به نقل از مجله مهتاطب:
رزماری یا rosemarinus officialis یک گیاه همیشه سبز معطر و مدیترانه ای است که از آن اغلب به عنوان چاشنی غذا وعطر برای بدن استفاده می کنند؛ اما خواص رزماری تنها به آشپزی و تولید عطر ختم نمی شود. خواص باور نکردنی روغن رزماری بدن را از داشتن ویتامین ها و مواد مغذی بی نیاز می کند. مجله مهتا طب راهنمای جامعی درباره خواص رزماری، روش های استفاده از آن برای پوست و مو و عوارض آن را آماده کرده است.
درباره رزماری چه میدانید؟
رزماری مانند آویشن، پونه کوهی، ریحان و اسطوخودوس از خانواده نعناع Lamiaceae است و منبع غنی آهن، کلسیم و ویتامین B6 می باشد. شاید در خانه مادرها و مادربزرگ هایتان دیده باشید که برای طعم و عطر بهتر رزماری را به غذا اضافه میکنند. معمولا رزماری را به صورت خشک یا عصاره پودر خشک مصرف میکنند؛ اما در بسیاری از موارد از برگ های تازه و عصاره آن چای درست میکنند و آن را مصرف میکنند. از زمان های قدیم از روغن رزماری برای کاهش درد عضلات، بهبود حافظه، تقویت سیستم ایمنی و گردش خون و تقویت رشد مو استفاده می کنند.
خواص رزماری برای سلامت بدن
۱) بهبود عملکرد مغز
تحقیقات نشان میدهد که استنشاق روغن رزماری از تجزیه استیل کولین که یک ماده شیمیایی مغیز برای تفکر و تمرکز است جلوگیری می کند. تحقیقی نشان داد که وقتی از جوانان ۲۰ ساله در اتاقی که پوشیده از روغن رزماری است، سوالات ریاضی بپرسند، سرعت و دقت پاسخ دهی آنها افزایش میابد. همین آزمایش را بر روی دانشجویان پرستاری هم انجام دادند و مشخص شد که تنفس روغن رزماری باعث افزایش غلظت و یاد آوری اطلاعات می شود.
رزماری حاوی ماده ای به نام اسید کارنوسیک می باشد که از آسیب رادیکال های آزاد مغز جلوگیری می کند، به همین خاطر یکی از فواید استنشاق رزماری، جلوگیری از آلزایمر می باشد اما این مورد هنوز به اثبات علمی نرسیده است.
۲) تقویت سیستم ایمنی و بهبود گردش خون
روغن رزماری سرشار از آنتی اکسیدان ها و ترکیبات ضد التهابی است و به همین دلی باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می شود. همچنین خاصیت آنتی اکسیدان داخل رزماری از پوست و بدن در برابر رادیکال های آزاد محافظت میکند.
۳) تسکین درد
طب سنتی از رزماری به عنوان یکی از موادی که باعث کاهش درد می شوند استفاده می کند. این ادعا از جایی شروع شد که در یک آزمایش دوو هفته ای، به کسانی که از سکته مغزی جان سالم به در برده بودند و درد شانه داشتند، دو بار در روز به مدت ۲۰ دقیقه روغن رزماری را به صورت موضعی روی پوست خود می مالیدند و تا ۳۰% شاهد تسکین درد خود بودند. شاید بهتر باشد دفعه بعد که دچار درد می شوید، به جای استامینوفن از رزماری استفاده کنید تا نتیجه را ببینید.
۴) پیشگیری از سرطان
تحیقیاتی که در Oncology Reports انجام شد، نشان داد که عصاره رزماری می تواند سرعت سرطان خون (لوسمی) و سرطان پستان را کاهش دهد. تحقیق دیگری در Bioscience Biotechnology and Biochemistry به این نتیجه رسید که خواص رزماری به عنوان یک عامل ضد التهاب و ضد تومور می تواند مفید باشد. اگر عصاره رزماری را به گوشت چرخ شده اضافه کنید، از عوامل ایجاد کننده سرطان جلوگیری کند.
۵) دفع حشرات
دیگر نگران حشارتی که شب ها شما را گاز می گیرند و خون شما را می میکند نباشید؛ روغن رزماری می تواند برخی از حشراتی که عامل انتقال ویروس ها و باکتری ها به بدن انسان می باشند را دفع کند. اسپری که حاوی این روغن باشد مشابه با حشره کش شیمیایی بیفنترین است. علاوه بر آن می توان از رزماری برای دفع حشرات و آفت هایی که به محصولات باغ ها و مزرعه ها حمله میکنند استفاده نمود.
۶) کاهش اضطراب
مطالعات علمی نشان داده که استنشاق رزماری به مدت ۵ دقیقه بزاق هورمون استرس کورتیزول را کاهش میدهد و در نتیجه باعث کاهش استرس می شود. از آنجایی که افزایش ضربان نبض، نشانگر اضطراب کوتاه مدت می باشد، خواص روغن رزماری به طور طبیعی می تواند اضطراب را کاهش دهد.
