آرتریت واکنشی و سندرم رایتر

به نقل از اکسترن:

آرتریت واکنشی یا آرتریت ری اکتیو (راکتیو) (Reactive Arthritis) نوعی آرتریت حاد غیرچرکی مفاصل است که در دسته ی اسپوندیلوآرتروپاتی ها قرار می گیرد. در ادامه به برسی علائم آرتریت واکنشی، راه تشخیص و درمان این آرتریت می پردازیم. همچنین به این سوال پاسخ می دهیم که سندرم رایتر چیست؟ و چه تفاوتی با آرتریت واکنشی یا ری اکتیو دارد.

آرتریت واکنشی چیست؟

آرتریت واکنشی یا آرتریت راکتیو، نوعی آرتریت حاد و غیرچرکی بوده که عارضه عفونت در جای دیگری از بدن است.

در سالیان اخیر، این اصطلاح عمدتا جهت اشاره به اسپوندیلوآرتریتی به کار رفته است که به دنبال عفونت های روده ای یا ادراری – تناسلی روی می دهد.

تاریخچه بیماری

زمینه تاریخی ارتباط آرتریت حاد با اسهال یا عفونت مجاری ادراری و تناسلی (اورتریت یا یورتریت) قرن ها است که شناخته شده است.

سندرم رایتر یا آرتریت واکنشی؟ کدام صحیح است؟

شمار زیادی از موارد این اختلال در خلال جنگ های جهانی اول و دوم توجه را به سوی تریاد سندرم رایتر، یعنی
آرتریت حاد، عفونت مجاری ادراری و تناسلی (اورتریت یا یورتریت) و کنژنکتیویت (اغلب همراه با ضایعات مخاطی – پوستی دیگر) جلب کردند. این اختلال پیش از این عموما با عنوان سندرم رایتر (نشانگان رایتر) شناخته می شد که اکنون فقط جنبه تاریخی دارند.

بنابراین امروزه از اصطلاح سندرم رایتر استفاده نمی شود، زیرا در بیشتر مواقع تریاد سندرم رایتر همزمان وجود ندارد و بهتر است از آرتریت واکنشی یا ری اکتیو بجای سندرم رایتر استفاده شود.

آرتریت واکنشی یعنی چه؟

تعیین نوع باکتری مسئول آغاز و ایجاد علائم و پی بردن به اینکه بسیاری از مبتلایان دارای آنتی ژن HLA-B27 هستند، منجر به این مفهوم شدند که آرتریت واکنشی یک سندرم بالینی است که توسط یک عامل باکتریایی اختصاصی در میزبانی که از نظر ژنتیکی مستعد است، ایجاد می شود.

طیفی مشابه از علائم آرتریت می تواند توسط عفونت روده ای با هر یک از گونه های مختلف شیگلا، سالمونلا، یرسینیا و کامپیلوباکتر (Campylobacter)، توسط عفونت تناسلی با کلامیدیا تراکوماتیس، و نیز توسط سایر عوامل آغاز شود. سه گانه یا تریاد آرتریت، عفونت مجاری ادراری و تناسلی (اورتریت یا یورتریت) و عفونت و قرمزی چشم یا کنژنکتیویت معرف بخش اندکی از طیف علائم آرتریت واکنشی بوده و تنها تعداد اندکی از بیماران با این « تریاد کلاسیک سندرم رایتر » از علایم به پزشک مراجعه می کنند.

میزان شیوع و بروز بیماری

گزارشات اولیه ممکن است ارتباط آرتریت واکنشی با HLA-B27 را بیش از حد واقعی برآورد کرده باشند، زیرا ۶۰ تا ۸۵ درصد از بیمارانی که به دنبال ابتلا به عفونت شیگلا، یرسینیا، یا کلامیدیا مبتلا به آرتریت شدند HLA-B27 مثبت بودند. با این حال، سایر مطالعات شیوع کمتری از HLA-B27 را در آرتریت راکتیو ناشی از سالمونلا نشان دادند، و در یک مطالعه هیچ ارتباطی با HLA-B27 در آرتریت واکنشی ناشی از کامپیلوباکتر وجود نداشت.

