به نقل از چطور:
بدن هر فرد از نظر اندازه و شکل با بدن دیگری متفاوت است. تیپ بدنی افراد پس از بلوغ مشخص می‌شود، اما ممکن است با توجه به میزان فعالیت، عادات غذایی، سبک زندگی و تغییرات هورمونی تغییر کند. در این مقاله انواع تیپ بدنی را بررسی می‌کنیم، پس همراهمان بمانید.
معنی تیپ بدنی چیست؟
تیپ بدنی هر فرد با توجه به توزیع چربی و عضله در بدنش مشخص می‌شود. برخی افراد قد کشیده و اندام لاغری دارند، در حالی که انحنای بدن سایرین بیشتر است. به همین شکل افزایش وزن برای برخی افراد دشوار است، در حالی که سایرین به‌سختی وزن کم می‌کنند.
انواع تیپ بدنی مردان
در دهه ۴۰ میلادی، روان‌شناسی به‌اسم ویلیام اچ. شلدون مفهوم انواع تیپ های بدنی یا سوماتوتیپ‌ها را مطرح کرد. برخی افراد فکر می‌کنند این نوع دسته‌بندی فقط مختص مردان است، اما می‌توان با توجه به آن انواع تیپ بدنی خانم ها را نیز تعریف کرد. بر اساس این دسته‌بندی تیپ‌های بدنی، با توجه به میزان لاغری فرد یا سهولت ذخیره چربی در بدن، افراد در ۳ دسته متفاوت قرار می‌گیرند.
۱. تیپ بدنی اکتومورف
افرادی با این تیپ بدنی ظاهری لاغر و کشیده دارند و حجم چربی و عضله آنها کمتر است و به‌سختی می‌توانند وزن اضافه کنند. آنها حتی ممکن است غذای زیادی بخورند اما ظاهرشان تغییر نکند و اغلب افزایش وزن برایشان بزرگ‌ترین هدف در زندگی است. مدل‌های دنیای مد تیپ بدنی اکتومورف دارند.
۲. تیپ بدنی آندومورف
تیپ بدنی اندومورف در افرادی دیده می‌شود که ذخیره چربی و عضله بیشتری دارند و راحت وزن اضافه می‌کنند. بااینحال آنها همیشه اضافه‌وزن ندارند. حتی اگر فردی با این تیپ بدنی وزن اضافه کند، ممکن است همچنان لاغرتر از واقعیت به نظر برسد.
اندومورف بودن به این معنا نیست که محکوم به ضعیف‌بودنید. شما همچنان می‌توانید کاملا قوی به نظر برسید و مانند افراد بزرگ‌تر و عضلانی‌تر سالم باشید و اندام متناسبی داشته باشید. اما اگر می‌خواهید وزن خود را افزایش دهید، باید بیشتر از قبل غذا بخورید. مریلین مونرو و بازیکنان مهاجم فوتبال آمریکایی نمونه افرادی با تیپ بدنی آندومورف هستند.
۳. تیپ بدنی مزومورف
افراد ورزشکار و قوی چنین تیپ بدنی دارند. آنها اضافه‌وزن یا کمبود وزن ندارند. افرادی که مزومورف هستند راحت‌تر از دو تیپ دیگر می‌توانند به فرم بدنی خوب برسند. عضله‌سازی و چربی‌سوزی برای این تیپ افراد نسبتا ساده است. شناگران و بازیکنان والیبال جزو این دسته هستند.
انواع تیپ بدنی ترکیبی
۱. اکتو مزومورف
این تیپ بدنی به‌خصوص در دنیای ورزشکاران دیده می‌شود که بدن‌هایی زیبا و تحسین‌برانگیز دارند. در حقیقت زنان و مردان با تیپ بدنی اکتومزومورف تناسب اندام دارند. این افراد لاغر و چابک هستند و بدنی عضلانی دارند. نیم‌تنه آنها نیز به‌شکل حرف V انگلیسی است و پاها و بازوهای قوی (نه حجیم) دارند.
۲. مزو اندومورف
در بین انواع تیپ بدنی ترکیبی، مزو اندومورف شایع‌ترین است. بسیاری از بدنسازان و ورزشکاران ورزش‌هایی که برخورد بدن در آنها رایج است (مانند فوتبال) این تیپ بدنی را دارند. مشخصات این فرم بدنی بازوها و پاهای قطور و قفسه سینه پهن است. بدن این افراد آب و یک لایه چربی را بالای عضلاتشان حفظ می‌کند.
۳. اکتو اندومورف
معمولا این ترکیب بدنی اکتسابی است، یعنی کسی با ترکیب بدنی اکتومورف به‌سبب تغذیه نامناسب، بی‌تحرکی یا ترکیبی از این دو چربی زیادی به بدنش اضافه کرده است. این افراد معمولا دست‌وپاهای گوشتی کشیده و استخوان‌بندی ریزی دارند و میان‌تنه‌شان نرم و سینه‌هایشان افتاده است.
