تشخیص علت و راه درمان درد مفاصل

به نقل از مجله مهتاطب:

مفصل چیست؟

محلی که استخوان ها در کنار یکدیگر قرار گرفته اند را مفصل می گویند. نقش آن ها، علاوه بر حفاظت از استخوان، کمک به انجام حرکات شماست. هر گونه آسیبی که به مفاصل وارد شود، از جمله: بیماری و جراحات دیگر، می تواند در حرکت شما اختلال ایجاد کند و درد را به وجود بیاورد.

دلایل ایجاد درد در مفاصل

عوامل زیادی سبب ایجاد درد در مفاصل می شوند که از آن­ ها می توان به:

• استئوآرتریت
• رماتیسم
• نقرص
• در رفتگی
• پیچ خوردگی

این نوع از درد، میان مردم بسیار شایع است. طبق یک بررسی ملی، براورد شده است که حدود یک سوم بزرگسالان به درد مفصل دچار شده اند که شایع ترین آن، درد زانو و سپس درد شانه و درد کمر بوده است. درد مفصل می ­تواند برروی سلامت سایر نقاط بدن، از مچ پا گرفته تا شانه و سر، تاثیر گذار باشد. با افزایش سن، این اختلال،  شایع تر می ­شود. میزان درد از سطح خفیف تا مزمن و غیر قابل تحمل می تواند احساس شود. چنانچه میزان درد خفیف باشد، پس از گذشت چند هفته از بین می رود و اگر درد مزمن باشد ممکن است از چندین هفته تا چندین ماه درمان آن ادامه پیدا کند. درد و تورم مفاصل بر روی  کیفیت زندگی شما تاثیر گذار است. به هر دلیلی که شما به این درد گرفتار شده اید می توانید با مصرف دارو، فیزیوتراپی و درمان های دیگر آن را بهبود ببخشید.
پزشک در ابتدا سعی می کند که با هدف کاهش درد و تورم و همچنین حفظ عملکرد طبیعی مفاصل، علت ایجاد درد را تشخیص دهد و آن را درمان کند.

بیماری آرتروز (بیماری های مفصلی) چیست؟

در انتهای استخوانها غضروف های محافظی قرار دارند که مانند یک بالشتک عمل کرده و از ساییدگی استخوانها بهم جلوگیری می کنند. در اثر بیماری آرتروز یا (OA) غضروف درون مفصل (انتهای استخوانها) شروع به شکستن و تحلیل رفتن می کنند و با گذر زمان از بین می روند تا جایی که دیگر غضروفی وجود نداشته و استخوانها بهم ساییده می شوند و تغییر شکل می دهند. به همین دلیل آرتروز به بیماری “سایش” نیز شناخته می شود. آرتروز ممکن است در هر مفصلی ایجاد شود اما بیشتر در مفصل دست، زانو، پهلو و ستون فقرات مشاهده می شود.

انواع بیماری های مفصلی (آرتروز)
همان طور که می دانید بیماری های استخوانی متفاوتی وجود دارد که هر یک روش های درمانی مختلف و منحصر به خود را می طلبد. پزشک متخصص با توجه به اینکه با چه نوع مشکل مفصلی و استخوانی رو به رو هستید، روش درمانی مناسب شما را انتخاب می کند.
انواع بیماری های مفصلی رایج در بزرگسالان و کودکان عبارتند از:

 ۱) استئو آرتریت:

این نوع آرتروز شایع ترین نوع آرتروز است و با افزایش سن بیشتر می شود. استئوآرتریت زمانی رخ می دهد که غضروف محافظ مفصل به تدریج فرسوده می شود.

