اگزما چیست؟ | انواع و دلایل ایجاد اگزما

اگر اولین بار است که متوجه لکه­ های قرمز و خارش ­دار روی گونه ­ها، چانه یا قفسه­ ی سینه کودک خود شده ­­ایدو کودکتان خود را می­ خاراند و یا این دانه های خارش دار روی گردن، سطح داخلی آرنج ­ها یا پشت زانوهای خودتان ظاهر شده اند، شما با بیماری پوستی بنام “اگزما” روبرو هستید.
اگزما دقیقا چیست؟ چه افرادی و چرا به این بیماری مبتلا می ­شوند؟ آیا اگزما مدل های مختلفی دارد؟ برای درمان اگزما باید چه کاری انجام دهید؟
کسب اطلاعات بیشتر در مورد اینکه به کدام نوع اگزما مبتلا شده ­اید و چه عاملی موجب بروز آن شده است؛ بهترین نقطه ­ی شروع برای درمان و مدیریت بالینی اگزما  است؛ در این صورت اگزما زندگی روزمره شما را تحت تاثیر قرار نمی ­دهد.
خبر خوب این  که ما در مجله مهتاطب اینجا هستیم تا با تمام ابزارها و حمایتی که شما نیاز دارید- در هر مرحله همراهتان باشیم و به شما در راه شناخت و درمان اگزما کمک کنیم.

اگزما (درماتیت آتوپیک) چیست؟

اگزما که به عنوان “درماتیت آتوپیک” نیز شناخته می­شود؛ یک بیماری پوستی است که باعث خارش، قرمزی و التهاب(ورم) پوست می شود که معمولا در بین کودکان خردسال شایع است اما در هر سن دیگری نیز ممکن ایجاد شود. اگزما یک بیماری مزمن است یعنی بصورت طولانی مدت در بدن فرد وجود دارد و ممکن است پنهان باشد اما گاهی در اثر برخورد با عوامل محرک شعله ور می شود و روی پوست علائم خود را نشان میدهد.
مهمترین عامل ایجاد اگزما “ژنتیک” است اما اگزما مسری نیست و با تماس یا … سرایت نمیکند. اگزما میتواند پوست شما را تحریک کندو باعث خارش، سوزش و به دنبال آن زخم، عفونت و درد در ناحیه شود. عدم درمان اگزما میتواند باعث تشدید بیماری گردد و مناطق بیشتری از پوست شما را مبتلا کند.

دلایل ایجاد اگزما

همانطور که گفته شد اگزما می تواند به دلایل زیادی ایجاد شود؛ اما برخی از رایج ترین دلایل آن عبارتند از:

۱) سیستم ایمنی بدن: اگر سیستم ایمنی بدن شما ضعیف باشد، در زمان تماس با محرک های خارجی، بدن شما سیستم ایمنی را فعال می کند و ممکن است این موضوع باعث ایجاد التهاب روی سطح پوست شود و التهاب موجب ایجاد علائم اگزما روی پوست شما می گردد.

۲) مشکلات ژنتیکی: سابقه اگزما یا درماتیت در خانواده شما، احتمال ابتلای به این بیماری را بیشتر می کند.

۳) عوامل محیطی: عواملی مثل قرار گرفتن در معرض دود و آلاینده ها، استفاده از صابون های تند، برخی از محصولات مراقبت پوستی و لباس های پشمی باعث ایجاد خارش و التهاب می شوند. همچنین گرما و رطوبت می تواند این التهاب را شدید تر کند.

۴) شرایط عصبی: استرس، اضطراب و افسردگی از عوامل شعله ور شدن اگزما هستند.

علائم و نشانه های اگزما

علائم اگزما عبارتند از:

شما ممکن است تمام این علائم یا تنها چند مورد از آنها را داشته باشید. شما ممکن است تا حدی گرگرفتگی را تجربه کنید یا علائم شما به طور کامل از بین بروند. اما تنها راه برای اطلاع از اینکه واقعا اگزما دارید این است که به پزشک مراجعه کنید تا او پوست شما را بررسی کند و از علائمی که دارید سوال بپرسد.

مناطقی از بدن که دچار اگزما میشود

اگزما تنها در یک ناحیه ایجاد نمیشود. اگزما میتواند در هر نقطه از پوست شما ایجاد شود که شایعترین قسمتهای بدن که دچار اگزما میشوند شامل:

✔️ دور چشم
✔️ پشت دست
✔️ صورت
✔️ شکم
✔️ ساق دست و پا
✔️ سینه

عوامل و  محرک های پوستی موثر بر ایجاد اگزما

در زمینه تحریک پوست باید بدانید که از هر چیزی که میتواند باعث خرش و اذیت شدن پوست شما میشود حتما بپرهیزید.

✔️شوینده ها: شوینده های صابونی و خشن میتوانند ph پوست شما را بهم بزنند و چربی و رطوبت مورد نیاز پوست شما را نیز بگیرند. این موضع باعث خشکی و التهاب پوست و ضعیف شدن سد دفاعی پوست شما میگردد.

✔️مواد آرایشی نامناسب: محصولات مراقبت از پوست خود را بر اساس نوع پوستتان تهیه کنید. یعنی مخصوص پوست خشک حساس و تحریک پذیر باشند و ترکیباتی مانند پارابن، عطر، الکل در این محصولات نباشد.

✔️آب و هوای خشک و سرد: در برخی از افراد، تغییرات آب و هوایی (به خصوص هوای خشک زمستان) اگزما را تشدید می­کند.

✔️ گرما و تعریق
✔️ پارچه پشمی و خشن
✔️ گرد و غبار، گچ، رنگ و سایر موارد شیمیایی
✔️ دود سیگار و قلیان
✔️ عطر و ادکلن ها
✔️ سایر مواد شیمیایی محرک پوست

پزشکان متخصص آلرژی به صورت تخصصی آموزش دیده ­اند تا به شما کمک کنند اگزما را کنترل کنید؛ بنابراین می­توانید آنطور که می­خواهید زندگی کنید. همچنین اگر در مورد نوع مشکل پوستی خود دچار تردید هستید می توانید عکس واضحی از مشکل پوستی خود در واتساپ-ایتا-روبیکا شماره ۰۹۳۰۲۰۰۷۵۸۷ ارسال نمائید تا با مشاوران و همکاران داروساز ما در داروخانه اینترنتی مهتاطب شما را در تشخیص و نوع درمان راهنمایی کنند.

✔️ اگزما به خصوص در نوزادان شایع است و تقریبا ۱۰ تا ۲۰ درصد از کودکان اگزما دارند.
✔️ اگزما مسری نیست و اغلب ارثی است.
✔️ تقریبا ۶۰ درصد از افرادی که به اگزما مبتلا هستند تا ۱ سالگی علائم را تجربه می­کنند و ۳۰ درصد دیگر تا سن ۵ سالگی علائم را تجربه می­کنند.
✔️ کودکانی که در خانواده ­هایی متولد شده­ اند که سابقه­ ی بیماری­ های آلرژیک مانند آسم یا تب یونجه دارند؛ بیشتر از بقیه در معرض خطر ابتلا به اگزما قرار دارند.
✔️ آلرژی و حساسیت در بروز اگزما نقش دارد.
✔️ مطالعات نشان می­دهند که ۸۰ درصد از کودکان مبتلا به درماتیت آتوپیک (AD) در اواخر دوران کودکی خود به آسم یا رینیت آلرژیک مبتلا می­شوند.
✔️ در مورد شایع­ ترین علل اگزما و عوامل محرک آن مانند آلرژن­ ها و استرس، اطلاعات بیشتری کسب کنید.
✔️ در مورد چگونگی کنترل اگزما از طریق حمام کردن روزانه و استفاده از کرم مرطوب­ کننده، نکاتی را بیاموزید.
✔️ در مورد اینکه کدام مرطوب ­کننده موثرتر از بقیه است؛ اطلاعات بیشتری بدست آورید.

