به نقل از مجله پزشکی:
ارتودنسی یک رشته حرفه‌ای در علوم دندانپزشکی است که به بررسی، تشخیص، و درمان اختلالات رویش و ترتیب دندان‌ها و فک‌ها می‌پردازد. این حوزه از دندانپزشکی در طول سالیان متمادی بسیار پیشرفت کرده و امکانات جدیدی را برای بهبود ظاهر و عملکرد دندان‌ها و فک‌ها ارائه می‌دهد.
هدف اصلی ارتودنسی این است که ترتیب صحیح دندان‌ها و فک‌ها را برقرار کند و از اختلالاتی مانند تراکم یا تراشه شدن دندان‌ها، بیت نامناسب و مشکلات جوانه‌زنی جلوگیری کند. با بهبود ترتیب دندان‌ها و فک‌ها، عملکرد گازها و عضلات فکی نیز بهبود می‌یابد و احتمال بروز مشکلاتی مانند کم توانی بلع و گوش درد را کاهش می‌دهد.
ارتودنسی پیشگیری چیست؟
در حالی که بسیاری از افراد به منظور بهبود ظاهر آنان و افزایش اعتماد به نفس، به درمان ارتودنسی راه می‌یابند؛ ارتودنسی پیشگیری نیز بسیار مهم است. با شناسایی و درمان زود هنگام مشکلات رویش و ترتیب دندان‌ها، می‌توان از پیشرفت آنها جلوگیری کرد و بهبود عملکرد دهان و فک‌ها را تضمین کرد.
روش‌های ارتودنسی پیشگیری شامل استفاده از دستگاه‌های ارتودنسی قابل جابجایی و ارائه توصیه‌های مراقبتی و تمرینات عضلات فکی است. با رعایت این روش‌ها می‌توان از بروز و پیشرفت اختلالات رویش و ترتیب دندان‌ها جلوگیری کرده و نیاز به درمان‌های بزرگتر و پیچیده‌تر را کاهش داد.
در نهایت، ارتودنسی پیشگیری نقش مهمی در بهبود سلامت دهان و ظاهر فرد ایفا می‌کند. با شناخت مزایا و اهمیت ارتودنسی پیشگیری، افراد می‌توانند از طریق مراقبت‌های مناسب، برنامه‌های تمرینی و ملاقاتهای منظم با دندانپزشک، به دندان‌های سالم و زیبا دست پیدا کنند و مشکلات جدی را به تاختمام کنند.
با توجه به پیشرفت‌های علمی و فناوری، ارتودنسی پیشگیری همچنین از روش‌های پیشرفته‌تری برای تشخیص و ارزیابی مشکلات دندانی و فکی استفاده می‌کند. فناوری‌های مثل تصویربرداری سه بعدی، تصاویر رادیوگرافی و سیستم‌های کامپیوتری، برای تشخیص دقیق و برنامه‌ریزی مطالعه‌های ارتودنسی پیشگیری بکار می‌روند.
چه کودکانی نیاز به درمان ارتودنسی پیشگیرانه دارند؟
درمان ارتودنسی پیشگیرانه برای کودکان با مشکلات زیر توصیه می‌شود:
۱. اختلالات رویش دندان‌ها : این شامل تراکم یا تراشه شدن دندان‌ها، دندان‌های پیشرفته، دندان‌های فرو رفته (دندان‌هایی که به طور ناکامل از لثه بیرون نمی‌آیند) و دندان‌های جاگذاری شده است. این مشکلات می‌توانند توسط درمان ارتودنسی پیشگیرانه مانند استفاده از دستگاه‌های ارتودنسی قابل جابجایی درمان شوند.
