به نقل از پیلتن شاپ:
” فشار خون را جدی بگیرید”. مطمئنا این جمله را بارها از طریق رسانه‌های مختلف دیده یا شنیده اید، اینطور نیست؟ این موضوع بر کسی پوشیده نیست که فشار خون بالا، منشا و یکی از عوامل تاثیرگذار در بروز برخی بیماری‌ها مانند اختلالات قلبی به شمار می آید.
از طرف دیگر چون علائم و نشانه‌های روشنی برای تشخیص این بیماری وجود ندارد به آن قاتل خاموش نیز می‌گویند از این رو، اندازه گیری و کنترل میزان فشار خون نه تنها برای کسانی که در مرز این بیماری هستند بلکه برای تمام افراد امری مهم و اجتناب ناپذیر است.
هنگامی که در خانه و توسط فشارسنج میزان فشار خونتان را اندازه می‌گیرید، با دو عدد در صفحه نمایش دستگاه مواجه می‌شوید که این اعداد بیانگر بالا یا پایین بودن فشار خون هستند؛ اگر می‌خواهید از وضعیت سلامتی خود آگاه شوید لازم است که درباره آن‌ها اطلاعات کافی داشته باشید.
در مقاله تفسیر اعداد دستگاه فشار خون ، هر آنچه که لازم است درباره این اعداد و سایر نکات مرتبط با آن بدانید را در اختیارتان قرار می‌دهیم؛ پس تا انتها پیلتن شاپ را همراهی کنید.
فشارخون بالا چیست؟
عبور خون از رگ هنگامی که قلب در حال پمپاژ خون به کل بدن است، باعث فشار به دیواره رگ‌ها می‌شود؛ اگر این فشار وارده بیش از حد باشد اصطلاحا به آن فشار خون بالا می‌گویند.
میزان کاهش یا افزایش فشار خون توسط دو عدد تعیین می‌شود: عدد اول سیستول و دوم دیاستول.
سیستول به فشار سرخرگ هنگامی که قلب می زند اطلاق می‌شود و دیاستول فشاری را که قلب در حال استراحت است( بین ضربان‌ها) نشان می دهد.
مقدار فشار خون نرمال به عوامل مختلفی بستگی دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره می کنیم اما به طور کلی محدوده ۱۲۰ ( سیستول) و ۸۰ ( دیاستول) فشار خون نرمال است. فشار بالای ۱۴۰ و ۹۰ را به عنوان فشار خون بالا در نظر می‌گیرند.
چرا فشار خون مهم است؟
جواب این سوال را می‌توان در یک جمله خلاصه کرد: هر چه فشار خون بالا باشد، احتمال ابتلا به بیماری‌های مختلف نیز افزایش مییابد.
مشکلات کلیوی، سکته مغزی، اختلالات قلبی از جمله بیماری‌هایی هستند که در صورت عدم کنترل فشار خون احتمال وقوع آن‌ها افزایش مییابد.
پس مهم است که با رعایت رژیم غذایی مناسب، ورزش و هم چنین کنترل و محاسبه منظم فشار خون از خطرات احتمالی جلوگیری کنید.
پیشنهاد ویژه: درمان و کنترل فشار خون
انواع فشار خون
- پیش فشار خون
همان طور که پیش از این بیان کردیم، فشار خون بین ۱۲۰ و ۸۰ به عنوان فشار نرمال در نظر گرفته می‌شود.
اگر فشار خون سیستول شما بین ۱۲۰ تا ۱۲۹ و دیاستول کمتر از ۸۰ باشد یعنی شما در مرز فشار خون بالا قرار دارید. البته جای نگرانی نیست چون به راحتی می‌توانید با ورزش و تغییر رژیم غذایی، فشار خونتان را به حد نرمال برسانید.
این نوع از فشار خون معمولا به دارو نیاز ندارد و نسبت به انواع دیگر کم خطرتر است اما اگر در کنترل و جلوگیری از افزایش آن اقدامی نکنید، در نهایت در دسته افراد دارای فشار خون بالا قرار می‌گیرید.
- فشار خون بالا: مرحله اول
اگر عدد سیستول بین ۱۳۰ و ۱۳۹ یا دیاستول بین ۸۰ تا ۸۹ باشد، شما به این نوع از فشار خون مبتلا شده اید. در این مرحله، پزشک از شما می‌خواهد که در یک دوره زمانی مشخصی رژیم خاصی را رعایت کنید و در کنار آن، میزان فشارتان را به طور منظم اندازه بگیرید.
