به نقل از مجله سیب:
در این مقاله بررسی شده است که ریزش مو یا آلوپسی آندروژنیک چیست و چگونه رخ می‌دهد و به راه حل‌های محتلف برای درمان آن نیز اشاره گردیده است.
ریزش مو می‌تواند ناشی از عوامل و دلایل مختلفی باشد اما زمانی که موهای سر فرد بر اثر عوامل ارثی ریزش کنند اصطلاحا به آن ریزش مو آندروژنیک (Androgenetic Alopecia یا Hereditary thinning) گفته می‌شود. ریزش مو آندروژنیک هم در مردان و هم در زنان شایع بوده و حدود هشتاد میلیون آمریکایی از این مشکل که با نام‌های کچلی آندروژنیک، کچلی ارثی، آلوپسی آندروژنیک و یا اندروژنیک ریزش مو نیز شناخته می‌شود رنج می‌برند. در این مقاله قصد داریم ضمن تشریح این مشکل، براساس جدیدترین اطلاعات پزشکی به بهترین روش‌های درمان ریزش موی آندروژنیک در زنان و مردان اشاره کنیم؛ با مجله پزشکی سلامتی سیب همراه باشید.
فهرست مطالب
ریزش مو یا آلوپسی آندروژنیک چیست؟
در حال حاضر، هنوز علت قطعی ریزش موی ارثی مشخص نیست اما پژوهشگران دخالت عوامل هورمونی را مهم ترین علت اندروژنیک ریزش مو می‌دانند. نقش اصلی را در ریزش مو ارثی هورمون‌های آندروژن بازی می‌کنند. موی سر در زیر پوست در ساختارهایی به نام فولیکول رشد می‌کند. هر تار مو معمولا بین ۲ تا شش سال رشد کرده، سپس برای چند ماه وارد فاز استراحت می‌شود و دوباره چرخه خود را از سر می‌گیرد.
با افزایش میزان آندروژن‌ها به خصوص هورمون دی هیدرو تستوسترون (که البته با مقادیر کمتر در بدن زنها نیز وجود دارند)، دوره طبیعی رویش مو در برخی از افراد تغییر می‌کند که منجر به رشد موهای کوتاه‌تر و نازک‌تر یا اصطلاحا مینیاتوری می‌گردد. با پیشرفت این مشکل، رشد مو در برخی نقاط کاملا متوقف شده و باعث ایجاد طاسی در آن منطقه می‌گردد. موهای ناحیه فرق سر و بالای سر دارای گیرنده‌های آندروژنی هستند، ولی فعالیت این گیرنده‌ها در همه افراد یکسان نیست. افرادی که دچار ریزش موی آندروژنیک می‌شوند، پاسخ دهی گیرنده‌های آندروژنی نسبت به هورمون آندروژن در فولیکول موی آن‌ها به طور ارثی بیشتر بوده که این موضوع باعث تغییرات چرخه رویش مو و نهایتا توقف رشد آن می‌گردد.
شکل ریزش مو آندروژنیک
در مردان، خط رویش مو در ناحیه جلوی سر و ناحیه گیجگاه شروع به عقب رفتن می‌کند و همچنین موهای ناحیه پشت و بالای سر ریزش می‌کنند. به مرور زمان، خط رویش مو به صورت حرف M در می‌آید. در موارد شدیدتر، عقب نشینی خط رویش مو کامل شده و به ناحیه پشت و بالای سر می‌پیوندد و طاسی اتفاق می‌افتند.
در زنها اما شرایط متفاوت بوده و معمولا مشکل به صورت نازک شدن موها در تمامی نقاط سر مشاهده می‌گردد. ریزش موی آندروژنیک در بانوان منجر به طاسی کامل می‌گردد که به همین دلیل درمان ریزش موی آندروژنیک در زنان از اهمیت بیشتری برخوردار خواهد بود.
ریزش مو آندروژنیک از چه زمانی شروع می‌شود؟
اما معیار سنی آلوپسی آندروژنیک چیست و این شرایط چه زمانی شروع می‌شود؟ از میان حدود پنجاه میلیون مرد و سی میلیون زن آمریکایی که از این مشکل رنج می برند، ریزش موی آندروژنیک می‌تواند حتی از دوران نوجوانی شروع گردد، ولی این اتفاق معمولا در دهه سوم یا چهارم زندگی رخ می‌دهد. زنان ممکن است که دیرتر از مردان دچار ریزش مو آندروژنیک شوند و این نوع از ریزش مو در آن‌ها معمولا پس از یائسگی آغاز می‌افتد.
پیشگیری و درمان ریزش موی آندروژنیک
روش‌های زیادی برای پیشگیری و یا درمان ریزش مو معرفی شده‌اند. البته، باید توجه داشت که ابتدا باید علت ریزش مو مشخص گردد و سپس درمان انجام گیرد. در مواردی که ریزش مو از نوع آندروژنیک و عواملی مثل کمبود یک ماده معدنی، رژیم غذایی سنگین نشات گرفته و یا بیماری‌های خاص باعث ریختن موهای سر شده‌اند، احتمالا با درمان یا رفع عامل ایجاد کننده، ریزش مو نیز کم شده و یا قطع می‌گردد.
