به نقل از توریستگاه:
این جزیره گرمسیری همانند یک تکه سنگ از نوک هندوستان پرتاب شده است و رو به شکوفایی می باشد. به لطف وجود هزاران کیلومتر خط ساحلی شن و ماسه ای، مناظر طبیعی باشکوه و مزارع کشت و زرع چای، حال و هوای خاصی در این منطقه حکم فرماست و فرصت اکتشاف در طبیعت بکر این منطقه برای گردشگران فراهم است.
خوشبختانه هنوز سواحل بی نظیر سریلانکا، با هجوم گسترده گردشگران و ساخت و سازهای بی رویه آپارتمان و ویلا مواجه نشده است. اما همه ساله گردشگران معمولی و یا آنهایی که به دنبال سفرهای لوکس هستند از تمامی نقاط جهان به این منطقه سفر می کنند. بی شک آب های ساحلی کم عمق و منطقه ای که در آن گیاهان مانگرو یا کرنا رشد می کنند نه تنها ارزش تماشای از نزدیک را دارند، بلکه حتی باید به عنوان میراث ملی به آنها توجه کرد.
در نگمبو (Negombo)، که یک شهر ساحلی است و تقریباً در ۳۷ کیلومتری شمال کلمبو (Colombo) پایتخت کشور قرار دارد، تورهای مخصوص تالاب های این منطقه، از میان مسیر جنگلی موتوراجوالا (Muthurajawela Visitor Centre)، درست جایی که آب های سبز و خاکستری کانال داچ (Dutch) وجود دارند، آغاز می شود.
این آبراه طولانی اما باریک در قرن هجدهم به منظور حمل ادویه جات و ترشی جات ساخته شده بود ولی در حال حاضر نگومبو و کلمبو را به یکدیگر متصل می کند.
همانطور که خورشید به طرف افق فرو می رود، من برای یک تور ۹۰ دقیقه ای سوار یک قایق موتوری کوچک می شوم. در این سفر کوتاه آمال پریکانارا (Amal Priyankara)، طبیعت گرد ۲۶ ساله و یک نفر که اهل بیگمبو است نیز مرا همراهی می کنند.
قایق های ماهی گیری در کانال داچ نگمبو
همانطور که قایق ما به آرامی راهی کانال می شود، پریکانارا نظر ما را به پرندگانی که در میان شاخ و برگ پنهان شده اند جلب می کنند.
در این ۳۰ دقیقه ای که برای رسیدن به انتهای آبراه زمان سپری کردیم، ماهیگیران، گیاهان سرسبز، بابونه های زیبا، قارچ های بنفش رنگ، هدهد قرمز و پرندگان رنگارنگ دیگری را مشاهده کردیم.
سرانجام قایق ما به دهانه شمالی کانال می رسد و چشم اندازی از تالاب ناگمبو به روی ما باز می شود، این محدوده از تالاب توسط ۳ هزار هکتار آب شور کم عمق متراکم احاطه شده است و ما شاهد رنگ سبز در آب ها و رشد خزه و برگ ها بودیم.
پس از آن چند دقیقه را به استراحت در این منطقه پرداختیم و همانطور که پهنای صورتی و طلایی آسمان بالای سر ما خودنمایی می کرد، مشغول تماشای گذر ماهیگیران و رقص پرواز ماهی های نقره ای در آب شدیم.
پریکانارا به کاپیتان قایق ما اشاره می کند تا قایق را در امتداد تعدادی از درختچه های بلند قامت بچرخاند. ریشه های این درختچه ها هرچه به پایین می رسند و وارد آب می شوند باریک و نازک تر نیز می شوند و این درست همانند باز کردن انگشتان دست است.
غلافهایی سبز رنگ در انتهای شاخه های گیاهان که همانند یک پرتابگر نیزه برای شکافتن سطح ملایم آب انتظار می کشد.
پریکانارا آنها را با نام پیچیده و عجیب “منگورهای ریزوفورا” (Rhizophora mangroves) صدا می زند. سریلانکا دارای ۲۹ گونه از مانگرو است، این مانگروی نزدیک ما ۱۶ ساله بنظر می رسد.
اهمیت مانگروها
پریکانارا می گوید: مانگروها یک موضوع واقعاً مهم در کشور من هستند. حتی بطوریکه در مدارس در مورد آنها به بچه ها آموزش می دهند.
