به نقل از مجله سیب:
امروزه بیماری آلزایمر تبدیل به یکی از جدی‌ترین مشکلات سلامتی برای انسان شده است. بنابراین، نیاز به افزایش آگاهی عمومی درمورد این بیماری داریم. ازاین‌رو در این مطلب از سری اطلاعات بیماری ها در سایت سیب می‌بینیم که، آلزایمر چیست و به بررسی کلی این بیماری می‌پردازیم و در مطلب جداگانه‌ای به بررسی راه‌های پیشگیری از این بیماری خواهیم پرداخت.
فهرست مطالب
آلزایمر چیست؟
برای پاسخ به این سؤال که آلزایمر چیست باید بگوییم که، آلزایمر یک بیماری پیش‌رونده، غیرقابل‌برگشت و تخریب‌کنندۀ مغز و اعصاب است که در ابتدا به‌صورت تدریجی باعث اختلال در حافظه و مهارت‌های فکری فرد شده و درنهایت بیمار را از انجام‌دادن ساده‌ترین وظایف و مهارت‌های فردی و اجتماعی عاجز می‌کند.
هر ۶۵ ثانیه یک نفر در ایالات متحده به آلزایمر مبتلا می‌شود. حدود ۷/۵ میلیون امریکایی با این بیماری زندگی می‌کنند که ۵/۵ میلیون نفر آن‌ها بالای سن ۶۵ سال بوده و دوسوم آن‌ها زن هستند. پیش‌بینی می‌شود تعداد مبتلایان تا سال ۲۰۵۰ به حدود ۱۴ میلیون نفر افزایش می‌یابد. بیماری آلزایمر و زوال عقل (dementia) در سال ۲۰۱۸ برای ایالات متحده ۲۷۷ میلیارد دلار هزینه خواهند داشت. این رقم بدون در نظر گرفتن کار داوطلبانۀ ۱۶ میلیون امریکایی به مدت ۴/۱۸میلیارد ساعت در سال به ارزش ۲۳۲ میلیارد دلار برای نگهداری و خدمت به بیماران آلزایمر است.
آلزایمر چند مرحله دارد؟
باتوجه‌به اینکه این بیماری سیری پیش‌رونده دارد و با گذشت زمان پیشرفت می‌کند، احتمالاً این سؤال برای شما پیش می‌آید که آلزایمر چند مرحله دارد. برای درک بهتر، علائم بیماری را برحسب شدت و پیشرفت آن به سه دستۀ زیر تقسیم می‌کنیم:
آلزایمر خفیف
علائم این مرحله بیشتر به‌صورت اختلال در حافظه است. فراموش‌کردن مطالب، جست‌وجوی زیاد برای یافتن اشیا، گم‌کردن آدرس منزل، اشکال در پرداخت قبوض و مدیریت پول شخصی و تکرار سؤالات ازجمله این علائم هستند.
در مراحل بعدی فرد قدرت انجام‌دادن بسیاری از مهارت‌ها را از دست می‌دهد. برای مثال ابتدا قدرت انجام‌دادن مهارت‌های پیچیده‌تر مانند رانندگی را از دست می‌دهد سپس برای انجام‌دادن فعالیت‌های روزمره مثل غذاپختن و حمام‌کردن دچار مشکل می‌شود.
تغییرات خلقی، شخصیتی و رفتاری مانند افسردگی، خلق متغیر، بی‌علاقگی به انجام‌دادن بسیاری از فعالیت‌ها، انزوای اجتماعی، پرخاشگری و تغییر در عادات خوابیدن هم ممکن است در فرد مبتلا اتفاق بیفتند. بیماری بیشتر افراد در این مرحله تشخیص داده می‌شود.
آلزایمر متوسط
در این مرحله بخش‌هایی از مغز، که مسئول کنترل تکلم، استدلال، حس‌های مختلف و افکار آگاهانه فرد هستند دچار اختلال می‌شوند.
این افراد در شناخت دوستان و فامیل دچار مشکل می‌شوند، نمی‌توانند مطلب یا مهارت جدیدی را بیاموزند، قدرت تطابق با شرایط جدید را از دست می‌دهند و حتی در انجام‌دادن وظایف ساده‌ای چون پوشیدن لباس دچار مشکل می‌شوند.