متاسفانه بیشتر روش‌هایی که برای ریزش موی آندروژنیک توصیه می‌گردند، نتایج رضایت بخشی را ایجاد نمی‌کنند. در میان انبوه روش‌های درمانی موجود، تنها اثر بخشی دو درمان از طرف تمامی دانشگاه‌ها و مراجع معتبر علمی مورد تایید قرار گرفته است. این دو درمان استفاده از داروی خوراکی فیناسترید (Finasteride) با نام تجاری Propecia و محلول موضعی ماینوکسیدیل Minoxidil با نام تجاری Rogaine را شامل می‌شوند.
اگرچه تجویز هر دوزی این داروها باید تحت نظر پزشک انجام گیرد، ولی به صورت کلی می‌توان گفت که داروی فیناسترید در درمان بسیاری از موارد ریزش موی ارثی مردان موثر است، ولی برای درمان ریزش موی آندروژنیک در زنان موثر نبوده و حتی ممکن است عوارضی هم داشته باشد.
محلول موضعی ماینوکسیدیل اما برای درمان ریزش موی آندروژنیک در زنان و مردان می‌تواند مورد استفاده قرار بگیرد. البته، مواردی مانند نیاز به کاربرد روزانه محلول و ریزش مجدد مو در صورت قطع درمان، از مشکلات استفاده از این روش درمانی به شمار می‌روند.
اخیرا برخی روش‌های تزریقی زیر پوست سر و در نواحی ریزش مو توسط برخی متخصصین پوست و مو به کار برده می‌شوند. از جمله این روش‌ها می‌توان به روش مزوتراپی (Mesotherapy) برای تزریق مواد کلاژن و ویتامین‌ها در زیر پوست سر و روش Platelet Rich Plasma (PRP یا استفاده از پلاسمای غنی شده با پلاکت) اشاره کرد. اثربخشی این روش ها توسط مراکز تحقیقاتی در حال بررسی هستند و هنوز به طور قطع مشخص نیست که تاثیر این روش‌ها در در درمان آلوپسی آندروژنیک چیست.
از آنجایی که ریزش مور آندروژنیک یک پدیده ژنتیکی و ارثی است، راه حل چندان موثری در پیشگیری از آن وجود ندارد. با این حال، برخی مطالعات نشان داده‌اند که پیروی از یک رژیم غذایی سالم که مقادیر کافی از انواع میوه‌ها و سبزیجات را شامل شود می‌تواند این پدیده را به تاخیر انداخته، از شدت آن کاشته و حتی آن را متوقف سازد.
راه حل درمان قطعی آلوپسی آندروژنیک چیست؟
تنها روش قطعی برای درمان ریزش موی آندروژنیک در زنان و مردان، جایگزینی مجدد موها به صورت کاشت دائم با روش جراحی معروف به Hair Transplant یا Restoration Surgery است. بر خلاف موهای فرق سر و ناحیه پشت و بالای سر، موهای نواحی کناری که در نیمه پایینی سر قرار گرفته‌اند به هورمون های آندروژن حساس نیستند و دچار ریزش نمی‌شوند. به عبارت دیگر، فولیکول یا پیاز این موها دارای گیرنده‌های فراوان آندروژنی نیست. در روش کاشت مو، فولیکول‌های نواحی کناری و پشت سر به روش جراحی از محل خود برداشته شده و در نواحی دچار ریزش مو کاشته می‌شوند.
این موها پس از طی یک دوره چند ماهه دوباره رشد می‌کنند و دیگر تحت تاثیر هورمون‌های آندروژن نمی‌ریزند. بهترین نتایج درمانی نه ماه تا یک سال پس از عمل مشاهده می‌شوند. بسته به میزان ریزش مو و در دسترس بودن فولیکول‌های مو در نواحی کنار و پشت سر، معمولا از ۱۰۰۰ تا ۷۰۰۰ گرافت (به طور متوسط ۲۵۰۰) در طی یک یا چند جلسه جراحی در نواحی ریزش مو کاشته خواهند شد. هزینه کاشت مو معمولا بر اساس هر گرافت و در حد چند دلار (در آمریکا) محاسبه می‌گردند. متاسفانه این عمل تحت پوشش اکثر بیمه ها نیست و هزینه نسبتا بالای آن باید توسط بیمار پرداخت گردد. به هر حال با پیشرفت تکنولوژی این امید وجود دارد که هزینه این عمل نیز تعدیل گشته و برای تمامی افرادی که دچار ریزش مو شده‌اند، قابل پرداخت گردد.
کلام آخر
ریزش مو آندروژنیک پدیده‌ای است که در آن موهای سر بر اثر اختلالات ناشی از هورمون آندروژن دیگر قادر به رشد نخواهند بود. از آنجایی که عوامل ژنتیکی بیشترین نقش را در ریزش مو آندروژنیک ایفا می‌کنند به آن ریزش مو ارژی نیز گفته می‌شود. استفاده از برخی داروها برای درمان ریزش موی آندروژنیک در زنان و مردان مفید است اما راه حل قطعی درمان این مشکل در حال حاضر تنها با عمل جراحی پیوند و کاشت مو امکان پذیر است.
Sources:
