به نقل از مجله سیب:
اگر حتی برای یک بار هم که شده بیخوابی را تجربه کرده باشید حتما می‌دانید که این شرایط تا چه اندازه می‌تواند آزاردهنده باشد. مسئله فقط چند ساعت دیر خوابیدن یا نخوابیدن نیست، بلکه بیخوابی می‌تواند سلامتی روحی و جسمی شما را تحت تاثیر قرار دهد و فعالیت‌های روزانه را به شکلی جدی دچار تداخل کند. جالب است بدانید که داروهای گیاهی بسیاری می‌توانند به بهبود شرایط و درمان قطعی بی خوابی کمک کنند. در ادامه این مطلب با استفاده از اطلاعات پزشکی قصد داریم انواع داروی گیاهی برای استرس و بیخوابی را معرفی و بررسی کنیم؛ با مجله پزشکی سلامتی سیب همراه باشید.
فهرست مطالب
بیخوابی چیست؟
بیخوابی یک اختلال در مسیر طبیعی فیزیولوژیک خواب محسوب می‌شود. هنگامی که فرد نمی‌تواند خوب بخوابد، علایمی همچون خستگی روزانه، بی‌حالی، بی‌ثباتی عاطفی، اختلال حافظه، سرگیجه و تحریک پذیری را تجربه می‌کند. افراد مبتلا به اختلال خواب ممکن است در رختخواب مدت‌ها بیدار بمانند و کیفیت بد خواب باعث شود بعد از خوابیدن احساس طراوت نداشته باشند.
سیگار کشیدن، چرت زدن مکرر در طول روز، پیری، کافئین بیش از حد، افسردگی، تغییرات محیطی مانند نور و صدا، تغییرات شغلی، اضطراب، اختلالات خواب مانند کابوس، راه رفتن و حرف زدن در خواب، درد، تاثیر داروها و تکرر ادرار از علل شایع بیخوابی هستند. تمام علل و علائم مذکور ضرورت اطلاع یابی از انواع داروی گیاهی برای کم شدن خواب را دوچندان می‌کند.
پنج گیاه دارویی آرام بخش و خواب آور برای پیشگیری و درمان بی خوابی
به عنوان مناسب‌ترین داروی گیاهی برای کم شدن خواب و درمان قطعی بی خوابی می‌توان به پنج گیاهی که در ادامه می‌آیند، اشاره داشت:
والرین (Valerian) یا سنبل الطیب
ریشه گیاه والرین یا سنبل الطیب برای تسکین اضطراب، بی‌قراری عصبی و بیخوابی موثر است و این گیاه به همین دلیل برای درمان خانگی بی خوابی و استرس مورد استفاده قرار می‌گیرد. علت علمی تاثیر این گیاه آزادسازی واسطه شیمیایی گابا (GABA) در مغز است که سبب آرامش می‌شود. در نتیجه، بیشترین تاثیر را می‌تواند در بیخوابیهای ناشی از اضطراب و بی‌قراری داشته باشد.
گل ساعتی (Passionflower)
گل ساعتی نیز یک داروی گیاهی برای بی خوابی شبانه است که شهرت زیادی در این زمینه دارد. اثر آرام بخش این گیاه سال‌های متمادی است که در کشور آلمان ثابت شده و در ترکیب با والرین، می‌تواند خواب عمیق و آرامی را مهیا کند. در یک مطالعه، کیفیت چای گل ساعتی با چای دارونما مورد مقایسه قرار گرفت. شرکت کنندگان در این این مطالعه هر نوع از چای را به مدت یک هفته تنها یک ساعت پیش از خواب نوشیدند و یک هفته بین نوشیدن دو نوع چای فاصله ایجاد شد.
<img class="alignnone size-full wp-image-5983 aligncenter entered exited" src="data:;base64,” alt=”درمان بی خوابی با داروهای گیاهی / herbal treatment for insomnia” width=”750″ height=”460″ data-lazy-src=”https://seebmagazine.com/wp-content/uploads/2021/07/درمان-بیخوابی-با-گیاهان-داروییی.jpg” />
با اینکه پس از پایان مطالعه محققان هیچ تفاوتی را در خواب شرکت کنندگان بین هفته چای گل ساعتی و هفته چای دارونما پیدا نکردند اما خود شرکت کنندگان به طور متوسط معتقد بودند که در هفته گل ساعتی ۵ درصد بهتر و راحت‌تر خوابیدند.
بیشتر بخوانید: ساعت بیولوژیک بدن چیست
بادرنجبویه (Lemon Balm)
ترکیب گیاه بادرنجبویه با گیاه والرین می‌تواند سبب کاهش اختلالات خوابی مانند بیخوابی شود که به همین دلیل، این دو داروی گیاهی برای بی خوابی شبانه بسیار پرکاربرد هستند. بعلاوه، اثر آنتی اکسیدانی این گیاه برای کبد و اثر تقویت مغزی آن برای حافظه تا حد زیادی مطالعه شده است.
مالت (Hops)
نوشیدنی مالت نظیر ماء الشعیر سبب کاهش اضطراب، التهابات و بهبود کیفیت خواب می‌شود. البته، از آنجایی که این نوع نوشیدنی‌ها معمولا با قند یا الکل بالا ارائه می‌شوند، استفاده از آن‌ها چندان نمی‌تواند برای سلامتی مفید باشد. بنابراین، اگر قصد دارید که از مالت برای درمان قطعی بی خوابی استفاده کنید بهتر است به سراغ مدل‌های ساده و بدون طعم این نوع نوشیدنی بروید.
بابونه (Chamomile)
این گیاه سابقه طولانی در درمان خانگی بی خوابی دارد و بیشتر به صورت چای مصرف می‌شود. اثر ضد التهابی آن در رفع مشکلات گوارشی، تحریکات پوستی و گلودرد کمک می‌کند. بنابراین، بابونه می‌تواند به عنوان داروی گیاهی برای استرس و بیخوابیهای ثانویه ناشی از بیماری‌های التهابی نیز موثر باشد.
مکمل‌های طبیعی مفید برای درمان بیخوابی
علاوه بر درمان بی خوابی با داروهای گیاهی، برخی مکمل‌ها هستند که می‌توانند این شرایط را بهبود ببخشند. این مکمل‌ها عبارتند از:
مکمل ملاتونین (Melatonin)
ملاتونین هورمونی است که بطور طبیعی توسط غده اپی‌فیز (Pineal Gland) ترشح می‌شود و کنترل چرخه فیزیولوژیکی خواب و بیداری بدن را برعهده دارد. نور بر روی ترشح آن اثر می‌گذارد و بدن بطور طبیعی ملاتونین بیشتری را در شب آزاد می‌کند. به همین دلیل، نور داخل منزل مانند نور تلویزیون و گوشی‌های موبایل می‌تواند سبب اختلال خواب شود. مکمل ملاتونین می‌تواند سبب خواب آلودگی و کاهش دمای بدن شده و بدن را وارد مرحله خواب نماید.
بیشتر بخوانید: ساعت بیولوژیک بدن چیست
منیزیم (Magnesium)
یکی از مواد معدنی حیاتی مورد نیاز بدن منیزیم است که سبب آرامش، خواب و سلامت ذهنی می‌شود. کمبود منیزیم می‌تواند سبب اضطراب، اختلال خواب، بی‌قراری و اختلال ریتم قلبی شود. نتایج مطالعات حاکی از آن است که منیزیم به خواب مفید، کافی و سریع کمک می‌کند.
<img class="aligncenter size-full wp-image-5860 entered exited" src="data:;base64,” alt=”درمان قطعی بی خوابی” width=”750″ height=”460″ data-lazy-src=”https://seebmagazine.com/wp-content/uploads/2021/07/tasvire_matn.jpg” />
تیانین (Theanine)
یک اسیدآمینه است که دارای خواص ضد اضطراب است. البته، تیانین خواص آرامش بخش ندارد اما از آنجایی که اضطراب و استرس را کاهش می‌دهد می‌تواند موجب آرامش مغز قبل از خواب شده و به بهبود کیفیت خواب کمک کند.
