به نقل از مجله سیب:
تزریق زیر جلدی چطور انجام میشود ؟ تزریق زیر جلدی (تزریق زیر پوستی) یک راه آسان برای استعمال دارو است که خیلی گران نیست. این روش برای داروهایی همچون انسولین که سرعت جذب پایینی دارند خیلی مناسب است. در این مقاله شما را با نحوه‌ی عملکرد آن آشنا خواهیم کرد. تزریق زیر جلدی یک اتفاق رایج در دنیای پزشکی است. دلیل این امر این است که خود بیمار می‌تواند از آن استفاده کند (همچون تزریق انسولین توسط بیماران مبتلا به دیابت). در این مقاله از اطلاعات پزشکی مجله سیب به بررسی این تزریق می پردازیم.
فهرست مطالب
تزریق زیر جلدی چطور انجام میشود؟
تزریق زیر جلدی به بافت زیر جلدی چربی تزریق میشود. به عبارت دیگر، در این نوع تزریق سوزن به لایه‌ی چربی که بین پوست و ماهیچه پیدا می‌کنیم، وارد میشود. این بافت حاوی رگ‌های خونی کمی است، به همین دلیل برای حجم کمی از دارو مناسب است.
علاوه بر این، متخصصان توصیه می‌کنند که داروی مورد استفاده باید جذب آهسته و مداومی داشته باشد. اگر چه به کار بردن این روش انجام تزریق زیر جلدی آسان است، اما باید نکات خاصی را در مورد این نوع تزریق به خاطر بسپارید. برای آشنایی با نحوه انجام تزریق زیر جلدی بهتر است ابتدا بدانید که این تزریق چیست و کجا می‌تواند زده شود.
تزریق زیر جلدی چیست؟
تزریق زیر جلدی اغلب با تزریق داخل جلدی اشتباه گرفته میشود. مورد دوم به تزریقی اشاره می‌کند که سوزن فقط در درم (لایه‌ی میانی پوست) نفوذ می‌کند.
همچون نوع زیر جلدی، این روش انجام تزریق زیر جلدی هم برای محصولاتی که به آرامی و موضعی جذب می‌شوند مناسب است. تفاوت بین هر دو در عمق و زاویه ای است که سوزن وارد میشود. در نوع داخل جلدی، سوزن با زاویه‌ی ۱۰ درجه (تقریبا موازی با پوست) وارد میشود.
با این حال، تزریق زیر جلدی نوعی از تزریق است که سوزن در بافت زیر جلدی نفوذ می‌کند. ما می‌توانیم این بافت را بین پوست و لایه‌ی عضلانی پیدا کنیم. این بافت همچنین با نام بافت چربی نیز شناخته میشود.
متخصصان از این قسمت برای استعمال دارو در حجم کم استفاده می‌کنند. در حقیقت، این مقدار دارو معمولا کمتر از ۱ میلی لیتر است، اگر چه گاهی می‌تواند تا ۲ میلی لیتر هم برسد. از آنجایی که این بافت دارای رگ‌های خونی اندکی است، بدن قادر است هر دارویی را به صورت تدریجی از این قسمت جذب کند.
این یکی از تفاوت‌های اصلی هنگام مقایسه‌ی این نوع تزریق با تزریق داخل وریدی است؛ تزریق داخل وریدی تاثیر سریع تری دارد. همچنین تزریق زیر جلدی ارزان تر است و استفاده از آن آسان تر است. یکی از موارد اصلی استفاده از تزریق زیر جلدی برای داروهایی است که فرد نمی‌تواند به صورت خوراکی آن‌ها را مصرف کند.
تزریق انسولین نمونه‌ی اصلی تزریق زیر جلدی است. هر بیمار نحوه‌ی تزریق انسولین را در خانه خود می‌آموزد.
نکاتی که قبل از تزریق زیر جلدی باید مد نظر داشته باشید
قبل از تزریق زیر جلدی، باید یک سری نکات را به خاطر بسپارید. برای مثال نباید داروهای تحریک کننده یا سوزش آور را تزریق کنید زیرا می‌توانند باعث ایجاد آبسه یا حتی نکروز بافت شوند.
بر خلاف سایر انواع تزریقات، بعد از وارد کردن سوزن باید هوا را به داخل ریه‌ها استنشاق کنید. این یک حالت است که معمولا به بررسی این که آیا در تزریق داخل وریدی، سوزن در محل درستی قرار گرفته است یا نه کمک می‌کند. با این حال، این تزریق می‌تواند منجر به ایجاد کبودی شود.
علاوه بر این، متخصصان توصیه می‌کنند که از ماساژ دادن ناحیه ای که در آن تزریق صورت گرفته است خودداری کنید. زیرا ماساژ می‌تواند باعث جذب سریع تر دارو توسط بدن شود، چیزی که ما در اینجا نمی‌خواهیم.
در صورت نیاز به انجام مداوم تزریقات زیر جلدی، بهتر است محل تزریق را تغییر دهید. به عنوان مثال، افرادی که دیابت دارند باید مدام محل تزریق انسولین را تغییر دهند. به این ترتیب می‌توان از ایجاد زخم جلوگیری کرد.
نواحی تزریق باید چند اینچ از هم فاصله داشته باشند. توصیه‌ی ما این است که برای تغییر محل تزریق انسولین، تزریق را به صورت دایره ای انجام دهید.
مواد لازم برای تزریق زیر جلدی
برای تزریق زیر جلدی، به مواد مختلفی نیاز دارید. اولین مورد سرنگ است. سرنگ شامل سه قسمت است: سوزن، مخزن و پیستون. سوزن قسمتی است که باید به پوست نفوذ کند، در حالی که مخزن محلی است که دارو در آن قرار می‌گیرد. پیستون به استخراج دارو از سرنگ کمک می‌کند.