اگرچه در بیشتر کودکان به مرور علائم از بین می­روند؛ اما برای بزرگسالانی که از اگزما رنج می­برند، این یک وضعیت جدی است.
اگزما در بزرگسالان یک بیماری مزمن است که در آن نواحی متورم، قرمز و خارش­ داری روی پوست به وجود می­ آیند که ممکن است موجب گرگرفتگی شوند و ترشحاتی هم از آنها خارج شود.
اگزما بسیار شایع است و در بسیاری از موارد، قابل کنترل است. زندگی کردن با این بیماری ممکن است یک چالش مداوم باشد. کلمه ­ی اگزما از یک کلمه­ ی یونانی به معنای “جوشیدن و سرریز شدن” گرفته شده است که توصیف خوبی برای لکه­ های قرمز، ملتهب و خارش ­داری است که گاهی اوقات ترشحاتی از آنها خارج می­ شود. اگزما ممکن است خفیف، متوسط تا شدید باشد.
در بزرگسالان نواحی مختلف بدن از جمله صورت، دست­ها و حتی پلک­ ها ممکن است تحت تاثیر قرار بگیرند. خارش پوست بزرگسالان ممکن است غیر قابل تحمل باشد زیرا گرگرفتگی می­تواند بر روی پوست تمام بدن تاثیر بگذارد. درمان­ ها و داروهایی وجود دارد که می­توانند تا حدودی به کنترل خارش و درد ناشی از اگزما کمک کنند.

💥ابتلا به اگزما بعد از ۶۰ سالگی، غیر عادی است. اگر فردی بعد از ۶۰ سالگی به اگزما مبتلا شود؛ معمولا یک بیماری پزشکی زمین ه­ای جدی ­تر دارد و باید به پزشک مراجعه کند.

تجربه یک بیمار مبتلا به اگزما: اگزمای همراه با درد، اضطراب من را بیشتر کرد. این موضوع موجب افسردگی عمیق من شد و باعث شد من به خودکشی فکر کنم. به شوهرم می­گفتم: “دعا می­کنم که صبح از خواب بیدار نشوم”. همینطور که گریه می­کردم به مطب پزشک متخصص آلرژی رفتم که جانم را نجات داد؛ من خیلی به او بدهکار هستم. من همیشه طرفدار شماره ۱ او خواهم بود (گفته ­های جسیکا که به اگزما مبتلاست).

سن خاصی برای بروز اگزما وجود ندارد اما اگزما اغلب تا قبل از ۵ سالگی خود را نشان میدهد و ممکن است تا سال های نوجوانی و بزرگسالی ادامه یابد. اگزما در برخی افراد بصرت ناگهای شعله ور شده و بعد از مدتی از بین میرود. در برخی افرا نیز تا سالها علائم ادامه دارد.

در نوزادان و کودکان، ضایعات اگزما بیشتر روی صورت ایجاد می­ شوند (به خصوص گونه­ ها و چانه)؛ اما ممکن است در هر نقطه ­ای از بدن ظاهر شوند و علائم ممکن است در هر کودک با دیگری متفاوت باشد. در بیشتر مواقع، علائم اگزما با بزرگتر شدن کودک از بین می­ رود؛ با این وجود برخی از کودکان تا بزرگسالی هم اگزما دارند. بزرگسالان نیز می ­توانند به اگزما مبتلا شوند؛ حتی اگر هرگز در کودکی تجربه نداشته باشند.

اگزما نام گروهی از بیماری­ هایی است که موجب قرمز شدن پوست، خارش و ملتهب شدن آن می­ شوند. اگزما انواع مختلفی دارد:

۱) درماتیت آتوپیک: شکل رایجی از اگزما است. نوعی اگزمای مزمن و طولانی مدت و اغلب به علت واکنش بیش از حد سستم ایمنی به عوامل خارجی مثل آلرژنها رخ می دهد. اگزمای درماتیت آتوپیک باعث التهاب، خشکی و خارش پوست می شود. در حالی که در کودکان کوچک معمول است، می تواند در هر سنی رخ دهد.

۲) درماتیت سبوره ­ای: اگزمایی است که در قسمتهایی از بدن که دارای غده های چربی هستند مثل کف سر ، بینی و کمر رخ می دهد.در ایجاد این نوع اگزما، هورمون ها و مخمرها نقش بسزایی دارند. این اگزما با شوره های زیاد همراه است.

۳) درماتیت تماسی: در اثر تماس با یک عامل حساسیت زا مثل مواد شیمیایی، شوینده ها، لباس دانه های قرمز سوزش دار و گاهی تاول دار ایجاد می شود.

۴) اگزمای دیس هیدروتیک: در اثر استرس، آلرژی، مواد شیمیایی مثل فلز کبالت که معمولا با ایجاد تاول در انگشتان دست و پا مخصوصا در زنان ایجاد می شود.این نوع اگزما علاوه بر خارش و سوزش و قرمزی، درد و ترک پوستی هم بهمراه دارد.

۵) درماتیت استازی: با ایستادن بیش از حد این اگزما در بدن رخ می دهد. به این صورت که خون در رگهای پایین پا می ماندوتورم پا، خارش، درد و پوسته ریزی از علائم این نوع اگزماست که در پا رخ می دهد. این نوع اگزما به صورت تغییر رنگ پوست روی پاها ظاهر می شود که شبیه به وریدهای واریسی است.

۶) اگزما نامولار: به این نوع اگزما، اگزمای سکه ای نیز می گویند که درمان ان نیز کمی سختتر است. لکه ای قرمز همراه با خارش که به علت نیش حشره یا دمای هوا ایجاد می شود. اگزمای نومالار ضایعات کوچک و گردی را در سراسر بدن، به ویژه در بازوها و پاها ایجاد می‌کند.

۷) درماتیت اکفولیا تیوژنرالیزه: این اگزما را اریترودرمی نیز می گویند که در ان تورم و قرمزی در سر تا سر بدن رخ می دهد که پوسته پوسته شدن پوست را نیز بهمراه دارد.

۸) نورودرماتیت: این شکل از اگزما که اگزمای دیسکوئید نیز نامیده می شود، بر روی تکه های کوچک پوست تأثیر می گذارد. باعث خارش و پوسته پوسته شدن آنها می شود.

۹) درماتیت سبورئیک: این یک شکل التهابی اگزما است که روی پوست سر شما تأثیر می گذارد. مانند جوش در سر است.

خارش، سوزش و زخم های ناشی از اگزما آنقدر فرد را اذیت میکندکه حتی میتواند خواب فرد را مختل کند و فعالیت های روزانه فرد را تحت تاثیر خود قرار دهد.

عفونت پوستی، رگه های جدید روی پوست، چرک و عفونت و دلمه های زرد در اثر ترشح وخونریزی زخم اگزما از عوارض اگزما هستند.

زخم های به جا مانده از اگزما میتواند باعث به جا گذاشتن لک تیره روی پوست شود.

آسم و تب یونجه: اکثر افرادی که بیماری اگزمای پوستی دارند دچار آسم یا تب یونجه نیز میشوند.

✔️ منطقه ای که دچار اگزما شده است را لمس نکنید و نخارانید زیرا باعث فعالتر شدن سیستم عصبی شده و ممکن است دچار خارش مزمن شوید.

✔️ حداقل روزی ۲ بار با یک مرطوب کننده قوی مخصوص پوست خشک و حساس استفاده کنید و اجازه ندهید پوستتان خشک شود.

✔️ استحمام شما با آب ولرم باشد و از آب داغ استفاده نکنید. استحمام بیشتر از ۱۰ دقیقه زمان نبرد.

✔️ حتما روتین روزانه پوستی شما مخصوص پوست خشک و حساس باشد و فاقد عطرف الکل و پارابن باشد.

✔️ از لباسهای پشمی و زبر که باعث خارش و تحریک پوستتان میشود استفاده نکنید.

✔️ خشک کردن پوست را سریعا بعد از شستشو انجام دهید و از یک لوسیون بدن استفاده کنید.