۲. اختلالات ترتیب فک‌ها: این شامل بیت نامناسب (هنگام بستن دهان، دندان‌ها به درستی هم نمی‌خورند)، جلو رفتن فک بالا یا پایین به طور غیرطبیعی (اوج فک) و تلاقی فک‌ها (هنگام بستن دهان، فک‌ها به درستی در هم نمی‌خورند) است. با استفاده از درمان ارتودنسی پیشگیرانه، ترتیب صحیح فک‌ها و دندان‌ها بهبود می‌یابد.
۳. عادات بد: عادات بدی مانند خراشیدن یا دوخوری انگشت، استفاده مکرر از سراپا و زبان، براکت‌های تماسی (ولگرد) و سایر عاداتی که باعث اختلال در رویش و ترتیب دندان‌ها می‌شوند. درمان ارتودنسی پیشگیرانه می‌تواند به کودکان کمک کند از این عادات بد خارج شوند و به رویش و ترتیب صحیح دندان‌ها دست یابند.
۴. مشکلات تنفسی: برخی از مشکلات تنفسی مانند عقب‌افتادگی زبان، بروز سدیم بینی، عقب‌افتادگی فک پایین و تنگی مجرای هوایی می‌توانند توسط درمان ارتودنسی پیشگیرانه بهبود یابند. این درمان می‌تواند عملکرد تنفسی را بهبود بخشیده و مشکلاتی مانند خواب آرام و تنفس صحیح را تسهیل کند.
مهم است که با یک دندانپزشک متخصص ارتودنسی مشورت کنید تا وضعیت دندان‌ها و فک‌ها را ارزیابی کند و نیاز به درمان ارتودنسی پیشگیرانه را تشخیص دهد و در نهایت بهترین طرح درمان با مناسب ترین قیمت ارتودنسی را به شما پیشنهاد کند.
سن مناسب انجام ارتودنسی پیشگیری
سن مناسب برای انجام درمان ارتودنسی پیشگیری می‌تواند متفاوت باشد و به عوامل مختلفی بستگی دارد. به طور کلی، اکثر کودکان بین سن ۷ تا ۹ سال برای اولین ارزیابی ارتودنسی پیشگیرانه مراجعه می‌کنند. در این سن، دندان‌های دائمی در حال رشد هستند و مشکلات رویش و ترتیب دندان‌ها به طور واضح‌تر قابل تشخیص هستند.
با این حال، هر چند در سن ۷-۹ سالگی معمولاً ارزیابی اولیه انجام می‌شود، اما درمان ارتودنسی پیشگیرانه نیازمندی‌های هر فرد باید به صورت جداگانه بررسی شود. برخی عوامل که در تعیین سن مناسب برای درمان ارتودنسی پیشگیرانه نقش دارند، عبارت‌اند از:
- رشد و توسعه فک‌ها و دندان‌ها: برای انجام درمان ارتودنسی پیشگیرانه، دندان‌ها و فک‌ها باید به میزان کافی رشد کنند تا امکان استفاده از دستگاه‌ها و ابزارهای ارتودنسی فراهم شود.
- نوع مشکلات ارتودنسی: نوع و شدت مشکلات رویش و ترتیب دندان‌ها نیز در تعیین سن انجام درمان ارتودنسی پیشگیرانه تاثیرگذار است. برخی مشکلات ارتودنسی نیاز به درمان زودهنگام دارند تا جلوی پیشرفت بیشتر مشکلات گرفته شود.
- توانایی همکاری کودک: برای درمان ارتودنسی، همکاری کودک در استفاده از دستگاه‌ها و رعایت دستورات پزشک ارتودنتیست بسیار مهم است. بنابراین، سنی که کودک توانایی همکاری بهتری دارد، می‌تواند مناسب‌تر باشد.
- جنبه‌های روانی و اجتماعی: در برخی موارد، مشکلات ارتودنسی می‌تواند تاثیرات روانی و اجتماعی نامطلوبی بر روی کودک داشته باشد. در این صورت، تصمیم برای آغاز درمان ارتودنسی پیشگیرانه ممکن است زودتر اتخاذ شود.
