به نقل از مجله پزشکی:
در این مقاله میخوانید:
- میانگین و استاندارد قد نوزاد دختر و پسر
- الگوی رشد و جدول تغییرات قد نوزاد
- عوامل موثر بر قد بچه تازه متولد شده
- ارتباط قد نوزاد با بیماری ها و اختلالات
- راهکار افزایش قد بچه تازه متولد شده
- تأثیر نوع تغذیه بر قد کودک تازه متولد شده
- زمان مراجعه به پزشک جهت اندازه گیری قد نوزاد
- چه زمانی برای قد نوزاد نگران باشیم
سنجش قد نوزاد، مهمترین راهکار برای پیشگیری از مشکلات رشد کودک است. این امر اهمیت قد نوزاد را در سنجش سلامت او نشان می‌دهد. خوشبختانه روشهای پزشکی معتبری برای اندازهگیری قد وجود دارد. اما بهتر است، والدین نیز نسبت به این موضوع آگاهی داشته باشند. زیرا می‌توان با انجام اقداماتی ساده در دوران بارداری به نرمال بودن قد نوزاد کمک کرد. کوتاهی یا بلندی غیرعادی نوزاد همیشه نگران‌کننده نیست. اما داشتن اطلاعات کافی می تواند از بسیاری عوارض جدی‌تر در آینده جلوگیری کند.
این مقاله به بررسی قد نوازاد در زمان تولد و ماه‌های بعد از آن میپردازد. مطالبی مانند میانگین قد نوزاد براساس جنسیت و الگوهای رشد بیان شده است. بخش‌های مختلف متن، براساس مهمترین دغدغه های والدین تنظیم شده است؛ تا از این طریق به اساسی ترین سوالات در مورد قد نوزاد پاسخ دهیم. در طول متن جدول های مربوط به قد نوزاد قرار داده شده است تا اطلاعات به طور دقیق و طبقه بندی شده در اختیار شما قرار گیرد. اگر شما هم نگران قد نوزاد خود هستید، این مقاله را از دست ندهید.
میانگین و استاندارد قد نوزاد دختر و پسر
قد نوزادان یکی از معیارهای مهم سلامت رشد نوزاد است. سازمان بهداشت جهانی برای قد استاندارد نوزادان، دادههایی مشخص کرده است که ارزیابی قد طبیعی نوزاد را ممکن ساخته است. قد خوابیده نوزاد هنگام تولد بین ۴۵.۷۲ سانتیمتر تا ۵۵.۸۸ سانتیمتر است و متوسط قد نوزاد تازه متولد شده ۵۰.۸ سانتیمتر است. قد نوزاد پسر معمولا از قد نوزاد دختر هنگام تولد بلندتر است. البته قرار نداشتن قد نوزاد در این بازه، همیشه نگران کننده نیست و نمی‌تواند نشان‌دهنده مشکل جدی برای نوزاد باشد.
الگوی رشد و جدول تغییرات قد نوزاد
قد بچه سالم از یک الگوی رشد نرمال و مشخص پیروی می‌کند. یکی از موارد که در الگوی رشد مورد ارزیابی قرار می‌گیرد، رشد قد نوزاد در بازه های زمانی مختلف است. با کمک نمودار الگوی رشد می‌توان از روند طبیعی افزایش قد نوزاد آگاه شد. الگوی رشد در کودکان با توجه به جنسیت آنها متفاوت است. در جدول زیر نحوه محاسبه قد نوزادان و کودکان طبیعی آمده است:
عوامل موثر بر قد بچه تازه متولد شده
رشد قد نوزاد از دوران جنینی شروع می‌شود. بنابراین پدر و مادرها بهتر است تلاش خود را از همین دوران آغاز کنند. عوامل ژنتیکی و محیطی بسیاری بر قد نوزاد موثر است. وضعیت مادر به دلیل ارتباط جسمی و روحی که با نوزاد دارد، بر رشد نوزاد از جمله قد او تاثیر بسزایی دارد. در جدول زیر به عوامل موثر بر قد نوزاد اشاره شده است:
در برخی منابع سن مادر و فصل تولد نوزاد نیز به عنوان عامل تأثیرگذار بر قد نوزاد بیان شده است. اما این موضوع تنها در حد نظریه است و از نظر علم پزشکی تایید نشده است.
دلایل و عوامل بیرونی کوتاهی و رشد کم قد نوزاد
کوتاهی قد نوزاد هنگام تولد در بسیاری از موارد، پس از مدتی برطرف می‌شود. اما اگر این موضوع در ماه های بعدی همچنان ادامه پیدا کرد، نیاز به بررسی پزشکی دارد. در این شرابط ، متخصص اطفال سابقه قد نوزاد را بررسی می‌کند. سپس براساس آن می تواند در مورد قد نوزاد نتیجه گیری نماید. گاهی نیز آزمایشات مختلفی انجام می‌دهد و در صورت نیاز داروهای خاصی تجویز می‌کند.
اما بطور قطعی نمی‌توان در مورد کوتاهی قد نوزاد در آینده اظهار نظر کرد. نشانه‌های زیر عواملی هستند که ما را به پاسخ این سوال که چرا نوزاد قد نمی‌کشد، می‌رسانند.
