بیماری های قلبی – عروقی و سکته های قلبی و مغزی – قسمت ششم: نارسایی قلبی (۱)

به نقل از مجله سیب:

بیماری های قلبی – عروقی و سکته های قلبی و مغزی: اولین علت مرگ در دنیا

قسمت ششم: نارسایی قلبی (۱)

نارسایی قلبی یکی از مشکلات شایع در بیماران قلبی می باشد که بر کیفیت زندگی آنها اثر بسیار نامطلوبی می گذارد. از آنجا که بسیاری از مردم از تعریف دقیق این بیماری آگاهی ندارند، در دو مقاله پیاپی به توضیح درباره این بیماری می پردازیم.

تعریف بیماری

نارسایی قلبی که در زبان پزشکی به Congestive Heart Failure (CHF) به معنای نارسایی احتقانی قلبی مشهور است، به این معناست که قلب نمی تواند خون کافی برای تامین نیازهای بدن را پمپ نموده و به سایر نقاط بدن بفرستد. در بعضی موارد قلب نمی تواند کاملا از خون پر شود، و در موارد دیگر نمی تواند خون را به خوبی به سمت سایر بافت ها پمپ کند. برخی افراد هم ممکن است هر دو مشکل را همزمان داشته باشند. نتیجه نهایی، نرسیدن خون کافی به بافت ها و نارسایی در عملکرد قلب می باشد. پس فردی که نارسایی قلبی دارد در خطر فوری ایستادن قلب و یا سکته قلبی قرار ندارد، ولی حتما نیاز دارد که تحت نظر پزشک متخصص قرار گیرد. این بیماری با بیماری عروق کرونری (Coronary Artery Disease) متفاوت است، زیرا در بیماری های عروق کرونری معمولا قلب مشکل زیادی ندارد، بلکه رگ های تغذیه کننده قلب دچار تنگی و انسداد شده اند، در حالیکه در نارسایی قلبی، ساختمان قلب دچار مشکل شده و کارایی آن کاهش یافته است. اگر نارسایی قلبی در سمت راست قلب اتفاق بیافتد، قلب نمی تواند خون کافی را به سمت ریه ها بفرستد تا اکسیژن جذب نمایند. در نارسایی سمت چپ، قلب نمی تواند خون را به سایر نقاط بدن بفرستد. در بسیاری از موارد نارسایی در هر دو سمت قلب اتفاق می افتد. در حدود ۷/ ۵ میلیون نفر در آمریکا از نارسایی قلبی رنج می برند.

دلایل ایجاد بیماری

هر عاملی که به بافت قلب و عضلات آن آسیب برساند و یا کار قلب را افزایش دهد، در طول زمان می تواند باعث کاهش توانایی عضلات قلب در پمپ کردن و رساندن خون به سراسر بدن گردد. تضعیف عضلات قلب همچنین باعث ترشح موادی به داخل جریان خون می گردد که مشکل نارسایی قلبی را تشدید می نماید. مهم ترین دلایل ایجاد نارسایی قلبی شامل بیماری های عروق کرونری، بالا بودن فشار خون، دیابت و سایر بیماری های قلبی مانند اشکالات دریچه های قلب یا روماتیسم قلبی می باشند. سایر عواملی که با درجه کمتری از اهمیت ممکن است به نارسایی قلبی بیانجامند شامل مصرف بیش از حد الکل و داروهای اعتیاد آور، بیماری تیروئید (پرکاری و کم کاری)، بیماری ایدز، مصرف خودسرانه و بیش از حد ویتامین E و درمان سرطان با اشعه و یا شیمی درمانی می باشند. اضافه وزن زیاد با افزایش کار قلب و سکته های وسیع قلبی با آسیب دائمی به عضلات قلب، می توانند باعث نارسایی قلبی گردند.

علائم و نشانه های بیماری

مهم ترین علائم اولیه نارسایی قلبی شامل تنگی نفس یا مشکل در تنفس، احساس خستگی و تورم پاها می باشند. باید توجه داشت که تورم پاها در بیماری های کلیوی نیز دیده می شود و تشحیص این دو علت از هم باید توسط پزشک صورت پذیرد. با پیشرفت نارسایی قلبی، مشکل بیمار تشدید گشته و به جای تنگی نفس در حالت فعالیت شدید، بیمار با فعالیت خفیف و یا در حالت استراحت نیز دچار تنگی نفس شده و ورم شکم و وریدهای گردنی نیز به ورم پاها اضافه می گردند. علت اصلی این عوارض این است که چون خون نمی تواند به خوبی از بافت ها و ریه ها به سمت قلب باز گردد، دچار سکون در وریدها می شود. این سکون و اختلال در بازگشت خون، باعث خروج بخشی از پلاسمای خون از وریدها به داخل بافت ها و تورم آنها می گردد. در ریه ها همین مشکل باعث اختلال در عملکرد آنها و احساس تنگی نفس می شود که به إدم ریوی (Pulmonary Edema) مشهور است. با پیشرفت بیماری، افراد حتی با دراز کشیدن نیز دچار تنگی نفس می گردند، که ناچار می شوند که از چند بالش استفاده نموده و در حالت نیمه نشسته بخوابند. سایر علائم به صورت سرفه مزمن، تکرر ادرار، ضربان سریع یا نامنظم قلب و افزایش سریع وزن به علت احتباس مایعات در بدن می باشند.

تاثیر نارسایی قلبی بر سایر ارگان ها

نارسایی قلبی ممکن است به دریچه های قلب آسیب زده و یا باعث اشکالات در چرخه الکتریکی قلب یا آریتمی گردد. نارسایی قلبی باعث نرسیدن خون کافی به کلیه ها شده و در درازمدت می تواند منجر به آسیب دائمی به کلیه ها، نیاز به دیالیز و حتی پیوند کلیه گردد. تجمع مایعات ناشی از نارسایی قلبی می تواند به کبد و ریه ها نیز آسیب دائمی وارد نماید.

در شماره آینده به تشخیص بیماری، درمان و سایر توصیه ها برای بیماران مبتلا به نارسایی قلبی می پردازیم.

منبع:

https://www.nhlbi.nih.gov/health-topics/heart-failure

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/heart-failure/symptoms-causes/syc-20373142