میوه و سبزیجات تاثیر باورنکردنی در سلامت جسم و روان انسان دارد. اما خیلی از ما در خوردن آن تنبلی می‌کنیم و ترجیح می‌دهیم میوه خشک یا آبمیوه را جایگزین کنیم. در این گزارش به شما می گوییم آیا خوراکی های دیگر جای میوه اصلی را می‌گیرد یا خیر؟
بدن انسان، به شش گروه از مواد غذایی نیازمند است که میوه و سبزیجات دو تا از پر اهمیت‌ترین آنهاست. وجود ویتامین و ترکیبات موجود در این گروه غذایی، باعث می‌شود تا بدنتان سالم‌تر شده و ترکیبات مورد نیاز خود را دریافت کند.در طب ایرانی توصیه شده است که در هر وعده روزانه یک نوع میوه خورده شود. به عبارت دیگر از نظر طب نوین خوردن روزی ۳ تا ۵ سهم میوه و سبزیجات اهمیت دارد. اما نکته مورد تأکید این است که میوه و سبزیجات، رنگ‌های مختلفی داشته باشند؛ زرد مثل سیب، زردآلو، زردک، سبز مثل سبزی خوردن، کاهو، بروکلی، قرمز مثل آلبالو، توت فرنگی، گوجه، بنفش مثل انگور، کلم بنفش، توت سیاه، سفید مثل شلغم، کلم سفید، توت سفید، نارنجی مثل هویج، پرتقال، خرمالو، …به علاوه خانواده سیر و پیاز.
کسی نمی‌تواند تاثیر خوردن میوه را در سلامتی کتمان کند. به اعتقاد کارشناسان مصرف کافی میوه و سبزیجات تاثیرات اثبات شده قوی در کاهش انواع عوامل خطر (ریسک فاکتور) بیماری‌های غیرواگیر (NCDs؛ شامل بیماری‌های قلبی عروقی، سرطان، بیماری‌های ریوی و تنفسی مانند آسم و برونشیت و…) دارد. برخی از این عوامل خطر عبارتند از چربی خون، فشار خون، مقاومت به انسولین، فاکتورهای التهابی و کنترل وزن بدن. در این گزارش همراه ما باشید تا با نظرات کارشناسانه از تاثیرات باورنکردنی میوه بر سلامت جسم و روان‌تان روایت کنیم.
میوه و سبزی تاثیر باورنکردنی بر سلامت روان دارد.
*مصرف میوه و سلامت روان!
متخصصان علوم اعصاب و روانشناس های بالینی می‌گویند؛ بین سلامت روان و تندرستی و مصرف میوه رابطه مستقیمی وجود دارد. اندازه مصرف میوه مهم نیست، بلکه مصرف منظم میوه است که واقعاً می‌تواند تاثیر مثبتی بر سلامت روان داشته باشد.میوه کامل، میوه خشک و آبمیوه میان وعده‌های مناسبی است و در مقابل تنقلات خوش رنگ و لعاب با رنگ‌های مصنوعی و روغنی قرار می‌گیرد که تاثیر مستقیمی بر فراموشی و احساس اضطراب و افسردگی دارد. پس بهتر است میوه گل سرسبد خانواده‌تان باشد و از جلوی دست خودتان و فرزندتان کنار نرود!
میوه‌ها منبع مهم و خوبی برای تقویت بچه‌هاست.
* مکمل‌ها نمی‌توانند جایگزین میوه‌ها باشند! / افراد چاق بیشتر به میوه و سبزیجات نیاز دارند
به گفته متخصصان و پژوهشگران میوه و سبزیجات حاوی بیش از ۱۰۰ هزار ماده بیواکتیو هستند که هم شامل ریزمغذی‌ها (ویتامین C، E، D، فولیک اسید و مینرال‌ها شامل سلنیوم، زینک، ید، …) است. فیبر هم از اجزای مهم میوه و سبزیجات است که در آب آن‌ها وجود ندارد، لذا مصرف خود میوه و سبزیجات به آب آن‌ها ارجحیت دارد مگر در مواقع خاص.
«زهرا موحدی نیا»؛ پزشک و کارشناس طب ایرانی از دانشگاه شهید بهشتی معتقد است: «اثر مثبت میوه و سبزیجات در کاهش سرطان‌های دهان، حنجره، مری، معده، سینه، روده، ریه، تخمدان و رحم با مطالعات مشاهده شده است. نکته مهم این است که این ویتامین‌ها و ریزمغذی‌ها اثر مثبت خودشان را در ساختار طبیعی خودشان نشان می‌دهند و مکمل‌ها نمی‌توانند جایگزین خوبی برای مواد غذایی طبیعی و تغذیه روزانه باشند.