بیماری بیشتر از همه در افراد ۱۸ تا ۴۰ سال یافت می شود، ولی در کودکان به ندرت و در بزرگسالان مسن تر گه گاه می تواند ایجاد شود.

شیوع ابتلا به آرتریت واکنشی متعاقب عفونت روده ای در زن و مرد برابر است، در حالی که آرتریت کسب شده از طریق تماس جنسی در مردان شایع تراست. ارزیابی میزان بروز و میزان شیوع کلی آرتریت واکنشی دشوار است، علت این امر کمبود معیارهای تشخیصی معتبر و ارزشمند، میزان متغیر شیوع و توان آرتریت زایی عوامل عفونی آغازگر بیماری و تفاوت عوامل مستعد کننده ژنتیکی در جمعیتهای مختلف است.

اسپوندیلوآرتریت ها (اسپوندیلوآرتروپاتی ها) قبلا در مناطق نیمه صحرایی آفریقا تقریبا ناشناخته بودند. با این حال، هم اکنون به دنبال همه گیری ایدز و HIV و سایر اسپوندیلوآرتریت های محیطی به شایع ترین بیماری های مفصلی در آفریقایی ها تبدیل شده اند.

آرتریت واکنشی اغلب نخستین علامت ایدز و HIV است و معمولا با پیشرفت بیماری پسرفت می کند. برعکس، بیماران سفید پوست در اروپا و امریکا که ایدز و اسپوندیلوآرتریت دارند معمولا HLA-B27 مثبت هستند، و با پیشرفت ایدز، آرتریت نیز شعله ور می شود.

آسیب شناسی یا پاتولوژی بیماری

بافت شناسی سینوویم در آرتریت واکنشی مشابه سایر اسپوندیلوآرتروپاتی ها است. در آنتزیت افزایش میزان رگ ها (واسکولاریته) و ارتشاح ماکروفاژها در غضروف فیبری دیده می شود.

شواهد بافت شناسی میکروسکوپی التهاب، شبیه بیماری التهابی روده (IBD)، عموما در ایلئوم و کولون مبتلایان به آرتریت واکنشی پس از عفونت روده ای (و با فراوانی کمتر در مبتلایان آرتریت پس از عفونت تناسلی)، مشاهده شده اند.

بیماری پوستی keratoderma blenorrhagica، که عمدتا با آرتریت ری اکتیو کسب شده از طریق جنسی همراه است، از نظر بافت شناختی مشابه ضایعات پوستولی (پوسچولی) پسوریازیس است.

علت آرتریت واکنشی چیست و چگونه باعث ایجاد بیماری می شود؟

باکتری هایی که قطعا به عنوان ایجاد کننده های آرتریت ری اکتیو مورد شناسایی قرار گرفته اند، شامل موارد زیر هستند:

• گونه های مختلف سالمونلا.
• گونه های شیگلا.
• یرسینیا آنتروکولیتیکا، یرسینیا پسودوتوبرکولوز.
• کامپیلوباکتر ژژونی.
• کلامیدیا تراکوماتیس.

باکتری هایی که نام برده شد همگی گرم منفی هستند که یک بخش لیپوساکاریدی در دیواره سلولی شان دارند. هر چهار گونه شیگلا ( boydii ، sonnel، flexneri و dysenteriae) در ایجاد آرتریت واکنشی دخیل دانسته شده اند و در میان آنها S.flexneri و S.sonnei از شیوع بیشتری برخوردارند.

بعد از عفونت سالمونلا، افراد نژاد قفقازی بیش از افراد نژاد آسیایی احتمال دارد که دچار این آرتریت شوند.