اگر تغییر سبک زندگی و رژیم تاثیر خاصی نداشت و در خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی بودید، دکتر از شما خواهد خواست که از دارو استفاده کنید.
- مرحله دوم
فشار خون بالای ۱۴۰ و ۹۰ بالاترین میزان فشار خون است؛ اگر اعداد سیستول و دیاستول شما در این طیف قرار دارد، وارد مرحله دوم شده اید و باید بیش از مراحل پیشین مراقب بوده و در جهت کاهش فشار خون تان اقدام کنید.
در این مرحله باید تحت نظر دکتر باشید و در کنار تغییر سبک زندگی و استفاده از رژیم غذایی خوب و ورزش، تحت درمان دارویی نیز قرار بگیرید.
- فشار خون فوری
اگر میزان فشار بالای ۱۸۰/۱۲۰ باشد شما دچار مشکل جدی در فشار خون شده اید. بحران فشار خون نام دیگری است که به این مرحله اطلاق می‌شود.
در این مرحله علائمی وجود دارد که با توجه به آن‌ها می توانید سریعا برای درمان اقدام کنید.
- سرگیجه
- لمس قسمتی از بدن
- تنگی نفس
- درد در قفسه سینه
- سردرد
البته در شرایط خاصی ممکن است فشار خون افزایش یافته و دوباره به حد نرمال برگردد به همین خاطر دکتر چند بار فشار را اندازه می‌گیرد تا از نوع و درمان مناسب آن مطمئن شود.
این نکته را در نظر داشته باشید که میانگین فشار خون در یک دوره زمانی خاص نشان می دهد شما به افزایش فشار خون مبتلا هستید یا نه؛ در نتیجه با یک بار افزایش فشار نمی‌توان به طور قطع فرد را به این بیماری نسبت داد.
- افت فشار خون
همان طور که فشار خون بالا خطرناک است به کمبود آن نیز باید توجه کرد. اگر اعداد حدود ۹۰/۶۰ یا کمتر باشد افت فشار خون به وجود می‌آید.
این مرحله نیز خطرناک است چون نشان می دهد که بدن با کمبود اکسیژن و خون مواجه شده و قلب به درستی خون را پمپاژ نمی‌کند. بارداری، بیماری‌های قلبی، مصرف برخی داروهای خاص، کم خونی و … از دلایل این مسئله به شمار می آید.
افت فشار خون معمولا با بی حسی یا سرگیجه همراه است. در این شرایط حتما با دکترتان صحبت کرده تا بررسی کند از چه طریق می‌توان فشار خون را به حد نرمال رساند.
کدام مهم تر است، سیستول یا دیاستول؟
با افزایش سن تغییرات بسیاری مانند افزایش پلاکت‌ها یا تنگ شدن رگ‌های خونی در بدن به وجود می‌آید. این تغییرات نیز بر عوامل مختلفی مثل فشار خون تاثیر می‌گذارد و موجب بروز برخی بیماری‌ها و مشکلات جسمی می‌شود.
از بین این دو عدد، هر دو برای تشخیص فشار خون بالا مهم و موثر هستند اما مقدار سیستول بهتر می‌تواند میزان فشار خون و بیماری‌های قلبی و عروقی را مخصوصا در افراد ۵۰ سال به بالا که بیشتر در معرض این بیماری هستند نشان دهد. در نتیجه عدد اول( سیستول) از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
سیستول بالا، دیاستول نرمال
معمولا در افراد مسن این شرایط به وجود می آید که عدد سیستول فشار خون شان بالاتر از ۱۳۰ اما دیاستول در حد نرمال یا کمتر است؛ این وضعیت را فشار خون سیستولی می‌نامند که تنگ شدن عروق خونی یکی از دلایل بروز این نوع به شمار می آید. راه درمان آن نیز مانند انواع دیگر توسط رژیم، ورزش و دارو صورت می‌گیرد.
تنگی نفس در هنگام فعالیت‌های ورزشی، بی حسی و مشکل در بینایی را می‌توان از جمله بیماری‌ها و مشکلات فیزیکی نام برد که منشا آن‌ها این سبک از فشار خون است.
عوامل موثر در افزایش فشار خون
به طور کلی هر فردی می‌تواند به فشار خون بالا مبتلا شود اما برخی عوامل این احتمال را افزایش می‌دهند مانند:
- سن: با افزایش سن و رسیدن به دوره میانسالی این احتمال بیشتر می‌شود.
