخه به درمان کهیر عصبی پرداخت. اما اگر کهیرها با این روش ها درمان نشوند و بهبود نیابند با ید به پزشک مراجعه کرده تا داروهای درمان کهیر که نیاز به نسخه دارند را تجویز نماید.

هنگامی که کهیر عصبی ایجاد می شود چکار کنیم؟

در اثر استرس و عصبانیت بدن گرم میشود و در واقع دمای بدن و فشار خون بالا می شود. در نتیجه گرمای زیاد بدن نیز می تواند علائم کهیر عصبی را تشدید کند. زمانیکه کهیر عصبی بر پوست شما ظاهر می شود بهتر است از عامل محرک کهیر دور شوید و فعالیت های زیر را انجام دهید تا اعصاب شما آرامتر شود:

۱)  استحمام با آب خنک
۲) استفاده از کمپرس سرد بر ناحیه مورد نظر
۳) پیاده روی در هوای آزاد (تردمیل در خانه توصیه نمی شود)
۴) مطالعه یک کتاب
۵) نوشیدن یک چای یا قهوه
۶) گوش دادن به موزیک
۷) قرار گرفتن در محیط خنک و پوشیدن لباسهای نخی و گشاد

این اقدامات می توانند فکر شما را درگیر کنند و همچنین دمای بدنتان را پایین بیاورند، در نتیجه در اکثر موارد کهیر عصبی در اثر دور شدن از عامل محرک عصبی، محو شده و درمان می شود.

اگر پس از اقدامات اولیه همچنان علائم کهیر عصبی مشاهده شد چکار کنیم؟

برای درمان کهیر عصبی در صورتی که پس از مراحل اولیه همچنان کهیر عصبی وجود داشت از داروهای آنتی هیستامین که نیاز به نسخه پزشک ندارند استفاده کنید.

داروهای درمان کهیر عصبی

کهیرهای عصبی چون در اکثر مواقع جز کهیرهای حاد هستند پس درمان دارویی آنه نیز مانند کهیر حاد است که شامل موارد زیر می باشد:

۱) آنتی هیستامین ها:

اولین قدم برای درمان کهیرها سرکوب کردن هیستامین های ترشح شده است. از جمله بهترین و موثرترین آنتی هیستامینها می توان به لوراتادین، ستیریزین و فکسوفنادین اشاره نمود.
ستیریزین به شکل قرص و شربت با دوز ۵ و ۱۰ در بازار ایران وجود دارد. شربت ستیریزین و قرص دوز ۵ میلی گرم برای کودکان و دوز ۱۰ میلی گرم برای بزرگسالان است که معمولا پزشکان مصرف آن را بصورت روزانه ۱ عدد قبل از خواب تجویز می گردد. دلیل اینکه ستیریزین بهتر ست شبها قبل از خواب مصرف شود این است که یکی از عوارض ستیریزین احساس خواب است و باعث خواب آلودگی می شود پس قبل از رانندگی یا انجام فعالیت های مهم روزانه ستیریزین را برای درمان کهیر استفاده نکنید.

لوراتادین نوع دیگری از داروهای آنتی هیستامین است که با سرعت کمتری در بدن آزاد می شود و در نتیجه ماندگاری بیشتری در بدن دارد و همچنین احساس خواب آلودگی آن نسبت به ستیریزین کمتر است.

فکسوفنادین قویترین، جدیدترین و بی عوارضترین آنتی هیستامین ساخته شده است که ایجاد خواب آلودگی آن بسیار کم است به همین دلیل می توان از آن در طی روز نیز استفاده کرد.

۲) پردنیزولون:

قرص پردنیزولون دارای دو دوز ۵ و ۵۰ است و دارویی از دسته کورتیکواستروئیهاست (کورتونها). پردنیزولون و در واقع تمامی داروهای کورتیکواستروئید واکنش سیستم دفاعی بدن به عوامل محرک را ضعیف می کنند در نتیجه بدن در برابر عوامل آلرژیک کهیر از خود هیستامین ترشح نکرده و واکنشی نشان نمی دهد. پردنیزولون و سایر داروهای کورتون به علت عورض جانبی و تضعیف سیستم ایمنی بدن حتما باید با تجویز پزشک تهیه  مصرف شوند.

۳) مونته لوکاست:

مونته لوکاست (ایروکاست) نوعی داروی ضد التهاب است. اسیدهای چربی بنام لکوترین عامل ایجاد بیماریهایی مثل کهیر، آسم و سایر بیماری های التهابی هستند، اگر این اسیدهای چرب در بدن جذب نشوند التهابی در بدن صورت نمی گیرد. مونته لوکاست سیستم ایمنی بدن را فریب می ده و بجای لکوترین جذب بدن می شوند و به سیستم دفاعی نشان می دهند که لکوترینها جذب شده اند، به این روش التهابی رخ نمی دهد و  کهیر اتشدید نمی شود و شروع به بهبود می کند.