کودکان ممکن است کمتر به آرتریت واکنشی ناشی از سالمونلا و کامپیلوباکتر مستعد باشند. به نظر می رسد که کلامیدیا تراکوماتیس یک عامل متداول در سراسر جهان باشد. به نظر می رسد که انوع چشمی کلامیدیا تراکوماتیس بسیار (و شاید منحصرا) آرتریت زا هستند.

همچنین شواهدی حاکی از دخالت کلستریدیوم دیفیسیل، کامپیلوباکتر کولی، یک اشریشیاکولی سم زای خاص، و احتمالا اوره آ پلاسما اوره آ لیتیکوم و مایکوپلاسما ژنیتالیوم به عنوان عوامل آغازگر احتمالی در آرتریت ری اکتیو وجود دارند.

کلامیدیا پنومونیه یک عامل آغازگر دیگر برای آرتریت وتکنشی است، که البته شیوع آن بسیار کمتر از کلامیدیا تراکوماتیس است. همچنین گزارشات متعددی از آرتریت حاد به دنبال سایر عفونت های باکتریایی، ویروسی یا انگلی، یا حتی به دنبال تزریق ب ث ژ (BCG) درون مثانه جهت درمان سرطان مثانه وجود دارند.

بطور کلی این ارگانیسم ها با فعال کردن سیستم ایمنی و با تاثیر بر لنفوسیت های T Helper و T تنظیم گر، باعث تولید سایتوکاین های التهابی نظیر IL-17 در مایع سینوویال شده و در نتیجه باعث التهاب مفاصل می شوند.

علائم آرتریت واکنشی چیست ؟

علائم آرتریت ری اکتیو تشکیل طیفی می دهند که از یک مونوآرتریت گذرا یا آنتزیت تا یک بیماری شدید با درگیری چند دستگاه بدن، تفاوت می کند.

معمولا، یک شرح حال دقیق، شواهدی از یک عفونت پیشین ۱ تا ۴ هفته قبل از شروع آرتریت را نشان می دهد. اما، در اقلیت قابل ملاحظه ای از موارد، هیچ نشانه ای عفونت قبلی نمی توان یافت. در مواردی که بیماری آرتریت واکنشی احتمالا از طریق جنسی اکتساب شده است، اغلب سابقه ای از یک شریک جنسی جدید وجود دارد (حتی در غیاب شواهد آزمایشگاهی عفونت).

نشانه های سرشتی(Constitutional) شامل خستگی، احساس کسالت، تب و کاهش وزن، شایع هستند.

شروع علائم آرتریت واکنشی معمولا حاد است. آرتریت معمولا نامتقارن و اضافه شونده است، همراه با درگیری مفاصل جدید که در طول دوره ای از چند روز تا ۱ تا ۲ هفته روی می دهند.

مفاصل اندام های تحتانی (به ویژه زانو، مچ پا و مفاصل ساب تالار، متاتارسوفالانژیال و مفاصل بین انگشتان پا) شایع ترین محل های درگیری اهستند، ولی مچ و انگشتان دست نیز می توانند مبتلا شوند.

آرتریت واکنشی کاملا دردناک است و ممکن است با تورم مفصلی مخصوصا در زانو همراه باشد.

از جمله دیگر علائم آرتریت واکنشی می توان به داکتیلیت یا سوسی شدن انگشتان دست یا پا (التهاب منتشر یکی از انگشتان دست یا پا)، اشاره کرد که در اسپوندیلوآرتروپاتی ها شایع است، ولی می تواند در نقرس چندمفصلی (پلی آرتریت) و سارکوئیدوز نیز دیده شود.

التهاب تاندون ها (تاندونیت) و التهاب فاشیا (فاشئیت) ضایعات بسیار شاخصی هستند.

درد مهره ها، کمر، یا کفل ها بسیار شایع بوده و ممکن است ناشی از التهاب محل اتصال تاندون، اسپاسم عضلانی (گرفتگی عضلات)، ساکروایلئیت حاد یا احتمالا آرتریت در مفاصل بین مهره ای باشد.