- جنس: قبل از ۵۵ سالگی آقایان شانس بیشتری در ابتلا به این بیماری خواهند داشت. برای بانوان نیز این بیماری بعد از یائسگی تشدید می‌شود.
- زمینه ارثی و ژنتیکی
- سابقه خانوادگی ابتلا به فشار خون
- مصرف برخی داروها
- افزایش وزن
- مصرف غذاهای نامناسب
خطرات فشارخون بالا
- بیماری‌های قلبی
- سکته مغزی و قلبی
- تورم شاهرگ‌ها
- بیماری‌های کلیوی
- کبد چرب
- دیابت
- بیماری شریان‌های خارجی
برخی علائم هشداردهنده
- سردرد شدید
- سرگیجه و خستگی
- مشکل در بینایی
- تنگی نفس
- ضربان قلب نامنظم
- احساس ضعف و بی حالی
کنترل فشار خون
تا اینجا مقاله تفسیر اعداد دستگاه فشار خون با معنا و مفهوم این اعداد، انواع فشار خون و سایر نکات آشنا شدید؛ اکنون ممکن است این سوال پیش بیاید که چه کاری باید انجام داد؟
اگر با خواندن این مقاله به این نتیجه رسیدید که جز افراد مبتلا به فشار خون بالا هستید، مطمئنا از این موضوع نگران خواهید شد اما خبر خوب این است که می‌توان از افزایش آن جلوگیری کرد و حتی تا حدودی فشار خون را به حد مناسب رساند. مهم ترین و اولین قدم این است که به دکتر مراجعه کرده و هر چه زودتر درمان را شروع کنید.
احتمالا یکی از کارهایی که دکترتان از شما می‌خواهد، چک کردن منظم میزان فشار خون است پس خرید فشارسنج دیجیتالی دومین قدمی است که باید انجام دهید.
با دستگاه‌های فشار خون دیجیتال می‌توانید به راحتی و در کمترین زمان فشار خون را اندازه بگیرید و حتی آن را ذخیره کرده و برای پزشکتان ارسال کنید. فشارسنج در انواع مختلفی وجود دارد؛ شما می‌توانید این کار را با استفاده از فشارسنج‌های عقربه ای نیز انجام دهید.
لزوم داشتن دستگاه فشار خون در خانه، حتی در صورتی که فشار خون مناسبی دارید، امر مهمی است که هر فردی برای پیشگیری از خطرات آتی بهتر است آن را رعایت کند.
تفاوت فشارخون در بانوان و آقایان
همه افراد با افزایش سن و رسیدن به دوره میانسالی احتمال مبتلا شدن به فشار خون بالا را خواهند داشت اما پیش از این دوران، بین ۳۰ تا ۵۰ سال، تفاوت‌هایی را در بین آقایان و بانوان می‌توان مشاهده کرد.
آقایان قبل از رسیدن به دوره میانسالی به دلیل استرس و مشغله‌های روزانه، حجم کاری زیاد و در نتیجه نداشتن وقت برای ورزش کردن، مصرف غذاهای مضر و نوشیدنی‌های الکلی و … بیشتر در معرض این بیماری قرار دارند.
در بانوان این امر کمی متفاوت خواهد بود. خانم‌ها تا قبل از دوران یائسگی از احتمال کمتری برای گرفتن فشار خون بالا برخوردار هستند اما بعد از این دوران، به دلیل کاهش ترشح هورمون استروژن احتمال آن افزایش می یابد. البته همان طور که قبلا بیان کردیم، سبک زندگی نامناسب مهم ترین عامل در بروز این بیماری می باشد.