درمان کهیر عصبی مزمن چگونه است؟

اگر کهیر عصبی و علائم آن بیش از ۶ هفته ادامه پیدا کند دیگر نمی توان با روش های خود درمانی و خانگی کهیر را درمان کرد زیرا کهیر عصبی به کهیر مزمن تبدیل شده و نیاز به تشخیص پزشک و داروهای درمان کهیر که نیاز به نسخه پزشک دارند است.

داروهای درمان کهیر عصبی مزمن و شدید

۱) امالیزوماب:

امالیزوماب نوعی پادتن است. زمانی که بدن در برابر یک عامل محرک و خارجی قرار می گیرد از خود پادتن ترشح می کند تا آن عامل خارجی را از بین بررد این پادتن ها در بدن می مانند تا اگر باز هم آن عامل خارجی وارد بدن شد، بدن در برابر آن مقاوم باشد. دقیقا مانند واکسنها. وقتنی پادتنها به شکل دارو تولید می شوند به آخر اسم دارو کلمه “ماب” اضافه می شود. امالیزوماب پادتنی در برابر عوامل آلرژیک است و باعث کاهش واکنش سیستم دفاعی به عامل حساسیت زا و مولد کهیر است. ر واقع امالیزوماب باعث کاهش علائم سیستم دفاعی می شود اما فعالیت سیستم دفاعی را ضعیف نمی کند.

۲) داپسون:

نوعی آنتی بیوتیک است که عملکرد سیستم ایمنی را کنترل می کند. زمانی که داپسون برای درمان کهیر عصبی وارد بدن می شود، واکنش سیستم ایمنی را کنترل کرده و علائم واکنشی سیستم را کاهش می دهد. مکانیسم اثر داپسون برای درمان کهیر مزمن مانند آنتی هیستامین هاست اما دلیل اینکه نیاز به نسخه پزشک دارد بخاطر عوارض جانبی آن است.

۳) اپی نفرین:

اپی نفرین در واقع همان آدرنالین بدن است. اگر کهیر و علائم آن بصورت ناگهانی و با شدت زیادی ایجاد شود از آمپول اپی نفرین استفاده می شود. از آمپول اپی نفرین در موارد نادر مثل زمانی که فرد به نیش حشره یا خوردن یک ماده غذایی مثل بادام زمینی، توت فرنگی  و… حساسیت شدیدی نشان دهد و علائم با شدت زیادی ظاهر شوند استفاده می گردد.
اپی نفرین به سرعت وارد خون می شود و بعد از ۵ دقیقه علائم کهیر را از بین میبرد. تزریق آدرنالین می تواند باعث افزایش فشار خون و افزایش ضربان قلب شود، به همین دلیل حتما باید تحت نظر پزشک و در بیمارستان انجام شود.

جدول داروهای درمان کهیر

احتمالا با مطالعه اسامی این داروها سر درگم شده اید که مثلا کدام دارو برای شما مناسب تر است. ما برای شما جدولی تنظیم کردیم تا راهنمای شما در انتخاب و درمان کهیر عصبی باشد هر چند اگر کهیر شما شدید و مزمن باشد حتما باید به پزشک مراجعه کنید و خودسرانه دارویی مصرف نکنید.

کهیر عصبی کودکان

کهیر عصبی کودکان با همان علائم و همان علل کهیر عصبی در بزرگسالان ایجاد می شود. منتهی بیشترین دلیل ایجاد کهیر در کودکان عوامل ویروسی مثل آنفولانزا، حساسیت به غذا و دارو است.

چه زمانی باید برای کهیر عصبی کودک به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر علائم بصورت ناگهانی و با شدت زیادی ظاهر شوند و یا بعد از گذشت ۲۴ ساعت بوسیله کمپرس آب سرد، دوش آب سرد برطرف نشد باید به پزشک مراجعه کرد. اگر دلیل ایجاد کهیر کودک مواد غذایی و نیش حشرات باشد و یا شدت زیادی داشته باشد و یا حتی تنفس کودک به سختی انجام شود سریعا آمپول اپی نفرین تزریق می شود و یا از آنتی هستامین های قوی با سرعت پخش شدن بالا در خون استفاده می شود.
آنژیوادم نوع دیگری از کهیر است که در داخل پوست یا غشاهای مخاطی با عمق بیشتری نسبت به کهیر مزمن یا حاد می باشد و پوست را قرمز و پف کرده نشان می دهد. کهیر آنژیوادم در کودکان امکان وقوع بیشتری دارد و لبها، زبان و پلکها بیشتر ایجاد می شود.

عوامل ایجاد کهیر حاد در کودکان

🔹عفونت ویروسی (در ۴۰٪ موارد) ، مانند عفونت دستگاه تنفسی فوقانی ، هپاتیت ویروسی یا تب غده (مونونوکلئوز عفونی)
🔹عفونت باکتریایی، مانند سینوزیت یا آبسه دندان
🔹آلرژی غذایی، معمولاً در اولین یا در معرض قرار گرفتن در معرض یک ماده غذایی خاص مانند تخم مرغ ، شیر ، سویا ، بادام زمینی و گندم
🔹کهیر ناشی از دارو، مانند آن ناشی از آنتی بیوتیک یا داروی ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAID)
🔹نیش حشرات مخصوصا زنبور

مقالات مرتبط: