منوراژی (خون ریزی شدید دوران قاعدگی)چیست؟

به نقل از مجله مهتاطب:

منوراژی، یک اصطلاح پزشکی برای دوره ­های قاعدگی با خونریزی غیر طبیعی طولانی مدت یا شدید است. اگرچه خون ریزی شدید دوران قاعدگی یک نگرانی معمول است؛ اما بیشتر زنان، از دست دادن خون شدید را تا آن حد تجربه نمی­ کنند که بتوان آن را به عنوان منوراژی تعریف کرد.
در منوراژی، شما نمی ­توانید فعالیت­ های معمول خودتان را در زمان قاعدگی انجام دهید چون شما مقدار زیادی خون از دست می ­دهید و دچار گرفتگی عضلات می ­شوید. اگر شما به این دلیل که خونریزی قاعدگی شدیدی دارید، از قاعدگی خود می ­ترسید، با پزشکتان صحبت کنید. درمان­ های خیلی موثری برای منوراژی وجود دارد.

علائم منوراژی

علائم و نشانه ­های منوراژی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• خیس شدن یک یا تعداد بیشتری نوار بهداشتی، در یک ساعت، به طوری که این وضع تا ساعت ­های متمادی طول بکشد.

• نیاز به تعداد بیشتر نوار بهداشتی به منظور کنترل جریان قاعدگی ­تان.

• نیاز به بیدار شدن در طی شب برای تعویض نوار بهداشتی

• خونریزی طولانی ­تر از یک هفته

• دفع لخته ­های خونی بزرگتر از یک چارک

• محدود شدن فعالیت­ های روزانه به دلیل جریان قاعدگی شدید

• علائم آنمی (کم خونی)، مانند خستگی، کوفتگی یا تنگی نفس.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید

اگر موارد زیر را تجربه کردید، قبل از آغاز سیکل بعدی تان، به پزشک مراجعه کنید:

• خونریزی واژینال آنقدر شدید باشد که حداقل یک نوار یا کهنه قاعدگی در عرض یک ساعت کاملا خیس شود و این وضع چند ساعت ادامه داشته باشد.

• خونریزی بین دوره­ های قاعدگی یا خونریزی واژینال نامنظم

• هرگونه خونریزی واژینال بعد از دوران قاعدگی

علل منوراژی

• فیبروم

• پولیپ­های رحمی

• آدنومیوز

در برخی موارد، علل خونریزی شدید قاعدگی، ناشناخته است؛ اما یک تعدادی از شرایط ممکن است موجب منوراژی شود. علل معمول شامل موارد زیر است:

عدم تعادل هورمونی. در یک چرخه­ ی قاعدگی نرمال، تعادل بین هورمون­ های استروژن و پروژسترون، موجب تنظیم ساخته شدن آستررحم (اندومتر) که در طی خونریزی ریزش پیدا می ­کند، می­ شود. اگر عدم تعادل هورمونی رخ دهد، اندومتر به مقدار زیاد ساخته می ­شود و در نهایت از طریق خونریزی قاعدگی شدید فرو می ریزد.
تعدادی از شرایط می­ توانند موجب عدم تعادل هورمونی شوند، از جمله، سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)، چاقی، عدم تحمل انسولین و مشکلات تیروئید.
اختلال عملکرد تخمدان­ ها. اگر تخمدان­ ها، یک تخمک را در طی یک چرخه­ ی قاعدگی رها نکنند (عدم تخمک گذاری)، بدن شما هورمون پروژسترون را همانند چیزی که در یک سیکل قاعدگی نرمال رخ می­ دهد، تولید نخواهد کرد. این امر منجر به عدم تعادل هورمونی می ­شود و می­ تواند موجب منوراژی شود.
فیبروئید (فیبروم) رحمی. این تومورهای غیر سرطانی (خوش خیم) رحم، در طی سال­ های باروری شما خود را نشان می­ دهند. فیبروم­ های رحمی، ممکن است باعث خونریزی قاعدگی شدیدتر یا طولانی ­تر از حالت نرمال شوند.
پولیپ­ ها. تومورهای کوچک و خوش خیم روی آستر رحم (پولیپ­ های رحمی) ممکن است موجب خونریزی قاعدگی شدید یا طولانی شوند.
آدنومیوز. این شرایط زمانی رخ می­ دهد که غدد اندومتر درون عضله­ ی رحم وارد می­ شوند که اغلب موجب خونریزی شدید و قاعدگی­ های دردناک می ­شود.
دستگاه­ های درون رحمی (IUD). منوراژی یک عارضه­ ی جانبی شناخته شده­ در زمان استفاده از یک دستگاه درون رحمی غیر هورمونی برای کنترل بارداری است. پزشک، به شما برای برنامه ریزی گزینه ­های دیگر مدیریت بارداری کمک خواهد کرد.
عوارض بارداری. یک قاعدگی دیرهنگام و شدید ممکن است به علت سقط باشد. یک دلیل دیگر خونریزی شدید در طی بارداری شامل موقعیت غیرعادی جفت می ­باشد مانند یک جفت پایین افتاده یا مسدود شدن گردن رحم توسط جفت.
سرطان. سرطان رحم و سرطان گردن رحم، می­ تواند موجب خون ریزی رحمی شدید شود به ویژه اگر شما در سنین یائسگی باشید یا یک تست پاپ اسمیر غیر طبیعی در گذشته داشته­ باشید.
اختلالات خونی ارثی. برخی از بیماری­ های خون ریزی دهنده – مانند بیماری فون ویلبراند، بیماری که در آن، یک فاکتور مهم لخته کننده­ ی خون، دارای نقص یا معیوب است – می­تواند موجب خونریزی قاعدگی غیر طبیعی شود.
داروها. برخی از داروها مانند داروهای ضد التهابی، داروهای هورمونی مانند استروژن و پروژسترون و ضد انعقادهایی مانند وارفارین (کومادین، جانتوون) یا انوکساپارین (لاونوکس) می­تواند به خونریزی قاعدگی طولانی یا شدید کمک کند.
سایر شرایط پزشکی. تعدادی از شرایط پزشکی دیگر مانند بیماری کبد یا کلیه، ممکن است با منوراژی مرتبط باشد.

عوامل خطر

عوامل خطر، با توجه به سن و اینکه آیا شما شرایط پزشکی دیگری دارید که بتواند توضیح دهنده­ ی منوراژی شما باشد یا نه متفاوت است. در یک سیکل نرمال، آزاد شدن یک تخمک از تخمدان­ ها، تولید پروژسترون توسط بدن را تحریک می­کند، این هورمون زنانه مسئول منظم نگه داشتن قاعدگی شما می ­باشد. زمانی که هیچ تخمکی رها نشود، پروژسترون ناکافی می ­تواند موجب خونریزی قاعدگی شدید شود.
منوراژی در دختران نوجوان، معمولا به دلیل عدم تخمک گذاری رخ می ­دهد. دختران نوجوان، به ویژه در اولین سال ­های بعد از آغاز قاعدگی خودشان (رخداد اولین قاعدگی) مستعد سیکل­ های بدون تخمک گذاری هستند.
منوراژی در زنان مسن­تر که در سن باروری قرار دارند، معمولا به علت بیماری ­های رحمی از جمله، فیبروئیدها، پولیپ ­ها، و آدنومیوز رخ می­دهد. به هرحال، سایر مشکلات مانند سرطان رحم، بیماری­ های خونریزی دهنده، اثرات جانبی داروها و بیماری ­های کبد و کلیه باید رد شوند.

عوارض منوراژی

خونریزی قاعدگی شدید یا طولانی می ­تواند موجب ایجاد سایر شرایط پزشکی شود از جمله:

کم خونی (آنمی). منوراژی می­ تواند از طریق کاهش تعداد گلبول­ های قرمز خون، موجب کم خونی ناشی از از دست دادن خون شود. تعداد گلبول­ های قرمز خون توسط هموگلوبین سنجیده می ­شوند، هموگلوبین پروتئینی است که گلبول­ های قرمز خون را قادر می­ سازد تا اکسیژن را به بافت­ ها حمل کنند.
کم خونی فقرآهن، زمانی رخ می­ دهد که بدن شما در حال تلاش برای ساخت گلبول­ های قرمز از دست رفته با استفاده از ذخایر آهن­تان باشد تا هموگلوبین بیشتری را تولید کند و بتواند اکسیژن را توسط گلبول­ های قرمز حمل کند. منوراژی، ممکن است سطوح آهن را آنقدر کاهش دهد که ریسک کم خونی فقر آهن را افزایش دهد.
علائم و نشانه­ های کم خونی فقر آهن شامل پوست رنگ پریده، ضعف، و خستگی است. اگرچه رژیم غذایی در کم خونی فقر آهن نقش دارد؛ اما این مساله توسط قاعدگی­ های شدید بغرنج ­تر می­ شود.
درد شدید. شما ممکن است همراه با خونریزی شدید قاعدگی، کرامپ­ های قاعدگی دردناکی داشته باشید (دیسمنوره). گاهی اوقات، کرامپ­ های مرتبط با منوراژی آنقدر شدید هستند که نیاز به معاینه پزشکی دارند.

هیستروگرافی

پزشک، به احتمال زیاد از شما در مورد سابقه­ ی پزشکی­ و سیکل ­های قاعدگی­تان سوال خواهد کرد. ممکن است از شما خواسته شود تا یک دفترچه­ ی یادداشت برای ثبت روزهای خونریزی و عدم خونریزی خودتان داشته باشید، از جمله یادداشت­ هایی در مورد اینکه جریان خونریزی شما تا چه حد شدید بوده و چه تعداد نوار بهداشتی برای کنترل آن نیاز داشتید.
پزشک، یک آزمایش فیزیکی را برای شما انجام خواهد دارد و ممکن است یک یا تعداد بیشتری آزمایش یا روش درمانی را توصیه کند مانند موارد زیر:

تست­ های خون. نمونه ­ی خون شما ممکن است برای کمبود آهن (آنمی) و سایر شرایطی مانند بیماری­ های تیروئید یا ناهنجاری ­های لخته شدن خون مورد ارزیابی قرار بگیرد.
تست پاپ اسمیر. در این تست، سلول­ های گردن رحم جمع آوری می­شوند و به منظور عفونت، التهاب، یا تغییراتی که ممکن است سرطان زا باشند یا به سمت سرطانی شدن سوق یابند؛ مورد بررسی قرار می­ گیرند.
بیوپسی اندومتر. پزشک، ممکن است یک نمونه­ ی بافتی از درون رحم­تان بردارد که باید توسط یک پاتولوژیست مورد آزمایش قرار بگیرد.
سونوگرافی. این روش تصویربرداری، از موج­ های صوتی برای تولید تصاویر رحم، تخمدان­ ها و لگن شما استفاده می­ کند.
بر اساس نتایج تست ­های اولیه­ تان، پزشک ممکن است تست­ های بیشتری را توصیه کند از جمله:
سونوهیستروگرافی. در طی این تست، یک مایع از طریق یک لوله و از راه واژن و دهانه­ ی رحم به درون رحم تان تزریق می­ شود. سپس، پزشک از سونوگرافی استفاده می­ کند تا مشکلات موجود در آستر رحم شما را بررسی کند.
هیستروسکوپی. این تست شامل وارد کردن یک وسیله­ ی باریک و چراغ دار از طریق واژن و دهانه­ ی رحم به درون رحم­تان است که به پزشک اجازه می ­دهد تا درون رحم شما را ببیند.
پزشکان فقط زمانی می­ توانند با قطعیت منوراژی را تشخیص دهند که سایر بیماری­ های وابسته به قاعدگی، شرایط پزشکی یا داروهایی که می ­توانند موجب ایجاد یا تشدید این شرایط شوند را رد کرده باشند.

درمان منوراژی

درمان­ های اختصاصی برای منوراژی بر اساس چند عامل می­باشد از جمله:

• سلامت عمومی و سابقه­ ی پزشکی­ شما

• علت و شدت شرایط

• تحمل شما در برابر داروها، رویکردها یا درمان­ های خاص

• احتمال اینکه شدت قاعدگی­ های شما به زودی کمتر شود

• برنامه ­های آینده شما برای بارداری

• اثرات این شرایط روی سبک زندگی شما

• نظر یا اولویت شخصی شما

داروها

دارو درمانی برای منوراژی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs). NSAIDsهایی مانند ایبوبروفن (ادویل، موترین IB، سایر موارد) یا سدیم ناپروکسن، به کاهش از دست دادن خون دوران قاعدگی کمک می­ کنند. NSAIDsها اثرات دیگری مانند کاهش کرامپ­ های دردناک دوران قاعدگی را نیز دارند (دیسمنوره).
ترانگزامیک اسید. ترانگزامیک اسید (لیستدا) به کاهش از دست دادن خون دوران قاعدگی کمک می­ کند و فقط باید در زمان خونریزی مصرف شود.
داروهای ضد بارداری خوراکی. داروهای ضدبارداری، جدا از کنترل بارداری، می ­توانند به تنظیم سیکل­ های قاعدگی و کاهش دوره­ های خونریزی قاعدگی شدید یا طولانی کمک کنند.
پروژسترون خوراکی. هورمون پروژسترون می ­تواند به اصلاح عدم تعادل هورمونی و کاهش منوراژی کمک کند.
IUDهای هورمونی (لیلتا، میرنا). این وسیله­ ی درون رحمی، نوعی از پروژستین که لوونورژسترل نامیده می ­شود را رها می­ کنند که آستر رحم را باریک می­ کند و جریان خون قاعدگی و کرامپ را کاهش می­ دهد.
اگر شما منوراژی ناشی از دریافت داروهای هورمونی داشته باشید، شما و پزشکتان ممکن است بتوانید شرایط را توسط تغییر یا توقف داروهای تان درمان کنید.
اگر کم خونی ناشی از منوراژی داشته باشید نیز پزشکتان ممکن است توصیه کند که مکمل­ های آهن را به طور منظم مصرف کنید. اگر سطوح آهن شما پایین باشد اما هنوز دچار آنمی نشده باشید، ممکن است پیش از اینکه شما دچار کم خونی شوید، مکمل­ های آهن برایتان آغاز شود.

رویکردها

آمبولیزاسیون سرخرگ رحمی

جراحی اولتراسوند متمرکز

لایه برداری با بالون

اتساع و کورتاژ (D&C)
اگر درمان پزشکی، موفقیت آمیز نباشد، شما ممکن است نیاز به درمان جراحی برای منوراژی داشته باشید.
گزینه ­های درمانی شامل موارد زیر است:
اتساع و کورتاژ (D&C). در این روش درمانی، پزشک، دهانه­ ی رحمتان را باز می­ کند (اتساع) و سپس بافت ­ها را از آستر رحمتان ساکشن می­ کند تا خونریزی قاعدگی را کاهش دهد. اگرچه این روش درمانی مرسوم است و اغلب، خونریزی فعال یا حاد را با موفقیت درمان می­ کند؛ اما اگر منوراژی مجددا عود کند، ممکن است نیاز به رویکردهای D&C دیگری داشته باشید.
آمبولیزاسیون سرخرگ رحمی. برای زنانی که منوراژی آن­ها توسط فیبروم ایجاد شده است، هدف این روش، کوچک کردن هرگونه فیبروم موجود در رحم، توسط مسدود کردن سرخرگ­ های رحمی و قطع منبع خونی آن­ ها است. در طی آمبولیزاسیون سرخرگ رحمی، جراح، یک کاتتر را از میان سرخرگ بزرگ موجود در ران (سرخرگ فمورال) عبور می­ دهد و آن را به درون سرخرگ ­های رحمی شما هدایت می ­کند و در آنجا به رگ خونی، موادی تزریق می­شود که جریان خون را به درون فیبروئیدها کاهش می­ دهد.
جراحی اولتراسوند متمرکز. همانند آمبولیزاسیون سرخرگ رحمی، جراحی اولتراسوند متمرکز، خونریزی ایجاد شده توسط فیبروم را از طریق کوچک کردن آن­ها درمان می ­کند. این روش، از موج ­های اولتراسوند (فراصوت) برای تخریب بافت فیبروئیدی استفاده می­کند. در این روش هیچ برشی لازم نیست.
میومکتومی. این روش شامل برداشتن فیبروئیدهای رحمی از طریق جراحی است. بسته به اندازه، تعداد و موقعیت فیبروئیدها، جراح شما ممکن است انجام میومکتومی با استفاده از جراحی شکم باز را از طریق چندین برش کوچک (به صورت لاپراسکوپی) یا از طریق واژن یا دهانه­ ی رحم (به صورت هیستروسکوپی) انتخاب کند.
لایه برداری (ابلیشن) اندومتر. این روش شامل تخریب (لایه برداری) آستر رحم (اندومتر) است. این روش از یک لیزر، گرما یا رادیوفرکانسی استفاده می­ کند که آن­ ها را به منظور تخریب بافت­ ها روی اندومتر اعمال
می­ کند.
بعد از لایه برداری اندومتر، بیشتر زنان قاعدگی­ های سبک ­تری دارند. بارداری، بعد از لایه برداری اندومتر، عوارض مرتبط زیادی دارد. اگر شما لایه برداری اندومتر انجام داده باشید، استفاده از پیشگیری کننده­ های مطمئن یا دائمی تا زمان یائسگی توصیه می­ شود.
برش اندومتر. این روش جراحی از یک حلقه­ ی سیم الکتروجراحی برای حذف آستر رحم استفاده می­کند. هم لایه برداری اندومتر و هم برش اندومتر برای زنانی که خونریزی­ های قاعدگی خیلی شدیدی دارند؛ مفید است. بارداری، بعد از این روش توصیه نمی­ شود.
هیسترکتومی. هیسترکتومی – که جراحی برداشت رحم و دهانه­ ی رحم است – روش دائمی است که موجب عقیم شدن و خاتمه دادن به دوره­ های قاعدگی می­ شود. هیسترکتومی، تحت بی هوشی انجام می­ شود و نیاز به بستری شدن دارد. برداشت تخمدان ­ها (اوفورکتومی دوطرفه) ممکن است موجب یائسگی دائمی شود.
بسیاری از این روش­ های جراحی، به صورت سرپایی انجام می ­شوند. اگرچه شما ممکن است نیاز به یک بی هوشی عمومی نیز داشته باشید؛ اما این احتمال وجود دارد که شما بتوانید در همان روز به منزل بروید. یک میومکتومی شکمی یا یک هیسترکتومی معمولا نیاز به بستری شدن در بیمارستان دارد.
زمانی که منوراژی، علامتی از یک بیماری دیگر، مانند بیماری تیروئید، باشد درمان آن بیماری معمولا منجر به قاعدگی­ های سبک ­تر می ­شود.

کارآزمایی­ های بالینی

مطالعات انجام شده در کلینیک مایو، روش ­ها و مداخلات درمانی جدید و امکانات مورد نیاز برای پیشگیری، تشخیص، درمان یا مدیریت این بیماری را مورد بررسی قرار می ­دهند.

برای قرار ملاقات خود آماده شوید

اگر قاعدگی ­های شما آنقدر شدید است که زندگی تان را مختل می­ کند، یک قرار ملاقات با پزشک خود یا سایر ارائه کنندگان مراقبت سلامت ترتیب دهید.
در این مقاله اطلاعاتی وجود دارد که می ­تواند به شما کمک کند تا برای قرار ملاقات خود آماده شوید و همچنین بیان می­ کند که شما باید چه انتظاری از ارائه کننده­ ی سلامتی خودتان داشته باشید.
به منظور آماده شدن برای قرار ملاقات با پزشکتان، چه کاری می­ توانید انجام دهید

بپرسید که آیا هیچ گونه دستورالعملی برای قبل از جلسه ملاقات وجود دارد یا نه. پزشک ممکن است از شما بخواهد تا سیکل ­های قاعدگی خودتان را روی یک تقویم علامت بزنید و یادداشت کنید که آن­ها چه مدت طول   کشیده ­اند و خونریزی تا چه حد سنگین بوده است.
هرگونه علامتی که تجربه کرده ­اید را یادداشت کنید و اینکه آن علائم چقدر طول کشیده­ اند. علاوه بر تعداد (فراوانی) و حجم قاعدگی­تان، با پزشکتان در مورد سایر علائمی که معمولا در حدود زمان قاعدگی­تان رخ می ­دهد، مانند حساس شدن پستان، کرامپ­ های دوران قاعدگی و درد لگن، صحبت کنید.
اطلاعات شخصی مهم را یادداشت کنید، از جمله هرگونه تغییر جدید یا عوامل استرس­زا در زندگی­تان. این عوامل می ­توانند سیکل قاعدگی شما را تحت تاثیر قرار دهند.
فهرستی از اطلاعات پزشکی مهم خودتان تهیه کنید، از جمله سایر بیماری ­هایی که برای آن­ها تحت درمان قرار گرفته­ اید و نام داروها، ویتامین­ ها یا مکمل­ هایی که مصرف کرده ­اید.
سوالاتی که می ­خواهید از پزشکتان بپرسید را یادداشت کنید، این کار کمک می­ کند که زمان بیشتری در کنار پزشکتان باشید.

برای منوراژی، برخی سوالات اساسی که باید از پزشکتان بپرسید شامل موارد زیر است:

• آیا پریودهای من به طور غیر طبیعی شدید است؟

• آیا نیاز است که من آزمایش بدهم؟

• شما کدام روش درمانی را توصیه می­ کنید؟

• آیا هیچ گونه عارضه­ ی جانبی همراه با این درمان ها وجود دارد؟

• آیا این درمان ­ها توانایی من برای باردار شدن را تحت تاثیر قرار می­ دهند؟

• آیا با تغییر سبک زندگی می ­توانم به مدیریت علائم خود کمک کنم؟

• آیا علائم من ممکن است در طول زمان تغییر کند؟

در مورد پرسیدن هرگونه سوال که در طی قرار ملاقات، برایتان پیش می­ آید، مردد نشوید.
چه انتظاری از پزشکتان باید داشته باشید
پزشک شما احتمالا از شما تعدادی سوال می­پرسد مانند:

• آخرین دوره ­ی قاعدگی شما چه زمانی بوده است؟

• در چه سنی اولین قاعدگی شما شروع شد؟

• قاعدگی­ های شما چه تغییری در طول زمان داشته است؟

• آیا شما در طی سیکل قاعدگی­تان، حساس شدن پستان یا درد لگنی دارید؟

• قاعدگی­ های شما چه مدت طول می­ کشد؟

• زمانی که پریود هستید، چندبار نیاز دارید تا نوار بهداشتی یا کهنه قاعدگی خودتان را عوض کنید؟

• آیا شما در طی پریود دچار کرامپ شدید می­ شوید؟

• آیا وزن شما اخیرا تغییری کرده است؟

• آیا شما از نظر جنسی فعال هستید؟

• از چه روش کنترل بارداری استفاده می­ کنید؟

• آیا سابقه­ ای از بیماری­ های خونریزی دهنده دارید؟

• آیا علائم شما توانایی شما برای عملکرد را محدود می­ کند؟ برای مثال، آیا شما مجبورید که به دلیل قاعدگی­، از مدرسه یا کارتان غیبت کنید؟

• آیا شما در حال حاضر در حال درمان سایر شرایط پزشکی هستید یا اخیرا برای آن­ها درمان شده ­اید؟

چه کاری می ­توانید در خلال این مدت انجام دهید

در خلال زمانی که شما منتظر جلسه ملاقات هستید، با اعضا خانواده ­تان چک کنید که آیا هیچ کدام از وابستگان شما، بیماری­ های خون ریزی دهنده دارند یا خیر. به علاوه، در مورد اینکه چند بارو چه مقدار در طی یک   دوره­ ی یک ماهه خونریزی دارید، یادداشت برداری کنید. برای پیگیری حجم خونریزی، تعداد کهنه­ ها یا نوارهای بهداشتی که شما در طی یک دوره­ ی قاعدگی مصرف کرده­ اید را شمارش کنید.