انواع تیپ بدنی خانم ها
حجم چربی بدن زنان بیشتر از مردان است. بدن آنها همچنین به‌علت داشتن لگن پهن‌تر، و سینه و باسن و ران‌های بزرگ‌تر انحنای بیشتری دارد. در ادامه، انواع تیپ بدنی خانم ها را بررسی کرده‌ایم.
۱. مثلثی یا گلابی‌شکل
شانه افرادی با این تیپ بدنی از لگنشان باریک‌تر است. بیشترین توزیع وزن این افراد در بخش باسن، ران‌ها و لگن است.
۲. مثلث معکوس
زمانی که نیمه پایینی بدن کوچک‌تر از نیمه بالایی است و شانه‌ها از لگن عرض بیشتری دارند، نوع تیپ بدنی مثلث معکوس است. افراد با این تیپ بدنی در قسمت بالایی بدن و نواحی شکم وزن اضافه می‌کنند. آنها همچنین قفسه سینه بزرگ‌تر و لگن باریک دارند.
۳. مستطیلی
عرض لگن و شانه این افراد یکسان است و دور کمر آنها کوچک و نسبتا هم‌اندازه سایر قسمت‌های بدنشان است.
۴. ساعت شنی
زمانی که نیمه بالایی و پایینی بدن عرض یکسانی داشته باشد، فرم بدن ساعت شنی است. کمر این افراد از قفسه سینه و لگنشان کوچک‌تر است.
۵. بیضی یا سیبی‌شکل
یکی دیگر از انواع تیپ بدنی بیضی یا سیبی‌شکل است. در این فرم بدن، نیمه‌های پایینی و بالایی بدن باریک‌اند. افراد با این تیپ بدنی، در قسمت شکم و قفسه سینه وزن اضافه می‌کنند و پاهای باریک دارند.
چه عواملی شکل بدن را مشخص می‌کنند؟
- ژنتیک؛
- جنسیت؛
- سن؛
- رژیم غذایی؛
- میزان فعالیت بدنی.
تغییر میزان فعالیت بدنی و رژیم غذایی ممکن است روی شکل بدن فرد اثر بگذارد. مثلا اگر فردی تیپ اکتومورف دارد و می‌خواهد وزن اضافه کند، با وجود نیاز به تلاش بیشتر می‌تواند با رعایت یک رژیم غذایی مناسب و برنامه منظم ورزشی به این هدف برسد.
چطور تصویر ذهنی بهتری از بدن خود بسازیم؟
گاهی افراد از شکل بدن خود رضایت ندارند. مثلا فردی که بدن او انحنای بیشتری دارد، آرزو می‌کند که بدن مستطیلی‌شکل داشته باشد یا برعکس. شبکه‌های اجتماعی مخصوصا باعث شده‌اند که افراد دنبال شکل یا تیپ بدنی ایدئال باشند، اما در واقع چنین چیزی وجود ندارد و سلامت جسم مهم‌ترین چیزی است که باید به آن توجه کنید.
اگر می‌خواهید تصور بهتری از ظاهر بدن خود داشته باشید، این نکات را در نظر بگیرید:
- به یاد داشته باشید که زیبایی الزاما ظاهری نیست.
- با افرادی معاشرت کنید که ذهنیت مثبت دارند.
- از خودانتقادی پرهیز کنید.
- لباس‌های راحت بپوشید که اعتماد‌به‌نفس شما را افزایش دهند.
- کمتر تحت‌تأثیر ظاهر افراد در شبکه‌های اجتماعی قرار بگیرید، چون اکثر اوقات واقعیت را نشان نمی‌دهند.
مهم است به این باور برسید که هر بدنی با هر شکلی زیبا و متفاوت است و ظاهر بدن هر فرد فقط تا حدی او را توصیف می‌کند. در صورت ابتلا به اختلال خودزشت انگاری حتما از متخصص کمک بگیرید.
چطور تیپ بدنی خود را تشخیص دهیم؟
در ادامه، تستی برای تشخیص تیپ بدنی نوشته‌ایم که شامل سؤالات سه‌گزینه‌ای است. یادداشت کنید که جوابتان چند بار الف، ب یا ج بوده است. اگر اکثر پاسخ‌های شما الف باشند، تیپ بدنی شما اکتومورف است و اگر بیشتر از همه گزینه ب یا ج را انتخاب کرده‌اید، به‌ترتیب مزومورف یا آندومورف هستید.
