فرایند فتوسنتز چیست؟ | چرا در پاییز برگ ها زرد می شوند؟ | چرا در پاییز برگ درختان می ریزد؟
تغییر فصل ها یکی از شگفت انگیزترین پدیده های طبیعت است که به همراه آن برگ گیاهان و درختان تغییر کرده، سبز و زرد و نارنجی شوند و در هر فصل زمین چهره دیگری به خود بگیرد.
همه ما دیده ایم که با فرا رسیدن فصل پاییز رنگ برگ درختان تغییر کرده و زرد می شود، برگ ریزان اتفاق می افتد و در فصل بهار و تابستان دوباره برگ های سبز روی شاخه های درختان می روید، اما علت این مسئله چیست؟
این رخداد طبیعی ریشه در نیازهای تغذیه ای گیاهان و فرایند فتوسنتز دارد که در ادامه مطلب به طور کامل درباره آن صحبت خواهیم کرد، با کوکا همراه شوید.
فرایند فتوسنتز چیست؟
همه ما می دانیم برگ بسیاری از درختان در فصل پاییز تغییر رنگ داده و از درخت می ریزد، شاید این مسئله در نگاه اول یک اتفاق بی معنی و بدون دلیل باشد اما در واقع گیاهان از جمله درختان با این کار برای تابستان آینده خود مواد مغذی ذخیره می کنند.
گیاهان برای رشد به نور خورشید، مواد مغذی و آب نیاز دارند، آن ها مواد مغذی و آب مورد نیاز خود را از خاک و نور خورشید را از طریق برگ ها دریافت می کنند.
برگ ها برای به دست آوردن نور خورشید از ماده شیمیایی به نام کلروفیل – ماده ای که باعث سبز شدن برگ ها می شود – استفاده می کنند و کلروفیل طی فرایندی که به آن فتوسنتز گفته می شود نور خورشید را به ماده قندی تبدیل می کند که درختان برای رشد برگ های جدید، گل ها و دانه های جدید به آن نیاز دارند.
هوای گرم و سرد چه تاثیری در برگ درختان دارد؟
در فصل تابستان که هوا معمولا گرم و آفتابی است نور بیشتری به گیاهان می رسد و به همین دلیل عمل فتوسنتز زیادی در برگ ها انجام می شود.
اما در زمستان روزها کوتاه تر و هوا سردتر می شود و نور آفتاب کمتری به گیاهان می رسد، این شرایط شاید برای ما انسان ها چندان مشکل ساز نباشد چون با احساس سرما لباس ضخیم پوشیده و بدن خود را گرم می کنیم اما برای گیاهان این گونه نیست.
وقتی آب و هوا بسیار سرد و یخبندان می شود برگ بسیاری از گیاهان نمی توانند در برابر این شرایط مقاومت کرده و آسیب می بینند.
اگر کنجکاو هستید بدانید انجماد چه بلایی بر سر برگ های مختلف درختان می آورد می توانید چند برگ دلخواه را برداشته و به مدت یک روز داخل یخچال فریزر بگذارید تا کاملا سرد شود، سپس آن را بیرون بیاورید و مدتی صبر کنید تا در هوای اتاق گرم شود.
بعضی از برگ ها مانند برگ درخت راج – که در تصویر زیر مشاهده می کنید – واقعا مقاوم هستند و یخ نمی زنند اما اگر برگ های نرم مانند کاهو را امتحان کنید می بینید که از بین خواهند رفت.
بسیاری از گیاهان فصل زمستان را دوست ندارند و برگ آن ها در زمستان از بین می رود، در این صورت آن ها تمام مواد مغذی مفیدی که در برگ های خود داشته اند را از دست می دهند.
چرا در پاییز برگ ها زرد می شوند؟
از آن جا که گیاهان از این مواد مغذی برای تهیه کلروفیل استفاده می کنند و نمی خواهند با یخ زدن برگ ها آن ها را از دست بدهند، به همین دلیل با فرا رسیدن فصل پاییز کلروفیل را تجزیه می کنند تا مواد مغذی آن را خارج کرده و در ریشه های خود ذخیره کنند.
همان طور که قبلا گفتیم کلروفیل علت سبز بودن برگ ها است و با تجزیه و از بین رفتن آن، مواد شیمیایی دیگری در برگ ها باقی می مانند که اگرچه با چشم نمی توانیم آن ها را ببینیم اما اثر آن ها روی برگ ها قابل مشاهده است.
یکی از مهم ترین این مواد کاروتنوئیدها هستند، ترکیباتی که باعث نارنجی شدن رنگ هویج می شوند و برگ درخت ها را زرد می کند. بسته به این که چه مواد شیمیایی در برگ وجود داشته باشد رنگ برگ ها ممکن است سایه های مختلف زرد، نارنجی و حتی قرمز به خود بگیرد.
این مواد شیمیایی هیچ ماده مغذی مفیدی برای گیاه ندارند، به همین دلیل گیاه زحمت تجزیه کردن آن ها را به خود نمی دهد و آن ها را در برگ باقی می گذارد.
چرا در پاییز برگ درختان می ریزد؟
بعد از این که همه کلروفیل برگ ها خارج شد برگ می میرد، به مرور خشک می شود، رنگش به قهوه ای تغییر می کند و بافتش ترد و شکننده می شود، در این زمان برگ ریزان درخت رخ می دهد و برگ ها روی زمین می افتند.
در فصل بهار که روزها کم کم طولانی و هوا گرم تر می شود درخت از مواد مغذی که در ریشه های خود ذخیره کرده برای رشد برگ های جدید استفاده می کند تا بتواند دوباره عمل فتوسنتز انجام دهد.
منبع: theconversation
