میگرن

به نقل از مجله سیب:

به علت درخواست های مکرر خوانندگان، برآن شدیم که به توضیح انواع سردرد در چند شماره پیاپی بپردازیم. سردردها معمولا در دو گروه اصلی اولیه و ثانویه دسته بندی می شوند، که سردردهای ثانویه معمولا با واسطه یک بیماری یا مشکل دیگر ایجاد می شوند و برای درمان آنها باید علت اولیه را درمان کرد. این مبحث را با یکی از سردردهای اولیه یعنی میگرن آغاز می نماییم.
میگرن (Migraine) احتمالا مشهورترین نوع سردرد در میان مردم است، به طوری که اگر کسی چند بار از یک سردرد شدید شکایت نماید، اطرافیانش بیان می دارند که شاید میگرن داشته باشد. با این حال سردرد می تواند دهها علت متفاوت داشته باشد که میگرن تنها یکی از آنهاست. پس بهتر است علائم میگرن را بهتر بشناسیم تا آن را به هر فرد مبتلا به سردرد نسبت ندهیم.

میگرن چیست؟

میگرن یک سردرد اولیه و تکرار شونده است که می تواند به صورت درد متوسط تا شدید و معمولا یک طرفه (و گاهی دو طرفه) در تمامی نقاط سر به خصوص در نواحی پیشانی، گیجگاه و پشت گردن احساس گردد. بسیاری از بیماران از احساس تپش و ضربان در سر شکایت می کنند. علائم همراه معمولا شامل حالت تهوع، استفراغ و حساسیت به محرکها مانند نور، صدا، بو و لمس می باشد. بیماران ممکن است از تارشدن دید و احساس سبک شدن سر هم شکایت داشته باشند. این سردرد می تواند از یک ساعت تا چند هفته طول بکشد و معمولا با فعالیت افزایش می یابد، در حالی که استراحت معمولا باعث تسکین آن می گردد. در موارد شدید ممکن است فرد از انجام کارهای روزانه خویش باز بماند. میگرن در خانم ها شایع تر از آقایان می باشد.

علائم پیش درآمد میگرن چه می باشند؟

حدود ۶۰ درصد از مبتلایان به میگرن در حدود دو ساعت تا دو روز پیش از شروع حمله میگرن، علائمی را تحت عنوان مرحله پیش درآمد (Prodrome Phase) تجربه می کنند. این علائم شامل تغییرات خلق و خو، احساس افسردگی یا سرخوشی، تحریک پذیری خلقی، احساس خستگی، خمیازه کشیدن زیاد، خشکی گردن، تشنگی شدید و افزایش میزان ادرار، تمایل شدید به یک یا چند غذای خاص، اسهال یا یبوست و حساسیت به صدا و بو می باشند. باید توجه داشت که علائم پیش درآمد را بسیاری از مبتلایان به میگرن تجربه می کنند، در حالی که اورای میگرنی در گروه خاصی از مبتلایان اتفاق می افتد.

اورای میگرنی چیست؟

در حدود ۱۵ تا ۳۰ درصد مبتلایان به میگرن حالتی را تحت عنوان اورا (aura) تجربه می کنند که بین پنج تا شصت دقیقه پیش از شروع حمله میگرن اتفاق می افتد. اورا شامل یک سری علائم و اختلالات بینایی، حسی و یا حرکتی گذرا می باشد. علائم بینایی به صورت جرقه های نوری یا ستاره شکل، نقاط تاریک در میدان دید یا لکه های بینایی، دیدن خطوط زیگزاگ مانند و از دست دادن موقت و کوتاه مدت بینایی (تمام یا نصف میدان دید) می باشند. اختلالات حسی گاهی به صورت احساس سوزن سوزن شدن در دست که به بازو و صورت گسترش می یابد، دیده می شود. بیحسی در دست و پا و یا نیمی از بدن هم ممکن است اتفاق بیافتد. برخی بیماران هم صداهایی را می شنوند. اختلالات حرکتی به صورت پرش دست و پا، ضعف عضلات و سختی تکلم می باشند. به هر حال باید توجه داشت که اولا همه مبتلایان به میگرن اورا را تجربه نمی کنند، ثانیا اورا می تواند به صورت اشکال دیگری هم تظاهر نماید.

علائم پس از پایان حمله میگرن چه می باشند؟

بعضی افراد تا ۲۴ ساعت پس از حمله میگرن ممکن است حالاتی نظیر احساس تخلیه و تهی شدن از درون، ضعف و تحلیل رفتن انرژی، احساس گیج بودن نسبت به زمان ومکان، سرگیجه و تغییرات خلقی را تجربه نمایند. حساسیت نسبت به نور و صدا نیز ممکن است تا مدتی باقی بماند.

علت ایجاد میگرن چیست؟

با وجود تحقیقات وسیع در زمینه علت ایجاد میگرن، متاسفانه هنوز علت قطعی ایجاد این سردرد مشخص نگردیده است. آنچه مشخص است دیگر نمی توان مانند گذشته میگرن را یک بیماری با منشا صرفا عروقی به حساب آورد و تحقیقات جدید، مکانیسم های مختلف عصبی – شیمیایی را در ایجاد آن موثر می دانند. به هر حال نقش ژنتیک در به ارث رسیدن میگرن از طریق خانواده در بسیاری از مبتلایان مشخص گردیده است. مطلب مهم دیگر دانستن شرایط تحریک کننده و شروع کننده میگرن است. تغییرات هورمونی به خصوص هورمون استروژن در خانم ها، برخی مواد غذایی، تغییرات زیست محیطی، محرک های حسی و استرس در شروع میگرن موثر می باشند. شایع ترین محرک های غذایی قهوه و چاشنی ها می باشند. گرسنگی و حذف یک وعده غذایی هم می تواند شروع کننده حمله میگرن باشد. تغییرات زیست محیطی می توانند شامل بیخوابی، پرخوابی، کم آبی بدن و قرار گرفتن در معرض باد سرد باشند. انواع محرک های حسی مانند سروصدا و محرک های قوی بینایی، تلاش شدید فیزیکی و استرس های شغلی و یا عاطفی نیز می توانند آغازگر حمله میگرن باشند.

درمان میگرن چیست؟

به جز موارد خفیف میگرن که تنها نیاز به مصرف مسکن ها دارند، موارد متوسط تا شدید نیاز به درمان های پیشگیرانه و یا درمان به صورت استفاده از چند دارو دارند. از این رو بهتر است افراد مبتلا به میگرن شدید تحت نظر یک پزشک و ترجیحا پزشک متخصص مغز و اعصاب باشند.

نتیجه:

با وجود مشهور بودن میگرن در میان مردم، متاسفانه بسیاری از موارد میگرن تشخیص داده نشده و یا درمان نمی شوند. هدف این مقاله شناسایی بهتر میگرن و علائم آن به خوانندگان است تا به تشخیص این بیماری در جامعه کمک نماید. بدیهی است تشخیص میگرن و شروع درمان های دارویی و حمایتی می تواند باعث بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به این بیماری ناتوان کننده گردد.
منبع:
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/migraine-headache/symptoms-causes/syc-20360201
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3444225
http://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=271063
http://gyrusclinic.com