آموزش و تعلیم در این خصوص اهمیت زیادی دارد، چرا که مانگروها در سریلانکا و حتی در جهان نقش مهمی ایفا می کنند. آنها اکوسیستم ساحلی و تمام زیبایی های که دارند را در تورقایق سواری به نمایش می گذارند.
مانگروها به نوعی پناهگاهی مهم و حیاتی برای ماهی های تازه به دنیا آمده و جوان هستند. همچنین احیای مجدد صخره های مرجانی توسط مانگروها به معیشت سرلانکایی ها و به خصوص ماهیگیران آنها کمک شایانی می کند. مانگروها در قیاس با جنگل های دیگر ۵۰ برابر بیشتر دی اکسید کربن را جذب می کنند از این رو می توان گفت آنها برای مبارزه با تغییرات اقلیمی نقشی ضروری دارند.
باتلاق مانگرو در سریلانکا
مانگروها گاهی اوقات در نقش سپر حفاظتی در مقابل طوفان های گرمسیری نیز ظاهر می شوند، در حقیقت آنها از رسیدن آسیب های جدی به مردم ساحلی جلوگیری می کنند. جالب است بدانید که برخی از مطالعات نشان داده اند در طی جریان سونامی سال ۲۰۰۴، مناطقی که دارای جنگل های مانگرو با تعداد قابل توجهی از این گونه گیاه بوده اند، در قیاس با مناطقی که فاقد این پوشش گیاهی بوده اند، به مراتب عملکرد بهتری داشته است. اما مانگروها در کنار تمامی خواصی که دارند، اکنون و بخصوص در دهه های اخیر به لطف برداشت های بی رویه برای صنعت پرورش میگو در معرض خطر هستند.
پریکانارا می گوید: به طور کلی سریلانکا قوانین و آموزش خاصی در مورد محیط زیست ندارد.
بانوان پیشتازِ مسیر
در حال حاضر همه چیز رو به تغییر است، با این حال با تشکر از برکلی (Berkeley) روانشناسی که در حدود ۵ سال است با انجمن سودیسا (Sudeesa) سریلانکا همکاری می کند، قرار است به زودی برای ارائه نکات مهم در خصوص اهمیت مانگروها به سریلانکا سفر کند. سودیسا در گذشته به عنوان یک انجمن کوچک شیلات در سریلانکا شناخته می شد و اکنون نیز در این زمینه فعالیت دارد.
این سازمان ها، برای ۱۵ هزار نفر از بانوان بومی این کشورلوازم مورد نیاز برای ایجاد کسب و کارهای کوچک و همچنین وام فراهم می کنند. البته این کار در عوض تعهد آنها به کمک برای نگهداری از محیط زیست انجام خواهد شد. در حدود ۲۲ هزار هکتار از جنگل های مانگرو که در امتداد سواحل کشور سریلانکا قرار دارند در این طرح بازسازی و ترمیم خواهند شد.
رئیس انجمن سودیسا آقای آنورادها ویکراماسیگ (Anuradha Wickramasinghe)، در سخنانی خاطر نشان کرد که این سازمان ها به طور ویژه و مشخص جامعه بانوان را هدف قرار داده اند، چراکه در این مکان بسیاری از آگاهی ها، اطلاعات و جهت دهی خانوارها از طریق آنها از بین رفته است.
از طریق پروژه سازمان حفظ محیط زیست سریلانکا، زنان ۱۴ ناحیه و هزار و پانصد روستای کوچک نزدیک جنگل های مانگرو به اجبار موظف به آموزش حفاظت از مانگرو در سه روز کامل شده اند.
مدیریت کسب و کار و توسعه معیشت قبل از اعطای وام های کوچک به آنها اجازه می دهند تا کسب و کار کوچک خود را شروع کرده و یا آن را گسترش دهند.
کسب و کار مردم در این ناحیه به کافه ها و رستوارن های کوچک بین جاده ای، بازارهای کوچک خوار و بار، ماهی فروشی ها برای مصارف خانگی و طناب های مخصوص قایق سواری و ماهیگیری محدود است.
در سال ۲۰۱۶، سازمان های سودیسا و سیکولوژی (Seacology) بطور مشترک اقدام به بازگشایی موزه مانگرو در منطقه چیلاو (Chilaw) کردند. برای رسیدن به این موزه ها تقریبا یک ساعت رانندگی به شمال نگومبو واقع در ساحل غربی سریلانکا راه دارید. این مکان می تواند به عنوان فضایی برای آموزش مردم محلی، دانشجویان و گردشگران ایدئولوژیک در مورد مانگروها استفاده شود.