صنعت و تجارت مکمل‌ها، از سودآورترین تجارت‌ها در کل کره زمین است! و متاسفانه افراد زیادی به اشتباه در حال مصرف انواع مکمل هستند (یا سرخود یا تجویز اشتباه پزشکان). مکمل‌های دوره کودکی و بارداری استثنا هستند. نکته مهم این است که مولتی ویتامین در دوره بارداری ربطی به چاقی افراد ندارد و چه بسا افراد چاق به علت نقص سیستم جذب و خونرسانی و نیز تغذیه نامناسب که احتمالا کربوهیدرات و قندش بیشتر است، نیاز مهم‌تری به مکمل داشته باشند. ولی به اشتباه به آن‌ها گفته می‌شود مکمل نخورید چون چاق‌تر می‌شوید! از طرف دیگر بافت چربی یک بافت فعال ضد سلامت هست و منشا تولید مواد التهابی. لذا افراد چاق اتفاقا بیشتر به آنتی اکسیدان‌ها و مواد مفید میوه و سبزیجات (یا در بارداری: مکمل ها) احتیاج دارند.»
علاوه بر این‌ها کاهو و هویج و… هم منابع خوبی هستند و لازم نیست حتما میوه‌های خیلی گران و نوبرانه استفاده شود. میوه‌های نشاسته‌ای مثل سیب زمینی مشمول این مطالب نمی‌شود.
مصرف خود میوه و سبزیجات به آبمیوه‌ها ارجحیت دارد.
* آبمیوه بخوریم یا میوه؟
اغلب افراد مصرف آب میوه‌های طبیعی را جایگزین مناسبی برای میوه‌ها می‌دانند،در حالی که میوه سالم‌تر از آبمیوه است، حتی اگر آب میوه تازه و طبیعی باشد! باز هم میوه سالم‌تر خواهد بود. میوه‌ها منابع خوبی از فیبر هستند، اما آب میوه‌ها منبع خوبی از فیبر نیستند. یک فنجان آب میوه، حتی آب میوه ۱۰۰ درصد، قند بیشتری نسبت به یک تکه یا یک وعده میوه کامل دارد. علاوه بر این، میوه‌های کامل نسبت به آب میوه‌ها سیر کننده‌تر هستند. با این حال، نباید به طور کامل از نوشیدن آب میوه پرهیز کرد. نوشیدن آبمیوه صد در صد طبیعی سالم‌تر از نوشیدن نوشابه و نوشیدنی‌هایی دارای شیرین کننده‌های مصنوعی است، اما هیچ چیز نمی‌تواند جای فنجانی آب و میوه کاملی را بگیرد.
میوه خشک ارزش تغذیه بالایی دارد اما نباید جایگزین کامل یا همیشگی میوه شود.
*چیپس میوه جایگزین خوبی برای میوه است؟
میوه‌های خشک یا چیپس میوه هم به دلیل طعم شیرین، ارزش غذایی و ماندگاری طولانی محبوب دل خیلی‌هاست. می‌توانید از آن به عنوان تنقلات نیز استفاده کنید. البته نکته‌ای که باید توجه داشته باشید این است که میوه‌های خشک حداقل دو تا سه برابر میوه تازه حاوی قند است پس حساب و کتاب خوردنش از دستتان در نرود. شما می‌توانید در داخل منزل در سینی کنار شوفاژ و بخاری کیوی و توت فرنگی و موز و آلو و… را خشک کنید. به ویژه در آن روزهایی که میوه‌ها مشتری ندارد و در حال کهنه شدن است.
موحدی‌نیا می‌گوید: «میوه های خشک هم ارزش تغذیه‌ای دارند. اتفاقا از نظر طب ایرانی برای افرادی که معده ضعیف دارند و میوه‌تر و آبدار را تحمل نمی‌کنند، گزینه مناسبی هستند مانند برگه زردآلو، توت خشک، انجیر خشک، … اما مقدارش (سهم روزانه تغذیه ای) یک چهارم میوه تازه است. یعنی چهار تا میوه تازه می‌شود معادل یک فنجان میوه خشک.»
البته حواستان باشد که خواصی در میوه تازه هست که در همان میوه خشک ممکن است نباشد، لذا نباید میوه خشک جایگزین کامل یا همیشگی شود. همچنین از نظر طب ایرانی، هر میوه در فصل خودش خوب است و میوه هر فصل هم، «رسیده» اش خوب و مفید است؛ مثلا پرتقال رسیده شیرین، سیب رسیده، موزِ رسیده نه خیلی سفت، آلو رسیده نرم. رعایت این موارد نباید منجر به وسواس یا کنار گذاشتن کلی یک سری میوه‌ها و خوراکی‌ها شود.