۲) آرتریت روماتوئید:

این نوع آرتروز یک بیماری خودایمنی است که باعث التهاب مفاصل می شود. آرتریت روماتوئید می تواند هر سنی را تحت تأثیر قرار دهد، اما بیشتر در زنان بین ۳۰ تا ۵۰ سال دیده می شود.
انواع بیماری های مفصلی از جمله آرتریت عامل اصلی ناتوانی در سراسر جهان به شمار می آیند. این بیماری که موجب تورم و حساس شدن یک یا چند مفصل در قسمت های مختلف بدن می شود، افراد بسیاری را در سراسر جهان درگیر کرده است. از علائم اولیه و اصلی این بیماری می توان به درد و سفتی مفاصل اشاره کرد که معمولا با افزایش سن بدتر می شود. در برخی از افراد، این بیماری می تواند به طیف گسترده ای از قسمت های بدن از جمله پوست، چشم، ریه، قلب و عروق خونی آسیب برساند. این اختلال زمانی رخ می دهد که سیستم ایمنی بدن به اشتباه بافت های دیگر را مورد حمله قرار داده و تخریب می کند. آرتریت روماتوئید پوشش اصلی مفاصل را تحت تاثیر قرار داده و موجب بروز تورم و درد در آن می شود. این مشکل در نهایت منجر به فرسایش استخوان و بدشکلی مفاصل می شود.

۳) آرتروز مفصلی:

آرتروز در بین انواع بیماری های مفصلی لقب شایع ترین نوع آرتریت را به خود اختصاص داده است. این بیماری نیز مانند تمام بیماری های التهابی مفاصل، با افزایش سن بیشتر می شود.

غضروفی که به طور معمول از مفصل محافظت می کند به مرور زمان از بین رفته و این موضوع باعث احساس سفتی و درد در مفاصل مختلف بخصوص به هنگام حرکت کردن می شود. معمولا افراد بالای ۵۰ سال در معرض این بیماری مزمن و پیش رونده قرار دارند و در این بین احتمال آسیب دیدگی زنان بیشتر از مردان است.

۴) روماتیسم مفصلی:

روماتیسم که یک بیماری التهابی است که می تواند باعث درد و تورم در مفاصل و سایر قسمت های بدن شود. روماتیسم یکی دیگر از انواع بیماری های مفصلی است که به دلیل اختلال در سیستم ایمنی بدن بروز می کند و پوشش مفاصل را تحت تأثیر قرار می دهد. در این بیماری سلول‌ های سیستم ایمنی که معمولاً به مفاصل تعلق ندارند به تعداد زیادی در مفاصل تجمع می ‌کنند کرده، باعث بروز التهاب و در نهایت آسیب و تخریب غضروف و استخوان می‌ شوند.

۵) اسپوندیلوآرتریت:

این اصطلاح که به عنوان اسپوندیلیت نیز شناخته می شود، در دسته انواع بیماری های مفصلی قرار دارد. اسپوندیلیت بیماری التهاب در ستون فقرات است که در نهایت می تواند منجر به هم جوشی ستون فقرات یا اسپوندیلیت آنکیلوزان در بدن فرد مبتلا شود.

۶) آرتریت روماتوئید جوانان (JIA):

JIA که به عنوان آرتریت روماتوئید نوجوانان نیز شناخته می شود، شایع ترین بیماری مزمن مفصل در کودکان به شمار می آید. در این بیماری نیز سیستم ایمنی کودک به بافت سالم بدن حمله کرده و آن را تخریب می کند.

التهاب ناشی از JIA ممکن است ماهیچه ها، مفاصل، رباط ها، اندام های داخلی و حتی چشم ها را تحت تاثیر قرار دهد. انواع بیماری های مفصلی از جمله آرتریت روماتوئید جوانان، روند رشد طبیعی کودک درگیر را تحت تاثیر قرار می دهد.
 

۷) لوپوس:

لوپوس نیز نوع دیگری از بیماری های خود ایمنی است که قسمت های مختلف بدن از جمله پوست، اندام ‌های داخلی، خون، مغز، قلب، استخوان‌ ها و مفاصل را تحت تأثیر قرار می‌ دهد. التهاب ناشی از لوپوس می تواند باعث آرتریت، به ویژه در دست، آرنج، پا، زانو و شانه شود.

۸) گوژپشتی: آرتروز گوژپشتی یا آرتروز ستون فقرات، که باعث درد و سفتی در ستون فقرات می شود.

۹) آرتروز اسپوندیلیت آنکیلوزان: که یک بیماری التهابی است که باعث سفتی و درد در ستون فقرات می شود.

راه های درمان درد مفاصل

۱) استراحت: استراحت دادن به مفصل آسیب دیده می تواند به کاهش التهاب و درد کمک کند.

