مدرس دانشکده توانبخشی دانشگاه علوم پزشکی ایران گفت: میتوان ادعا کرد کارهایی که زندهیاد کاظمی آشتیانی انجام داد در ردیف کارهای غیرممکن بود، از اینجهت رسیدن به اهداف سخت بود که وی هنوز تحصیلات خود را کامل نکرده بود و به دلیل وضعیت جنگی کشور شرایط داخلی با التهابات فراوان همراه بود، اما وی توانست بهعنوان یک جوان متعهد، انقلابی و مؤمن از این محدودیتها عبور کند و مصداق مناسبی برای جمله «ما میتوانیم» باشد.
به گزارش ایسنا، حدود ۳۲ سال پیش شاید کسی فکرش را هم نمیکرد امید تازهای که زندهیاد سعید کاظمی آشتیانی دانشمندی جهادگر برای درمان ناباروری در کشور ایجاد کرد، خود بنیان انگیزهها و امیدهای دیگر برای تحقیقات در زمینه سلولهای بنیادی، زیستفناوری و در نتیجه یافتن راههای روشنتر و هموارتر برای درمان بیماریهای صعبالعلاج یا لاعلاج باشد؛ اما او خود این پایه نیک را بر مبنای افق گستردهتری بنا نهاده بود. بهطوریکه امروز نام “سعید کاظمی آشتیانی” با کلیدواژههای “پژوهشگاه رویان”، “سلولهای بنیادین”، “درمان ناباروری”، “بانک بندناف” و…… گرهخورده است.
او که در ۱۸ سالگی همزمان با قبولی در رشته فیزیوتراپی و ورود به دانشگاه علوم پزشکی ایران، در هنرستان “پیام امید” به تدریس ادبیات و بینش اسلامی مشغول بود، با تعطیلی دانشگاهها و حضور در جبهه، توانست پس از ۱۱ سال مدرک کارشناسیارشد خود را از دانشکده علوم توانبخشی بگیرد.
در این میان، سال ۶۱ با همکاری دو نفر از همکارانش، جهاد گروه پزشکی را در دانشگاه علوم پزشکی ایران تأسیس کرد. این گروه، هسته اولیه جهاد دانشگاهی علوم پزشکی ایران بود که ۴ سال بعد شکل و سامان گرفت و زندهیاد دکتر سعید کاظمی تا سال ۷۰ مسئول بخش طرحها و تحقیقات آن بود.
از سال ۷۱ با تغییرات ساختار مدیریتی جهاد دانشگاهی، رئیس جهاد دانشگاهی واحد علوم پزشکی ایران شد و تا آخر عمرش، در این مسئولیت باقی بود. وی در طی این سالها مراکز درمانی متعددی تأسیس و گروههای مختلف پژوهشی را راهاندازی کرد که در آن میان پژوهشکده رویان جهاد دانشگاهی یکی از مهمترین این مراکز بود که خردادماه ۱۳۷۰ با مدیریت وی رسماً فعالیت خود را آغاز کرد. این جهادگر فقید در طول دوران حیات ۴۴ سالهاش به موفقیتهای چشمگیری دستیافت که آنها در اعتلای نام جمهوری اسلامی ایران در عرصههای بینالمللی سهمی از یاد نرفتنی دارد.
غروب چهاردهم دیماه ۱۳۸۴ و در ۴۴ سالگی قلب این انسان والا از تپیدن ایستاد و همکاران جهادگر خود را در رویان برای ادامه کار تنها گذاشت؛ اما رویکردی که او برای انجام کارهای تحقیقاتی و علمی بنیان گذاشت، در قالب یک فرهنگ رویانی همچنان پابرجاست و مسیر را برای دانشمندان فعال در این مجموعه روشن کرده است.
بزرگمردی که رهبر معظم انقلاب اسلامی شنبه ۵ آذرماه ۱۴۰۱ در بخشهایی از سخنانشان در جمع کثیری از بسیجیان کشور از دستاوردهای رویان و تلاشهای مرحوم کاظمی آشتیانی در این پژوهشگاه یادکردند و عملکرد این جهادگر فقید را مصداق فرهنگ بسیجی دانستند. این سخنان رهبر انقلاب در شرایطی بیان شد که ایشان در برهههای مختلف و حداقل دو بار دیگر در همان سال، یعنی دیدار ۲۱ اردیبهشتماه با معلمان و ۲۷ مهرماه با نخبگان و استعدادهای برتر تحصیلی در مثالهایی به بخشی از شخصیت و عملکردِ «دکتر کاظمی آشتیانی» بهعنوان «الگوی جهاد علمی» اشاره نمودند.
ایشان در بازدید سال ۱۳۸۶ از پژوهشکده رویان دلیل این علاقه را اینگونه بیان مینمایند: «علت اینکه من به مرحوم سعید کاظمی اینقدر علاقه داشتم والان هم در دلم و در ذهنم برای آن جوان عزیز، ارزش و جایگاه قائلم، همین است. حرکت او، نحوه کار او، مدیریت او، پیگیری او، یک مجموعه کاملی بود از آن چیزی که آدم دوست میدارد و آرزو دارد.»
رهبر انقلاب در پیامی هم که به مناسبت درگذشت دکتر کاظمی آشتیانی صادر کرده بودند ضمن معرفی ایشان بهعنوان «یکی از فرزندان صالح انقلاب و از رویشهای مبارک»، مجموعه رویان را مجمعی از جهادگران عرصه علوم زیستی معرفی کرده و پیدایش و رشد آن را مدیون همت، ایمان و پشتکار ایشان دانسته بودند.
