کنترل مسمومیت ناشی از سوء مصرف داروهای مخدر به کمک نالوکسان

به نقل از مجله سیب:

متاسفانه هر ساله افراد زیادی در آمریکا و به خصوص در کالیفرنیا قربانی سوء مصرف داروهای مخدر موسوم به اپیوئیدها (Opioids) می شوند. می توان گفت که ایالات متحده و به خصوص کالیفرنیا با بحران مسمومیت (Overdose) مخدرها (Opioids) مواجه است، به طوری که مرگ ومیر ناشی از مسمومیت با این داروها از سال ۲۰۱۶ تا  ۲۰۱۷ به میزان ۶/۹ درصد در کل آمریکا افزایش پیدا کرده است و مسمومیت با مخدرها تبدیل به اولین علت مرگ در اثر حوادث در کالیفرنیا گشته است. این در حالی است که روشی نسبتا ساده برای کاهش این مرگ و میرها وجود دارد. یک راه حل موثر و عملی برای کاهش مرگ در اثر مسمومیت با مخدرها، قرار دادن داروی نالوکسان (Naloxone) در دسترس عموم به عنوان پادزهر برای درمان مسمومیت (Overdose) با داروهای مخدر (Opioids) می باشد.

در سال ۲۰۱۴ در واکنش به افزایش مرگ و میر در اثر مسمومیت ناشی از سوء مصرف مخدرها در کالیفرنیا، فرماندار این ایالت لایحه ای را امضاء کرد که بر اساس آن داروی نالوکسان بدون نیاز به نسخه پزشک در اختیار عموم قرار گیرد. امروزه به منظور نجات جان جوانانی که در معرض خطر مسمومیت (Overdose) با مخدرها (Opioids) قرار دارند، بیشتر داروخانه های کالیفرنیا اجازه آموزش و در دسترس عموم قرار دادن داروی نالوکسان بدون نیاز به نسخه پزشک را دارند. به همین منظور، نیاز به اطلاع رسانی در میان جوانان و خانواده ها جهت استفاده به هنگام و ضروری این پادزهر در زمان بروز عوارض ناشی از سوء مصرف و مسمومیت با مخدرها بیش از پیش احساس می شود.

معرفی داروی نالوکسان

نالوکسان دارویی است که به سرعت اثرات مسمومیت ناشی از سوء مصرف مواد مخدر (Opioids) را خنثی و بدن را سم زدایی می کند. در هنگام مسمومیت با مخدرها، یکی از مهم ترین علائم حیاتی که تنفس فرد قربانی است، ابتدا دچار افت می گردد و در صورت عدم رسیدگی فوری، دچار توقف می شود. ایست تنفسی  مهم ترین علت مرگ قربانیان را تشکیل می دهد. نالوکسان می تواند به سرعت به گیرنده های عصبی مخصوص مواد مخدر در مغز متصل شود و ضمن پاک کردن سیستم عصبی از مواد مخدر موجود، از جذب باقیمانده مواد مخدر به این گیرنده های عصبی و بدتر شدن وضعیت فرد جلوگیری نماید. به همین دلیل اگر این دارو به موقع مصرف شود می تواند به سرعت تنفس فرد دچار مسمومیت را به وضعیت عادی برگرداند. نکته مهم استفاده از این دارو در زمان طلایی مصرف آن است که لزوم آموزش مناسب به خانواده و دوستان فرد قربانی را در زمینه چگونگی و زمان مصرف نالوکسان مطرح می کند.

روش های مصرف نالوکسان

سه نوع فرمول نالوکسان مورد تایید سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) می باشد که دو نوع آن توسط خانواده یا دوستان فرد قربانی به راحتی در منزل قابل استفاده است.

دستگاه تزریق اتوماتیک (Auto-injectable Device)

یک دستگاه مجهز به یک سرنگ حاوی نالوکسان می باشد که به خانواده و اطرافیان فرد قربانی این امکان را می دهد که داروی نالوکسان را به راحتی در قسمت خارجی ران پا تزریق نمایند. دستگاه پس از فعال سازی، دستورات زبانی لازم برای به کارگیری صحیح این وسیله را به فرد استفاده کننده می دهد.

اسپری بینی (Prepackaged Nasal Spray)

روش بدون سوزن می باشد و داروی نالوکسان به این روش به درون بینی اسپری می شود  و از طریق مخاط بینی جذب جریان خون می گردد. فرد قربانی به پشت دراز می کشد و دارو به داخل یکی از سوراخ های بینی او اسپری می شود.

هر فرد بالغ با کمی آموزش می تواند سرنگ تزریق اتوماتیک یا اسپری بینی را برای فرد دچار مسمومیت استفاده نماید. در ایالت کالیفرنیا نیازی به نسخه برای گرفتن نالوکسان به عنوان پادزهر در مواقع مسمومیت با مخدرها نمی باشد. پس از استفاده از نالوکسان، تنفس فرد قربانی و وضعیت عمومی او باید برای حداقل دو ساعت کنترل شود و بهتر است پس از رفع خطر اولیه، درخواست کمک های پزشکی و درمانی گردد.

داروی نالوکسان در بسیاری از داروخانه های محلی بدون نیاز به نسخه قابل خریداری است و بسیاری از بیمه های درمانی نیز هزینه آن را می پردازند. از جمله داروخانه هایی که اجازه آموزش و پخش عمومی نالوکسان را دارند می توان به CVS و Walgreens اشاره کرد. برای دریافت آموزش و اطلاعات بیشتر در این زمینه، از دکتر داروساز محلی خود کمک بگیرید تا بتوانیم جان جوانان بیشتری را در مواقع لزوم نجات دهیم.

دکتر محبوبه مشایخی
داروساز

منبع:

National Institute on Drug Abuse:

https://www.drugabuse.gov/related-topics/opioid-overdose-reversal-naloxone-narcan-evzio

THE SCRIPT, December 2018 Issue, Letter to pharmacists about furnishing naloxone:

https://www.pharmacy.ca.gov/publications/18_dec_script.pdf