۲) ورزش: ورزش منظم می تواند به تقویت عضلات اطراف مفصل، بهبود دامنه حرکتی و کاهش درد کمک کند.

۳) کاهش وزن: کاهش وزن می تواند فشار وارد بر مفاصل را کاهش دهد و علائم آرتروز را بهبود بخشد.

۴) درمان دارویی: داروهایی مانند داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) و استامینوفن می توانند به تسکین درد و التهاب کمک کنند.

۵) تزریقات مفصل: تزریقاتی مانند کورتیکواستروئیدها و اسید هیالورونیک می توانند به کاهش درد و التهاب مفصل کمک کنند.

۶) جراحی: جراحی ممکن است در موارد شدید آرتروز که سایر درمان ها موثر نبوده اند، در نظر گرفته شود. جراحی ممکن است شامل تعمیر غضروف آسیب دیده یا تعویض مفصل آسیب دیده با مفصل مصنوعی باشد.

۱) داروهای درمان درد مفاصل

۱) درد مفصلی متوسط تا مزمن:

برای دردهای مفصلی ( از حد متوسط تا مزمن ) که با التهاب نیز همراه هستند، استفاده از داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی که در زیر به آنها اشاره میکنیم می توانند مفید واقع شود:

• آسپرین
• ایبوپروفن ( ادویل، مورتین )
• سدیم ناپروکسن ( آلیو)

نسل جدیدی از انسایدها NSAIDs) ) تحت عنوان بازدارنده Cox-2 ( سلوکسیب ) نیز برای تسکین درد توصیه می شوند.
تمامی داروها به غیر از سلوکسیب، به دلیل افزایش خطر ابتلا به حمله ی قلبی، سکته ی مغزی و سایر بیماری های قلبی عروقی، از بازار حذف شده اند. از عوارض جانبی NSAID ها نیز می توان به افزایش احتمال خونریزی دستگاه گوارش اشاره کرد.

۲) درد مفصلی خفیف:

اگر درد شما خفیف و بدون التهاب باشد، استامینوفن ( تلینول) نیز مفید است. در صورت استفاده ی این دارو، از مصرف مشروبات الکلی خودداری کنید، زیرا موجب بروز بیماری های کبدی می شود. به علت وجود عوارض جانبی در داروهای مسکن شما باید در مصرف آن ها احتیاط کنید.

۳) درد مفاصل بصورت شدید و مزمن:

اگر درد شما مزمن استNSAID  ها ( مثل ناپروکسن، آسپرین و پروفن) و Cox-2  ها (سلوکسیب)، عملکرد  چندان موثری ندارند و پزشک متخصص باید داروهای قوی تری را برای شما تجویز کند. داروهای ضدافسردگی سبب خواب آلودگی می شوند، بنابراین بهتر است شما آن ها را تحت نظر پزشک  خود مصرف کنید. از عوارض جانبی دیگر آن ها می توان به ایجاد یبوست اشاره کرد  که با مصرف ملین ها این مشکل برطرف می شود.

سایر داروهایی که می توانند به کاهش درد کمک کنند :

• شل کننده عضلات برای درمان اسپاسم عضلانی (جهت افزایش بهبودی می تواند به همراه NSAID  ها مصرف شود)
• داروهای ضد افسردگی و ضد صرع ( هر دوی آن ها در سیگنال های احساس درد تداخل ایجاد می کنند )
• پماد موضعی: پماد کپسایسین ( حاوی عصاره­ ی فلفل تند ) می تواند دردهای مفصلی ناشی از آرتروز و شبیه آن را کاهش دهد. کپسایسین، ماده  P( کمک کننده به انتقال سیگنال درد ) را مسدود می­ کند و سبب ترشح  ماده ی شیمیایی اندورفین ( کاهش دهنده درد) در بدن می شود. از عوارض جانبی این پماد می توان به احساس سوزش و خارش در ناحیه مصرفی اشاره کرد. پماد موضعی دیگری که در درمان دردهای ناشی از آرتروز مورد استفاده قرار می گیرد، متیل سالیسیلات ( بن-گای) است.
• تزریق: پزشکان معمولا برای آن دسته از افرادی که با استفاده از پماد های موضعی موفق به کاهش درد نشده اند، تزریق مستقیم داروهای استروئیدی ( که معمولا با یک بی حس کننده موضعی همراه هستند) به مدت سه تا چهار ماه را توصیه می کنند. تزریق این نوع از داروها بیشتر به بیماران مبتلا به آرتروز،  بیماران مفصلی یا کسانی که به التهاب تاندون دچار هستند، توصیه می شود. اگرچه این داروها موثر واقع می شوند اما اثر بهبودی اکثر آنها موقتی است و اینکه ممکن است با عوارض جانبی همراه باشند. در صورت مصرف بیش از حد آن ها ممکن است به مفاصل خود آسیب جدی تری وارد شود.

