توصیه های مهم برای پرهیز از مسمومیت غذایی

به نقل از مجله سیب:

توصیه های مهم برای پرهیز از مسمومیت غذایی

با فرا رسیدن فصل تابستان و گرم شدن هوا، خطر مسمومیت غذایی افزایش می یابد. به همین دلیل در این مقاله، به چند توصیه برای پرهیز از مسمومیت غذایی اشاره می کنیم.

شستن دستها: شستن دستها باید به صورت صحیح، با آب ولرم و صابون و به مدت ۲۵ تا ۳۰ ثانیه انجام گردد و تمام چین های دست ها را پوشش دهد. شستشوی دستها با ایجاد حالت لغزندگی قسمت عمده میکروبها و هاگ باکتری ها را از روی دست ها پاک می نماید و از مهم ترین عوامل پیشگیری از مسمومیت غذایی است. شستشوی دستها تنها پیش ازغذا کافی نیست و این عمل باید به طور متناوب در طول روز انجام گردد. مثلا در صورت لمس تلفن همراه، کار با صفحه کلید کامپیوتر، رانندگی و بسیاری فعالیت های دیگر، به خصوص اگر قصد خوردن چیزی را دارید، بهتر است دست خود را بشویید. شستن صحیح دستها پیش از آشپزی از مهم ترین روشهای پیشگیری از مسمومیت غذایی به خصوص در رستوران ها می باشد.

شستن مواد غذایی: سبزیجات را حتی الامکان در منزل بشویید. اسپری آب در فروشگاه ها برای تازه نگه داشتن سبزیجات است و جایگزین شستشوی مناسب آنها نمی باشد. سینک ظرفشویی یکی از آلوده ترین محل ها در آشپزخانه می باشد. از شستشوی سبزیجات در سینک خودداری کنید و برای این منظور از آب روان و آبکش استفاده نمایید. برای خشک کردن سبزیجات هم از حوله بسیار تمیز و یا دستمال یکبار مصرف استفاده نمایید.

نظافت آشپزخانه: محققان وسایل مختلف مورد استفاده در آشپزخانه را از نظر آلودگی میکروبی در آزمایشگاه میکروب شناسی آزمایش نموده اند و متاسفانه اسفنج ظرفشویی (sponge) و سینک ظرفشویی بالاترین میزان آلودگی میکروبی را داشته اند. از این رو شایسته است که اسفنج ظرفشویی را فقط برای شستن ظروف به کار ببرید و مثلا از شستن داخل سینک توسط یک اسفنج مشترک خودداری نمایید. در ضمن اسفنج ها را هر چند هفته یک بار عوض کنید، حتی اگر ظاهر مناسبی داشته باشند، و همچنین توصیه می شود که سینک ظرفشویی را حداقل روزی یک بار با یک محلول یا اسپری مناسب ضدعفونی نمایید. برای شستن و خردکردن گوشت، مرغ و ماهی از ظروف جداگانه استفاده نمایید و پس از پایان کار، ظروف و کارد و چنگال های استفاده شده را به خوبی و توسط مایع ظرفشویی بشویید. برای خرد کردن گوشت، مرغ و ماهی نیز از تخته (cutting board) مشترک با سبزیجات استفاده ننمایید و هر چند وقت یک بار این تخته ها را عوض نمایید (شیارهای ایجادشده در این تخته ها محلی برای جایگزینی باکتریها هستند و پس از مدتی دیگر با شستشو قابل پاک کردن نمی باشند). برای درست کردن سالاد از تخته جداگانه استفاده کنید. حوله های آشپزخانه هم بهتر است به صورت روزانه تعویض گردند و به طور مداوم و به خوبی شسته شوند.

نگهداری مواد غذایی درون یخچال: هر چقدر می توانید مواد غذایی را درون یخچال از هم جدا و در ظروف دربسته نگهداری نمایید. از قرار دادن مواد پخته شده به صورت باز در کنار مواد خام و شسته نشده اجتناب کنید. رطوبت از عوامل اصلی رشد باکتریها و قارچ ها می باشد. اگر میوه ها و سبزیجات در اثر تعریق در یخچال مرطوب گردند، زودتر فاسد می شوند. یک روش مناسب، خشک کردن آنها با دستمال یک بار مصرف و قرار دادن درون حوله و در ظروف سرپوشیده است. نگهداری مواد غذایی پخته شده برای مدت طولانی درون یخچال، هم خطر مسمومیت غذایی با این مواد را افزایش می دهد و هم شانس آلودگی سایر مواد درون یخچال را می افزاید. غذای پخته شده را پس از کمی سرد شدن درون یخچال بگذارید، تا حرارت درون یخچال را افزایش ندهد. غذای سرد را فقط یک بار گرم نمایید و مصرف کنید. گرم کردن دوباره و چندباره غذا، شانس مسمومیت غذایی را به شدت افزایش می دهد. برای اطمینان از عملکرد صحیح یخچال، از یک دماسنج استفاده نمایید. غذاهای پخته شده بهتر است در طبقات بالا و میوه ها و سبزیجات در طبقات پایین یخچال نگهداری گردند.

نگهداری مواد غذایی خارج از یخچال: در فصل زمستان می توان غذای پخته شده را حتی برای چند ساعت خارج از یخچال نگه داشت، ولی در تابستان بهتر است غذا را ظرف یک ساعت به داخل یخچال منتقل نمود. باکتریها در دمای بین ۴۰ تا ۱۴۰درجه فارنهایت رشد می کنند، پس نگهداری مواد غذایی در دمای بیشتر از ۴۰ درجه فارنهایت می تواند باعث مسمومیت غذایی گردد. مثلا نگهداری غذا در داخل ماشین پارک شده در زیر آفتاب تابستان حتی برای یک مدت کوتاه هم می تواند باعث رشد باکتریها گردد. توجه داشته باشید که هیچ غذایی استریل و عاری از باکتری نیست و فقط تعداد باکتریها در یک غذای سالم کم می باشد. گرما به باکتریها اجازه رشد و تکثیر سریع را می دهد و افزایش تعداد باکتریها در غذا باعث مسمومیت غذایی می گردد، زیرا سیستم دفاعی بدن ما و اسید معده توانایی مقابله با تعداد زیاد باکتریهای تولیدشده را نخواهد داشت. غذاهای پروتئینی مانند تخم مرغ بهترین محل برای رشد باکتریها هستند و سریع تر در گرما فاسد می گردند. افرادی که نیاز به حمل غذا در اتومبیل و یا به محل کار خود را دارند، بهتر است حتما از Ice Pack و ظروف و بسته های مخصوص برای سرد نگاه داشتن غذا استفاده نمایند. به خاطر داشته باشید که بیشتر غذاهایی که باعث مسمومیت افراد می شوند بوی بد و ظاهر بدی ندارند، پس از روی ظاهر غذا نمی توان به سلامت آن پی برد.

پختن و کباب کردن گوشت: اگر داخل گوشت به اندازه کافی پخته نشود، احتمال مسمومیت غذایی افزایش می یابد. تنها راه قطعی پرهیز از این اتفاق، خرید و استفاده از یک دماسنج مخصوص برای گوشت (meat thermometer) و چک کردن حرارت بخش میانی گوشت در هنگام پختن آن است. از نیم پز کردن گوشت در منزل و پخت نهایی آن در محل دیگر (مثلا در پیک نیک) جدا خودداری کنید، چون خطر آلودگی با باکتریها را به شدت افزایش می دهد.

دکتر فرزاد فهیم تاش