عفونت ادراری تناسلی در آرتریت ری اکتیو

ضایعات ادراری – تناسلی ممکن است در تمام دوره سیر بیماری روی دهند. در مردان یورتریت (اورتریت) ممکن است شدید یا نسبتا بدون علامت باشد. نکته جالب توجه آن است که این اختلال در آرتریت واکنشی متعاقب عفونت جنسی و روده ای هر دو رخ می دهد.

پروستاتیت نیز شایع است. به طریق مشابه، در زنان سرویسیت یا سالپنژیت ممکن است ناشی از روند عفونی آغازگر بیماری یا ناشی از روند واکنشی باشند.

بیماری چشمی و ضایعات پوستی مخاطی در آرتریت ری اکتیو

بیماری چشمی شایع است و از جمله علائم آرتریت ری اکتیو که در تریاد کلاسیک سندرم رایتر نیز وجود دارد محسوب می شود. بیماری چشمی در آرتریت واکنشی از کنژنکتیویت بدون علامت گذرا تا یک یووئیت قدامی مهاجم که گاهی نسبت به درمان مقاوم بوده و ممکن است منجر به کوری و نابینایی شود تفاوت می کند.

بیماری پوستی مخاطی شایع هستند. زخم های دهانی تمایل دارند که سطحی، گذرا و اغلب بدون علامت باشند. ضایعه مشخصه پوست یعنی keratoderma blenorrhagica از وزیکول ها و پوستول هایی تشکیل یافته است که هیپرکراتوتیک شده و در نهایت پیش از ناپدیدشدن یک دلمه تشکیل می دهند. بیشترین شیوع آن در کف دست و کف پا است، ولی ممکن است در جاهای دیگر نیز ایجاد شوند.

در بیماران مبتلا به عفونت HIV و ایدز، این ضایعات اغلب بی نهایت شدید و گسترده هستند و گاه علامت بالینی اصلی بیماری تشکیل می دهند. ضایعات موجود بر روی آلت تناسلی مردانه، که بالانیت حلقوی (Balanitis) نامیده می شوند، از وزیکول هایی تشکیل شده اند که به سرعت پاره شده و خراش های سطحی بدون دردی ایجاد می کنند؛ این ضایعات در افراد ختنه شده می توانند دلمه هایی شبیه کراتودرما بلنوراژیکا تشکیل بدهند.

تغییرات ناخنی در آرتریت واکنشی یا آرتریت ری اکتیو شایع بوده و عبارت اند از اونیکولیز، تغییر رنگ متمایل به زرد قسمت انتهای ناخن (دیستال ناخن) و یا هیپرکراتوز پشته پشته یا توده شده.

علائم نادر آرتریت واکنشی

از جمله علائم نادر این بیماری می توان به نقایص هدایتی قلب، نارسایی آئورت، ضایعات دستگاه عصبی مرکزی یا محیطی و ارتشاحات جنبی – ریوی اشاره کرد.

درگیر مفاصل در آرتریت ری اکتیو یا واکنشی معمولا بین ۳ تا ۵ ماه به طول می انجامد، اما دوره های طولانی تر نیز روی می دهند.

نشانه های مفصلی مزمن در ۶۰ درصد بیماران ممکن است پابرجا باقی بمانند. اما در مقایسه با مرحله حاد از شدت کمتری برخوردارند.

عود آرتریت واکنشی حاد نیز شایع است. در مبتلایان به علائم مفصلی مزمن و مداوم، عدم توانایی کارکردن یا تعویض اجباری شغل به فراوانی دیده می شوند.

درد مزمن پاشنه پا اغلب بسیار زجرآور است. کمردرد، ساکروایلئیت، و نارسایی شدید آئورت نیز از جمله عوارض آرتریت واکنشی هستند.