• پیشنهادات دیگر:

۱) حذف مایع مفصلی ( غالبا با تزریق استروئیدی همراه است)
۲) تزریق هیالورنان (هیالورونیک اسید) ( یک نسخه مصنوعی از مایع میان مفصلی ) که اغلب برای درمان استئوآرتریت مورد استفاده قرار می گیرد.

بیشتر بخوانید:  بهترین قرص درمان آرتروز

۲) فیزیوتراپی برای کاهش درد مفاصل

شما به منظور تقویت ماهیچه ها و مفاصل، تثبیت موقعیت مفاصل و بهبود دامنه ی حرکتی  خود می توانید با یک فیزیوتراپ در ارتباط باشید. آن ها با به کارگیری روش هایی مانند اولتراسوند، القاء سرمایشی و گرمایشی، تحریک الکتریکی عصب و ماساژ، به حل مشکل شما کمک می کنند.
اگر شما دچار اضافه وزن هستید، کاهش وزن می تواند فشار وارده بر مفاصل شما را کاهش دهد. ورزش ( بدون رژیم غذایی) یکی از راهکارهای موثر در کاهش وزن است. اما توجه داشته باشید که مفاصل را بیش ازحد تحریک نکنید. شنا و دوچرخه سواری از جمله تمریناتی هستند که بدون اعمال فشار برروی مفاصل به بهبود شما کمک می کنند.

مراقبت های خانگی برای افراد مبتلا به دردهای مفصلی

شما می توانید دردهای جزئی مفاصل خود را با انجام ۵ راهکار ساده در منزل کاهش دهید. این روش به اختصار PRICE  خوانده می شود.

P: از مفصل خود، با استفاده از یک پوشش و آتل، محافظت کنید.
R: به مفاصل خود استراحت دهید به این معنی که از انجام فعالیت هایی که سبب تشدید درد می شوند، اجتناب کنید.
I: چندین بار در روز بر روی ناحیه ی آسیب دیده ، به مدت ۱۵ دقیقه، قراردهید.
C:  با استفاده از یک بافت کشی، مفاصل خود را ببندید.
E: مفصل خود را بالاتر از سطح قلب قرار دهید.

قرار دادن یخ بر روی مفصل می تواند از درد و التهاب آن بکاهد.
برای کاهش اسپاسم عضلانی در اطراف مفاصل از کمپلکس گرم برای چند دقیقه در طول روز استفاده کنید.
ممکن است پزشک برای کاهش درد و یا محدود کردن حرکات، به شما پیشنهاد کند که از آتل استفاده کنید.

توجه کنید که از قراردادن طولانی مدت مفصل در این حالت اجتناب کنید به این دلیل که سبب کاهش عملکرد مفاصل و به اصطلاح خشک شدن آن می شود.

درمان های جایگزین برای درمان درد مفاصل

تحقیقات نشان داده است که برخی مکمل ها مانند گلوکوزامین و کندروئیتین می توانند به منظور کاهش درد مفصلی و کمک به بهبود عملکرد آن موثر باشند. هر دوی این ها شامل مواد غضرفی هستند که موجب حفاظت از استخوان ها و بهبود عملکرد آن ها می شوند. این مکمل ها به شکل کپسول، قرص، پودر و مایع موجود می باشند. اگرچه  برای تمامی افراد ممکن است کارایی یکسانی نداشته باشند، اما امتحان کردن آن ها به دلیل اینکه عوارض جانبی قابل چشمگیری ندارند، بی ضرر است.