داروهای خواب آور بی‌نسخه
داروهای زیادی در بازار دارو برای بهبود بیخوابی موجود هستند که نیازی به نسخه پزشک ندارند. البته، هر کدام از این داروها عوارض جانبی خود را دارد و با توجه به وضعیت سلامت و سن افراد باید نسبت به انتخاب آن‌ها بسیار دقت شود.
داروهای حاوی دیفن هیدرامین (Diphenhydramine) شامل برندهای دارویی مثل بنادریل Benadryl ،Tylenol PM ،Advil PM و Aleve PM می‌شوند که در ترکیب آن‌ها دیفن هیدرامین به عنوان خواب آور استفاده شده است. دیفن هیدرامین یک آنتی هیستامین خواب آور است. از عوارض آن می‌توان به خواب آلودگی، خشکی دهان، دوبینی، یبوست و احتباس ادراری اشاره نمود.
علاوه بر این‌ها، داروهای حاوی دیفن هیدرامین خطر اختلال حرکتی دارند که می‌تواند سبب زمین خوردگی شود. به همین جهت، این داروها به افراد مسن توصیه نمی‌شود و جزو داروهای پرخطر برای سنین بالای ۶۵ سال محسوب می‌شود.
داروهای حاوی دوکسیلامین Doxylamine شامل برندهای خواب آور NyQuil و Unisom می‌شود. دوکسیلامین نیز جزو آنتی هیستامین‌های خواب آور محسوب می‌شود و عوارضی مشابه دیفن هیدرامین‌ها دارد. بنابراین خطر مصرف برندهای حاوی این ماده در افراد مسن باید مورد توجه قرار گیرد.
توصیه می‌شود که برای انتخاب داروهای گیاهی، مکمل‌ها و داروهای خواب آور بدون نسخه با افراد متخصص مشورت کنید و برای درمان قطعی بی خوابی، نوع دارو یا مکمل را با توجه به سن و شرایط جسمانی خود انتخاب نمایید. درمان‌های بی‌نسخه، موقت هستند و هرگز نباید برای استفاده طولانی مدت در نظر گرفته شوند.
بیشتر بخوانید: توصیه های ساده برای حل مشکل بی خوابی
کلام آخر
بیخوابی نوعی اختلال خواب است که فرد در آن قادر به خواب کامل نبوده یا اصلا نمی‌تواند بخوابد. درمان بی خوابی با داروهای گیاهی مثل گیاه والرین، گل ساعتی، مالت و بابونه امکان پذیر است و این گیاهان دارویی می‌توانند بدون مراجعه به پزشک درمان قطعی بی خوابی را برای شما به ارمغان آورند. برخی مکمل‌ها و داروها نیز برای بهبود بیخوابی مفید هستند که استفاده از آن‌ها به صورت خودسرانه توصیه نشده و بهتر است با نظارت پزشک یا متخصص مورد مصرف قرار گیرند.
Sources:
دکتر محبوبه مشایخی
آیا مالشعیر باعث بهبود خواب می‌شود؟
بله نوشیدنی‌های مالت خواب را بهبود می‌بخشند اما بهتر است نوع بدون الکل و بدون قند آن‌ها نوشیده شود.
گیاهان دارویی درمان بی خوابی معمولا چگونه بی خوابی را از بین می‌برند؟
با کاهش استرس و اضطراب.
آیا چای باعث درمان بی خوابی می‌شود؟
خیر چای به دلیل داشتن کافئین حتی می‌تواند بیشتر موجب بی خوابی شود.
آیا همه بی‌خوابی‌ها با گیاهان دارویی درمان می‌شوند؟
معمولا بیخوابیهای کوتاه مدت با گیاهان دارویی قابل درماند اما برای درمان بی خوابی‌های بلند مدت به احتمال زیاد استفاده از داروهای نسخه‌ای نیاز است.