پروگنوز یا پیش آگهی آرتریت واکنشی چطور است؟

در بیشتر مطالعات، بیماران HLA-B27 مثبت از بیمارانی که این آنتی ژن را ندارند، پیش آگهی بدتری دارند. میزان مزمن شدن بیماری در مبتلایان به آرتریت ناشی از یرسینیا یا سالمونلا کمتر از بیمارانی است که دوره اولیه بیماری شان به دنبال شیگلوز اپیدمیک می باشد.

یافته های آزمایشگاهی و تصویربرداری (رادیوگرافی)

سرعت رسوب گلبول قرمز (ESR) و واکنش‌دهنده‌های مرحله حاد نظیر CRP معمولا در خلال مرحله حاد بیماری اغلب به شدت افزایش می یابند.

کم خونی یا آنمی خفیف ممکن است وجود داشته باشد.

مایع سینوویال به طور غیر اختصاصی ماهیت التهابی دارد. در بیشتر گروه های قومی، ۳۰ تا ۵۰ درصد از بیماران HLA-B27 مثبت هستند.

عفونت آغازگر بیماری معمولا تا زمان شروع آرتریت واکنشی در محل عفونت مخاطی اولیه باقی نمی ماند، ولی این امکان وجود دارد که ارگانیسم را کشت داد (مثلا در مورد بیماری ناشی از شیگلا یا کلامیدیا).

واکنش زنجیره پلی مراز (PCR) بر روی نخستین نمونه ادرار برای DNAی کلامیدیا، از حساسیت بالایی در مرحله حاد برخوردار است، ولی در بیماری مزمن کمتر مفید است.

در مراحل اولیه آرتریت یا در آرتریت ری اکتیو خفیف، تغییرات رادیوگرافیک ممکن است وجود نداشته یا محدود به استئوپروز یا پوکی استخوان مجاور مفصل باشند.

در بیماری مزمن و مداوم، نماهای رادیوگرافی شبیه آرتریت پسوریاتیک هستند:

• ساییدگی های حاشیه ای.
• کاهش فضای مفصلی.
• پریوستیت (التهاب ضریع) همراه با تولید واکنشی استخوان جدید، علامت خاص آرتریت واکنشی است (همچنان که در مورد کلیه اسپوندیلوآرتریتها صادق است).
• تشکیل سیخک در محل اتصال فاشیای پلانتار(کف پا) شایع است.

ساکروایلئیت و اسپوندیلیت ممکن است به عنوان عوارض آرتریت واکنشی دیده شوند. ساکروایلئیت در این بیماری نسبت به اسپوندیلیت آنکیلوزان در موارد بیشتری نامتقارن است و اسپوندیلیت به جای آن که به طور متقارن به سمت بالا صعود کند، می تواند از هر جایی در طول ستون مهره های کمری آغاز شود.

سیندسموفیت ها غیر حاشیه ای بوده و نامتقارن، ناهموار (خشن)، و ویرگول شکل هستند و از قسمت میانی یک جسم مهره ای منشأ می گیرند. پیشرفت به سوی جوش خوردگی مهره ناشایع است.

راه تشخیص آرتریت واکنشی یا ری اکتیو چیست؟

تشخیص آرتریت واکنشی بر اساس علائم آن است و هیچ گونه آزمون آزمایشگاهی یا یافته تصویربرداری یا رادیوگرافی تشخیصی قطعی برای آن وجود ندارد.

در هر بیمار مبتلا به یک تاندونیت (التهاب تاندون ها) یا آرتریت حاد التهابی نامتقارن اضافه شونده، باید به تشخیص آرتریت واکنشی شک کرد.

ارزیابی برای تشخیص آرتریت ری اکتیو باید شامل پرسش درباره رویدادهای احتمالی که موجب آغاز بیماری شده اند (مانند دوره ای از اسهال یا سوزش ادرار) باشد.

در معاینه فیزیکی، بایستی به توزیع گرفتاری مفصل و تاندون و به مناطق احتمالی درگیری خارج مفصلی، مانند چشم ها، غشاهای موکوسی، پوست، ناخن ها و اندام های تناسلی توجه شود.

آنالیز مایع مفصلی (آنالیز مایع سینوویال) ممکن است برای رد آرتریت سپتیک (آرتریت عفونی) یا آرتریت ناشی از بلورنظیر نقرس، سودمند باشد. کشت، سرولوژی یا روش های مولکولی ممکن است به تشخیص یک عفونت آغازگر کمک کنند، اما این روشها قابل اتکا نیستند.

آزمایش HIV و ایدز الزامی است و ممکن است جهت انتخاب درمان مناسب لازم باشد.

حتما باید در تشخص آرتریت واکنشی، آرتریت گنوکوکی را در نظر داشت و آن را از ری اکتیو تشخیص داد. چرا که هر دو بیماری می توانند از طریق جنسی کسب شده و با اورتریت همراه باشند. برخلاف آرتریت واکنشی (Reactive Arthritis)، آرتریت گنوکوکی هر دو اندام فوقانی و تحتانی را به طور یکسان درگیر می کند، اسکلت محوری را مبتلا نمی کند و با ضایعات وزیکولی مشخص در پوست همراه است.

یک کشت مثبت از پیشابراه یا گردن رحم، تشخیص آرتریت واکنشی را رد نمی کند؛ ولی کشت گنوکوک از خون، ضایعه پوستی یا سینوویوم، تشخیص بیماری گنوکوکی منتشر را قطعی می کند. روش واکنش زنجیره پلی مراز (PCR برای نایسریا کونوره و کلامیدیا تراکوماتیس می تواند سودمند باشد. گاهی تنها روش برای تمایز این دو از یکدیگر درمان آزمایشی با آنتی بیوتیک ها است.

چگونه آرتریت واکنشی را از آرتریت پسوریاتیک تشخیص دهیم؟

آرتریت واکنشی، علائم مشترک بسیاری با آرتریت پسوریاتیک دارد. اما شروع آرتریت پسوریازیس معمولا تدریجی است، آرتریت آن تمایل دارد که عمدتا اندام های فوقانی را درگیر کند، پری آرتریت کمتری همراه آن وجود دارد، و معمولا همراه آن زخم های دهانی، عفونت ادراری تناسلی یا نشانه های روده ای و گوارشی نظیر اسهال وجود ندارند.

درمان آرتریت واکنشی یا آرتریت ری اکتیو چیست؟

جدیدترین راه های درمان آرتریت واکنشی را بشناسید

۱- درمان آرتریت واکنشی با NSAID: خط اول درمان

بیشتر مبتلایان به آرتریت واکنشی تا حدی از دوز بالای NSAID ها (داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی نظیر ژلوفن، بروفن، دیکلوفناک، ایندومتاسین و …) سود می برند، اگرچه نشانه های حاد به ندرت به طور کامل بهبود می یابند و برخی بیماران اصلا به درمان آرتریت واکنشی پاسخ نمی دهند.

ایندومتاسین (Indomethacin) با دوز ۷۵ تا ۱۵۰ میلی گرم در دسی لیتر در دوز های منقسم، درمان انتخابی اولیه آرتریت واکنشی است، اما سایر NSAID ها را نیز می توان آزمایش کرد.

۲- درمان عفونت آغازگر آرتریت با آنتی بیوتیک ها

درمان آنتی بیوتیکی فوری و مناسب یورتریت یا اورتریت کلامیدیایی حاد یا عفونت روده می تواند جلوی پیدایش آرتریت واکنشی را بگیرد، ولی عموما موفقیت آمیز نیست. داده های مربوط به فواید بالقوه درمان آنتی بیوتیکی پس از شروع آرتریت متناقض هستند، اما مطالعات مربوطه هیچ فایده ای را نشان نداده اند.

