مجله نماوا، محمد تقیزاده
چهارمین فیلم حامد محمدی در مقام فیلمساز بعد از «فرشتهها با هم میآیند»، «اکسیدان» و «چهارانگشت» فیلم «چپ، راست» است که در سال ۱۳۹۸ کلید خورد، اما به دلیل همهگیری کرونا و برخی مشکلات ممیزی سرانجام در دی ماه ۱۴۰۱ اکران و در تیرماه ۱۴۰۲ وارد چرخه نمایش خانگی شده است.
محمدی پیش از کارگردانی، به عنوان نویسنده وارد سینما شد و فیلمهای «طلا و مس» و «حوض نقاشی» را برای همایون اسعدیان و مازیار میری در اواخر دهه هشتاد و اوایل دهه ۹۰ نویسندگی کرد. نخستین فیلم محمدی با عنوان «فرشتهها با هم میآیند» نیز در خصوص یک طلبه جوان بود که زندگی و حال و هوایی متفاوت از این قشر به نمایش میگذاشت و درامتداد دغذغههای فرهنگی-مذهبی محمدی بود که نخستین بار با «طلا و مس» نمایان شد. «اکسیدان»، «چهارانگشت» و «چپ، راست» را باید دوره متفاوتتری برای حامد محمدی به شمار آورد.
«چپ، راست» در نگاه کلی سه الگو را برای روایت خود طراحی کرده است:
نخست درباره ایده جابجایی بچهها در زمان تولّد میان دو خانواده با گرایش فکری مختلف است که به نظر از درخشانترین و جذابترین ایدههای طنز است که در سینمای ایران خیلی به آن پرداخت نشده، اما در سینمای جهان به کرات و در تمهای مختلف از آن استفاده شده است. بزرگشدن دو فرزند دختر در دو خانواده مختلف که یکی در منتهاالیه جناح راست سیاسی و دومی در منتهاالیه جناح چپ سیاسی قرار دارند در قصه «چپ، راست» شکل گرفته و در برخی اوقات نیز بسیار شیرین و طنازانه درآمده است.
دومین پلن فیلمساز در مواجهه و تقابل این دو طیف سیاسی و فکری پرورش یافته است که خاستگاه عقیدتی و سبک زندگی آنها را نیز به شدت تحت تاثیر قرار داده و این تضادهای فرهنگی و زیستی که در بیشتر اوقات با رادیکالیسم همراه شده باعث ایجاد موقعیتها و دیالوگهای بانمکی شده که پیمان قاسمخانی و رامبد جوان مبدا و ایجادکننده آن هستند.
سومین طرح پرتکرار سازندگان «چپ، راست» به استفاده از زوجهای کمیک مربوط میشود که پای ثابت اغلب آثار کمدی است؛ در دو فیلم قبلی محمدی نیز با به کارگیری امیرجعفری و جواد عزتی این ترکیب شکل گرفته بود. به طور کلی استفاده از دو هنرمند کمیک باعث شکلگیری دوئلهای دو نفره و تقابلها و تضادهای بانمکی میشود که الگوی مرسوم در فیلمهای کمدی در جهان هم به شمار میرود و در اینجا نیز با تقابل تیپیکال دو کنشمند سیاسی از جناح چپ و راست با گرایشهای تند عقیدتی به وجود آمده است.
گروه بازیگری «چپ، راست» از جمله نکات مهم و قابل تامل چهارمین ساخته حامد محمدی در مقام فیلمساز است که در این میان بازی متفاوت رامبد جوان و تینو صالحی ویژهتر است. رامبد جوان نقش تیپیکال یک مرد میانسال با گرایش تند مذهبی و سیاسی را بازی کرده که شمایل متفاوتی از او نمایان میکند و جوان توانسته با تغییر لحن و بیان و همچنین اکتهای متناسب با نقش، تصویری متفاوت از خود در کارنامه بازیگریاش پدید آورد. از سوی دیگر تینو صالحی که بیشتر در تئاتر به عنوان بازیگر و کارگردان فعالیت داشته نخستین بار در فیلم «خوب بد جلف» در سینما ظاهر شد و در این فیلم نیز با وجود نقشآفرینی کوتاه توانست حضوری قدرتمندانه و موثر از خود ارائه دهد. بقیه گروه بازیگری از ویشکا آسایش و سارا بهرامی تا پیمان قاسم خانی و سروش صحت در مسیر بازیگری خود قدم برداشتهاند.
در آخر نباید از نقش مخرب سانسور در این فیلم و خلق لحظههای کمیکاش غافل شد که اگر تمامی این کمدی به نمایش درمیآمد، قطعا با جذابیت بیشتری مواجه میشدیم.