با مکان های زیبای ایران که برای بازدیدکنندگان غربی ممنوع است آشنا شوید

ایران به عنوان خاستگاه یکی از کهن ترین تمدن های جهان، دارای میراث فرهنگی، معماری تاریخی و گنجینه های کمیاب است. اما متاسفانه، به دلیل شرایط سیاسی فعلی و پاندمی، دیدن این مکان ها در دنیای واقعی یک رویای دور برای اکثر بازدیدکنندگان غربی باقی مانده است. دولت ایالات متحده هشدار «سفر نکنید» را برای ایران در نظر گرفته است، در حالی که دفتر امور خارجه مشترک المنافع و توسعه بریتانیا (FCDO) توصیه می‌ کند از همه سفرها به جز سفرهای ضروری به کل ایران خودداری کنید، به استثنای مناطق خاصی که سفر به آنها توصیه می‌شود. بنابراین در اینجا قفل مکان های باستانی خارق العاده ای را که در حال حاضر برای گردشگران غربی ممنوع است، باز می کنیم.

تخت جمشید، استان فارس

تخت جمشید، پایتخت امپراتوری هخامنشی، یکی از بزرگترین شهرهای جهان باستان و مشهورترین گنجینه فرهنگی ایران است. اما در حال حاضر، گردشگران غربی قادر به کاوش در مجموعه وسیع و قابل توجه آن از کاخ ها، دروازه ها، مقبره های پادشاهان، نقش برجسته ها و پلکان ها نیستند. این شاهکار معماری که توسط داریوش اول در سال ۵۱۸ قبل از میلاد تاسیس شد، از سنگ آهک در دامنه کوه رحمت در جنوب غربی ایران ساخته شد.

در کنار ستون های پرآذین تخت جمشید و نماهای تزئین شده بسیار آن، دروازه ملل (تصویر) یکی از معروف ترین دیدنی های این ویرانه است. کاخ‌های هخامنشی تخت جمشید بر روی تراس‌ های عظیم ساخته شده و با صخره‌ های بلند دارای نقش برجسته‌ تزئین شده‌ اند که ایرانیان باستان به آن شهرت دارند. این شهر بزرگ در سال ۳۲۱ قبل از میلاد در زمان داریوش سوم، توسط اسکندر مقدونی به آتش کشیده شد و بخش‌های زیادی از این مجموعه ویران شد. این اثر در ۵۰ کیلومتری شمال شرقی شهر شیراز قرار دارد.

نقش رستم، استان فارس

از جمله گنجینه‌ های باستانی خیره‌ کننده‌ ای که گردشگران غربی دیگر نمی‌ توانند از آن دیدن کنند، مقبره‌ های سنگی نقش رستم است. این گورستان باستانی امپراتوری هخامنشی در نزدیکی شهر شیراز واقع شده و در دل صخره هایی در بالای سطح زمین حفر شده است. گمان می رود که چهار مقبره عظیم مربوط به داریوش دوم، اردشیر اول، داریوش اول و خشایارشا یکم باشد.

نقش برجسته‌ های نفیس، نماهای بالای دهانه‌ های هر مقبره را تزئین می‌کند که قدمت آنها به قرن چهارم و پنجم قبل از میلاد باز می‌ گردد. در جای دیگر نقش برجسته سنگی حجاری شده در نمای کوه تراشیده شده است. این نقش برجسته‌ های تزئین شده توسط ساسانیان در قرن سوم پس از میلاد به یاد جنگ‌ های سلسله هخامنشی تراشیده شدند. نقش رستم علاوه بر اینکه گورستان سلطنتی بود، تا قرن هفتم به مرکز تشریفاتی مهم ساسانیان تبدیل شده بود.

کاروانسرای دِیر گچین، استان قم

این کاروانسرای باستانی وسیع که در مرکز دشت کویر در استان قم قرار دارد، احتمالا اولین بار در دوران ساسانی (۲۲۴–۶۵۱ پس از میلاد) در مسیر تجارت باستانی بین شهرهای ری و قم ساخته شده است. دیر گچین یکی از کاروانسراهای متعددی است که در کویرهای ایران یافت می‌ شوند، اما این یکی از بزرگترین و قدیمی‌ ترین آنهاست. این کاروانسرا در زمان سلسله صفویه (قرن ۱۶-۱۸) بازسازی شد، زمانی که کاروانسراها در امتداد جاده ابریشم شکوفا شدند تا پناهگاه مسافران و بازرگانان باشند. این بنای وسیع که در اطراف یک حیاط بزرگ قرار دارد، شامل مسجد، آسیاب سنگی، حمام، نمازخانه و دو چاه است.

قلعه گورتان، استان اصفهان

قلعه گورتان در کویر ورزنه در نزدیکی رودخانه زاینده رود در استان اصفهان قرار دارد و یکی از کهن‌ ترین قلعه‌ های کشور است. مجموعه ساختمان‌ های خشتی که شامل برج‌ های دیده بانی، دروازه‌ ها، مساجد، قلعه‌ ها و بازار می‌ شود، به نظر می‌ رسد مربوط به سال‌ های ۴۲۹-۴۳۹ پس از میلاد باشد.

از بقایای آفتاب خورده این قلعه گلی باستانی می توان به کبوترخانه، آب انبار، آسیاب و خانه های بسیاری اشاره کرد. این قلعه توسط ۱۴ برج کنگره دار محافظت می شود و دو دروازه باشکوه نیز دارد. به طور باور نکردنی، تعداد انگشت شماری از خانواده ها هنوز در این قلعه خشتی قدیمی زندگی می کنند.

ارگ بم، استان کرمان

هرگونه سفر به بم در جنوب شرقی ایران در نزدیکی مرز با پاکستان توسط دولت بریتانیا کاملا ممنوع شده است و یکی از خارق‌ العاده‌ ترین و باستانی‌ ترین شهرهای این کشور را در حال حاضر از دسترس مسافران این کشور دور می‌ کند. شهر قرون وسطایی ارگ بم که در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار دارد در داخل شهر بم قرار دارد و قدمت آن به قرن ششم قبل از میلاد و دوره هخامنشیان باز می گردد. این یکی از بزرگترین سازه های خشتی جهان است.

بیشتر ارگ باقیمانده امروزی در زمان سلسله ساسانیان (۲۲۴-۶۵۱ پس از میلاد) زمانی که این شهر واحه یک ایستگاه مهم در جاده ابریشم قدیم بود تاسیس شد که در امتداد لبه جنوبی فلات مرتفع ایران قرار داشت. زلزله بزرگ سال ۱۳۸۲ بخش اعظم ارگ بم را به همراه بخش هایی از شهر مدرن بم ویران کرد، اما گام های بزرگی برای بازسازی شهر قدیمی و حفظ هویت اصلی آن برداشته شده است.

گنبد کبود، استان آذربایجان شرقی

مرکز شهرستان مراغه در استان آذربایجان شرقی ایران، شهر مراغه دارای مکان های باستانی بسیاری از جمله گنبد کبود است که امروزه از دسترس بیشتر گردشگران بین المللی خارج است. یکی از سه مقبره بزرگ ساخته شده در اینجا، گنبد کبود دارای اتاقک آجری ده ضلعی با پایه سنگی و سرداب است. گویا این مقبره مادر هلاکو، فرمانروای مغول است که در قرن سیزدهم میلادی ایران را فتح کرد.

بیستون، استان کرمانشاه

یکی دیگر از سایت های یونسکو که در حال حاضر برای گردشگران غربی ممنوع است را می توان در کوه مقدس بیستون در کرمانشاه، در غرب ایران یافت. بقایای مهم باستان‌ شناسی بیستون که در امتداد یک مسیر تجاری باستانی قرار دارد، از دوران پیش از تاریخ تا دوره‌ های مادها، هخامنشیان، ساسانیان و ایلخانی را شامل می‌ شود. مهمترین اثر آن یک نقش برجسته در مقیاس بزرگ است که به دستور داریوش یکم در زمان رسیدن به تخت امپراتوری ایران در سال ۵۲۱ قبل از میلاد ساخته شد و پیروزی او بر دشمنانش را به تصویر می کشد.

چغازنبیل، استان خوزستان

چغازنبیل اولین نمونه از آثار تاریخی ایران است که در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده و بهترین نمونه از معماری عیلامی در جهان است. تمدن عیلام باستان قبل از شاهنشاهی هخامنشی در منتهی الیه غرب و جنوب غربی ایران حکومت می کرد و ویرانه های مجموعه کاخ آن و معبد نزدیک شوش بسیار چشمگیر است.

در قلب این مکان که تصور می‌ شود به عنوان شهری مقدس در حدود ۱۲۵۰ سال قبل از میلاد توسط پادشاه ایلامی اونتاش ناپیریشا ساخته شده است، یک زیگورات آجری قابل توجه (ساختار پلکانی مانند نمونه تمدن بین النهرین) قرار دارد. خدای اصلی مورد احترام در اینجا اینشوشیناک، یکی از خدایان اصلی مذهب عیلامی بود که هم به عنوان مکانی برای عبادت و هم برای دفن استفاده می شد.

شوشتر، استان خوزستان

سیستم هیدرولیکی تاریخی شوشتر با مجموعه‌ای از پل‌ ها، سرریزها و سدها، آسیاب‌ ها، آبشارهای آبی، کانال‌ ها و تونل‌ ها که توسط یونسکو به عنوان «شاهکار نابغه خلاق» توصیف می‌ شود، واقعا شگفت‌انگیز است. خاستگاه شهر باستانی و مستحکم شوشتر در دامنه کوه‌ های زاگرس قرار دارد و سیستم‌ های تصفیه آب چشمگیر آن را به قرن پنجم قبل از میلاد باز می گردد.

اما آنچه امروزه باقی مانده است بیشتر در زمان ساسانیان ساخته شده است که از شوشتر به عنوان پایتخت تابستانی خود استفاده می کردند. آنها تکنیک‌ های اولیه‌ ای را ساخته و گسترش دادند که برای هدایت آب تامین‌ شده از رودخانه کارون بین بخش‌ های مختلف شوشتر و شهرهای مجاور استفاده می‌ شد. به گفته یونسکو، سازندگان باستانی به احتمال زیاد تحت تاثیر سد و تونل پترا و مهندسی رومی بوده اند.

شهر قدیمی یزد، استان یزد

شهر کویری فریبنده و دورافتاده یزد در مرکز کشور نقطه عطف سفرهای بیشتر گردشگران غربی به ایران بود. این شهر یکی از قدیمی ترین شهرهای جهان و قلب فرهنگی دین زرتشتی است که بناهای تاریخی متعددی را در خود جای داده است. اینجاست که مقدس ترین مکان زرتشتیان، آتشکده را خواهید دید، جایی که گفته می شود آتش مرکزی از قرن پنجم در آن شعله ور بوده است و همچنین دخمه های شگفت انگیز که زمانی گورستانی باز در حومه شهر بوده است.

مرکز قدیمی جذاب شهر، که یک سایت میراث جهانی یونسکو است، با معماری سنتی خود مانند بادگیرها و مناطق زیرزمینی که برای کمک به مردم برای مقابله با گرمای شدید بیابان بوده شناخته می شود. از دیگر نقاط برجسته شهر میدان امیر چخماق، ساخته شده در قرن نهم و مسجد جامع یزد است که دارای بلندترین مناره های ایران است (تصویر).

مقبره اولجایتو، استان زنجان

مقبره باشکوه اولجایتو که اغلب گفته می شود تاج محل ایران است، قدمتش به قبل از شاهکار هند بر می گردد و نمونه ای نفیس از معماری ایرانی است. این بنای هشت ضلعی در طی ده سال از سال ۱۳۰۲ میلادی در شهر سلطانیه، پایتخت سلسله ایلخانیان ساخته شد که توسط مغولان تاسیس شده بود. گنبد فیروزه ای برجسته آن به عنوان بزرگترین گنبد آجری جهان شناخته می شود. این بنا یکی از میراث جهانی یونسکو ایران است.

قلعه رودخان، استان گیلان

قلعه رودخان در شمال یکی از باشکوه ترین قلعه های ایران است. این قلعه قرون وسطایی خشتی و سنگی با برج‌ های دیده‌ بانی بلند، دیوارها و طاق‌ های بلندش، توسط جنگل انبوه گیلان احاطه شده است، استانی که در امتداد دریای خزر قرار دارد و البته، جای تعجب نیست که هنوز پابرجاست. بیشتر این بنای مستحکم مربوط به دوران سلجوقیان (۱۰۳۷-۱۱۹۴) است که به این قلعه که برای اولین بار در دوره ساسانی (۲۲۴-۶۵۱ پس از میلاد) در این مکان ساخته شد، ضمایمی اضافه کرد. رسیدن به آنجا مستلزم پیاده روی در جنگل و بالا رفتن از صدها پله است.

پاسارگاد، استان فارس

پاسارگاد که توسط کورش بزرگ در قرن ششم قبل از میلاد تاسیس شد، یکی از قدیمی‌ ترین اقامتگاه‌ های پادشاهان هخامنشی است. از عجایب آن می‌ توان به یک ارگ که از قدیمی‌ ترین بقایای این مکان است اشاره کرد که به تل تخت نیز معروف است و مشرف به مجموعه کاخ می باشد. همچنین مقبره کورش بزرگ که یک سازه آهکی باشکوه (تصویر) است در این مکان قرار دارد.

در حالی که اینجا به اندازه کاخ‌ های داریوش اول در تخت جمشید الهام‌ بخش نیست، اما ویرانه‌ های منزوی آن با موقعیت‌ شان در دشتی خشک‌ شده پشت کوه، مطمئنا جذاب هستند. بقایای کاخ کورش، بینش های مهمی را در مورد شهر هخامنشی و شیوه زندگی ساکنان آن می دهد. کاخ بار عام (تصویر) بزرگترین و وسیع ترین ساختمان پاسارگاد است که برای جلسات و مناسبت‌ های رسمی مورد استفاده قرار می‌ گرفت.

ابیانه، استان اصفهان

ابیانه مجموعه ای از خانه های خشت و گلی قرمز رنگ با پنجره های مشبک متمایز و مسیرهای پرپیچ و خم است که به سمت پایین کوه کرکس امتداد می یابد و تصور می شود که قدمتی بیش از ۲۵۰۰ سال داشته باشد و یکی از قدیمی ترین روستاهای پابرجا در ایران است. روستاییان  زیادی در اینجا هنوز آداب و رسوم و زبان متمایز خود را حفظ کرده اند. آنها فارسی را با لهجه ای منحصربفرد صحبت می کنند و هنوز هم از برخی کلمات مربوط به دوران اشکانیان (۲۴۷ قبل از میلاد تا ۲۲۴ پس از میلاد) استفاده می کنند.

مسجد جامع، اصفهان

اصفهان که زمانی در قرن یازدهم و هفدهم میلادی به عنوان پایتخت ایران بود، دارای گنجینه ای از ثروت های تاریخی و فرهنگی است. یکی از زیباترین مکان های ثبت شده در میراث جهانی یونسکو، مسجد جامع در میدان نقش جهان است. این سازه با گنبدهای نفیس، حیاط بزرگ و ایوان های بی نظیر (تالارهای طاقدار) به عنوان نمونه اولیه از طرح های اسلامی مورد ستایش قرار می گیرد. این همچنین قدیمی ترین مسجد جمعه ایران است. این بنا توسط سلجوقیان در قرن یازدهم ساخته شد، اما در طول اعصار به آن اضافه شده و به روز شده است.

کندوان، استان آذربایجان شرقی

این روستای غارنشین باستانی در شمال غربی استان آذربایجان ایران با خانه‌ های چندلایه، کارگاه‌ ها، فروشگاه‌ ها و خیابان‌ های پیچ در پیچ که در عمق صخره‌ های آتشفشانی حفر شده‌اند، اغلب با کاپادوکیه در ترکیه مقایسه می‌ شود. بیش از ۷۰۰ سال است که چند صد نفر در این مجموعه قابل توجه زندگی و کار می کنند که در دامنه قله کوه سلطان داغی قرار دارد. گفته می شود که این مجموعه توسط افراد فراری از چنگیزخان و مغول های مهاجم ایجاد شده است.

قلعه راین، استان کرمان

این قلعه خشتی پس از ارگ بم از نظر مقیاس در رتبه دوم قرار دارد و منظره ای باشکوه را به وجود آورده است. قدمت قلعه راین که بر فراز تپه قرار دارد به دوره ساسانیان بر می‌ گردد و در امتداد یک مسیر تجاری مهم برای پادشاهی ساخته شده بود و ساکنان آن به دلیل صنایع دستی خود در منسوجات نفیس مشهور بودند. این قلعه با دیوارهای بلند و شکل مربعی خود تا ۱۵۰ سال پیش مسکونی بوده و چیدمان آن به مورخان چیزهای زیادی در مورد طبقات اجتماعی می گوید.

برج های آجری دو طبقه و ۱۵ برج دیده بانی به محافظت از ساکنان در برابر حملات کمک می کردند. در پشت استحکامات باشکوه آن، سه منطقه اصلی با دیوارها، برج ها و پله های بیشتری از هم جدا می شدند که شامل «خان نشین» (محل زندگی خان ها یا حاکمان)، «عیان نشین» (محل زندگی ثروتمندان) و عامه نشین (محل سکونت مردم عادی) بود. همچنین می توانید بقایای اصطبل ها، زورخانه و مساجد را ببینید.

قلعه بابک، استان آذربایجان شرقی

این بنای باشکوه ساسانی که به نام قلعه جاودانه یا انقلابی نیز شناخته می‌ شود، بر فراز پرتگاه یک کوه در جنگل ارسباران در نزدیکی کلیبر در شمال غربی ایران قرار دارد. گمان می‌ رود که این مکان سنگر بابک خرمدین، رهبر خرمدینان در آذربایجان بوده است، چرا که او از کشور در برابر مهاجمان عرب دفاع می‌ کرد. او از سال ۸۱۶ تا ۸۳۷ پس از میلاد این گروه را رهبری کرد و هنوز هم به عنوان یک قهرمان انقلابی در بخش‌ هایی از ایران و آذربایجان شناخته می‌ شود.

اگر روزی از این قلعه چشمگیر دیدن کردید، حتما کفش‌های پیاده‌ روی خود را بردارید، زیرا برای رسیدن به این مکان، به دو تا سه ساعت پیاده‌ روی در کوه‌ ها و در امتداد پله‌ های در حال زوال آن نیاز است. چشم انداز سر به فلک کشیده منطقه حفاظت شده ارسباران از موقعیت رفیع قلعه، ما را امیدوار می کند که روزی این کشور باورنکردنی بار دیگر مورد استقبال بازدیدکنندگان غربی قرار گیرد.

منبع: msn