سرنگ‌ها ممکن است کمی متفاوت باشند اما تمام آن‌ها دارای درجه بندی ای هستند که به شما کمک می‌کند تا متوجه شوید که از چند اونس (یا واحدهای بین المللی) مایع استفاده می‌کنید.
برای انجام تزریق زیر جلدی، باید هر بار از یک سوزن جدید استفاده کنید. اندازه‌ی سوزن باید مناسب باشد. هنگام دست زدن به سوزن یا سرنگ بهتر است از دستکش‌های یکبار مصرف استفاده کنید زیرا این امر خطر بروز عفونت را کاهش می‌دهد.
متخصصان توصیه می‌کنند که در خانه یک پارچه‌ی استریل داشته باشید تا تمام مواد را روی آن قرار دهید. همچنین داشتن الکل ضدعفونی کننده یا پد الکلی نیز ایده‌ی خوبی است.
سوزن تا کجا باید وارد بدن شود؟
تزریق زیر جلدی باید دارای عمق و زاویه‌ی مناسب باشد. می‌توانید آن را در زاویه‌ی ۹۰ درجه (قائمه) یا ۴۵ درجه وارد کنید. تا حد امکان باید آن را در زاویه‌ی ۹۰ درجه به کار ببرید و برای نواحی یا افرادی که بافت چربی کمی دارند باید تزریق را در زاویه‌ی ۴۵ درجه انجام دهید.
به یاد داشته باشید که همیشه لازم نیست پوست را قبل از تزریق تمیز کنید. این کار را فقط باید در مواردی انجام دهید که پوست به طور واضحی کثیف است.
همچنین باید سرنگ را قبل از پروسه آماده کنید. باید آن را با دست غالب خود (بین انگشت شست و انگشت اشاره) نگه دارید. با دست دیگر، باید قسمتی از پوست را بگیرید که می‌خواهید تزریق را در آنجا انجام دهید.
همچنین باید سوزن را با کمی فشار به داخل پوست وارد کنید. وقتی کاملا وارد شد، پیستون را فشار دهید تا دارو وارد بدن شما شود. پس از آن، باید در همان زاویه ای که سوزن را در پوست قرار دادید، آن را از روی پوست بردارید.
پس از اتمام این پروسه، می‌توانید دست دیگر را از روی پوست بردارید. ممکن است در محلی که تزریق کرده اید کمی خونریزی داشته باشید. در این شرایط، با یک پد پنبه ای کمی فشار وارد کنید یا حتی می‌توانید از گاز پانسمان استفاده کنید.
برخی از پروسه‌هایی که به بی حسی موضعی نیاز دارند از تزریق زیر جلدی برای اعمال بی حسی استفاده می‌کنند.
در چه قسمتی می‌توان تزریق زیر جلدی را انجام داد؟
می‌توانید تزریق زیر جلدی را در نواحی مختلفی از بدن خود انجام دهید. اکثرا این نوع تزریق روی شکم انجام میشود. باید سوزن را در فاصله‌ی ۲ اینچی از ناف قرار دهید و از نزدیک شدن بیش از حد آن به ناف جلوگیری کنید. همچنین باید از وارد کردن فشار به استخوان لگن خاصره یا دنده‌ها خودداری کنید.
ناحیه‌ی دیگری که می‌توانید تزریق زیر جلدی را در آن انجام دهید، پا است (خصوصا قسمت خارجی ران، بین زانو و لگن).
قسمت پایین کمر (درست بالای عضلات گلوتئال) ناحیه‌ی دیگری است که می‌توانید از این تزریق استفاده کنید. در این شرایط، باید اطمینان حاصل کنید که تزریق را زیر کمر و بالای خط فرضی ای که درست بالای عضلات گلوتئال قرار دارد انجام می‌دهید. در نهایت می‌توانید این تزریق را در بازو نیز انجام دهید.
یادگیری نحوه انجام تزریق زیر جلدی ، احتمال بروز خطر را کاهش می‌دهد
بنابراین به طور خلاصه، تزریق زیر جلدی نوعی از تزریق است که در بافت چربی بین پوست و ماهیچه انجام میشود. اغلب افراد از آن برای استعمال مقادیر کم دارو استفاده می‌کنند. این داروها، داروهایی هستند که به سرعت جذب آهسته و تدریجی نیاز دارند.
یکی از کاربردهای اصلی این نوع تزریق برای انسولین است. برای انجام صحیح این کار، توصیه می‌کنیم که محل تزریق را مدام تغییر دهید و مواد را به درستی آماده کنید. همچنین باید به بهترین نحو مواد را استریل و ضد عفونی کنید.
منابع
سوالات متداول در مورد تزریق زیر جلدی
تزریق زیر جلدی چیست؟
تزریق زیر جلدی (تزریق زیر پوستی) یک راه آسان برای استعمال دارو است که خیلی گران نیست. این روش برای داروهایی همچون انسولین که سرعت جذب پایینی دارند خیلی مناسب است.
نحوه تزریق آمپول زیر جلدی در بازو چطور است؟
تزریق آمپول زیر جلدی در بازو در قسمت‌های پشت یا کنار بازو انجام میشود.
آمپول زیر جلدی کجا تزریق میشود؟
آمپول زیر جلدی در نواحی مختلفی از بدن قابل انجام است. اکثرا این نوع تزریق روی شکم، پا خصوصا قسمت خارجی ران، بین زانو و لگن، قسمت پایین کمر و بازو قابل انجام است.
