دبیر حیطه همگرایی در علوم پایه در شانزدهمین المپیاد علمی دانشجویان علوم پزشکی کشور، المپیاد علمی دانشجویان را فرصتی برای اصلاح نگاه و تفکر علمی دانشجویان و تمرین برای تولید علم دانست.
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از معاونت آموزشی وزارت بهداشت، دکتر غلامرضا اصغری به معرفی ویژگی های این حیطه در شانزدهمین المپیاد علمی دانشجویان علوم پزشکی پرداخت و گفت: حیطه همگرایی در علوم پایه، به فرآیندهای تفکر علمی و چگونگی تولید علم می پردازد. در این حیطه دانشجویان یاد می گیرند برای تبدیل ایده به محصول علمی، چه فرآیندی را طی کنند. به عبارت بهتر، مهارت های تفکر علمی در این حیطه آموزش داده می شود.
وی، علوم پایه را بستری برای سایر رشته ها در حوزه پزشکی خواند و تصریح کرد: مبانی علمی تمامی روش های درمانی بر بستر علوم پایه استوار است؛ از این رو توسعه در علوم پایه موجب توسعه در بالین و روش های درمانی می شود. دانشجویان در این حیطه یاد می گیرند که داده های علوم پایه چگونه خلق می شوند و نگاه و نگرش یک محقق به پیرامون خود چیست. برای شکل گیری این نگاه نقادانه و تفکر سیستماتیک به محیط پیرامون، توانمندی هایی لازم است تا دانشجویان بتوانند از این طریق به محصول علمی برسند.
دبیر حیطه همگرایی در علوم پایه، المپیاد علمی دانشجویان را فرصتی برای اصلاح نگاه و تفکر دانشجویان و تمرین برای تولید علم دانست و افزود: در حیطه علوم پایه پزشکی، دانشجویان مهارت های تفکر علمی را کسب می کنند و توانمند می شوند تا به محیط پیرامونی نگاه علمی داشته باشند و بتوانند میان علم و شبه علم تفاوت قائل شوند چرا که حوزه سلامت حوزه حساسی است و درمانگران باید بر اساس مبانی علمی با موضوعات برخورد کنند.
اصغری، سپس به مراحل مختلف تولیدات علمی اشاره کرد و افزود: در فرآیندهای علمی، مراحلی طی می شود که اگر نباشد، منتهی به تولید علم نمی شود. نخستین مرحله «ترسیم نقشه مفهومی» از موضوع است به گونه ای که دانشجویان بتوانند داده های تولید شده پیش از خود را جمع آوری کنند، جایگاه خود در وضع موجود را بیابند و به عبارتی تحلیل درستی از وضع موجود داشته باشند. پس از آن باید فرضیه سازی کنند و توانمندی طرح سوال درست را داشته باشند.
وی مرحله بعدی را طراحی متد و روش علمی برای مطالعه عنوان کرد و گفت: در این مرحله یاد می گیرند که چگونه مطالعه را پیش ببرند تا بتوان یک سوال و فرضیه را تایید و یا رد کرد. در ادامه داده ها و یافته های علمی ایجاد می شود. سپس دانشجو یاد می گیرد که چگونه یافته های علمی را تحلیل و آنالیز منطقی کند و توانمندی تحلیل داده داشته باشد. اینگونه علم و دانش جدید خلق می شود.
دبیر حیطه همگرایی در علوم پایه، با بیان اینکه «هرگاه تمامی این فرآیند ها طی شود، می توان ادعا کرد که خروجی، علمی است»، خاطر نشان کرد: علم در عرض یک شب و تنها با طرح یک سوال و فرضیه حاصل نمی شود. اینکه دانشجویان تمایز میان علم و شبه علم را یادبگیرند بسیار اهمیت دارد. در واقع در این حیطه دانشجویان توانمندی تفکر علمی را آموزش می بینند.
اصغری، موضوع و بهانه تمرین این دوره از المپیاد را «آترواسکلروزیس» عنوان کرد و افزود: از آنجا که عامل اصلی مرگ و میر در کشور، بیماری های قلبی و عروقی است، در این دوره از المپیاد دانشجویان با علت ها و مکانیزم های ایجاد و همچنین روش های پیش گیری و درمان بیماری های قلبی و عروقی ناشی از آترواسکلروز آشنا می شوند.
وی این رویداد را شامل دو مرحله آزمون انفرادی غربالگیری اولیه و آزمون انفرادی و گروهی خواند و تاکید کرد: در مرحله اولیه سوالاتی مطرح می شود تا توانمندی دانشجو در ارزیابی داده ها سنجیده شود. سپس ۱۲۰ نفر از دانشجویان با راهیابی به مرحله دوم فرآیند، نقشه مفهومی، طراحی مطالعه، فرضیه سازی و تحلیل داده انجام می دهند. در ادامه در مرحله گروهی، موضوع و مشکل اصلی طرح می شود و از دانشجویان درخواست می شود برای این مساله یک طرح پژوهشی بنویسند و از آن دفاع کنند. بر اساس توانمندی آنها در پاسخگویی به سوالات در جلسه دفاع از پروپوزال به آنها امتیاز تعلق می گیرد.
اصغری، با بیان اینکه در پایان این حیطه به برگزیدگان در بخش انفرادی و برگزیدگان در بخش گروهی، جوایز و مدال تعلق می گیرد، یادآور شد: پس از اتمام المپیاد برگزیدگان المپیاد حمایت مالی می شوند تا بتوانند طرح های خود را اجرایی کنند. این تمرین به دانشجویان کمک می کند که نه تنها در المپیاد بلکه در زمان تحصیل، از زندگی شخصی تا زندگی شغلی با نگاه و بینش علمی حرکت کنند.