بهتر است با یک دندانپزشک متخصص ارتودنسی مشورت کنید تا مشکلات دندانی و فکی فعلی کودکتان را ارزیابی کند و سن مناسب برای شروع درمان ارتودنسی پیشگیرانه را تعیین کند. همچنین، پس از بررسی مشکلات، دندانپزشک می‌تواند به شما توصیه‌های خاصی در مورد زمان مناسب برای شروع درمان ارتودنسی پیشگیرانه بدهد.
مزایای ارتودنسی پیشگیری در کودکان چیست؟
مزایای ارتودنسی پیشگیرانه بسیار گسترده هستند. در اینجا تنها چند مزیت اصلی آن را می‌آوریم:
- جلوگیری از مشکلات بزرگتر: با شناسایی زودهنگام و درمان مشکلات رویش و ترتیب دندان‌ها، احتمال بروز مشکلات جدی‌تر مانند فشار بر دهان، سردرد و مشکلات گوارشی را کاهش می‌دهید.
- بهبود عملکرد دهان و فک‌ها: با بهبود ترتیب دندان‌ها و فک‌ها، عملکرد گازها و عضلات فکی نیز بهبود می‌یابد. این موضوع می‌تواند بهبودی در گفتار، بلع، تنفس و حتی خواب شما را به همراه داشته باشد.
- بهبود ظاهر و اعتماد به نفس: دندان‌های سالم و زیبا به ظاهر شما جذابیت می‌بخشند و باعث افزایش اعتماد به نفس در ارتباط با دیگران می‌شوند. این مسئله می‌تواند تأثیر مثبتی بر روابط شخصی و حرفه‌ای شما داشته باشد.
در نتیجه، ارتودنسی پیشگیری نقش مهمی در حفظ سلامت دهان و بهبود کیفیت زندگی افراد ایفا می‌کند. با استفاده از روش‌های پیشگیری و ملاقاتهای مرتب با دندانپزشک، می‌توانید از زمان و هزینه‌های بالقوه درمان‌های دندانی پیچیده جلوگیری کنید و از دندان‌هایی سالم، زیبا و عملکردی لذت ببرید.
معرفی ابزارهای ارتودنسی پیشگیری
ابزارهای ارتودنسی پیشگیری را می‌توان به دو دسته کلی تقسیم کرد:
ابزارهای ثابت: این ابزارها به دندان‌ها چسبانده می‌شوند و برای مدت طولانی استفاده می‌شوند.
ابزارهای متحرک: این ابزارها را می‌توان از دهان خارج کرد و برای مدت کوتاه‌تری استفاده می‌شوند.
برخی از ابزارهای ارتودنسی پیشگیری
فضانگهدارنده‌ها: فضانگهدارنده‌ها از جابه‌جایی دندان‌ها در دوران رشد جلوگیری می‌کنند. این ابزارها معمولاً در موارد زیر استفاده می‌شوند:
وقتی یک دندان زودتر از موعد می‌افتد.
وقتی یک دندان دائمی نمی‌تواند فضای کافی برای رشد پیدا کند
وسایل نگهدارنده‌های دهانی: وسایل نگهدارنده‌های دهانی از رشد نامناسب فک جلوگیری می‌کنند. این ابزارها در موارد زیر استفاده می‌شوند:
وقتی یک فک نسبت به فک دیگر رشد بیشتری دارد.
وقتی فک پایین بیش از حد عقب است.
اسپلینت‌ها: اسپلینت‌ها از دندان‌ها در برابر آسیب‌های احتمالی محافظت می‌کنند.
وقتی کودک عادات مضر دندانی، مانند مکیدن انگشت، دارد.
وقتی کودک در معرض خطر تصادفات دهان و دندان است.
پلاک‌های شفاف: پلاک‌های شفاف از مواد پلاستیکی شفاف ساخته شده‌اند و معمولاً برای اصلاح ناهنجاری‌های جزئی دندانی استفاده می‌شوند