- سابقه وراثتی در خانواده
- وضعیت تغذیه و شیر مادر نوزاد
- اختلال در رشد قد نوزاد براساس منحنی نرمال رشد
ارتباط قد نوزاد با بیماری ها و اختلالات
رشد زیاد قد نوزاد یا کوتاهی غیر طبیعی آن می‌تواند نشانه اختلال یا بیماری باشد. در جدول زیر به بیماری‌هایی که بر رشد قد نوزاد تاثیر دارند، اشاره شده است:
راهکار افزایش قد بچه تازه متولد شده
اگر چه هشتاد درصد قد کشیدن نوزاد تحت تاثیر ژنتیک است اما با تغییر سبک زندگی، می‌توان به افزایش قد کودک امیدوار بود. بخشی از اقدامات تأثیرگذار بر قد نوزاد به مراقبتهای دوران بارداری مربوط می‌شود و بخشی دیگر به بعد از تولد نوزاد وابسته است. این راهکار ها به شرح زیر است:
مراقبتهای پیش از زایمان برای رشد قد نوزاد:
مراقبتهای پیش از زایمان در سلامت مادر و نوزاد نقش بسزایی دارند. مادر این مراقبت‌ها را پیش از ورود به دوران بارداری شروع می‌کند. مهمترین مراقبتهای لازم برای رشد قد نوزاد قبل از اقدام به حاملگی عبارت است از:
- تغذیه و رژیم غذایی مادر: مهمترین عامل تاثیرگذار بر رشد قد و تکامل نوزاد، تغذیه مناسب مادر است. زیرا وجود برخی مواد مغذی در برنامه غذایی مادر، اهمیت بالایی دارد. در جدول زیر مواد غذایی مورد نیاز مادر جهت رشد قد نوزاد آورده شده است:
- مراقبت های پرشکی مادر پیش از اقدام به بارداری: مراقبت پزشکی تضمینی برای افزایش قد نوزاد نیست. اما توصیه های پزشکی می‌تواند موثر باشد. لازم به ذکر است که این پیشنهاد به معنی استفاده خودسرانه از داروهای تبلیغی نمی‌شود. هرگونه اقدام پزشکی و مصرف دارو با هدف افزایش قد نوزاد پیش از حاملگی، باید با نظارت پزشک انجام شود.
راهکار برای کمک به رشد نوزاد تازه متولد شده:
اقدامات لازم جهت رشد قد شیرخوار تازه متولد شده به شرح زیر است:
- تغذیه از طریق شیر مادر
- کیفیت مراقبت والدین از نوزاد
- ایجاد محیطی آرام و به دور از استرس برای کودک
- خواب کافی نوزاد شیرخوار
- مراقبتهای پزشکی
تأثیر نوع تغذیه بر قد کودک تازه متولد شده
شیر مادر برای تغذیه نوزاد بهترین انتخاب است. تغذیه کودک با شیر مادر نه تنها سبب رشد طبیعی او از جمله افزایش قد می‌شود، بلکه نوزاد را از بیماریها و عفونتها ایمن می‌کند. در حالی که شیرخشک فاقد این مواد مغذی است و معمولا چاق کننده است. از طرفی بدن نوزاد، شیر مادر را به راحتی می‌پذیرد اما ممکن است نسبت به شیرخشک واکنش نشان دهد. طبق تحقیقات نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می کنند، به طور میانگیم، رشد قد مناسب تری نسبت به سایر نوزادان دارند.
تاثیر برنامه غذایی مادر بر رشد قد نوزاد
تغذیه مادر شیرده، برای افزایش قد نوزاد بسیار اهمیت دارد. این موضوع در ۶ ماه نخست زندگی نوزاد اهمیت بیشتری دارد. زیرا تنها منبع تغذیه برای نوزاد در این دوران شیر مادر است.
مادران با داشتن یک برنامه غذایی مناسب، سلامت خود و نوزادشان را با هم تامین می‌کنند. گنجاندن تمام منابع غذایی طبیعی در این برنامه ضروری است. همچنین دوری از مصرف مواد فرآوری شده و اسیدی هرگز فراموش نشود. در جدول زیر گروه های غذایی مختلف و تاثیر هر یک بر قد نوزاد شرح داده می‌شود:
زمان مراجعه به پزشک جهت اندازه گیری قد نوزاد
اندازهگیری رشد نوزاد که شامل قد نیز می‌شود بصورت منظم با مراجعه به مراکز بهداشتی درمانی یا پزشک امکان پذیر است. به جهت اهمیت رشد کودک، قد نوزاد از بدو تولد تا ۶ سالگی اندازهگیری می‌شود. با توصیه پزشک، کودکان در نخستین سال زندگی خود حداقل ۷ بار به پزشک اطفال مراجعه می‌کنند تا سلامت عمومی و رشد نوزاد تحت نظرباشد
چه زمانی برای قد نوزاد نگران باشیم
بعضی نوزادان در ابتدا قدبلند هستند اما در سنین بالاتر سرعت رشد قدشان کاهش می‌یابد. یا بالعکس با قدی کوتاه متولد می‌شوند و با افزایش سن، قد آنها رشد طبیعی پیدا می‌کند. در این صورت جای نگرانی وجود ندارد. اما اگر این افزایش یا کاهش قد برای مدت طولانی ادامه داشت و کودک نسبت به همسالان خود رشد غیرطبیعی پیدا کرد، بهتر است به پزشک متخصص اطفال مراجعه شود.
در این حالت پزشک سابقه خانوادگی و ژنتیکی کودک را بررسی می‌کند. سپس در صورت نیاز با انجام آزمایش یا تجویز دارو به درمان کودک میپردازد.
اگر سوالی در رابطه با رشد قد نوزادتان ذهن شما را درگیر کرده است، پاسخ آن را در کمترین زمان ممکن از متخصصین مجله پزشکی بخواهید.