یک مطالعه مربوط به پیگیری دراز مدت نشان داد که اگرچه درمان آنتی بیوتیکی تأثیری بر درمان دوره حاد آرتریت واکنشی نداشت، اما در پیشگیری از اسپوندیلوآرتریت مزمن بعدی نقش داشت.

یک مطالعه مشابه دیگر نتوانست هیچ گونه فایده ی دراز مدتی برای این روش نشان دهد. یک مطالعه نویدبخش دو سو کور کنترل شده توسط دارونما (پلاسبو) که اخیرا در زمینه ترکیب آنتی بیوتیک ها انجام شد نشانگر آن بود که اکثر بیماران مبتلا به آرتریت واکنشی مزمن ناشی از کلامیدیا از یک دوره ۶ ماهه ریفامپین (Rifampin) با دوز ۳۰۰ میلی گرم روزانه به اضافه آزیترومایسین (Azitromycin) با دوز ۵۰۰ میلی گرم روزانه برای مدت ۵ روز و سپس دو بار در هفته، یا ۶ ماه ریفامپین (Rifampin) با دوز ۳۰۰ میلی گرم روزانه به اضافه داکسی سیکلین (Doxycycline) با دوز ۱۰۰ میلی گرم دو بار در روز، بهره قابل ملاحظه ای می برند. این احتمال همچنان وجود دارد که آرتریت حاد ناشی از کلامیدیا در مقایسه با نوع رود ای ممکن است پاسخ مناسب تری به درمان آنتی بیوتیکی بدهد.

۳- درمان های سرکوب کننده ایمنی و گلوکوکورتیکوئیدها

بررسی هایی که در چند مرکز انجام شده اند نشان دادند که سولفاسالازین (sulfasalazine) (تا ۳ گرم در روز در دوزهای منقسم) ممکن است در درمان آرتریت واکنشی مزمن و مداوم و پایدار سودمند باشد.

مبتلایان به آرتریت مزمن ممکن است به آزاتیوپرین (Azathioprine) با دوز ۱۲ میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن یا متوترکسات (Methotrexate) تا ۲۰ میلی گرم در هفته پاسخ دهند؛ با این حال، این رژیم های درمانی هیچ گاه به طور رسمی مورد بررسی قرار نگرفته اند.

اگرچه هیچ مطالعه ی کنترل شده ای درباره داروهای ضد TNF-a آلفا در آرتریت واکنشی منتشر نشده است، ولی شواهد روایی از کاربرد این داروها در موارد شدید و مزمن حمایت می کنند، اگرچه عدم پاسخ به درمان نیز دیده شده است.

گاهی ممکن است گلوکوکورتیکوئیدهای داخل ضایعه ای (تزریق کورتون به درون ضایعه) برای تاندونیت (التهاب تاندون ها) و سایر ضایعات آنتزیت مفید باشند.

یووئیت یا التهاب چشم در آرتریت واکنشی ممکن است نیازمند درمان شدید و تهاجمی باشد تا جلوی عوارض وخیم آن گرفته شود.

ضایعات پوستی به طور عادی فقط نیازمند درمان موضعی علامتی هستند.

در مبتلایان به عفونت HIV و ایدز که بسیاری از آنان دارای ضایعات شدید پوستی هستند، ضایعات پوستی به ویژه به درمان ضدرتروویروسی یا درمان های ضد ایدز پاسخ می دهند.

عوارض قلبی به طور معمول و مرسوم درمان می شوند؛ درمان عوارض عصبی علامتی است.

۴- درمان های جامع و فراگیر و غیر دارویی آرتریت واکنشی

• مشاوره با بیماران در مورد خودداری از ابتلا به بیماری های منتقله از راه جنسی.
• مراقبت از قرارگیری در معرض عفونت های روده ای.
• استفاده مناسب و بجا از درمان فیزیکی و فیزیوتراپی.
• مشاوره شغلی و بررسی مداوم از نظر پیدایش عوارض درازمدت مانند اسپوندیلیت آنکیلوزان.