| سن | زن | مرد |
| ۱۰ | ۱۱۱/۷۳ | ۱۱۲/۷۳ |
| ۱۱ | ۱۱۳/۷۳ | ۱۱۴/۷۳ |
| ۱۲ | ۱۱۵/۷۴ | ۱۱۶/۷۵ |
| ۱۳ | ۱۱۷/۷۵ | ۱۱۷/۷۶ |
| ۱۴ | ۱۲۰/۷۵ | ۱۱۹/۷۷ |
| ۱۵ | ۱۲۰/۷۶ | ۱۲۰/۷۸ |
| ۱۶ | ۱۲۰/۷۸ | ۱۲۰/۷۸ |
| ۱۷ | ۱۲۰/۸۰ | ۱۲۰/۷۸ |
| ۱۸ | ۱۲۰/۸۰ | ۱۲۰/۸۰ |
| ۱۹-۲۴ | ۱۲۰/۷۹ | ۱۲۰/۷۹ |
| ۲۵-۲۹ | ۱۲۰/۸۰ | ۱۲۱/۸۰ |
| ۳۰-۳۵ | ۱۲۲/۸۱ | ۱۲۳/۸۲ |
| ۳۶-۳۹ | ۱۲۳/۸۲ | ۱۲۴/۸۳ |
| ۴۰-۴۵ | ۱۲۴/۸۳ | ۱۲۵/۸۳ |
| ۴۶-۴۹ | ۱۲۶/۸۴ | ۱۲۷/۸۴ |
| ۵۰-۵۵ | ۱۲۹/۸۵ | ۱۲۸/۸۵ |
| ۵۶-۵۹ | ۱۳۰/۸۶ | ۱۳۱/۸۷ |
| ۶۰+ | ۱۳۴/۸۴ | ۱۳۵/۸۸ |
نکته: فشار خون هر فرد با توجه به سن، جنس، بیماری‌های خاص و داروهای مصرف شده متفاوت خواهد بود؛ ممکن است دکتر شما با توجه به شرایطی که دارید، فشار خون متفاوتی را برایتان مناسب بداند.
این نکات را به خاطر بسپارید.
- حتما تمام داروهایی که مصرف می‌کنید حتی ویتامین و مکمل‌ها را با دکترتان در میان بگذارید تا او بهتر بتواند دارو و روش درمان مناسب را تجویز کند.
- داروهای فشار خون را طبق دستور پزشک و در زمان مشخص مصرف کنید؛ برای مثال، اگر هر روز صبح پیش از صبحانه قرص می‌خورید ناگهان آن را تغییر ندهید.
- داروها را بیش از مقدار تجویز شده مصرف نکنید یا مصرف آن ها را به طور ناگهانی قطع نکنید تمامی این کارها در روند درمان شما تاثیر سویی خواهد داشت.
- اگر به هر دلیلی لازم است عمل جراحی داشته باشید، از دکترتان بپرسید که در آن روز مصرف قرص مانعی دارد یا خیر.
- به هنگام برخاستن از روی صندلی یا تخت، چند دقیقه بایستید و سپس حرکت کنید؛ این کار در به تعادل رسیدن فشار خون تان موثر است و از سرگیجه یا بی حسی در هنگام برخاستن جلوگیری می‌کند.
- ۳۰ دقیقه پیش از اندازه گیری فشار خون از مصرف نوشیدنی‌های کافئین دار، سیگار و ورزش کردن خودداری کنید.
راه‌های موثر جهت کاهش فشار خون
در مطالب این مقاله به کرات درباره تغییر سبک زندگی و اهمیت آن صحبت کردیم؛ خب چگونه این کار را انجام دهیم؟ در انتهای مقاله تفسیر اعداد دستگاه فشار خون برخی از این روش‌های موثر را معرفی می‌کنیم.
- وزن ایده آل داشته باشید
اگر افزایش وزن دارید در جهت کاهش آن اقدام کنید، مطمئنا می دانید که این کار چه فواید بی شماری دارد.
- از ورزش غافل نشوید
سعی کنید حداقل ۳۰ دقیقه در روز را به انجام فعالیت‌های ورزشی اختصاص دهید. پیاده روی یکی از بهترین ورزش‌هاست که مزایای بسیاری دارد. برای اینکار هم نیازی به ثبت نام در باشگاه‌های ورزشی ندارید؛ تنها کافی است به پارک نزدیک خانه‌تان بروید یا از تردمیل استفاده کنید.
- از رژیم غذایی مناسب استفاده کنید
مصرف غذاهای چرب، پرنمک و مضر را کاهش داده و به جای آن از سبزیجات، میوه، غلات و وعده‌های مناسب و مفید استفاده کنید. نوشیدنی‌های الکلی را کنار بگذارید. 
- سیگار را ترک کنید
هر چه زودتر این دشمن سلامتی را از زندگیتان حذف کنید.
- کمتر استرس داشته باشید
فعالیت‌هایی که در کاهش استرس و حفظ آرامش موثر هستند را انجام دهید. یوگا در این زمینه روش موثر و کمک کننده ای خواهد بود.
امیدواریم این مقاله اطلاعات کامل و جامعی در اختیارتان گذاشته باشد.