قرص گلوکوزامین کندروئیتین مکس فلکسان:

این قرص یکی از قرص های تقویت مفاصل گیاهی و ویتامینه است که دارای گلوکوزامین به مقدار ۵۰۰ میلی گرم و کندروئیتین به مقدار ۴۰۰ میلی گرم در هر قرص و همچنین ماده MSM، هیالورونیک اسید و ویتامین D3 می باشد که هر یک بر تقویت استخوان  و مفصا و کاهش درهای ناشی از این مناطق موثر می باشند. تاثیر این قرص و بر کاهش دردهای آتروز بسیار مناسب بوده و همچنین مقدار گلوکوزامین و کندروئیتین مناسبی دارد که تحت لیسانس شرکت فیشر از کشور بلژیک ساخته شده است.

فواید این قرص محصول:
✔️ رفع درد و ورم مفصل و استخوانها
✔️ بازسازی و ترمیم ساختمان مفاصل
✔️ درمان و پیشگیری از آرتروز
✔️ افزایش انعطاف پذیری مفاصل
✔️ درمان درد و خشکی مفاصل
✔️ درمان وپیشگیری از پوکی استخوان
✔️ افزایش عملکرد غضروف

نحوه مصرف: ترجیحا ۳ عدد قرص همراه غذا میل شود
توجه کنید که داروها را به درستی و مطابق دستورالعمل آن ها مصرف کنید. در صورت  افزایش شدت درد، مفاصل شما می توانند به صورت ناگهانی دچار تغییر شکل و یا التهاب  شوند و دیگر نمی توانید از آن ها استفاده کنید.

ترکیبات موثر بر تقویت مفاصل و کاهش درد مفاصل

۱) کندروئیتین: کندروئیتین می تواند علائم آرتروز را کاهش داده و درد های وحشتناک مفاصل را از بین ببرد. همچنین عملکرد آن ها را به طور چشم گیری بهبود بخشد. نکته قابل توجه عوارض جانبی این ماده است که از اغلب مواد مصرفی، کم تر است.

۲) کلاژن: در انتها مفاصل شما بافتی وجود دارد که موجب حرکت نرم استخوان ها در کنار یکدیگر خواهد شد. آن غضروف توسط کلاژن تشکیل شده و با مصرف قرص کلاژن می توانید به حرکت نرم تر استخوان ها نیز کمک کنید.

۳) زنجبیل: از زمان های گذشته، زنجبیل به دلیل خاصیت ضد التهابی خود در میان مردم مشهور بوده است. خاصیت ضد التهابی و آنتی اکسیدانی این‌ ماده، درد مفاصل را کاهش داده و زندگی راحت تری را به افراد مبتلا به آرتروز خواهد بخشید.

۴) زردچوبه: طبق تحقیقات اخیر، ماده ای در ادویه زردچوبه موجود است که موجب کاهش درد مفاصل می شود. مصرف زردچوبه می تواند درد را به طور موثری کاهش دهد. توجه داشته باشید که به کاهش درد کمک می کند و در بهبود غضروف نقشی ندارد.

۵) گلوکوزامین: این ماده به عنوان بلوک های ساختمان استخوان شما شناخته می شود. برای بهبود و محکم شدن مفاصل، توسط پزشکان تجویز شده و در اکثر مکمل های مناسب برای استخوان ها نیز وجود دارد.

یکی از راه های تقویت مفاصل، داشتن تغذیه مناسب می باشد. طبق تحقیقات شکل گرفته در سال های اخیر، مصرف مکمل ها نیز نمی توانند مانند تغذیه صحیح عمل کنند. بدن شما برای تقویت، بازسازی مفاصل و غضروف ها به سه ماده غذایی مهم احتیاج دارد.
۶) کلسیم: محصولات لبنی، منبع مناسبی برای دریافت کلسیم می باشند.
۷) ویتامین D: دریافت ویتامین دی از طریق غذا کمی دشوار است. در نتیجه با قرار گرفتن در مقابل نور خوشید آن را دریافت کنید.
۸) ویتامین :Kاین ویتامین را در سبزیجاتی که دارای برگ سبز می باشند می توانید پیدا کنید. همچنین غلات منابع مناسبی هستند.

مقالات مرتبط:

استفاده از کمربند طبی برای کاهش درد
علل بروز و راه درمان درد مفاصل
بهترین روش های کاهش مچ درد