۷) تقویت بینایی
مطالعه ای در موسسه تحقیقات پزشکی سانفورد- برنهام نشان داد که رزماری حاوی یک اسید کارنوزیک می باشد و این ماده به طرز قابل توجهی برای تقویت چشم و بینایی مفید باشد. در آمریکا از خواص رزماری برای درمان بیماری های شبکیه بیرونی مانند ذژنراسیون ماکولا که یک بیماری شایع چشم است استفاده میکنند.
۸) افزایش گردش خون
اگر شما هم در محیط های معتدل و گرم، دست و پاهایتان منقبض و سرد می شود، پیشنهاد میکنیم برای یک بار روغن رزماری را به انگشتان خود بمالید، احتمالا شاهد گرم شدن دست و پاهای خود می شوید. این اتفاق به این دلیل است که روغن رزماری می تواند باعث گسترش رگ های خونی شود و در تیجه خون سریع تر به انگشتان برسد.
۹) کاهش التهاب مفاصل
التهاب مفاصل می تواند باعث تورم، درد و سفتی بدن شود. چاره این کار این است که از انتقال گلبول های سفید خون به بافت های آسیب دیده جلوگیری کنیم اما چگونه؟ ماساژ دادن زانو و اعضایی که درد می کنند با روغن رزماری می تواند درمان مناسبی باشد. این آزمایش را روی کسانی که به آرتریت روماتوئید مبتلا بودند انجام دادند و بعد از دو هفته که زانوی خود را با روغن رزماری ماساژ دادند، ۵۰% کاهش درد التهابی زانو داشتند.
۱۰) رشد ابرو
از آنجایی که رزماری سرشار از آنتی اکسیدان های قوی است و با رادیکال های آزاد مبارزه می کند، باعث تقویت مو می شود و رشد آن را تحریک میکند.
نحوه استفاده از روغن رزماری برای رشد ابرو
رزماری را با روغن کنجد و آب لیمو مخلوط کنید و مقداری از این محلول را روی پنبه ریخته و روی ابروها مالش دهید. اگر این کار را دوبار در روز انجام دهید، احتمالا ابروهایتان پرپشت خواهند شد.
فواید رزماری برای مو
سوالی که بسیاری از کاربران از پزشکان زیبایی می پرسند این است که آیا رزماری در کاهش ریزش مو تاثیر دارد؟ باید بگوییم شواهد علمی چندانی وجود ندارد که این ماده می تواند ریزش مو را قطع کند اما شواهد حکایتی بسیاری هستند که این ادعا را ثابت میکنند.
روغن رزماری گردش خون را در پوست سر تحریک میکند و به دلیل خاصیت ضد باکتریایی و ضد قارچی دارد با ریزش مو و قارچ هایی که باعث شوره سر می شوند مبارزه میکند. همان طور که پیشتر گفتیم، رزماری خاصیت آنتی اکسیدان قدرتمندی دارد که فولیکول های مو را تغذیه میکند و منجر به رشد و تقویت مو می شود. در ادامه این مقاله مجله مهتاطب بهترین روش های استفاده از روغن رزماری را برای رشد مو به شما ارائه میکنیم.
درمان ریزش مو با روغن داغ رزماری
روغن داغ رزماری نسبت به روش های دیگر تقویت مو آسان تر و کارآمدتر است و می تواند به مقابله با موهای خشک و آسیب دیده و سلامت پوست کمک کند.
مواد لازم: روغن رزماری (۲ تا ۴ قطره)، ۲ قاشق غذاخوری روغن نارگیل، زیتون یا بادام
نحوه مصرف روغن رزماری: روغن هایی که گفتیم را باهم مخلوط و گرم کنید تا داغ شود. (برای جلوگیری از اتلاف مواد مغذی در ماکرویو گرم نکنید). ۱۰ دقیقه روغن را روی پوست سر خود ماساژ دهید. با یک حوله سر خود را بپوشانید و پس از نیم ساعت موهای خود را با شامپوی معمولی بشویید. می تواندی این روش را دو بار در هفته انجام دهید تا تاثیرگذاری بیشتری داشته باشد.
بیشتر بخوانید : درمان ریزش مو
مرطوب کننده رزماری
استفاده از رزماری به عنوان مرطوب کننده باعث درخشندگی، درمان شوره سر و خارش مو شود.
مواد لازم: ۱ قاشق غذاخوری برگ رزماری، ۱۵ قطره روغن رزماری اصل، ۱ فنجان آب، چای دم شده
طریقه مصرف مرطوب کننده: یک فنجان آب دم کنید و ۱۵ قطره روغن رزماری را به آب جوشیده اضافه کنید. روش دیگر این است که برگ های خشک رزماری را ۱۰ دقیقه دم کنید و آب آن را در یک اسپری ریخته و به موهای مرطوب خود تزریق کنید. این روش را هر بار که موهای خود را می شویید یا مرطوب است انجام دهید.
در شرایط بارداری یا فشار خون از این روش درمانی استفاده نکنید.
