یک روان‌شناس گفت: خانواده‌های سرزنشگر وقتی فرزندشان به یک سنی می‌رسد که بخواهد ازدواج کند باعث می‌شود که عزت نفس و خودباوری نداشته باشد و کمال‌گرا بار بیاید.
به گزارش خبرنگار مهر، نشست علمی نقش ایده‌آل‌گرایی اقتصادی در ازدواج در خانه اندیشه ورزان تهران برگزار شد.
الهام امینی روان‌شناس در این نشست ابتدا یک تعریفی از کمال‌گرایی ارائه داد و گفت: افراد کمال‌گرا سعی می‌کنند برای رسیدن به دستاوردهای‌شان و در همه ابعاد زندگی بهترین باشند. یکی از علل ایجاد کمال‌گرایی فشارهای اجتماعی و مورد بعدی نگرش فرهنگی است. بعضی از خانواده‌ها این گونه‌اند که بی عیب و نقص بودن را نشانه موفقیت می‌دانند به همین دلیل وقتی فرد در آن خانواده بزرگ می‌شود و با آن فرهنگ تربیت می‌شود سعی می‌کند در همه حوزه بهترین باشد.
وی افزود: علت دیگر ویژگی‌های شخصیتی فرد است. این افراد معمولاً خود انتقادگری و خود کنترل‌گری بالایی چه روی خود و چه روی دیگران دارند. علت بعدی این است که فرد در گذشته تجربه‌های شکست و اشتباه زیادی داشته است. بنابراین برای اینکه خودش را به دیگران و ثابت کند مدام وارد کمال‌گرایی می‌شود. یعنی مثلاً تلاش می‌کند در انتخاب رشته، انتخاب شغل و در مراحل مختلف زندگی خود را بهتر معرفی کند و آن اشتباه تکرار نشود.
امینی در ادامه گفت: موضوع بعدی این است که کمال‌گرایی می‌تواند تأثیرات منفی در زندگی فردی بگذارد. معمولاً افرادی که کمال‌گرایی افراطی دارند یک انتظار غیر واقع بینانه دارند. مثلاً در بحث ازدواج یک پسر ۲۴ ساله که می‌خواهد ازدواج کند، فکر می‌کند که باید درآمد فوق‌العاده، پس‌انداز خوب، ماشین و خانه داشته باشد. در صورتی که این آقا ممکن است در این سن یا هنوز دانشجو باشد یا به تازگی تحصیلش را تمام کرده باشد. پس اگر بخواهیم واقع بینانه نگاه کنیم در این سن نمی‌تواند همه این آیتم‌ها را با هم داشته باشد. وقتی چنین چیزی مطرح می‌شود قطعاً دچار کمال گرایی شده است.
این روان‌شناس با تاکید بر اینکه این کمال‌گرایی را از خانواده نشأت می‌گیرد گفت: خانواده به فرزندان القا می‌کند که حتماً تو باید به یک سنی برسی تا بتوانی برای ازدواج اقدام کنی. یا فرد به چند خواستگاری رفته و خانواده دختر چنین چیزهایی را از او درخواست کرده‌اند. بنابراین با خود می‌گوید که من نمی‌توانم این‌ها را فراهم بکنم پس مناسب ازدواج نیستم.
وی ادامه داد: اگر معیارها را طبقه بندی کنیم که فرد برای ازدواج چه معیارهایی را باید در نظر بگیرد دیگر دچار آن کمال گرایی نمی‌شود. برای ازدواج یک حداقلی نیاز است که مرد توانایی کار کردن داشته و نهایتاً یک شغل ثابت داشته باشد. بتواند مقداری درآمد داشته باشد و برای آن برنامه‌ریزی کند. این مدل واقع‌بینانه است. اما اگر بگوید من باید کارمند باشم و در کنار آن بیمه خاصی داشته باشم و بتوانم از تسهیلات آن استفاده کنم به هدف خود نمی‌رسد.
امینی در رابطه با توقعات شغلی جوانان اظهار داشت: برخی می‌گویند که ما سرمایه‌ای نداریم که وارد شغل آزاد شویم. داشتن شغل آزاد صرفاً به سرمایه احتیاج ندارد. سرمایه انسان‌ها توانایی و استعدادهایی است که به کمک آن می‌تواند از جایی شروع کند و بعد از مدتی کار کردن می‌توان سرمایه‌ای برای خود جمع کند.
این روان‌شناس و مشاور ازدواج همچنین گفت: در مراجعات ما بیشتر این نگاه‌ها از سمت خانواده دختر منتقل می‌شود. خیلی از پسرها چون شغل آزاد دارند رد می‌شوند و می‌گویند ما فقط به کارمند دختر می‌دهیم. این در حالی است که برخی افراد حتی روحیه متناسب با کارمندی را ندارند. در نتیجه فرد به لحاظ روان‌شناسی دچار آسیب می‌شود. افراد برونگرا تمایل دارند بیشتر با افراد سر کار داشته باشند اما کارمندی فرد را محدود می‌کند و او را پشت میز می‌نشاند.
ویژگی شخصیتی کمال‌گرایی از تربیت خانوادگی نشأت می‌گیرد
امینی در رابطه با ویژگی‌های شخصیتی هر فرد که موجب کمال‌گرایی او می‌شود گفت: ویژگی‌های شخصیتی ما از ساختار و تربیت خانواده گرفته می‌شود. این‌گونه نیست که یکباره اتفاق بیفتد. نکته مهم‌تر فرهنگ است. فرهنگ در باورها ارزش و سبک زندگی و تربیت افراد نفوذ می‌کند و همه این‌ها را ما از فرهنگ می‌توانیم بگیریم. یک خانواده ممکن است تفکرش این باشد که پسر من باید در ۳۰ سالگی ازدواج کند. پس از کودکی این اطلاعات وارد ذهن فرزند می‌شود و وقتی بزرگ‌تر می‌شود بررسی می‌کند که آیا من به آن سطحی که خانواده انتظار دارد رسیده‌ام یا نه. یا با دوستان یا همکارانی ارتباط می‌گیرد که معمولاً شباهت بیشتری با او دارند. می‌بیند که آنها هم همین را دارند. بنابراین این دغدغه هر روز در او تقویت می‌شود.
وی در پایان اظهار داشت: افراد کمال‌گرا چون همیشه می‌خواهند همه چیز بهتر باشد وقتی به دستاوردی نرسند احساس ارزشمند بودن و حس رضایت نسبت به خود و شرایط را از دست می‌دهند. پس در آنجا حس تهی بودن می‌کند. فرد وقتی کمال‌گرایی دارد راهکارهایی برای او وجود دارد که بتواند از این کمال‌گرایی فاصله بگیرد.
این روان‌شناس خاطر نشان کرد: افراد کمال‌گرا کاری را شروع نمی‌کند و همیشه دنبال فرصتی هستند که همه چیز فراهم باشد بعد کار را شروع کنند. در ابتدا باید مشخص شود که فرد کمال‌گرا هست یا نه. پس از آن تمرین‌هایی برای مقابله با آن وجود دارد. زیرا از همان ابتدای تولد با زندگی در خانواده کمال‌گرا این حس به او القا شده است. خانواده‌های سرزنشگر وقتی فرزندشان به یک سنی می‌رسد که بخواهد ازدواج کند باعث می‌شود که عزت نفس و خودباوری نداشته باشد.