این افراد ممکن است علائم روانی نظیر دیدن تصاویر یا شنیدن صداهای غیرواقعی(hallucination)، توهم و باورهای غیرواقعی (delusion) و احساس نیت بد دیگران درمورد خود (paranoia) را بروز دهند.
آلزایمر شدید
با پیشرفت شدید بیماری اکثر قسمت‌های مغز تحت تأثیر بیماری قرار گرفته، تغییرات مشهودی در بافت مغز اتفاق می‌افتد و اندازۀ مغز به‌صورت قابل‌ملاحظه‌ای کوچک می‌شود.
این افراد تقریباً برای انجام‌دادن تمام امور شخصی خویش به کمک دیگران نیاز دارند و نمی‌توانند با سایرین ارتباط برقرار کنند. در مراحل انتهایی این افراد ناچارند بیشتر زمان روز را در بستر بگذرانند؛ چون بدن آن‌ها توانایی انجام‌دادن اکثر وظایف معمولی را ندارد.
تغییرات مغزی در آلزایمر
به نظر می‌رسد که، تغییرات در بافت مغز و سلول‌های عصبی حدود یک دهه پیش از مشخص‌شدن علائم آغاز می‌شود. این تغییرات شامل رسوب مواد پروتئینی نامناسب در زمینهٔ عوامل ایجاد کننده الزایمر در نقاط مختلف مغز است که باعث می‌شود سلول‌های عصبی عملکرد اولیۀ خود را از دست داده، ارتباطشان با سایر سلول‌های سالم قطع شده و درنهایت دچار مرگ سلولی شوند.
معمولاً رسوب این مواد ابتدا در بخشی از مغز که مسئول حافظه و خاطرات است اتفاق می‌افتد و سپس به قسمت‌های دیگر مغز گسترش می‌یابد. باید توجه داشت که، سلول‌های عصبی مغز مانند یک شبکه پیچیده باهم در ارتباط هستند و مرگ بخشی از این سلول‌ها باعث قطع ارتباط تدریجی قسمت‌های سالم با یکدیگر و اختلال در عملکرد آن‌ها می‌شود. این اختلال به مرگ سلول‌های بیشتر و پیشرفت بیماری کمک می‌کند. در مراحل نهایی، اندازۀ مغز به‌علت مرگ بسیاری از سلول‌های مغزی کوچک می‌شود.
علت ایجاد بیماری الزایمر
با وجود ارائۀ فرضیه‌های مختلف درمورد علت ایجاد بیماری الزایمر، متأسفانه علت قطعی ایجاد این بیماری هنوز ناشناخته است. برخی از این فرضیه‌ها شامل تأثیر ژنتیک، کمبود یک ناقل پیام عصبی در مغز به نام استیل کولین (acetylcholine)، رسوب مواد نامناسب پروتئینی در مغز، جریان ناکافی خون در مغز و تأثیر رادیکال‌های آزاد (free radicals) بر سلول‌های مغزی هستند که در واقع عوامل ایجاد کننده الزایمر در نظر گرفته می‌شوند.
هیچ‌کدام از این فرضیه‌ها تاکنون به اثبات نرسیده‌اند؛ ولی، رسوب مواد پروتئینی نامناسب در مغز با کمک MRI و نیز با آزمایش بافت‌شناسی مغز در زیر میکروسکوپ به اثبات رسیده است.
چنانچه درمورد آلزایمر سؤالی دارید، در قسمت نظرات سؤال خود را مطرح کنید تا پزشکان سایت سیب به پرسش شما پاسخ دهند.
پرسش‌وپاسخ
- آلزایمر چیست؟ آلزایمر یک بیماری پیش‌رونده، غیرقابل‌برگشت و تخریب‌کنندۀ مغز و اعصاب است که به شکل تدریجی و باتوجه‌به میزان درگیری موجب بروز اختلالات مختلف در عملکرد مغز می‌شود.
- آلزایمر چند مرحله دارد؟ برای درک بهتر، علائم بیماری را برحسب شدت و پیشرفت آن به سه دستۀ خفیف، متوسط و شدید تقسیم می‌کنند.
- عوامل ایجاد کننده الزایمر چیست؟ علت قطعی ایجاد این بیماری هنوز ناشناخته است و فرضیه‌های گوناگونی برای علت ایجاد این بیماری وجود دارد. گمان برده می‌شود که، آلزایمر به‌علت مشکلات ژنتیکی ایجاد می‌شود.
منابع