جوشانده رزماری برای مو
برای براقیت و تحریک رشد مو از خواص این جوشانده استفاده کنید:
مواد لازم: یک قاشق غذاخوری برگ خشک رزماری و یک فنجان آب
نحوه مصرف جوشانده رزماری برای مو: آب را بجوشانید و برگ ها را به آن اضافه کنید. این مخلوط باید ۱۵ دقیقه جوشیده شود. مایع را از صافی عبور داده و اجازه دهید خنک شود. موهای خود را طبق روال همیشه بشویید و سپس جوشانده رزماری را روی موهای خود ماساژ دهید. این روش را هفته ای یکبار انجام دهید.
سرکه رزماری برای رشد مو
رشد مو ممکن است به دلیل تجمع خاک و گرد و غبار کند شود. این تجمع فولیکول های مو را مسدود میکند و در ساقه مو رسئب ایجاد میکند. برای حل این مشکل از سرکه رزماری استفاده کنید.
مواد لازم: یک فنجان سرکه سیب، ۳ تا ۴ شاخه گل رز تازه، ۲ فنجان آب
طریق مصرف: شاخه های رزماری تازه را خرد کرده و آنها را در سرکه سیب خیس کنید. این مواد باید حدود ۴ هفته در یک مکان خنک و تاریک نگهداری شود. بعد از ۴ هفته، ۴ قاشق غذاخوری از این سرکه رزماری را با ۲ فنجان آب مخلوط کنید. بعد از شامپو و حالت دادن به موهای خود از این مخلوط به عنوان شستشوی نهایی استفاده کنید. از این شیوه ماهی یک بار در کنار روش دیگر درمان رزماری استفاده نمایید.
محافظت در برابر اشعه های ماورای بنفش
اشعه های مضر آفتاب نه تنها بر روی پوست، بلکه بر روی مو نیز تاثیر منفی میگذارند، زیرا رادیکال های آزاد مو را افزایش میدهد تا جایی که باکتری ها و قارچ ها از متابولیسم فولیکول مو جلوگیری میکنند. روغن رزماری حاوی SPF است و همان طور که میدانید SPF در کرم های ضد آفتاب، فاکتور محافظت از آفتاب میباشد. بنابراین می توان نتیجه گرفت که رزماری می تواند به عنوان یک کرم ضد آفتاب قوی از موهای شما در برابر رادیکال های آزاد محافظت کند. کافیست چند قطره از روغن رزماری را روی موهای خود ریخته و ماساژ دهید.
فواید روغن رزماری برای پوست
۱) جلوگیری از پیری پوست
از آنجا که روغن رزماری حاوی آنتی اکسیدان های قدرتمند طبیعی است ، مویرگ ها را تقویت می کند و به کاهش اثرات پیری بر روی پوست کمک می کند؛ همچنین باعث افتادگی و شلی پوست می شود تا پوست محکم تر و کشدارتر به نظر برسد. علاوه بر این، رزماری فعالیت بیولوژیکی و رشد سلول را تحریک می کند تا خطوط ریز و چین و چروک را کاهش دهد.
۲) درمان آکنه
از خاصیت ضد عفونی کننده و آنتی بیوتیک رزماری استفاده کنید تا آکنه و سایر بیماری های پوستی خود را بر طرف کنید. همچنین این روغن می تواند لکه های تیره پوست را روشن تر کند و در نتیجه باعث بهبود رنگ آن شود.
۳) جلوگیری از عفونت
خاصیت ضد التهابی عصاره رزماری به کاهش تورم و پف کردگی پوست کمک میکند. اگر پوست شما دچار سوختگی شده باشد هم می توانید از خواص رزماری برای تسکین استفاده کنید. ویژگی های دارویی این گیاه تا حد زیادی می تواند بیماری هایی نظیر پسوریازیس، اگزما و درماتیت را درمان کند.
۴) محافظت از پوست در برابر آفتاب
خواص آنتی اکسیدانی رزماری در برابر رادیکال های آزاد شده خورشید مقاومت می کنند و به عنوان یک عامل کلیدی در جلوگیری از پیری و ایجاد لکه عمل میکنند.
بهبود سلامت و جوان سازی پوست
رزماری برای مراقبت پوست روزانه می تواند بسیار مفید باشد، زیرا نه تنها نقش آبرسان را برای پوست ایفا میکند بلکه پروتئین های زیادی را برای فرآیند کلاژن سازی فراهم میکند. سلول های قدیمی و فرسوده پوست نیز با روغن رزماری مجددا ترمیم می شوند.
عوارض رزماری
هر گیاهی حتی اگر بسیار مفید هم باشد، مصرف بیش از اندازه آن می تواند مشکلات جدی زیادی را برای بدن ایجاد کند. گییاه رزماری هم از این قاعده مستثنی نیست و مصرف دوز بالای آن می تواند عوارض جدی داشته باشد، مانند:
- استفراغ
- اسپاسم
- سقط جنین
- خون ریزی رحم
- افزایش حساسیت
- قرمزی پوست
- بروز آلرژی
- کما
نتیجه گیری
رزماری یکی از گیاهان و روغن های ضروری بدن است که مصرف خوراکی و موضعی دارد. از خواص رزماری برای سلامت بدن، پوست و مو استفاده کنید؛ البته اگر وضعیت سلامتی حادی دارید، درباره مصرف آن از پزشک خود مشورت بخواهید.