اگزما یک اصطلاح عمومی برای توصیف التهاب پوست است. تمام انواع اگزما موجب خارش و قرمزی و بعضی از آن ها موجب تاول زدن، خارج شدن ترشحاتی از جوش ­ها یا پوسته پوسته شدن می شوند.
اگزما انواع مختلفی دارد. درماتیت آتوپیک، فرم شدید و مزمن (طولانی­ مدت) اگزما محسوب می ­شود. معمولا زمانی که علت ایجاد عارضه یک عامل خارجی باشد آتوپیک درماتیت و زمانی که علت خارجی نباشد یعنی آندوژن باشد اگزما می گویند.
اصطلاح درماتیت آتوپیک اغلب به جای اگزما به کار می­رود. با این حال، هر نوع اگزما از جمله درماتیت آتوپیک، محرک­ ها، علائم و درمان­ های مختلفی دارد. به همین دلیل مهم است که بدانید به کدام نوع یا انواع (از آنجا که یک شخص می­ تواند همزمان بیش از یک نوع اگزما داشته باشد) اگزما مبتلا هستید؛ در این صورت بهتر می­ توانید علائم آن را کنترل کنید.

اگزما مسری نیست. ممکن نیست شما از فرد دیگری بگیرید. در حالی که علت دقیق اگزما مشخص نیست؛ اما محققان می­ دانند ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی در بروز اگزما نقش دارند. هنگامی که یک تحریک­ کننده یا یک آلرژن، سیستم ایمنی را تحریک می­ کند؛ سلول­ های پوستی به درستی عمل نمی­ کنند زیرا باید موجب گر گرفتگی ناشی از اگزما شوند.

پزشک متخصص آلرژی ممکن است تست پوستی پریک را انجام دهد؛ در این تست پزشک مقداری از یک آلرژن رقیق شده را روی پوست بیمار قرار می­ دهد و با سوزن خراشی را در آن ناحیه ایجاد می­ کند. متخصص آلرژی حدودا ۱۵ دقیقه­ ی بعد ناحیه ­ی مورد آزمایش را مشاهده می­کند تا ببیند آیا تورم (کهیر) یا قرمزی (التهاب) ایجاد شده است یا خیر. این تست در بزرگسالان معمولا روی پشت یا ساعد و در کودکان روی پشت آنها انجام می­شود و چندین آلرژن به طور همزمان آزمایش می­شوند.
آموزش­های تخصصی یک متخصص آلرژی به بیماران کمک می­کند تا برنامه­ ی درمانی را برای بیماری خود تهیه کنند. هدف این آموزش­ها این است که شما تا جایی که می­ توانید به صورت عادی زندگی کنید. متخصص آلرژی، آلرژن ­های احتمالی که موجب بروز علائم اگزما در شما می­ شوند را شناسایی می­کند و برای کمک به تسکین علائم، راهکارهای درمانی را ارائه می­دهد.
۳۳ تا ۶۳ درصد از خردسالانی که به فرم متوسط تا شدید اگزما مبتلا هستند؛ آلرژی غذایی نیز دارند. اگر کودکان زیر ۵ سال که به فرم متوسط تا شدید اگزما مبتلا هستند؛ بعد از درمان هم همچنان علائم اگزما را نشان ­دهند؛ توصیه می­شود که از نظر آلرژی به شیر، تخم ­مرغ، بادام زمینی، گندم و سویا مورد ارزیابی قرار گیرند. هنگامی که کودک بعد از خوردن یک غذای خاص، به آن واکنش می­ دهد؛ توصیه می­شود قبلا کمی از غذا را به او بچشانید. متخصص آلرژی می­تواند به تشخیص نوع غذایی که موجب بروز آلرژی می­شود؛ کمک کند؛ بعد از تشخیص، باید آن غذا را از رژیم غذایی کودک حذف کنید.

دستورالعمل ­های اخیر نوزادانی که اگزمای شدید دارند یا به تخم­ مرغ آلرژی نشان می­دهند را در رده­ ی کودکانی که بالاترین خطر را برای ابتلا به آلرژی بادام زمینی دارند؛ قرار می­دهند. این نوزادان باید توسط یک متخصص آلرژی معاینه شوند و در صورتی که کاندید ابتلا به آلرژی بادام زمینی هستند؛ باید بین ۴-۶ ماهگی غذاهای حاوی بادام زمینی بخورند تا از بروز آلرژی به بادام زمینی جلوگیری شود.