بازدید کنندگان از طریق یک تماشاخانه بزرگ به این موزه جدید وارد می شوند جایی که فیلمی با محتوای آموزشی از محیط زیست به آنها نشان داده می شود و در آن اطلاعاتی از وضعیت و شرایط حفظ مانگوها در سریلانکا ارائه داده می گردد.
در داخل سالن نمایشگاه سانلیت (sunlit) نیز بازدیدکنندگان می توانند ده ها گونه از مانگروها را تماشا کنند. آنها با دقت و نظم خاصی در شیشه ها و قفسه های ویژه نمایش داده می شوند. علاوه بر این ها نمودارها و تصاویر نیز همه چیز را از انواع مختلف مانگروها تا مکانیسم های درونی آنها در تعامل با محیط زیست گیاهان را نشان می دهد.
در نزدیکی های جاده کلمبو، در هوای آزاد، ده ها نفر به چشم می خورند که مشغول فروش محصولاتی همچون میوه و سبزیجات تازه، ادویه های محلی بسته بندی شده، گلدان های قرمز رنگ، لباس های رنگارنگ، صنایع دستی و کالاهای دیگر هستند.
چند زن در خصوص موفقیت های خود در زمینه کسب و کار در این منطقه می گویند: ما بسیار به خود افتخار می کنیم.
پشتیبانی از نیروی دریایی سریلانکا
سازمان های سودیسا و سیکولوژی در سریلانکا حیطه کاری بسیار گسترده ای دارند. همچنین این سازمان ها، منطقه منار (Mannar) در کشور سریلانکا را که در جنگ ویران شده اداره می کنند. در این منطقه بسیاری از زنانی که همسرانشان را در جنگ از دست داده اند زندگی می کنند.
در شهر چیلاو و منطقه منار سه گلخانه برای پرورش مانگوروها ساخته شده است. در این گلخانه ها این گیاهان پرورش داده می شوند و برای کاشت در زیستگاه های ساحلی اصلی آماده سازی خواهند شد.
همچنین بازهم در شمال کشور، جایی در نزدیکی جفنا (Jaffna)، سازمان های سودیسا و سیکولوژی با کمک نیروی دریایی سریلانکا در حال کشت مانگرورها هستند. البته این کشت در زمین های حفاظت شده این منطقه انجام خواهد شد و به مرور گسترش خواهد یافت.
یکی از دریافت کنندگان وام در حال فروش ماهی خشک در بازار
نیروی دریایی با کمک دو سازمان سودیسا و سیکولوژی توانسته اند در اطراف سریلانکا ۳۸ هزار مانگرو بکارند. شاید بتوان گفت که هدف از کاشت این تعداد مانگرو علاوه بر حفاظت و گسترش تعداد مانگروها، یادبودی است برای افسرانی که یک دهه پیش در این کشور در جنگ داخلی جانشان را از دست داده اند.
اکنون به تالاب نگمبو برگردیم، آسمان رفته رفته شروع به تیره شدن می کند و وقت آن است که تور ما پایان یابد. همانطور که ما از مانگروها دور می شویم، آخرین نگاهم را از قایق به آنها می اندازم و از زندگی مانگروها که هم در آب هستند و هم در سطح بالای آب، شگفت زده می شوم.
به سوی کانال داچ باز می گردیم، پریکانارا توضیح می دهد که سرخس مانگرو، فوندانسیون و پایه گذار جزایر کوچک بوده و خود این گیاه چند جزیره کوچک درون تالاب به وجود آورده است. این نخستین با می باشد که این گونه گیاهی در فهرست وضعیت قرمز حفاظت گیاهان و جانوران سریلانکا قرار می گیرد و این به معنای آن است که باید از آن حفاظت صورت گیرد. اما به لطف اقدامات حفاظتی که در سال های اخیر صورت گرفته است، آنها در حال حاضر در حال پرورش هرچه بیشتر و حذف از این فهرست هستند. امیدوارم همان طور که رشد گردشگر به این جزیره زیبا رو به رشد و افزایش است، روند کاشتن مانگروها نیز افزایشی و رو به رشد باشد.
منبع: cnn