در آستانه ۱۸ سال فراق زندهیاد دکتر سعید کاظمی آشتیانی دانشمندی که در اعتلای نام ایران سهمی از یاد نرفتنی دارد و از خود یادگاری به نام “رویان” برجا گذاشت، قرار داریم، در سلسله گفتوگوهایی تلاش کنیم تا ضمن زنده نگاهداشتن خدمات ارزنده ایشان در معرفی این الگوی جهادی به نسل جوان گامی مؤثر برداریم.
محمد شیراوند، متخصص مدرس دانشکده توانبخشی دانشگاه علوم پزشکی ایران در گفتوگو با ایسنا، با اشاره ویژگیهای منحصربهفرد زندهیاد کاظمی آشتیانی اظهار کرد: زندهیاد سعید کاظمی آشتیانی اندیشمند متفکر و متخصص ایرانی است که اهتمام وی به سربلندی کشورش بوده است و باوجود عمر کوتاه منشأ اثر بزرگ ملی و بینالمللی شد.
وی افزود: در فضای بینالمللی در همین تخصصی که داشت بهعنوان یک آدم باپشتکار شناخته میشد، کار سترگی که جناب آشتیانی کرد و بسیار مثالزدنی و شبیه یک معجزه است، اولین نوزادی که به تعبیر خارجیها از لوله آزمایشگاه بیرون آمد، در سال ۱۹۷۹ بود و بافاصله بسیار کوتاهی آنهم در شرایطی که آشتیانی دوره فوقلیسانس فیزیوتراپی خود را پشت سر میگذاشت به دنبال حل مشکلات باروری خانوارهای ایرانی شد. به همین دلیل تصمیم گرفت مجموعه رویان را شکل دهد و با کمک دوستان در جهاد دانشگاهی و جهاد دانشگاهی دانشکده توانبخشی دانشگاه علوم پزشکی ایران و جهاد دانشگاهی دانشگاه علوم پزشکی ایران را راهاندازی کند.
به گفته وی؛ بخشی از زمان تحصیل زندهیاد مصادف شده بود با جنگ تحمیلی ایران و عراق؛ وی علاوه بر تحصیل در چندین عملیات بزرگ نیز شرکت کرد و کارهای علمی خود را نیز ادامه داد.
شیراوند با اشاره به دغدغه زندهیاد برای کمک به خانوادههایی که مشکل ناباروری داشتند، عنوان کرد: دو نفر از دوستان برای تحصیل به دانشگاه گلاسکو رفتند، زندهیاد با نامهنگاری از هدف خود برای ادامه تحصیل در علوم مربوط به ژنتیک نوشت، بخش جالب ماجرا اینجاست که این تقاضا پذیرفته شد و باعث آشنایی و فعالیت دو تن از بزرگان این رشته در مؤسسه رویان شد.
مدرس دانشکده توانبخشی دانشگاه علوم پزشکی ایران عنوان کرد: این تصمیم ارزشمند باعث شد آرزوی بسیاری از مادران و پدران که به دنبال فرزندآوری بودند، برآورده شود. به یاد دارم در روز افتتاحیه مؤسسه رویان از من خواستند که قرائت قرآن در ابتدای مراسم را انجام دهم، این خواسته از سوی ایشان در حالی مطرح شد که زندهیاد خود قاری قرآن نیز بودند، بااینحال از من درخواست کردند که من این کار را انجام دهم.
وی ادامه داد: ایشان حتی در انتخاب آیات قرآن نیز، از آیاتی که در آن در خصوص بهدنیاآمدن فرزند صحبت شده بود را برای قرائت انتخاب کرد که این موضوع نشان از توجه ویژه ایشان به این علم بود.
شیراوند با بیان اینکه درمان ناباروری در حفظ کانون خانواده مؤثر بود، بیان کرد: خانوادههایی که دچار ناباروری بودند، با مشکلات برونی فراوانی نیز مواجه بودند و حتی برخی از این خانوادهها به دنبال جدایی بودند، درمان ناباروری باعث تحکیم بنیان خانواده میشد، بهطوریکه در زمان تولید هزارمین کودک در این مؤسسه جشنی برگزار شد که در آن حال خوب را میتوانستیم در چهره پدران و مادران مشاهده کنیم.
مدرس دانشکده توانبخشی دانشگاه علوم پزشکی ایران عنوان کرد: میتوان ادعا کرد کاری که زندهیاد کاظمی آشتیانی انجام داد در ردیف کارهای غیرممکن بود، ازاینجهت رسیدن به اهداف سخت بود که ایشان هنوز تحصیلات خود را کامل نکرده بود، به دلیل وضعیت جنگی کشور شرایط داخلی با التهابات فراوان همراه بود، اما ایشان توانستند بهعنوان یک جوان متعهد، انقلابی و مؤمن از این محدودیتها عبور کند و مصداق مناسبی برای جمله «ما میتوانیم» باشد.
وی با اشاره به نحوه تیمسازی زندهیاد کاظمی آشتیانی در مؤسسه رویان بیان کرد: ایشان در جذب نیروی حاذق و شبکهسازی و همچنین توانایی بالایی در سازگاری با ایدههای متفاوت داشت.