خیر، هیچ درمان قطعی برای اگزما وجود ندارد؛ اما راهکارهایی برای کنترل علائم آن وجود دارد. بسته به سن بیمار و شدت اگزما، این درمان ­ها شامل داروهای بدون نسخه (OTC)، داروهای موضعی تجویزی، نور درمانی، سرکوب­ کننده­ های سیستم ایمنی و داروهای بیولوژیک است. بسیاری از افراد مبتلا به اگزما با درمان­ های طبیعی خاص و جایگزین موفق به تسکین علائم شده ­اند.

برای اکثر موارد اگزما، مدیریت گر گرفتگی ضایعات اگزما مبتنی بر این ۳ اصل است:
💠عوامل محرک اگزمای خود را بشناسید و از آن ها اجتناب کنید.
💠هر روز حمام کنید و از کرم مرطوب­ کننده استفاده نمایید.
💠به طور مداوم و بر اساس تجویز پزشک از داروهای بدون نسخه و داروهای تجویزی استفاده کنید.

اگزما یک بیماری مزمن است و علائم آن ممکن است مدتی تظاهر کنند و سپس از بین بروند. علائم این بیماری قابل تحمل هستند. در مورد پمادها یا کرم­ های موضعی که می­توانید آنها را روی پوست خود بمالید؛ با متخصص آلرژی خود مشورت کنید. شما همچنین می­توانید با مرطوب کردن مرتب پوست خود بعد از حمام، علائم اگزما را کنترل کنید؛ از عواملی که ممکن است موجب عود ضایعات شوند؛ دوری کنید (به عنوان مثال، دانه گرده یا شوره سر حیوانات)، از رطوبت زیاد اجتناب کنید، از صابون­های غیر عطری استفاده کنید و لباس­های گشاد و نرم و نخی بپوشید.

خیر. بسیاری از انواع دیگر بیماری ­های پوستی التهابی بخشی از خانواده­ ی اگزما هستند. یکی از این بیماری­ ها، درماتیت تماسی است که در اثر تماس مستقیم با موادی مانند لاتکس، شوینده­ ها، عطرها و تعداد دیگری از آلرژن­ها و موادی که فرد به آنها حساسیت نشان می­دهد؛ ایجاد می­شود.

در بسیاری از کودکان، شدت علائم اگزما کاهش می ­یابد یا حتی قبل از شروع مدرسه علائم ناپدید می­شوند. با این وجود، به سختی می­توانید فهمید در کدام یک از کودکان علائم اگزما بهبود پیدا می­ کنند و کدام یک از آنها تا دوران بزرگسالی علائم را نشان خواهند داد.
افرادی که از کودکی از اگزما رنج می­برند ممکن است همیشه پوستی خشک داشته باشند. اکثر کودکانی که تا دوران بزرگسالی علائم اگزما را نشان می­دهند؛ روش­ هایی برای برطرف کردن خشکی پوست خود پیدا می­کنند؛ از جمله استفاده از مرطوب­ کننده برای کمک به کنترل عود ضایعات.

بله. با وجود اینکه اکثر بیماران در دوران کودکی به اگزما مبتلا می­شوند؛ اما ممکن است در دوران بزرگسالی نیز تظاهر کند. علائم اگزما معمولا قبل از ۵ سالگی تظاهر می­ کنند؛ اما نوجوانان و بزرگسالان نیز می­توانند به این بیماری مبتلا شوند. به نظر می­رسد این بیماری در مناطق شهری و کشورهای توسعه ­یافته شایع­تر است و در تمام نژادها، مردان و زنان را به یک اندازه تحت تاثیر قرار می­ دهد. در هر صورت، اگزما مسری نیست. شما یا فرزندتان ممکن نیست از شخص دیگری اگزما بگیرید یا آن را به فرد دیگری انتقال دهید.

مجله داروخانه آنلاین مهتاطب  به عنوان مرجع تخصصی مقالات و اطلاعات زیبایی، سلامت، بهداشت و تغذیه همیشه می کوشد تا بهترین و به روز ترین اطلاعات را در زمینه های پزشکی و سلامتی در اختیار شما عزیزان قرار دهد.

📝مطالعه بیشتر:
درمان اگزمای دور چشم
درمان و ترمیم جای اگزما
کرم درمان اگزما
بهترین قرص های ضد حساسیت
پسوریازیس و درمان آن