اگر تعداد پاسخ‌هایتان برای ۲ گزینه نسبتا یکسان است، مثلا ۵ و ۵ یا حتی ۶ و ۴، احتمالا تیپ بدنی ترکیبی دارید. مثلا اگر پاسخ‌هایتان بین گزینه‌های الف و ب تقسیم شده باشند، تیپ بدنی اکتو مزومورف دارید و اگر گزینه ب و ج را تقریبا برابر انتخاب کرده باشید، مزو اندومورف هستید. تعداد پاسخ‌های برابر یا تقریبا برابر بین دو گزینه الف و ج نیز نشان می‌دهد که تیپ بدنی اکتو اندومورف دارید.
تست تیپ بدنی
۱. وقتی در آینه به بدن خود نگاه می‌کنید، کدام یک از بخش‌های زیر برجسته‌ترین به نظر می‌رسند؟
الف) استخوان
ب) عضله
ج) چربی
۲. شانه‌هایتان در مقایسه با باسنتان چطورند؟
الف) عرض شانه‌هایم از باسنم کمتر است.
ب) عرض آنها تقریبا به‌اندازه باسنم است.
ج) عرض شانه‌هایم از باسنم بیشتر است.
۳. کدام‌یک از اشیای زیر بیشتر شبیه بدن شما هستند؟
الف) مداد
ب) ساعت شنی
ج) گلابی
۴. اگر یک مچ دست خود را با انگشت میانه و شست دست دیگرتان بگیرید:
الف) انگشت میانه و شستم اندکی روی هم قرار می‌گیرند.
ب) انگشت میانه و شستم به‌سختی به هم می‌رسند.
ج) انگشت میانه و شستم به هم نمی‌رسند.
۵. اگر بخواهید وزن خود را افزایش دهید، کدام جمله تلاشتان را بهتر توصیف می‌کند؟
الف) افزایش عضله یا چربی بدنی برای من سخت است.
ب) به‌راحتی می‌توانم وزن کم یا اضافه کنم.
ج) افزایش وزن برای من راحت است، اما به‌سختی می‌توانم وزن کم کنم.
۶. در نوجوانی یا جوانی که کامل قد کشیده بودید، چه ظاهری داشتید؟
الف) بدنم کشیده و لاغر به نظر می‌رسید.
ب) بدنم قوی و توپر به نظر می‌رسید.
ج) بدنم تنومند و نرم به نظر می‌رسید.
۷. اگر منظم ورزش کنید و سپس چند ماه ورزش نکنید، چه اتفاقی برای بدنتان می‌افتد؟
الف) سریعا از حجم عضلات بدنم کم می‌شود.
ب) بدنم تغییر چندانی نخواهد کرد.
ج) بدنم خیلی نرم می‌شود و حتی ممکن است وزن زیاد کنم.
۸. وقتی شلوار جین چسبان می‌بپوشید، کجای بدنتان بیشتر به شلوار می‌چسبد؟
الف) اصلا نمی‌چسبد و حتما باید از کمربند استفاده کنم.
ب) ران‌های عضلانی‌ام به شلوار می‌چسبند و کمی پوشیدنش را سخت می‌کنند.
ج) شلوار به شکم یا باسنم می‌چسبد.
۹. وقتی غذایی با کربوهیدرات فراوان می‌خورید (مثلا یک بشقاب پاستا یا چندین برش پیتزا)، بعد از آن چه احساسی دارید؟
الف) مانند همیشه‌ام و مشکلی ندارم.
ب) در کل احساس خوبی دارم، اما احساس می‌کنم عضلات شکمم خیلی سفت هستند یا شکمم پر است.
ج) اکثر اوقات چند ساعت پس از آن احساس خستگی یا نفخ می‌کنم.
۱۰. استخوان‌بندی شما چطور است؟
الف) استخوان‌بندی ریزی دارم.
ب) استخوان‌بندی متوسطی دارم.
ج) استخوان‌بندی نسبتا درشتی دارم.
جمع‌بندی
بدن هرکسی منحصربه‌فرد است. بااینحال می‌توان افراد را از نظر شکل بدن در دسته‌های گوناگون قرار داد. اکتومورف، آندومورف و مزومورف انواع تیپ بدنی هستند که هرکدام ویژگی‌های خاص خود را دارند. متأسفانه گاهی برخی افراد از شکل بدن خود راضی نیستند که در چنین شرایطی باید حتما به متخصص مراجعه کنند و خودسرانه رژیم غذایی‌شان را تغییر ندهند.
شما بگویید
کدام‌یک از انواع تیپ بدنی که در این مقاله معرفی کردیم، بهتر شما را توصیف می‌کند؟ نظر خود را با ما و سایر کاربران به اشتراک بگذارید. همچنین اگر این مطلب برایتان مفید بود، می‌توانید آن را برای دوستان خود نیز ارسال کنید.
